Πράγματι, άγχος και νευρικότητα καταβάλλουν τις μέρες αυτές τους διαβητικούς ασθενείς, αλλά και όσους ζουν ή συναναστρέφονται με ανθρώπους που πάσχουν από τη νόσο. Και αυτό γιατί είναι δύσκολο να αντισταθούν στα παραδοσιακά, μικρά, λαχταριστά γλυκά που «καραδοκούν» σε κάθε γωνιά του σπιτιού. Είναι βασανιστικό να πρέπει να αρνηθούν να δοκιμάσουν τα πεντανόστιμα εδέσματα που φιλοξενούνται στα γιορτινά τραπέζια, καθώς, κατά κανόνα, δεν αποτελούν υγιεινή επιλογή για τους πάσχοντες.
Τα Χριστούγεννα για τους διαβητικούς απαιτούν στρατηγική
Δεδομένου ότι η υγιεινή διατροφή είναι μονόδρομος, η καλύτερη τακτική για τη διατήρηση του σακχάρου στα επιθυμητά επίπεδα είναι η προσκόλληση στο πρόγραμμα που ακολουθείται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, το οποίο περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή, τακτικά γεύματα που μετριάζουν την επιθυμία για τσιμπολόγημα, καθώς και άσκηση. Επειδή όμως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, υπάρχουν ορισμένες στρατηγικές η εφαρμογή των οποίων θα μπορούσε να προστατεύσει την υγεία των ατόμων με διαβήτη, χωρίς τα άτομα αυτά να νιώσουν απομονωμένα τις γιορτινές αυτές ημέρες.
Η άσκηση θα ισορροπήσει τη γλυκόζη
Οπως παρατηρεί ο κ. Κυριάκος Καζάκος, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, «…ο πρώτος κανόνας για τους πάσχοντες από διαβήτη τύπου 1 ή 2, από προδιαβήτη, αλλά και για όσους δεν υποφέρουν από τη νόσο μα προσπαθούν να διατηρήσουν ένα φυσιολογικό βάρος προκειμένου να την αποφύγουν, είναι ότι μικρές υπερβάσεις της συνιστώμενης πρόσληψης θερμίδων μπορεί να αντισταθμιστούν με άσκηση. Οι μέρες των εορτών, εξάλλου, αποτελούν ιδανική ευκαιρία για επιπλέον άσκηση, καθώς υπάρχει αρκετός ελεύθερος χρόνος».
Μόλις 15 λεπτά επιπλέον τρέξιμο ή ένας μεγάλος περίπατος την ημέρα βοηθούν σημαντικά στον έλεγχο του σακχάρου, αλλά ακόμα και αν σημειωθεί μια μικρή άνοδος στην τιμή του για μία ή δύο ημέρες δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Με αυτόν τον τρόπο, ο ασθενής συμμετέχει στα έθιμα και δεν νιώθει αποκομμένος από την υπόλοιπη οικογένεια, χωρίς ωστόσο να θέτει την υγεία του σε κίνδυνο.
Λογική και μέτρο σε λιπαρά, ζάχαρη, αλάτι
«Ο τρόπος διαχείρισης του διαβήτη έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια…», επισημαίνει ο κ. Καζάκος και διευκρινίζει: «Οι αυστηρές απαγορεύσεις που ίσχυαν παλαιότερα δυσκόλευαν τη ζωή των ατόμων με διαβήτη, χωρίς να έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ετσι, έχουν αντικατασταθεί από μια συνολικότερη και πιο ελαστική προσέγγιση, αρκεί αυτή να εφαρμόζεται υπό το πρίσμα της κοινής λογικής και του μέτρου. Οι ασθενείς με αρρύθμιστο διαβήτη θα πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδα του σακχάρου τους πριν αποφασίσουν να φάνε έστω και μία λεπτή φέτα βασιλόπιτας».
Στην πραγματικότητα, οι διατροφικές συμβουλές για τα άτομα με διαβήτη είναι παρόμοιες με εκείνες που απευθύνονται και σε όσους δεν πάσχουν από τη νόσο. Δηλαδή, πρέπει να εφαρμόζονται οι κανόνες της υγιεινής διατροφής, που βασίζεται στη λήψη φρούτων και λαχανικών και στον περιορισμό λιπαρών, ζάχαρης και αλατιού. Ολοι μπορούν να απολαύσουν τα παραδοσιακά φαγητά των εορτών, αρκεί η ποσότητα να είναι περιορισμένη.
Ελεγχος της ποσότητας των τροφών
Το να ζει κανείς με διαβήτη δεν είναι απλό ούτε όμως και ακατόρθωτο. Κύριο μέλημα των ασθενών κατά τη διάρκεια των εορτών θα πρέπει να είναι η διατήρηση του βάρους τους και αυτό, σημειωτέον, δεν επιτυγχάνεται με την επιλογή τροφίμων για διαβητικούς -καθώς αυτά μπορεί να έχουν εξίσου υψηλή θερμιδική αξία με τα υπόλοιπα- αλλά, κυρίως, με τον έλεγχο των ποσοτήτων.
Η καλή προετοιμασία, λοιπόν, και ο σωστός προγραμματισμός μπορούν να βοηθήσουν στην αποφυγή πολλών παγίδων και να μειώσουν το άγχος των ατόμων με διαβήτη.
Εάν θα γεμίσετε εσείς τη γαλοπούλα…
«Οσοι έχουν αναλάβει οι ίδιοι τη διοργάνωση των εορταστικών δείπνων βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση, καθώς μπορούν να επιλέξουν τόσο το μενού όσο και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν αλλά και τον τρόπο μαγειρέματος, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο υγιεινότερες επιλογές, που προστατεύουν από την αύξηση του σωματικού βάρους, η οποία, όπως είναι γνωστό, συνδέεται με την εμφάνιση ή επιδείνωση του διαβήτη», παρατηρεί ο κ. Καζάκος.
Για τη μείωση, λοιπόν, των προσλαμβανόμενων θερμίδων, προτείνονται τα ακόλουθα:
- Αντικαταστήστε τις λιπαρές τροφές με πιο light εκδοχές, π.χ. επιλέξτε dressing γιαουρτιού, αντί για σος που περιέχει μαγιονέζα.
- Αφαιρέστε τα λιπαρά τμήματα του κρέατος, όπως είναι η πέτσα από τη γαλοπούλα ή το γουρουνόπουλο.
- Αλλάξτε τον τρόπο μαγειρέματος των παραδοσιακών φαγητών. Για παράδειγμα, μην παραγεμίσετε τη γαλοπούλα με κάστανα, ρύζι, σταφίδες και κουκουνάρια. Είναι εξίσου νόστιμη εάν ψηθεί μόνο με μπαχαρικά στο γκριλ ή στα κάρβουνα.
- Αποφύγετε τα σνακ πριν από το φαγητό. Είναι πειρασμός και φορτώνουν τον οργανισμό με θερμίδες, αλλά, εάν αποφασίσετε να τα σερβίρετε, κάντε το τη σωστή στιγμή, αντί να παραμένουν σε κάθε τραπεζάκι επί ώρες βάζοντάς σας σε πειρασμό.
- Μαζέψτε το τραπέζι αμέσως μετά το φαγητό. Το τσιμπολόγημα μετά το γεύμα γίνεται ασυναίσθητα και προσθέτει βάρος.
- Σερβίρετε στο πιάτο σας τη σωστή ποσότητα επιλεγμένου με σύνεση φαγητού και μην το ξαναγεμίσετε. Μην ξεχνάτε ότι το μισό πιάτο πρέπει να αποτελείται από σαλάτα.
- Μη δοκιμάζετε απ’ όλα τα διαθέσιμα γλυκά. Αντικαταστήστε τα με φρούτα ή μοιραστείτε τη μερίδα με κάποιον άλλον, εάν αποφασίσετε να υποκύψετε στον πειρασμό.
- Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ. Θυμηθείτε ότι η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες υπογλυκαιμίες.
Συχνός έλεγχος της γλυκόζης
Εάν έχετε διαγνωστεί με διαβήτη πρόσφατα, είναι καλό να ελέγχετε συχνά τη γλυκόζη του αίματος προκειμένου να μάθετε πόσο πρέπει να τρώτε και τι είδους τροφές επηρεάζουν ιδιαίτερα τα επίπεδά της. Να θυμάστε ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος προκαλούν πιο αργή απορρόφηση των υδατανθράκων, με συνέπεια την αύξηση των επιπέδων γλυκόζης όχι μόνον αμέσως μετά το γεύμα, αλλά και λίγες ώρες μετά το γεύμα. Για τα άτομα που είναι σε αγωγή με ινσουλίνη, η προσαρμογή της δοσολογίας, σε συνεννόηση, βέβαια, με τον διαβητολόγο, μπορεί να περιορίσει τις δυσμενείς επιπτώσεις της διατροφής.
Επάρκεια φαρμάκων και ταινιών μέτρησης σακχάρου
Οι ασθενείς που θα περάσουν τις γιορτές μακριά από το σπίτι τους θα πρέπει να λάβουν επιπλέον προληπτικά μέτρα, δηλαδή να έχουν μαζί τους επάρκεια φαρμάκων και ταινιών μέτρησης για τον έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου τους. Να μη διστάζετε να επικοινωνείτε με τον γιατρό σας κάθε φορά που το θεωρείτε αναγκαίο.
*Από το ένθετο Διαβήτης που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής

