Η ιστορική Βιοτεχνική Σχολή του νησιού ιδρύθηκε χάρη στο όραμα του διορατικού Κωνσταντινουπολίτη τραπεζίτη Νικόλαου Ζαρίφη, ως φιλανθρωπική προσφορά προς τις γυναίκες της Τήνου. Κι όμως, η «σπίθα» για την ίδρυση της Σχολής «άναψε» από την ψυχοκόρη της οικογένειας από την Τήνο, ως αντίδωρο γιατί έσωσε τον γιο της οικογενείας Ζαρίφη φυγαδεύοντάς τον από την Κωνσταντινούπολη στην Τήνο.

Η ψυχοκόρη υποστήριξε ότι μια σχολή υφαντικής θα βοηθήσει τα κορίτσια της Τήνου να παραμείνουν στον γενέθλιο τόπο αντί να ξενιτευτούν ως ψυχοκόρες…Η λειτουργία αυτής της Σχολής, που έδωσε οικονομική και επαγγελματική διέξοδο σε πολλές γενιές γυναικών της Τήνου, ξεκίνησε από τον Σύλλογο Κυριών «Ευαγγελισμός», το 1897 και μέχρι σήμερα λειτουργεί. Αυτή η πολυσήμαντη ιστορία γίνεται ο καμβάς του σήμερα ώστε να ενδυναμωθεί το εμβληματικό υφαντουργείο της Τήνου, που μετρά 127 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας.

Συγκεκριμένα το Εικονικό Μουσείο Τήνου (ΕΜΤ), με στόχο τη διατήρηση της υφαντικής τέχνης της Τήνου και την αναβίωσή της στο σήμερα, συνδιοργανώνει την έκθεση «Στα βήματά τους… 127 χρόνια μετά», στη Σχολή Ουρσουλινών, στο πλαίσιο του προγράμματος του θεσμού του ΥΠΠΟ «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός 2025». Οκτώ εικαστικοί γυναίκες και η επιμελήτρια της έκθεσης Λουΐζα Καραπιδάκη συνδράμουν την επαναδραστηριοποίηση της ιστορικής σχολής με τη συνδρομή του Εικονικού Μουσείου σε συνεργασία με τον Σύλλογο Κυριών.

«Οι συμμετέχουσες καλλιτέχνιδες, καταξιωμένες στον εικαστικό χώρο με τα έργα τους δημιουργούν μια άτυπη συνομιλία ανάμεσα στη σύγχρονη εικαστική δημιουργία και στις παραδοσιακές τεχνικές της ύφανσης. Χρησιμοποιούν ποικίλα υλικά και «συνυφαίνουν» με νήματα, χαρτιά, υφάσματα, σύρματα, καλωδιώσεις Led και ζωγραφικές επεμβάσεις. Στις ποικίλες καλλιτεχνικές εκφάνσεις της προσωπικής τους πλαστικής αισθητικής και αφήγησης εννοιολογικά παραπέμπουν στη συμβολική διάσταση της κοινωνικής μνήμης του υλικού πολιτισμού», σημειώνει στον «Ε.Τ.» η επιμελήτρια ιστορικός τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη και μας συστήνει τις εικαστικούς και τις δημιουργίες τους, που εμπνέονται από τη ζωή των υφάντρων, τα βιώματά τους και τις παραδοσιακές τεχνικές ύφανσης.

Με αυτοσχέδιους αργαλειούς και χρωματισμένους καμβάδες, η Εοζέν Αγκοπιάν δημιουργεί έντονες, πολύχρωμες συνθέσεις. Η Αννίτα Αργυροηλιοπούλου τονίζει τη σιωπηλή σχέση δημιουργού-έργου, ενώ η Ισπανίδα Iraida Cano μετατρέπει σε νήμα το φως και τη διαφάνεια των ιστορικών υαλοπινάκων της Μονής των Ουρσουλινών. Ιστοί από μεταξωτές και μεταλλικές κλωστές διά χειρός της Μαριγώς Κάσση εντυπωσιάζουν. Χαρτί, παλιά ρούχα, διάφανες επιφάνειες και φωτεινά LED μετατρέπονται, μέσα από τα έργα των Βάλλυ Νομίδου, Σπυριδούλας Πολίτη, Κωνσταντίνας Συλίκου και Βιβέττας Χριστούλη, σε σύγχρονες μορφές ύφανσης.

Η εικαστική έκθεση που φιλοξενείται στη Μονή Ουρσουλινών στα Λουτρά της Τήνου- όπως μας περιγράφει η κ. Καραπιδάκη- «προβάλλει την “άυλη” αλλά στενή σχέση της υφαντικής πολιτιστικής κληρονομιάς με τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία και αποτίει φόρο τιμής στην ιστορική βιοτεχνική σχολή της Τήνου, την περίφημη Ζαρίφειο Σχολή».

Στο πλαίσιο των παράλληλων δράσεων, σήμερα Δευτέρα 11 Αυγούστου στη Ζαρίφειο Υφαντουργική Σχολή πραγματοποιείται ομιλία αφιερωμένη στα Παραδοσιακά Κεντήματα της Τήνου, ενώ την τελευταία ημέρα της έκθεσης, το Σάββατο 24 Αυγούστου, θα παρουσιαστεί το βίντεο με θέμα «Εξέλιξη της Υφαντικής – Τα υφαντήρια της Τήνου» στο Σχολείο Ουρσουλινών. Το μεγάλο εικαστικό αφιέρωμα ολοκληρώνεται την Κυριακή 31 Αυγούστου με την παρουσίαση του οπτικοακουστικού ντοκουμέντου με τίτλο «Στα βήματά τους… 127 χρόνια μετά», στο Εικονικό Μουσείο Τήνου.