Η γεωγραφική τους θέση, ανάμεσα σε τρεις διοικητικές περιφέρειες, ενισχύει τις δυσκολίες, αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύει τη σημασία των παρεμβάσεων που μπορούν να εξασφαλίσουν βιώσιμη ανάπτυξη και ποιότητα ζωής για τους μόνιμους κατοίκους. Ο δήμος Κυθήρων αποτελεί το πλέον απομακρυσμένο τμήμα της Περιφέρειας Αττικής.

Στη συνέντευξη στον «Ε.Τ.», ο δήμαρχος Κυθήρων, Στράτος Χαρχαλάκης, αναλύει τις βασικές προτεραιότητες του δήμου, από τη βελτίωση της ακτοπλοϊκής και αεροπορικής σύνδεσης έως τη στήριξη της τοπικής οικονομίας πέρα από τον τουρισμό. Παράλληλα, σκιαγραφεί το αναπτυξιακό όραμα για την επόμενη δεκαετία, με αιχμή τις υποδομές, την πολιτιστική ανάδειξη και τη στήριξη των Αντικυθήρων, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα: η νησιωτικότητα δεν μπορεί να αποτελεί μειονέκτημα, αλλά αφετηρία για ουσιαστικές και δίκαιες πολιτικές ανάπτυξης.

Τα Κύθηρα έχουν ιδιαίτερα ζητήματα συνδεσιμότητας με την ηπειρωτική Ελλάδα. Ποιες λύσεις προωθεί ο δήμος;

Κάθε νησί αντιμετωπίζει την ιδιαιτερότητα της νησιωτικότητάς του: τη συγκοινωνιακή απομόνωση, ειδικά όταν οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς. Στο νησί μας, αλλά και στα ακόμα πιο απομακρυσμένα Αντικύθηρα όπου το χειμώνα κατοικούν μόλις 25 ήρωες-ακρίτες, το πρώτο ζήτημα για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι η συγκοινωνία. Μετά από συζητήσεις ετών, σε λίγους μήνες, για όλα τα νησιά θα υπάρχουν πολυετείς συμβάσεις άγονων ακτοπλοϊκών γραμμών, διάρκειας 4 ετών, που είναι προϋπόθεση συγκοινωνιακής σταθερότητας.

Πώς σκοπεύετε να ενισχύσετε την τοπική οικονομία πέρα από τον τουρισμό;

Πιστεύω ότι η ραχοκοκαλιά της τοπικής οικονομίας είναι η μικρή οικογενειακή επιχείρηση και ο πρωτογενής τομέας. Το νησί μας κατά τα τελευταία χρόνια και ειδικά μέσα στην κρίση της πανδημίας, κατάφερε με μπροστάρη τον δήμο, να ενισχύσει τη μικρομεσαία επιχείρηση μέσα από το πρόγραμμα LEADER, αξιοποιώντας μεγάλες χρηματοδοτήσεις που έδωσαν ανάσα στους κλάδους της μεταποίησης, του πρωτογενούς τομέα, των υπηρεσιών, του τουρισμού κ.λπ. Ετσι όχι μόνο καταφέραμε τη διατήρηση θέσεων εργασίας, αλλά και τη δημιουργία νέων.

Υπάρχει σχέδιο για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, δεδομένης της κλιματικής αλλαγής και των καλοκαιρινών πιέσεων;

Ο Δήμος Κυθήρων είναι από τους πρώτους πανελλαδικά που διαθέτει Επιχειρησιακό Σχέδιο (Master Plan) για τη διαχείριση των υδατικών του πόρων. Την τελευταία δεκαετία εκτελέσαμε δεκάδες έργα με προϋπολογισμό εκατομμυρίων ευρώ, που όχι απλά έλυσαν προβλήματα δεκαετιών, αλλά απέτρεψαν δυσμενείς επιπτώσεις λόγω της αυξανόμενης λειψυδρίας (π.χ. μονάδες αφαλάτωσης, νέα δίκτυα, νέες γεωτρήσεις, τηλεμετρία κ.λπ.). Με τα νέα έργα ύδρευσης που έχουμε ήδη χρηματοδοτήσει και με όσα ωριμάζουμε είμαι αρκετά αισιόδοξος, ωστόσο θα πρέπει και οι πολίτες να αποκτήσουν συνείδηση εξοικονόμησης.

Ποιες είναι οι προτεραιότητες για την αναβάθμιση του οδικού δικτύου στο νησί;

Το νησί των Κυθήρων έχει εκτεταμένο οδικό δίκτυο, η βασική χάραξη του οποίου ανάγεται στην περίοδο της Αγγλοκρατίας των Επτανήσων. Τα τελευταία χρόνια έχουμε ολοκληρώσει πολύ μεγάλα έργα οδοποιίας κυρίως προς δημοφιλείς παραλίες, αλλά και απομονωμένους οικισμούς. Βασική προτεραιότητα είναι ο κεντρικός δρόμος για τον οποίο η Περιφέρεια Αττικής έχει δεσμεύσει 60.000€ για μια συνολική προμελέτη αναβάθμισής του, κυρίως αναφορικά με την παράκαμψη οικισμών. Επιπλέον, σε λίγους μήνες θα εκτελεστεί ένα μεγάλο έργο οδοποιίας στις πυρόπληκτες περιοχές που πιστεύω ότι θα αναβαθμίσει σημαντικά τους οικισμούς αυτούς.

Σε τι στάδιο βρίσκεται η αξιοποίηση του αεροδρομίου και ποια είναι τα οφέλη για τον τουρισμό και τους κατοίκους;

Το ζήτημα της συνολικής αναβάθμισης του Κρατικού Αερολιμένα Κυθήρων «Αλέξανδρος Αριστοτέλους Ωνάσης» κυρίως μέσα από την επέκταση του διαδρόμου προσγειώσεων-απογειώσεων είναι μια από τις κορυφαίες αναπτυξιακές προτεραιότητες των Κυθήρων. Είναι ένα ζήτημα που έπρεπε να έχει λυθεί από ετών, ωστόσο προσέκρουσε σε μια αδικαιολόγητη διαχρονική άρνηση εκ μέρους της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Εθεσα το ζήτημα στον πρωθυπουργό, συναντήθηκα με τον αρμόδιο υπουργό, τους επέδωσα ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για το θέμα και αναμένω άμεσα εξελίξεις. Η υπομονή της τοπικής κοινωνίας στο θέμα αυτό, έχει πλέον εξαντληθεί.

Υπάρχει στρατηγική για την ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας των Κυθήρων και της ιστορικής τους διαδρομής;

Ο δήμος μας υλοποιεί συγκεκριμένες δράσεις για την ανάδειξη της μοναδικής πολιτιστικής ταυτότητας και της ιστορίας των Κυθήρων. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε ένα σημαντικό έργο ανάδειξης ενός Σχολείου της Αγγλοκρατίας με χρηματοδότηση του Προγράμματος LEADER, που θα γίνει Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη ακόμα 2 μεγάλα κτιριακά έργα που σχετίζονται άμεσα με τον πολιτισμό. Παράλληλα, εδώ και 3 χρόνια λειτουργεί στον ίδιο χώρο με το ΚΕΠ μια μοναδική έκθεση για τον περίφημο Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ενώ φροντίζουμε μέσα από την τουριστική προβολή να προωθούμε στην Ελλάδα και το εξωτερικό όλα αυτά τα στοιχεία.

Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο που θα καθορίσει το μέλλον των Κυθήρων την επόμενη δεκαετία;

Υπάρχει ένα πλέγμα έργων που θα καθορίσουν την ανάπτυξη του νησιού τα επόμενα χρόνια: επέκταση και αναβάθμιση Αερολιμένα, επέκταση Λιμένος Διακοφτίου (ολοκληρώθηκε η νομιμοποίηση και ξεκινάει το Master Plan), Αγκυροβόλιο Τουριστικών Σκαφών (ολοκληρώνονται οι μελέτες), νέο σύγχρονο διδακτήριο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (προχωρούν οι διαδικασίες), Σφαγείο (χρηματοδοτημένο), 2^η φάση έργου διαχείρισης απορριμμάτων, ολοκλήρωση των μεγάλων έργων ύδρευσης και αποχέτευσης που εκτελούνται ή ωριμάζουν, κεντρικός δρόμος (Περιφέρεια), αναβάθμιση Λιμένων Αγ. Πελαγίας και Πλ. Αμμου (ολοκληρωμένες μελέτες). Ολα αυτά που προχωράμε αποτελούν ένα πλέγμα μεγάλων έργων υποδομής που έχουν ανάγκη τα Κύθηρα και πιστεύω ότι θα δώσουν μεγάλη αναπτυξιακή πνοή στον τόπο μας.

Σε ό,τι αφορά το μικρό νησί των Αντικυθήρων, που επίσης ανήκει στον Δήμο Κυθήρων και από το οποίο κατάγομαι, αναμένουμε την υλοποίηση της δέσμευσης του πρωθυπουργού για τη δημιουργία μόνιμου Επιτηρητικού Φυλακίου του Στρατού Ξηράς στο νησί, ενώ παρακολουθούμε στενά την κατασκευή στο νησί του «ΠΑΓΓΑΙΑ», της μεγάλης αυτής κτιριακής υποδομής του Εθνικού Αστεροσκοπείου, που θα είναι το εθνικό κέντρο για την παρακολούθηση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και πιστεύουμε ότι θα σταθεί αφορμή για την ανάσχεση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης των Αντικυθήρων που δυστυχώς μας προβληματίζει πολύ. Τέλος, για τα Αντικύθηρα προγραμματίζεται η επέκταση του μοναδικού λιμανιού του νησιού που έχει ήδη ενταχθεί στα 17 στρατηγικά λιμενικά έργα του υπουργείου Ναυτιλίας. 

Πώς προχωρά η αποκατάσταση μετά τις μεγάλες πυρκαγιές προηγούμενων ετών και ποια μέτρα λαμβάνονται για την πρόληψη;

Μέχρι στιγμής, όλες οι κυβερνητικές εξαγγελίες βαίνουν προς υλοποίηση. Εξάλλου υπάρχει η προσωπική δέσμευση του πρωθυπουργού για τα Κύθηρα, όπως εκφράστηκε σε εμένα τον ίδιο σε σύσκεψη μετά τη φωτιά στο Μέγαρο Μαξίμου. Εχουν ήδη εγκριθεί 1.350.000€ για έργα ύδρευσης, 4.000.000€ για οδοποιία και αποκατάσταση γεφυρών, ενώ σε ταχύτατο χρόνο το υπουργείο Περιβάλλοντος ολοκλήρωσε και εκτελεί ήδη αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα, ενώ έχει αναλάβει τη διαδικασία της αναδάσωσης. Κρατάω τη δέσμευση του πρωθυπουργού για μόνιμη στάθμευση εναέριου πυροσβεστικού μέσου στον Αερολιμένα Κυθήρων από την ατιπυρική του 2026, καθώς και για ενίσχυση του Πυροσβεστικού Κλιμακίου  Κυθήρων με σύγχρονα οχήματα.

Πώς υποστηρίζει ο δήμος τους νέους και τις οικογένειες που θέλουν να παραμείνουν στο νησί μόνιμα;

Υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι οι δήμοι μπορούν να κάνουν τα πάντα: να λύσουν τα θέματα Υγείας, Παιδείας, συγκοινωνίας, υποδομών κ.λπ. Εν μέρει αυτή η αντίληψη είναι δικαιολογημένη, καθώς η Αυτοδιοίκηση είναι ο θεσμός εκείνος που βρίσκεται εγγύτερα στους πολίτες. Δεν είναι, όμως, έτσι. Οι δήμοι οφείλουν να ενεργούν με βάση τις αρμοδιότητες που τους δίνει ο νόμος. Δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτό. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτών των αρμοδιοτήτων, δίνουμε μεγάλη βάση στις υποδομές: νέοι αθλητικοί χώροι, νέες παιδικές χαρές, ανακαίνιση των σχολείων, νέα πτέρυγα στο Γυμνάσιο-Λύκειο, νέος βρεφονηπιακός σταθμός, προγραμματισμός ενοποίησης των διασπαρμένων Δημοτικών Σχολείων σε ένα σύγχρονο κτίριο, επιδόματα σε γιατρούς και εκπαιδευτικούς, επίλυση προβλημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης, καθαριότητα, όλα αυτά είναι θέματα που αγγίζουν κάθε μόνιμο κάτοικο. Αρκούν; Σίγουρα όχι. Διότι υπάρχουν και ζητήματα που υπερβαίνουν τις θεσμικές μας ευθύνες, όπως η στελέχωση του νοσοκομείου, η συχνότητα των ακτοπλοϊκών και αεροπορικών δρομολογίων, η δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας, οι συντελεστές ΦΠΑ και φορολογίας κ.λπ. Για όλα αυτά έχουμε διαρκή παρουσία στα αρμόδια υπουργεία, όμως, οι δήμοι ούτε νομοθετούν ούτε αποφασίζουν.