Το πακέτο των μέτρων θα ήταν μεγαλύτερο αν δεν υπήρχε η συμφωνία για την αύξηση των ελάχιστων αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ για τις ευρωπαϊκές χώρες που είναι μέλη της συμμαχίας. Η συμφωνία αυτή, η οποία περιλαμβάνει και την Ελλάδα, απαιτεί οι καθαρές αμυντικές δαπάνες να αυξηθούν και να γίνουν επιπλέον δαπάνες 1,5% του ΑΕΠ για υποδομές που μπορούν να έχουν και στρατιωτική χρήση. Παρότι η Ελλάδα είχε εδώ και πολλά χρόνια υψηλές αμυντικές δαπάνες, τα νέα όρια απαιτούν πρόσθετες δαπάνες (πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι η Ελλάδα θα δανειστεί 1,2 δισ. ευρώ από τα 150 δισ. ευρώ του προγράμματος SAFE), οι οποίες θα επιβαρύνουν μόνο κατά ένα μέρος το έλλειμμα και στο σύνολό τους το χρέος.

Η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες από την Ελλάδα εξασφαλίζει ότι η πρόσθετη αυτή αύξηση των πόρων για άμυνα δεν θα επηρεάσει την οροφή των δαπανών ούτε και το έλλειμμα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα είναι χρήματα τα οποία πρέπει να δοθούν μειώνοντας τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο για ελαφρύνσεις, ενώ θα επηρεάσουν -έως έναν βαθμό- και την πορεία μείωσης του χρέους. Γι’ αυτούς τους λόγους, το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό δημοσιονομικό κόστος.

Μεσαία τάξη

Με βάση τις μέχρι τώρα συζητήσεις η ελάφρυνση της μεσαίας τάξης θα έχει ως κορμό την ελάφρυνση μισθωτών και οικογενειών με παιδιά, η οποία θα προκύψει κυρίως από τις αλλαγές που σχεδιάζονται στη φορολογική κλίμακα. Συγκεκριμένα:

• Σχεδιάζεται να δημιουργηθεί ένας ενδιάμεσος φορολογικός συντελεστής, μάλλον στο 15% (ανάμεσα στο 9% που ισχύει για τα εισοδήματα μέχρι και 10.000 ευρώ και στο 22% που ισχύει για τα εισοδήματα από 10.001 ευρώ μέχρι και τα 20.000 ευρώ), ώστε να μειωθεί η φορολογική επιβάρυνση για τα εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ.

Αναμένεται επίσης να καταργηθεί ή να μετακινηθεί σε υψηλότερο κλιμάκιο εισοδήματος ο ανώτερος συντελεστής του 44% που ισχύει σήμερα για εισοδήματα υψηλότερα των 40.000 ευρώ.

• Εξετάζεται, επίσης, η αύξηση του βασικού αφορολόγητου για άγαμους φορολογούμενους χωρίς παιδιά από 8.636 σε 10.000 ευρώ. Αν το μέτρο οριστικοποιηθεί, θα αποτελέσει την πρώτη ουσιαστική παρέμβαση ύστερα από σχεδόν μία δεκαετία. Στόχος είναι να δοθεί φορολογική «ανάσα» σε πάνω από 2,3 εκατ. πολίτες, προστατεύοντας την αγοραστική τους δύναμη απέναντι στην επίμονη ακρίβεια και την αυξημένη φορολογία η οποία στην ουσία ακυρώνει τις αυξήσεις των εισοδημάτων.
• Ενα μεγάλο μέρος του πακέτου της Θεσσαλονίκης θα αφορά στη στήριξη των οικογενειών μέσω φοροαπαλλαγών. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στα σενάρια που εξετάζονται περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η κλιμακωτή αναπροσαρμογή του αφορολόγητου ορίου ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών. Το μέτρο αυτό αναμένεται να επιφέρει αυτόματη αύξηση της έκπτωσης φόρου στο εκκαθαριστικό σημείωμα της εφορίας για τους γονείς, καθώς και αύξηση του αφορολόγητου ποσού των οικειοθελών παροχών από τους εργοδότες προς τους εργαζόμενους που αποκτούν παιδιά.
• Στη ΔΕΘ αναμένεται να ανακοινωθεί και το πακέτο των παρεμβάσεων για να γίνει πιο δίκαιη η τεκμαρτή φορολόγηση των μη μισθωτών η οποία θα διατηρηθεί και το 2026.
• Αντίθετα, τα μειωμένα δημοσιονομικά περιθώρια οδήγησαν ξανά στο… συρτάρι το σχέδιο που συζητούνταν πριν από έναν μήνα για κάποιου είδους τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομίας, το μέτρο είχε πέσει στο τραπέζι και συζητήθηκε μέσα στον Ιούλιο. Ωστόσο, κρίθηκε ότι σε περίοδο υψηλού πληθωρισμού θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τα φορολογικά έσοδα δημιουργώντας πρόβλημα στις αποφάσεις για περαιτέρω ελαφρύνσεις που θέλει να υλοποιήσει η κυβέρνηση. Ετσι το μέτρο αποσύρθηκε, τουλάχιστον προς το παρόν.

ΑΚΙΝΗΤΑ

Πλέγμα προτάσεων για να δοθεί λύση στο στεγαστικό πρόβλημα

Σε ό,τι αφορά τα ακίνητα, οι αλλαγές που θα γίνουν θα έχουν στόχο να ανοίξουν κλειστά σήμερα ακίνητα ώστε να αμβλυνθεί το στεγαστικό πρόβλημα. Μάλιστα, στις συζητήσεις που γίνονται έχει πέσει και η ιδέα της επιβολής «τέλους αδράνειας» για ακίνητα τα οποία δείχνουν να είναι κλειστά για πολλά χρόνια. Επειδή, όμως, κάτι τέτοιο θα προκαλούσε αντιδράσεις ως ένας νέος φόρος στα ακίνητα, εξετάζεται το πλέγμα κινήτρων και αντικινήτρων για το άνοιγμα κλειστών κατοικιών να περνάει από την αυξομείωση του ΕΝΦΙΑ κάθε ιδιοκτήτη, χωρίς όμως να υπάρχουν καταληκτικές ρυθμίσεις.

Σε ό,τι αφορά τη σκέψη για μείωση των συντελεστών φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια το οικονομικό επιτελείο δείχνει απρόθυμο να προχωρήσει. Το βασικό εμπόδιο είναι ότι το μέσο ενοίκιο που δηλώνεται από ιδιοκτήτες και ενοικιαστές είναι 255 ευρώ, δείγμα του ότι έχουμε μεγάλο ποσοστό φοροδιαφυγής σε ό,τι αφορά τα εισοδήματα από ακίνητα. Ετσι ύστερα από κάποιες πρώτες συζητήσεις που έγιναν για τη μείωση των συντελεστών, κρίθηκε ότι πρώτα θα πρέπει να υπάρξει αξιόπιστος τρόπος καταγραφής των εισοδημάτων από ενοίκια και στη συνέχεια να έχουμε ελαφρύνσεις στους ιδιοκτήτες, οι οποίοι είναι τίμιοι με την εφορία και δηλώνουν στο σύνολό τους τα ενοίκια.

ΕΞΑΓΓΕΛΙΕΣ ΤΟ 2026

Προγραμματισμένη και 2^η δόση μέτρων

Οι εξαγγελίες της ΔΕΘ δεν θα καλύψουν όλες τις ελαφρύνσεις για το 2026. Με βάση την αρχή ότι κάθε μέτρο που θα εξαγγελθεί θα πρέπει να έχει σίγουρη χρηματοδότηση, πρώτα θα πιστοποιείται ο χώρος και στη συνέχεια θα εξαγγέλλονται μέτρα. Το πακέτο της ΔΕΘ θα βασιστεί σε 1,5 δισ. ευρώ, που αποτελεί υπόλοιπο της υπεραπόδοσης του 2024 και τα επιπλέον έσοδα που υπολογίζονται σε 1 δισ. ευρώ που θα προέλθουν από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Το κομμάτι της υπεραπόδοσης της οικονομίας για το 2025, δηλαδή η υπέρβαση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,2% του ΑΕΠ που έχει τεθεί με την αναθεώρηση του μεσοπρόθεσμου 2025-2028, θα μεταφραστεί σε νέες ελαφρύνσεις μόλις πιστοποιηθεί επίσημα από τη Eurostat, τον ερχόμενο Απρίλιο, όπως συνέβη και φέτος με την επιστροφή του ενός ενοικίου σε 980.000 νοικοκυριά και το επίδομα των 250 ευρώ σε 1,4 εκατ. συνταξιούχους.