Σε αυτόν τον καταπληκτικό χώρο, εγκαινιάζεται στις 24 Νοεμβρίου μια έκθεση υψηλής ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας, με τίτλο «Γραφές ομιλούσες», σε επιμέλεια της ιστορικού Τέχνης Μπίας Παπαδοπούλου, η οποία περιλαμβάνει περίφημα σχέδια κορυφαίων ζωγράφων από τα μέσα του 19ου αιώνα έως τις μέρες μας.

Το φιλότεχνο κοινό θα έχει την ευκαιρία να θαυμάσει περί τα 140 έργα, που φέρουν την υπογραφή 85 σημαντικών καλλιτεχνών, ζώντων και μη, σχέδια και ζωγραφική με ελαφρές ύλες από τις συλλογές της Πινακοθήκης Γιώργου Βογιατζόγλου. Ενα ταξίδι στον χρόνο, που υπογραμμίζει τη διαχρονική σημασία αυτών των εκφραστικών μέσων στο εικαστικό πεδίο και αναδεικνύει την προσωπική ματιά του συλλέκτη. Ο τίτλος προέρχεται από κείμενο του Γιώργου Λαζόγκα, ο οποίος χαρακτηρίζει το σχέδιο «γραφή ομιλούσα», άποψη που προβάλλει και η τρέχουσα έκθεση.

Συγκίνηση

Ο Γιώργος Βογιατζόγλου, μιλώντας στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, μας λέει: «Είμαι συγκινημένος και πολύ χαρούμενος που εγκαινιάζουμε τη φετινή μας σεζόν με την έκθεση “Γραφές ομιλούσες”. Θεωρώ τα λάδια και τα σχέδια εξίσου υψηλά μέσα έκφρασης, ισότιμα έργα. Τα σχέδια που παρουσιάζονται επελέγησαν με πολλή δυσκολία, από τα 1.000 και πλέον που υπάρχουν στη συλλογή, η οποία εξακολουθεί να εμπλουτίζεται με νέα αποκτήματα. Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω και ύστερα από περίπου 40 χρόνια συλλογής έργων, ανοίγω τον μεγάλο φάκελο των σχεδίων, ξετυλίγοντας τη μνήμη. Το πρώτο σχέδιο που απέκτησα, που είναι παράλληλα και το πρώτο έργο της συλλογής μου με αριθμό κτήσης 1, που παρουσιάζεται και στην παρούσα έκθεση, ανήκει στον Ιταλό Mario Pirani (Μάριο Πιράνι). Ηταν δώρο της Μαρίας, της Ιταλίδας σπιτονοικοκυράς μου, όταν πήρα το πτυχίο της Αρχιτεκτονικής στη Ρώμη, όπου σπούδασα. Ισως και αυτό να έπαιξε ρόλο στη μεγάλη αδυναμία μου προς το σχέδιο».

Το τοπίο του Πιράνι εκτίθεται στην είσοδο της Πινακοθήκης, δίπλα στην προσωπογραφία του συλλέκτη, έργο του Χρίστου Παπαδάκη, υπογραμμίζοντας τις δύο βασικές θεματικές κατηγορίες της συλλογής: ανθρώπινες φιγούρες και τοπία.

Αγάπη

Συνεχίζοντας ο Γιώργος Βογιατζόγλου πηγαίνει ακόμα πιο πίσω στα παιδικά του χρόνια: «Η αγάπη μου για την Αρχιτεκτονική και το σχέδιο ξεκίνησε από τότε που ήμουν πέντε ετών. Βρισκόμουν στον αγιασμό μιας οικοδομής του πατέρα μου. Ηταν η εποχή που έσφαζαν έναν κόκορα στα θεμέλια του έργου για το καλό της οικοδομής και έκαναν αγιασμό. Θυμάμαι ότι είδα τον αρχιτέκτονα να μπαίνει με τα σχέδια του κτιρίου, τα άπλωσε… και θαύμασα τις ίσιες γραμμές και τα κενά! Επηρεάστηκα καταλυτικά από αυτήν την εικόνα. Στα παιδικά μου μάτια φάνηκε σαν γίγαντας, υπεράνθρωπος. Τότε αποφάσισα ότι, όταν μεγαλώσω, θα σπουδάσω Αρχιτεκτονική. Παράλληλα ξεκίνησε και η ιδιαίτερη αγάπη μου για το σχέδιο».

Με πολλή δυσκολία από αυτήν την τόσο πλούσια συλλογή σχεδίων, ο Γιώργος Βογιατζόγλου ξεχωρίζει έξι σχέδια που ανήκουν σε ζωγράφους που έχουν φύγει από τη ζωή, για ευνόητους λόγους.

Το πρώτο είναι ένα σπάνιο σχέδιο του 1853 της Ελένης Μπούκουρη-Αλταμούρα, της πρώτης γυναίκας ζωγράφου μετά την Ελληνική Επανάσταση, που αποτελεί τη χρονολογική αφετηρία της έκθεσης και το παλιότερο έργο της συλλογής. Η Μπούκουρη-Αλταμούρα ντύθηκε άνδρας για να σπουδάσει ζωγραφική στην Ιταλία, μια εποχή που η δημόσια Παιδεία για τις γυναίκες ήταν ανύπαρκτη, αν όχι απαγορευμένη. Το έργο της στέκει ως αφορμή για ένα λιλιπούτειο αφιέρωμα στις πρώτες Ελληνίδες ζωγράφους που αψήφησαν τις έμφυλες συμβάσεις για να ακολουθήσουν το πάθος και το καλλιτεχνικό τους όραμα. Η έκθεση περιλαμβάνει ένα επιπλέον μίνι αφιέρωμα στην πρωτοποριακή ομάδα τέχνη. Είναι η πρώτη ομάδα νέων Ελλήνων ζωγράφων. Συστάθηκε το 1917, μεσούντος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και αντιτάχθηκε στον ακαδημαϊσμό της Σχολής του Μονάχου, που επικράτησε στη χώρα στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα.

Το δεύτερο έργο που ξεχωρίζει ο Γιώργος Βογιατζόγλου ανήκει στη Σοφία Λασκαρίδου, χάρη στη δυναμική παρέμβαση της οποίας εκδόθηκε Βασιλικό Διάταγμα το 1901 από τον βασιλιά Γεώργιο Α’, επιτρέποντας τη μικτή φοίτηση στη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών. Επίσης, ξεχωρίζει το σχέδιο του Κωνσταντίνου Παρθένη, αλλά και του Γιώργου Μπουζιάνη, το μολύβι, «που θα μπει και στο εξώφυλλο στον κατάλογο της έκθεσης». Ακόμα, το μεγάλο σχέδιο του Γιάννη Τσαρούχη, ο «Ιππόλυτος», και ένα μικρό σχέδιο με μολύβι του Νίκου Χουλιαρά. «Αυτά τα σχέδια έχουν μεγάλη ιστορική και καλλιτεχνική σημασία».

Πανόραμα

Η έκθεση «Γραφές ομιλούσες» αποτελεί ένα πανόραμα τέχνης, όπου συνυπάρχουν η πιστή φωτογραφική αναπαράσταση, ο εξπρεσιονισμός, η πορεία αφαίρεση, ο διεθνής μοντερνισμός, η εντόπια παράδοση, η γενιά του ’30 και οι μεταγενέστερες μέχρι τους εικαστικούς κόσμους των σημερινών νέων.

Ποιοι καλλιτέχνες συμμετέχουν

Ελ. Μπούκουρη-Αλταμούρα, Λ. Θείρσιος, Ορ. Λινδερμάγιερ, Αλ. Μαξ Αλταμούρας, Αγγελος Γιαλλινάς, Mario Pirani, Ολγα Προσαλέντη, Θάλεια Φλωρά-Καραβία, Κωνσταντίνος Παρθένης, Κωνσταντίνος Μαλέας, Δημήτρης Γαλάνης, Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, Σοφία Λασκαρίδου, Γιώργος Μπουζιάνης, Δημήτρης Πικιώνης, Γιώργος Γουναρόπουλος, Περικλής Βυζάντιος, Γεράσιμος Στέρης, Μίμης Βιτσώρης, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Νίκος Εγγονόπουλος, Νίκος Πεντζίκης, Γιάννης Τσαρούχης, Κούλα Μαραγκοπούλου, Γιώργος Μανουσάκης, Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Μάριος Πράσινος, Γιώργος Σικελιώτης, Γιώργος Βακιρτζής, Μανώλης Καλλιγιάννης, Van Boekel Henk, Παναγιώτης Τέτσης, Γεράσιμος Σκλάβος, Χρήστος Καράς, Παύλος (Διονυσόπουλος), Δημήτρης Κοντός, Δημήτρης Μυταράς, Αλέκος Φασιανός, Βασίλης Κυπραίος, Γιώργος Δέρπαπας, Αλέξης Ακριθάκης, Μάκης Θεοφυλακτόπουλος, Γιάννης Μιχαηλίδης, Νίκος Χουλιαράς, Αλέξανδρος Οσαρης, Ασπασία Παπαδοπεράκη, Τριαντάφυλλος Πατρασκίδης, Θωμάς Παπαδοπεράκης, Τιτίκα Σάλα, Νίκος Κακαδιάρης, Γιώργος Σταθόπουλος, Κλεοπάτρα Δίγκα, Γιώργος Λαζόγκας, Μανώλης Πολυμέρης, Ελένη Μωραΐτη, Μίλτος Παπαστεργίου, Χρήστος Μαρκίδης, Ελένη Ζούνη, Ελένη Μανωλαράκη, Χρήστος Παπαδάκης, Τάσος Μαντζαβίνος, Γιώργος Καζάζης, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Αιμιλία Παπαφιλίππου, Χριστιάνα Σούλου, Τάσος Μισούρας, Ειρήνη Ματσούκη, Αλέξανδρος Ψυχούλης, Αντώνης Τσακίρης, Στέφανος Αλαφούζος, Φανή Πανταζίδου, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης, Αγγελική Βαξεβανίδου, Εμμανουήλ Μπιτσάκης, Νίκος Σίσκος, Νίκος Καναρέλης, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Πάνος Παπαδόπουλος, Δημήτρης Τάταρης, Μιλτιάδης Πεταλάς, Παναγιώτης Κεφαλάς, Μάριος Φούρναρης, Βασίλης Σελιμάς, Δημήτρης Εφέογλου, Ιτσμί/Itsmi (Αλέξανδρος Νικολάου).

Την έκθεση συνοδεύει πολυσέλιδος κατάλογος με εισαγωγή του Γιώργου Βογιατζόγλου, κείμενο της Μπίας Παπαδοπούλου και φωτογραφίες των εκθεμάτων.

Info

«ΓΡΑΦΕΣ ΟΜΙΛΟΥΣΕΣ»

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ: Μπία Παπαδοπούλου

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: Μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου 2026

ΠΟΥ: Πινακοθήκη Βογιατζόγλου (Ελ. Βενιζέλου 63, Νέα Ιωνία, τηλ. 2102710472)

ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: Πέμπτη & Παρασκευή: 11.00-19.00 και Σάββατο: 11.00-15.00

ΕΙΣΟΔΟΣ: Ελεύθερη