Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που την ήθελε ο Χίτλερ ή, για να είμαστε πιο σωστοί, αυτός ο λόγος ήταν το τέλειο προκάλυμμα των πραγματικών διαθέσεών του. Δεν τον ενδιέφεραν οι Γερμανοί που κατοικούσαν εκεί, ούτε του ήταν αρκετό ένα κομμάτι γης. Ηθελε όλη την Τσεχοσλοβακία, ολόκληρη την Ευρώπη. Ωστόσο, ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσάμπερλεν και ο Γάλλος πρωθυπουργός Νταλαντιέ θεώρησαν ότι η Σουδητία θα ήταν αρκετή για τις ορέξεις του και έτσι επέτρεψαν τη γερμανική προσάρτηση της περιοχής με την περίφημη Συμφωνία του Μονάχου. Το μόνο που κατάφεραν, όμως, ήταν να επιβεβαιώσουν τον Τσόρτσιλ, ο οποίος πίστευε ότι η προσπάθεια κατευνασμού της ναζιστικής Γερμανίας ήταν σαν να ταΐζεις έναν κροκόδειλο, ελπίζοντας πως θα φαγωθείς τελευταίος.

Η προσπάθεια να μοιραστούν εδάφη της Ουκρανίας, για να κατευναστεί η Μόσχα, έχει ακριβώς τις ίδιες πιθανότητες επιτυχίας όσες είχε και η Συμφωνία του Μονάχου. Η Κριμαία δεν χόρτασε τον Πούτιν, αντίθετα μεγάλωσε την όρεξή του. Οι αναθεωρητικές δυνάμεις δεν σταματούν αν δεν αναβιώσουν το παρελθόν που ονειρεύονται, αν δεν πετύχουν την ανασύσταση της αυτοκρατορίας που κάποτε υπήρξαν. Το στιλιστικό τρολάρισμα του Λαβρόφ με το φούτερ ΕΣΣΔ είναι τόσο αθώο όσο και οι χάρτες της «Γαλάζιας Πατρίδας» που κρέμονται πίσω από τις εμφανίσεις του Ερντογάν. Ομως, ότι το θέλουν, δεν σημαίνει και ότι θα το πετύχουν.

Η Ιστορία ποτέ δεν επαναλαμβάνεται ακριβώς η ίδια. Ο Πούτιν δεν είναι Χιτλερ, ο Τραμπ δεν είναι Ρούσβελτ και σίγουρα η Ευρώπη δεν διαθέτει Τσόρτσιλ. Διαθέτει, όμως, το σύστημα που λέγεται Ευρωπαϊκή Ενωση, που όσο ανίσχυρο και με αργά αντανακλαστικά και αν φαίνεται, μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα στον επιθετικό επεκτατισμό. Δεν είναι εύκολο, ούτε δεδομένο, και οι στιγμές απογοήτευσης που έχει προσφέρει η ενωμένη Ευρώπη είναι περισσότερες από όσες θα θέλαμε.

Ομως, τότε ο Τσόρτσιλ προσπαθούσε με τηλεφωνήματα και τηλεγραφήματα να ξυπνήσει τους Ευρωπαίους ηγέτες και να φτιάξει από το μηδέν μηχανισμούς και συμμαχίες που σήμερα ήδη υπάρχουν. Απλά (που λέει ο λόγος) θα πρέπει κάποια στιγμή να αρχίζουν να δουλεύουν με περισσότερο θάρρος και σεβασμό στην ιστορία τους από το ανιστόρητο θράσος που έχουν απέναντί τους.