Στη νέα του νουβέλα με τίτλο Αυτό έκανες πάντα, παρακολουθούμε τον εσωτερικό μονόλογο ενός πατέρα που προσπαθεί να αντέξει και να ερμηνεύσει την εξαφάνιση του ενήλικου γιου του. Η αφήγηση είναι λιτή, σχεδόν ψιθυριστή – και γι’ αυτό ακριβώς ακόμη πιο διεισδυτική. Δεν πρόκειται για χρονικό αγωνίας, αλλά για μια σταδιακή κατάδυση στη μνήμη, την ενοχή και τις ανοιχτές πληγές μιας σχέσης. Ενα οδοιπορικό σπαρακτικό αλλά εξαιρετικά ανθρώπινο, που στοχάζεται με τρυφερότητα και εσωτερική καθαρότητα τη γονεϊκή ευθύνη.

Ο ίδιος ο συγγραφέας έχει εξηγήσει ότι η αρχική σπίθα για τη νουβέλα άναψε ένα βράδυ, όταν περίμενε άγρυπνος να επιστρέψει ο γιος του. Οχι από έλεγχο, αλλά από εκείνο το σιωπηλό, ακαθόριστο μίγμα αγάπης, αγωνίας και ενοχής που φωλιάζει μέσα σε κάθε γονιό από τη στιγμή που φέρνει στον κόσμο ένα παιδί – και που όσο περνούν τα χρόνια αλλάζει μορφή, όμως δεν εξαφανίζεται ποτέ. Εγκαθίσταται ύπουλα στην καθημερινότητα στις αϋπνίες, στα άστοχα τηλεφωνήματα, στο ανασήκωμα του κορμιού με κάθε εξώπορτα που αργεί να ανοίξει. Αυτό το διαρκές, υπόγειο συναίσθημα γίνεται η πρώτη ύλη της αφήγησης. Κι όπως παραδέχεται ο Ιατρού, το αληθινό ερώτημα δεν είναι αν θα πετύχουμε ή θα αποτύχουμε ως γονείς – γιατί κάποια μορφή αστοχίας πρέπει να θεωρείται μάλλον αναπόφευκτη. Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι ο τρόπος. Αν η ατέλειά μας συνοδεύεται από αγάπη και αν επιτρέπει στο παιδί να απομακρυνθεί για να ολοκληρωθεί ως προσωπικότητα με τους δικούς του όρους, τότε ίσως η «αποτυχία» αυτή να είναι η πιο σπουδαία μας προσφορά.

Ωστόσο, πόσο εύκολο είναι να παραχωρήσει ένας γονιός τον απαραίτητο χώρο, όταν το μυαλό του περιστρέφεται ακατάπαυστα γύρω από το παιδί; Οταν η φροντίδα γίνεται βάρος και η αγάπη -όσο ανιδιοτελής κι αν είναι- παίρνει τη μορφή συναισθηματικής εξάρτησης;

«Σκεφτόμουν καθώς φεύγαμε ότι ίσως αυτή είναι η μεγαλύτερη έγνοια ενός πατέρα ή μιας μάνας, η αγωνία να αποφύγει το ανεπίστροφο», γράφει ο συγγραφέας σε κάποιο σημείο. «Είναι ένα σημάδι, μια ουλή που άφησες σε ξένο σώμα και τώρα βρίσκεται εκεί να σου θυμίζει, όσο κι αν θέλεις να ξεχάσεις, το λάθος που έκανες».

Και λίγες σελίδες αργότερα, έρχεται η εξομολόγηση:

«Ολος ο κόσμος μου είσαι εσύ, σου είχα πει βουρκωμένος εκείνη τη μέρα».

Τι βάρος για ένα παιδί να ξέρει πως η ύπαρξή του είναι το σύμπαν ενός άλλου ανθρώπου! Πόσο δυσβάσταχτη για εκείνο η γνώση πως κάθε του πληγή θα πολλαπλασιαστεί στην ψυχή του γονιού!

Ισως γι’ αυτό και ο γιος της ιστορίας -που ποτέ δεν μιλά ευθέως, αλλά η παρουσία του πλανάται σε φράσεις και σιωπές- δεν μπόρεσε ποτέ να αρθρώσει ξεκάθαρα τον πόνο του. Δεν μίλησε ανοιχτά για τη βία που υπέστη στην παιδική ηλικία ή αργότερα, μόνο υπαινίχθηκε κάτι μέσα από την επαναλαμβανόμενη φράση «υπάρχουν κάποιοι» – μια φράση που κανείς δεν τόλμησε να του ζητήσει να εξηγήσει. Οπως συμβαίνει συχνά, το παιδί μίλησε με τις δικές του συγκαλυμμένες λέξεις – μα το περιβάλλον του δεν είχε μάθει να ακούει. Η συνειδητοποίηση του πατέρα, χρόνια μετά, ότι δεν αντέδρασε όταν έπρεπε, είναι σχεδόν ανυπόφορη.

Ηρθε στιγμιαία στη σκέψη μου η σειρά Adolescence, με τον δεκατριάχρονο ήρωα που ασφυκτιά μέσα σε έναν κόσμο σιωπής και αμηχανίας. Μοιάζει ακατόρθωτο για ένα παιδί να μιλήσει για όσα το πονάνε και αποδεικνύεται αβάσταχτο τελικά για έναν γονιό να τα αντέξει όταν επιτέλους ειπωθούν. 

ΤΟ ΠΙΟ ΑΒΑΣΤΑΧΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΓΟΝΙΟ

Η νουβέλα συνομιλεί διακριτικά με τις προηγούμενες δουλειές του Ιατρού. Στη Σκόνη στο πρόσωπο (εκδ. Ιωλκός, 2018), οι ήρωες κινούνται σε υπόγειες διαδρομές -άλλοτε πραγματικές, άλλοτε ψυχικές- κυνηγημένοι από απώλειες και ενοχές. Στην Αποσύνδεση (εκδ. Ιωλκός, 2023), το πένθος ανατέμνεται με χειρουργική ακρίβεια. Κοινός παρονομαστής της γραφής του παραμένει η προσπάθεια να ειπωθεί το ανείπωτο – όχι για να σοκάρει, αλλά ως άσκηση ενσυναίσθησης.

Οταν έφτασα στην τελευταία σελίδα, με διαπέρασε μια συγκίνηση χαμηλότονη αλλά βαθιά, που συνοδεύτηκε από μια δική μου προσωπική συνειδητοποίηση: η απώλεια χωρίς απαντήσεις, χωρίς αποχαιρετισμό, χωρίς τη λύτρωση του πένθους, είναι ίσως το πιο αβάσταχτο φορτίο που μπορεί να σηκώσει ένας γονιός.