Η αλήθεια είναι πως τους έπεσαν πολλά βάρη με αξεπέραστο, ακόμα και για τους αστούς πολίτες, το ξεπουπούλιασμα κάθε κανόνα από τη διαχείριση του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η σφαγή εκατοντάδων χιλιάδων δύστυχων αμνών, που έως πριν από λίγο ήταν «παιδιά» κτηνοτρόφων. Η πτώση της τιμής βασικών προϊόντων -μπαμπάκι, καλαμπόκι, σιτάρι- ρίσκο της ιδιωτικής οικονομίας ως χρηματιστηριακά ρυθμιζόμενα ως από Λονδίνο, Σικάγο κ.ά. ανάλογα με την υπερπαραγωγή. Οι καθυστερήσεις όχι μόνον των νόμιμων επιδοτήσεων, αλλά και προς τους πληγέντες από τη θεομηνία του «Daniel», δημιούργησαν μια κοινή γραμμή αποδοχής της όλης αναταραχής.
Επί μακρόν, ειδικοί και χειριστές της πολιτικής επαναλαμβάνουν την αναγκαιότητα της αλλαγής του πρωτογενούς τομέα, χωρίς να έχει υπάρξει ίχνος, ακόμη και μετά από την επταετή διακυβέρνηση της Ν.Δ. και τις απανωτές αλλαγές αρμόδιων υπουργών. Είναι πικρή η διαπίστωση πως μηρυκάζουμε νοοτροπίες από τη δεκαετία του ‘50 και του ’60, όπου εξακολουθούν να περνούν ανά γενιά οι μικροί σε στρέμματα κλήροι.
Πιο πικρή η διαπίστωση πως πέρασαν από τα χέρια των κραταιών καλλιεργητών δισ. ενισχύσεων από την Ευρώπη που οι παλαιότεροι θυμούνται πως αυτές επενδύθηκαν, ιδιαίτερα στον Κάμπο της πάλαι ποτέ ευμάρειας, σε σπιταρόνες με πισίνες, σε υπερπολυτελή αυτοκίνητα, σε ταξίδια μακρινά ως τη Χαβάη. Σε μπουζουξίδικα τύπου Αμαλιάδας, Λάρισας, Κατερίνης, όπου οι προσφυγοπούλες από τις καταρρέουσες πρώην σοβιετοκρατούμενες χώρες λούζονταν με γαρίφαλα προσάναμμα για φλεγόμενα μπουκάλια ουίσκι.
Ηταν η εποχή που μεγάλο μέρος της κοινωνίας έβαζε απέναντί της την αγροτιά, η οποία συνέχιζε, υπό την προστασία των κυβερνήσεων και των ντόπιων ψηφολάγνων βουλευτών, από την εποχή της ένταξής μας στην τότε ΕΟΚ να τρέφεται με το σύνθημα «Ολα τα κιλά. Ολα τα λεφτά», χωρίς τις απαραίτητες επενδύσεις.
Είχα, πριν από λίγες ημέρες, πολύ χρήσιμη συζήτηση στη ραδιοφωνική μου εκπομπή στον Alpha Radio 989, με τον έμπειρο οικονομικό αρθρογράφο Κώστα Στούπα, ο οποίος καυτηρίασε το δεδομένο πως η Ελλάδα -την εποχή που η γεωργία αλλού στηρίζεται στην τεχνολογία, τους δορυφόρους – ακόμη στηρίζεται -και στηρίζει- αγροτική οικονομία μικρών κλήρων. Είμαστε, παγκοσμίως, η χώρα με ρεκόρ σε αριθμό τρακτέρ.200-300 χιλιάδες τρακτέρ, με αναλογία ιδιοκτησιών 20-30 στρεμμάτων όταν στη χώρα- πρότυπο, την Ολλανδία, η αντιστοιχία είναι 300-400 στρέμματα! Ως εκ τούτου η ελληνική παραγωγή δεν μπορεί να γίνει ποτέ ανταγωνιστική.
Και για να γίνει ανταγωνιστική θα έπρεπε ήδη να έχει νέους, μορφωμένους αγρότες που θα συνενώνονταν σε εταιρίες, με μερίδιο, ανάλογα με τον κλήρο τους ή να εξαγοραστούν οι μικροί από αυτούς που μπορούν να επιβιώσουν αξιοποιώντας τις σύγχρονες μεθόδους. Στην παρατήρησή μου πως με τις παρωχημένες πρακτικές, επέκεινα, θα επανέρχονται, συνεχώς, αυτού του είδους διαμαρτυρίες, εντάσεις του αγροτικού πληθυσμού κατέληξε πως ναι!
Γιατί δεν διαφαίνεται πως θα υπάρξει πολιτικός που θα αλλάξει αυτή την κατάσταση των μικρών κλήρων ώστε να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο μοντέλο που θα οδηγήσει στον ανταγωνισμό. Οπότε θα συνεχιστεί αυτή η κατάσταση όπου όλα θα κρίνονται από τις επιδοτήσεις και μόνο, ύψους 3-4 δισ. τον χρόνο για μία παραγωγή 7-8 δισ. τον χρόνο. Παράδειγμα. Εμείς παράγουμε στην Ελλάδα ανά στρέμμα 100-150 ευρώ. Στο Ισραήλ είναι 1.500-2.000 ευρώ ανά στρέμμα. Στην Ολλανδία 1.800-2.000 ανά στρέμμα.
Ρώτησα αν έχει να κάνει με την «αιώνια» νοοτροπία μας για το «ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μου» η διαιώνιση του μικρού κλήρου. Συμφώνησε πως υπάρχει αυτή η ελληνοβαλκανική ιδιορρυθμία και δεν δείχνει να επηρεάζεται από τις σύγχρονες ανταγωνιστικές υδροπονικές καλλιέργειες που, ήδη, έχουν επιχειρήσει νέοι αγρότες, πλην όμως, ακόμη, πολύ λίγοι. Ετσι ευχηθήκαμε «Και του χρόνου». Οχι για τα Χριστούγεννα. Αλλά για τα … μπλόκα.