• Πρώτον, να πιστεύει ότι τα όλα τα αιτήματα είναι δίκαια. Κομμάτι δύσκολο, όταν ανάμεσα στα αιτήματα είναι η ματαίωση της μεταφοράς του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ.
• Δεύτερον, να υποστηρίζει κάθε αντιπολιτευτική κίνηση που θα φέρει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση. Ισχύει σε μεγάλο βαθμό, αφού το ποσοστό αυτών που συμφωνούν με τα αιτήματα των αγροτών είναι περίπου ίδιο με τους αναποφάσιστους και αυτούς που λένε ότι δεν θα ψηφίσουν Ν.Δ. Από την άλλη, αυτό το 75% δεν εμφανίζεται σε κάθε δημοσκόπηση ώστε να θεωρηθεί σίγουρα αντιπολιτευτικό.
• Τρίτον, η ελληνική κοινωνία να πάσχει από το «σύνδρομο της Στοκχόλμης». Ο ψυχολογικός όρος προέκυψε από μία ληστεία τράπεζας το 1973, όταν ύστερα από εξαήμερη ομηρία, τα θύματα υποστήριζαν τους δεσμοφύλακές τους. Κάτι ανάλογο δηλαδή όταν το 75% των Ελλήνων από τη μία στερούνται το δικαίωμα να μετακινούνται στη χώρα τους, αλλά στηρίζουν τους αγρότες που τους το στέρησαν.

Αυτό το σύνδρομο της Στοκχόλμης που οι Eλληνες είναι έτοιμοι να στηρίξουν κάθε «επαναστάτη» που τους στερεί την ελευθερία τους, φτάνει να είναι αντισυστημικός, εμφανίζεται με το παραμικρό. Ακόμα και στα γήπεδα, που όταν το ένα πέταλο των οργανωμένων φωνάζει για τα Τέμπη «Κράτος δολοφόνοι, π…τάνα πολιτεία, δεν ήτανε ατύχημα, ήταν δολοφονία» και το άλλο απαντάει με το ίδιο σύνθημα, μετά από επαναλήψεις τεσσάρων, πέντε φορών, το γήπεδο σύσσωμο ξεσπάει σε χειροκρότημα. Ευτυχισμένο και αντισυστημικό. Αλλο βέβαια αν η επανάστασή τους δεν έχει λογική και αντικείμενο.

Ο αντισυστημισμός των Ελλήνων είναι και ο λόγος που οι κυβερνήσεις δεν προχώρησαν ποτέ σε βαθιές τομές. Ξέρουν ότι με την παραμικρή σύγκρουση οι Ελληνες θα επιστρέψουν στους δυνάστες τους και στη θαλπωρή του φαινόμενου της Στοκχόλμης. Εχει λοιπόν ενδιαφέρον η δέσμευση από τον εισαγγελέα του ελληνικού «FBI» των περιουσιακών στοιχείων του για δεκαετίες άρχοντα των μπλόκων των Μαλγάρων, Κώστα Ανεστίδη. Ας με συγχωρήσει ο Μοντεσκιέ με τον διαχωρισμό των εξουσιών, αλλά τέτοιες κινήσεις χωρίς πολιτική στήριξη δεν υπάρχουν.

Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντιλήφθηκε ότι το 75% της στήριξης στα αιτήματα των αγροτών προκύπτει από το αντιπολιτευτικό σύνδρομο της Στοκχόλμης, το υπόλοιπο της κυβερνητικής θητείας αποκτά άλλο ενδιαφέρον. Ο Μητσοτάκης δεν είναι ιππότης Μπρανκαλεόνε να ξεκινήσει μια καταδικασμένη σταυροφορία. Αν η κυβέρνηση απαλλάξει τους Ελληνες από ομηρίες δεκαετιών, μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα δυναμική. Αν υπάρχει κάτι θετικό στο σύνδρομο της Στοκχόλμης, είναι ότι δεν διαρκεί για πάντα.

ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

Οι παλιότεροι θα θυμούνται ότι πριν από κάποιες δεκαετίες η μεγάλη γιορτή δεν ήταν τα Χριστούγεννα αλλά η Πρωτοχρονιά. Οι μουσαφίρηδες στα σπίτια, οι πρωτοχρονιάτικοι μπουναμάδες, το εορταστικό «31» στο τραπέζι του σαλονιού, το ρόδι και το αναβόσβημα των φώτων στην αλλαγή του χρόνου, το Λαχείο των Συντακτών ήταν οι μεγάλες στιγμές των γιορτών στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Μετά, η αμερικανική κουλτούρα αντικατέστησε τη γαλλική. Το ρεβεγιόν έγινε βράδυ στα μπουζούκια και όλο και λιγότεροι θυμούνται την εποχή που το σαλόνι, που στα περισσότερα σπίτια ονομαζόταν και «Σιβηρία», άνοιγε για να υποδεχτεί τους φίλους και συγγενείς.

Αν υπάρχει κάτι που δεν μπορούν να διανοηθούν οι νεότεροι, είναι πόσο κρύα ήταν τα σπίτια. Στις πόλεις η θέρμανση με τις μαντεμένιες ξυλόσομπες είχε τελειώσει. Τον ρόλο τους είχαν αναλάβει οι ηλεκτρικές σόμπες με ένα ή δύο σπιράλ και οι σόμπες πετρελαίου που επειδή δεν είχαν μπουριά για τα καυσαέρια μύριζε όλο το σπίτι.

Ο κόσμος εκείνης της εποχής ήταν σκληραγωγημένος. Δεν πάει να χρειαζόταν να φοράει την πατατούκα στο σπίτι, δεν πάει να έβγαζε τις πρώτες χιονίστρες τον Οκτώβριο και τις τελευταίες τον Απρίλιο, ήταν αποφασισμένος να το διασκεδάσει. Να υποδεχθεί τον νέο χρόνο στη… Σιβηρία. Για να κλείσει και να ανοίξει με τους ίδιους -αν θέλει ο Θεός- καλεσμένους την επόμενη Πρωτοχρονιά.

Το κόμμα της Καρυστιανού και η στελέχωσή του

Η Μαρία Καρυστιανού σκοπεύει να αναγγείλει τη στελέχωση του κόμματός της όσο γίνεται πιο αργά. Ο λόγος είναι ότι η αντιπολίτευση θα τους κάνει φύλλο και φτερό. Οπως έχει πει ο καρδινάλιος Ρισελιέ, πριν από 300 χρόνια, «βρείτε μου τον πιο έντιμο άνθρωπο που να έχει γράψει έξι αράδες και θα βρω κάτι σε αυτές για να τον κρεμάσω». Στην εποχή Ελλάδα, που δεν έχουμε νικητές σε… εντιμοδρομίες και όλοι γράφουν εξήντα αράδες στην καθισιά τους, κανένας δεν πρόκειται να μείνει αλώβητος. Μόνο που η Καρυστιανού χρειάζεται συνεργάτες αμέσως. Φυσικά στους επίδοξους συνεργάτες δεν είναι ο Γιώργος Παπανδρέου, που σοκαρίστηκε από την έρευνα της ΑΑΔΕ στον Σύλλογο Συγγενών Θυμάτων των Τεμπών. Ο ΓΑΠ έντυσε την ανησυχία του με ευρωπαϊκές ανησυχίες για το τι θα πουν οι Βρυξέλλες και τη διαπίστωση ότι οι θεσμοί χρησιμοποιούνται σε βάρος των αδυνάμων. Τώρα πόσο αδύναμη είναι η Καρυστιανού, που λέει ότι όλοι της λένε «Μη σταματήσετε, προχωρήστε, είμαστε μαζί σας», μόνο ο ΓΑΠ το αντιλαμβάνεται. Αυτό που της χρειάζεται είναι σχετικά άγνωστα άτομα που έχουν όμως πολιτική πείρα και μένουν ελεύθερα. Ας πούμε από ένα κόμμα που κουνάει μαντίλι, όπως του Στέφανου Κασσελάκη.