Την πρώτη μεταπολεμική εικοσαετία η ανθρωπότητα μαθαίνει να ζει εν μέσω του ψυχρού πολέμου υπό το φόβο της ολοκληρωτικής καταστροφής. Όλα ξεκινούν το πρωί της 7ης Αυγούστου 1945 όταν η χώρα ενημερώνεται εμβρόντητη από τα τρομακτικά πρωτοσέλιδα της ημέρας: «Η Χιροσίμα ισοπεδούται, τρομερή μόλυνσις ραδιενέργειας», «Η ραδιενέργεια απειλεί τους λαούς».

Η λέξη «ατομική» κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή της στον ελληνικό Τύπο με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Το άγνωστο νέο όπλο που είχαν ρίξει οι Αμερικανοί στην Ιαπωνία δεν αποτελούσε μόνο στρατιωτικό επίτευγμα, αλλά ήταν μια αποκάλυψη τρόμου, επιστημονικής κατάκτησης αλλά και ηθικού διλήμματος.

Από τις πρώτες κιόλας μέρες, οι ελληνικές εφημερίδες κυριαρχούνται από έναν συνδυασμό δέους και αγωνίας. «Το φως της ατομικής βόμβας τύφλωσε τους επιζώντες», έγραφε η Ακρόπολις, ενώ ο «Ασύρματος» μετέφερε ανταποκρίσεις για «παιδιά που μεταφέρονται σε νοσοκομεία με εγκαύματα αγνώστου προελεύσεως».

Ο πόλεμος είχε πλέον τελειώσει, αλλά ένα άλλο, αόρατο μέτωπο είχε ανοίξει: εκείνο της ραδιενέργειας. Καθώς ξεδιπλωνόταν ο Ψυχρός Πόλεμος, η πυρηνική απειλή άρχισε να αποκτά θέση στην ελληνική καθημερινότητα. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, ο Τύπος ξεκίνησε να προειδοποιεί ότι η ραδιενέργεια δεν αφορά μόνο τις υπερδυνάμεις με την «Ακρόπολις να τιτλοφορεί το 1952 “Καταφύγια εις την Ομόνοιαν”.

Ένα χρόνο αργότερα, το «Έθνος» παρουσίαζε σχέδια για υπόγεια κρησφύγετα και οδηγίες για το πώς θα πρέπει να ενεργούν οι πολίτες σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης: «Ουδείς να εξέλθη προ της συμπληρώσεως 24ώρου». Η ίδια εφημερίδα το 1953 επανέρχεται στο θέμα με τίτλο “Καταφύγια και ακτινοβολία. Η Ελλάς προετοιμάζεται”, γράφοντας για γεωγραφικές θέσεις ασφάλειας στην Αθήνα, για ελάχιστα δημόσια καταφύγια κάτω από σχολεία και νοσοκομεία.

Συχνές είναι αναφορές για «βάρδιες ραδιομέτρων που ελέγχουν αέρα και χώμα» σε δήμους των βορείων προαστίων. Πυρηνικές δοκιμές της Γαλλίας στη Σαχάρα το 1957 οδηγούν σε νέα δημοσιεύματα που προκαλούν ανησυχία: «Ραδιενεργά νέφη φθάνουν έως την Ελλάδα. Τι πρέπει να ξέρει ο πολίτης», με συμπληρωματικές οδηγίες για τις δύσκολες εκείνες ώρες :κλειστά παράθυρα, ρεύμα νερού για απολύμανση φρούτων, ακόμα και κατασκευές αυτοσχέδιων καταφυγίων από μπετόν.

Ασκήσεις προσομοίωσης οργανώνονταν από την πολιτεία, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εσωτερικών και της Γενικής Διοικήσεως Πολιτικής Προστασίας. Την ίδια περίοδο, δεν έλειψαν και πιο αισιόδοξες φωνές. Καθώς η διεθνής κοινότητα άρχισε να συζητά για την ειρηνική χρήση της ατομικής ενέργειας, οι εφημερίδες φιλοξενούν άρθρα με τίτλους όπως «Ατομική ενέργεια και γεωργία» ή «Πυρηνικό εργοστάσιο εις την Ελλάδα». Ο φόβος συνυπήρχε με την τεχνολογική αισιοδοξία.

Ωστόσο, στην καθημερινότητα του πολίτη, ο πυρηνικός τρόμος ήταν πιο παρών από την ελπίδα. Σε μια χώρα όπου ακόμα διατηρούνταν χαλάσματα του Πολέμου, η ιδέα της ολοκληρωτικής καταστροφής από μια μόνο βόμβα – και μάλιστα αόρατη – έμοιαζε εφιαλτικά οικεία.

Οι εφημερίδες δεν έπαψαν ποτέ να επαναλαμβάνουν συστάσεις: «Μην ανοίγετε τα παράθυρα – η ραδιενέργεια εισέρχεται από παντού», «Κατασκευάσατε απλά φίλτρα από κάρβουνον». Από τα μέσα της δεκαετίας του 60 η αποκλιμάκωση του Ψυχρού Πολέμου που ξεκινά από την αίσια κατάληξη της κρίσης των πυραύλων του 1962 καταλαγιάζει τον φόβο του παγκόσμιου πυρηνικού ολέθρου, αφήνοντας παράθυρο ανασφάλειας στο ανθρώπινο λάθος που πατούσε το μοιραίο κόκκινο κουμπί. Όλα αυτά μέχρι σήμερα που η ιστορία φαίνεται να ξεκινά πάλι από την αρχή…