Η απόφαση ελήφθη υπό την απειλή των ΗΠΑ να εγκαταλείψει την συμμαχία αν η Ευρώπη δεν αρχίσει να «πληρώνει» για την άμυνά της.

Η Ελλάδα είναι γνωστό ότι βρίσκεται σε πολύ καλύτερη δημοσιονομική κατάσταση, από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Το 2024 το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε στο 4,8% του ΑΕΠ και ήταν σχεδόν διπλάσιο από την πρόβλεψη για πλεόνασμα 2,5%. Επίσης, ήταν μία από τις 6 χώρες της Ε.Ε. οι οποίες είχαν δημοσιονομικό πλεόνασμα, το οποίο έφτασε πέρσι το 1,3% του ΑΕΠ.

Τα στοιχήματα

Ωστόσο, παρά τις αξιοσημείωτες δημοσιονομικές επιδόσεις, η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει δύο εξίσου σοβαρές προκλήσεις: την ταχεία μείωση του χρέους και τη σύγκλιση των εισοδημάτων με την Ε.Ε.

Συνεπώς, θα πρέπει να κάνει υψηλές αναπτυξιακές δαπάνες, ώστε να αλλάξει το παραγωγικό της μοντέλο, και παράλληλα να συντηρεί υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, ώστε το χρέος της να συνεχίσει να μειώνεται με ταχείς ρυθμούς και τα εισοδήματα να αυξάνονται.

Φέτος και του χρόνου η χώρα θα έχει δαπάνες μεγαλύτερες από το 3% του ΑΕΠ. Ωστόσο, η συμφωνία για αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ, αλλάζει την εξίσωση εσόδων-δαπανών για τα επόμενα χρόνια.

Επιβράδυνση

Η οικονομική πίεση που θα δεχθεί η χώρα ξεκινά από το γεγονός ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης πάνω από το 2% που πετυχαίνει τα τελευταία χρόνια δεν είναι εγγυημένοι. Μετά το τέλος του ΤΑΑ, οι διεθνείς οργανισμοί (Ε.Ε., ΔΝΤ), οι οποίοι παρακολουθούν στενά την οικονομία, προβλέπουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα περιοριστεί στο 1,5%. Αρα τα πρωτογενή πλεονάσματα θα είναι μικρότερα.

Περιορισμοί

Από την άλλη, οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες που έχουν υιοθετήσει από το 2024 τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θέτουν -ως γνωστόν- περιορισμούς στις αυξήσεις των ανώτατων καθαρών πρωτογενών δαπανών. Συνεπώς, με δεδομένη την αύξηση των αμυντικών δαπανών, κάτι άλλο θα περικόπτεται, ώστε η Ελλάδα να εξυπηρετήσει και το Δημοσιονομικό Σύμφωνο αλλά και το ελάχιστο όριο για τις αμυντικές δαπάνες που συμφωνήθηκε στο ΝΑΤΟ.

Εξάλλου η ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες εξασφαλίζει ότι δεν θα γράφεται στο έλλειμμα η αύξηση των αμυντικών δαπανών ως το 2028 . Αν έως τότε το έλλειμμα έχει περάσει το 3%, θα πρέπει να γίνουν «προσαρμογές».

Μοιραία η Ελλάδα θα πρέπει να περιορίσει τις ελαφρύνσεις της, ώστε να μην περάσει το έλλειμμα το 3% του ΑΕΠ στην τετραετία 2025 -2028. Τούτο με δεδομένο ότι ο κανόνας για ελάχιστες αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ θα είναι μόνιμος.

Ενστάσεις από 9 χώρες

Προς το παρόν, 8 χώρες της Ε.Ε., οι οποίες είναι και μέλη της Συμμαχίας (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία και Ρουμανία), δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν δημοσιονομικά μια τόσο μεγάλη αύξηση, καθώς προηγουμένως θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα υψηλά δημοσιονομικά τους ελλείμματα. Η Ισπανία δήλωσε ξεκάθαρα ότι και δεν μπορεί και δεν θέλει να ακολουθήσει αυτήν τη συνθήκη.