Και συμπλήρωσε πως κανένα από τα βιβλία του δεν εξελίχθηκε όπως το είχε σχεδιάσει στο μυαλό του όταν αποφάσισε να το γράψει: όλα κατέλεξαν να είναι κάτι άλλο. Αυτό που σίγουρα, πάντως, δεν θα χαρακτηρίζαμε τα βιβλία του είναι «αποτυχίες». Τουναντίον, ειδικά στην πατρίδα μας, είναι ένας ιδιαίτερα αγαπητός συγγραφέας και κάθε βιβλίο του γίνεται εμπορική επιτυχία, ενώ στις εκδηλώσεις προς τιμήν του επικρατεί κυριολεκτικά το αδιαχώρητο. Η «Μέση Αγγλία», το «Τι ωραίο πλιάτσικο!» που είχε εξαντληθεί και ξανακυκλοφόρησε πρόσφατα, «Οι Νάνοι του θανάτου», για να αναφέρουμε μερικά μόνο από τα διάσημα έργα του δικαίως έχουν κερδίσει κοινό και κριτικούς.

Ως λογοτέχνης, ο Κόου αντλεί συχνά τόσο από την ιστορία της πατρίδας του, του Ηνωμένου Βασιλείου, όσο και από τα προσωπικά του βιώματα: «Μένει να αρχίσω να γράφω για το πώς συνηθίζω να έρχομαι στη Θεσσαλονίκη», αστειεύτηκε στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε προς τιμήν του στο ιστορικό βιβλιοπωλείο «Κωνσταντινίδης» της συμπρωτεύουσας, μια ημέρα πριν από την εκδήλωση της Αθήνας. Για την «Απόδειξη της αθωότητάς μου» πηγές έμπνευσης υπήρξαν το lock down εξαιτίας της επιδημίας Covid-19, διάστημα που έβλεπε την κόρη του που είχε επιστρέψει στην πατρική οικία να δυσανασχετεί για την αναγκαστική στασιμότητα και έλλειψη προοπτικής σε εκείνη τη φάση της ζωής της, η προσωπική του εμπειρία από τα χρόνια που φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και η εξαιρετικά σύντομη (6 Σεπτεμβρίου – 25 Οκτωβρίου 2022) και αποτυχημένη, αν όχι καταστροφική, διακυβέρνηση της Λιζ Τρας, ηγέτιδας του Συντηρητικού Κόμματος και βασικής εκπροσώπου της ριζοσπαστικοποίησης του βρετανικού συντηρητικού κινήματος τα τελευταία χρόνια, η άνοδος της οποίας στην εξουσία συνέπεσε σχεδόν με τον θάνατο της βασίλισσας Ελισσάβετ (8/9/2022) και το «τέλος μιας Εποχής».

Η ιστορία διαδραματίζεται ακριβώς αυτή την περίπλοκη περίοδο για την Αγγλία, η οποία αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη για την ηρωίδα του έργου, τη Φιλ, μια νεαρή κοπέλα που μετά το πέρας των σπουδών της επιστρέφει στο πατρικό της και εργάζεται σε μια ιαπωνική αλυσίδα fast food στο αεροδρόμιο του Χίθροου. Αν και η Φιλ ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας, η έμπνευση αρνείται να της χτυπήσει την πόρτα και περνά το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου της παρακολουθώντας την τηλεοπτική σειρά «Τα Φιλαράκια», μαγεμένη από την ανεμελιά μιας εποχής που δεν έζησε: όπως και άλλοι ήρωες του έργου φαίνεται πως πάσχει από anemoia (σύνθεση των ελληνικών λέξεων άνεμος και νους), μια έννοια επινοημένη από τον Αμερικανό συγγραφέα και νεολογιστή John Koening που αναφέρεται στη «νοσταλγία για μια εποχή πριν από τη γέννησή μας».

Την πόρτα της Φιλ χτυπά ο Κρίστοφερ, φίλος της μητέρας της από τα φοιτητικά τους χρόνια, ιστορικός και δημοσιογράφος που έρχεται να παρακολουθήσει ένα συνέδριο του TrueCon, ενός υπερσυντηρητικού think tank με σκοτεινές προθέσεις που, μεταξύ άλλων, αποσκοπεί στην ιδιωτικοποίηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και ωθεί συστηματικά την κυβέρνηση της Αγγλίας προς ακροδεξιές και απομονωτιστικές πολιτικές. Οταν ο Κρίστοφερ βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιό του, η Φιλ αναλαμβάνει την εξιχνίαση του μυστηρίου μαζί με τη Ρασίντα, υιοθετημένη κόρη του εκλιπόντος, ενώ παράλληλα η επιθεωρήτρια Προύντενς Φρίμπορν, που βρίσκεται ένα βήμα πριν από την πολυπόθητη συνταξιοδότησή της, καταφθάνει με σκοπό τη διαλεύκανση του φόνου.

Ο Κόου διαιρεί το μυθιστόρημα σε τρία κεφάλαια, καθένα εκ των οποίων αποτελεί ένα διαφορετικό είδος λογοτεχνικού έργου-συγγραφικής απόπειρας της Φιλ. Ετσι, εκτός από τον Πρόλογο που μας εισάγει στην ιστορία τις πρώτες μέρες του φθινοπώρου του 2022 και τον Επίλογο που τοποθετείται χρονικά στο 2024, έχουμε μια δόση κλασικού ανάλαφρου whodunnit αστυνομικού, ένα σκοτεινό campus novel που διαδραματίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και ένα μυθιστόρημα αυτομυθοπλασίας, του δημοφιλούς λογοτεχνικού trend της εποχής μας που ο συγγραφέας αντιμετωπίζει, ευλόγως θα λέγαμε, με καχυποψία.

Πολιτική σάτιρα εμπλουτισμένη με το χαρακτηριστικό δηκτικό χιούμορ του Κόου και τα εμπνευσμένα λογοπαίγνιά του, εύστοχα έμμεσα σχόλια κοινωνιολογικού χαρακτήρα, ανατροπές, γρίφοι, κρυμμένα μυστικά και σκελετοί στα ντουλάπια των ηρώων, νεκραναστάσεις εξαφανισμένων λογοτεχνών και πάνω απ’ όλα ένας εμπνευσμένος στοχασμός επάνω στα κίνητρα της συγγραφής, στα όρια της γραφής και στη ματαιόδοξη ανάγκη για υστεροφημία των ανθρώπων του πνεύματος. Αυτά είναι τα βασικά συστατικά του πολυεπίπεδου μυθιστορήματος που οι φανατικοί -και όχι μόνο- αναγνώστες του Βρετανού συγγραφέα θα απολαύσουν στη θαυμάσια απόδοση στα ελληνικά της Αλκηστης Τριμπέρη, που συνοδεύεται από πλούσιες και κατατοπιστικές σημειώσεις της μεταφράστριας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο Jonathan Coe γεννήθηκε στο Μπέρμιγχαμ το 1961. Σπούδασε φιλολογία στο Trinity College του Πανεπιστημίου του Cambridge και είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Warwick όπου και δίδαξε. Παράλληλα έχει εργαστεί ως μουσικός και συνθέτης τζαζ μουσικής και ως δημοσιογράφος – συνεργάτης της εφημερίδας «The Guardian» και κριτικός κινηματογράφου στο «New Statesman». Από τα δεκαπέντε μυθιστορήματα που έχει εκδώσει, τα δεκατρία έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις. Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο κυκλοφορεί και το παιδικό του έργο «Ο σπασμένος καθρέφτης», ενώ από τις εκδόσεις Πατάκης κυκλοφορεί η παιδική του διασκευή του κλασικού έργου του Jonathan Swift «Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ».

INFO:Βιβλίο, «Η απόδειξη της αθωότητάς μου», Jonathan Coe, μετάφραση από τα αγγλικά: Αλκηστις Τριμπέρη, Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2025, 480 σελ.