Η κλιματική κρίση επιδεινώνει συνεχώς την κατάσταση, καθιστώντας απαραίτητες νέες, αποτελεσματικές λύσεις. Μία από αυτές είναι οι μονάδες αφαλάτωσης, οι οποίες μετατρέπουν το θαλασσινό νερό σε πόσιμο, ενισχύοντας την υδατική αυτάρκεια και ασφάλεια πολλών περιοχών της χώρας.

Πολλά νησιά έχουν ήδη αξιοποιήσει αυτή την τεχνολογία με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Ενδεικτικά είναι τα παρακάτω παραδείγματα: Στη Σύρο, 19 μονάδες αφαλάτωσης καλύπτουν σχεδόν το 100% των αναγκών του δήμου, μειώνοντας την εξάρτηση από γεωτρήσεις. Στη Νάξο και τη Σέριφο λειτουργούν μονάδες δυναμικότητας 1.600 και 600 κυβικών μέτρων ημερησίως αντίστοιχα, ενώ στα Κύθηρα τρεις μονάδες εξυπηρετούν τις κρίσιμες ανάγκες της τουριστικής περιόδου. Στην Κεφαλλονιά επίσης βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες μονάδες της χώρας, παράγοντας 8.000 κυβικά μέτρα πόσιμου νερού την ημέρα, ποσότητα που μπορεί να εξυπηρετήσει έως και 40.000 κατοίκους. Επίσης στη Μύκονο η εγκατεστημένη δυναμικότητα αφαλατώσεων θαλασσινού νερού της ΔΕΥΑ Μυκόνου εκτιμάται ότι φθάνει στα 13.000 κυβικά μέτρα (m3) πόσιμου νερού ημερησίως.

Η ελληνική πολιτεία αναγνωρίζει την κρισιμότητα της αφαλάτωσης και επενδύει συστηματικά σε αυτήν. Εως το 2025, προγραμματίζεται η υλοποίηση τουλάχιστον 25 έργων σε 19 δήμους, με συνολικό προϋπολογισμό 18 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, υλοποιείται ένα πρόγραμμα 103 παρεμβάσεων σε 61 νησιωτικούς δήμους, ενώ 15 νέα έργα πρόκειται να κατασκευαστούν έως το 2027 με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ωστόσο, η αφαλάτωση έχει και περιβαλλοντικές συνέπειες που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Οπως υποστηρίζουν οι επικριτές της αφαλάτωσης, η διαδικασία είναι ενεργοβόρα, συνεισφέροντας στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, η απόρριψη της άλμης, δηλαδή του υπεραλατωμένου νερού, στη θάλασσα μπορεί να υποβαθμίσει το θαλάσσιο οικοσύστημα.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η στροφή προς πιο βιώσιμες λύσεις είναι μονόδρομος. Η τεχνολογία τρέχει με γρήγορους ρυθμούς και στην παραγωγή πόσιμου νερού και με άλλους τρόπους εκτός από την αφαλάτωση. Μεταξύ αυτών των νέων τεχνολογιών είναι η παραγωγή νερού από την υγρασία του αέρα, τα αυτόνομα συστήματα παραγωγής και διάθεσης πόσιμου νερού (water kiosks) από διάφορες πηγές (δημοτικό δίκτυο, γεώτρηση, πηγάδι, θαλασσινό νερό), καθώς και καινοτόμες μέθοδοι επεξεργασίας νερού με κεραμικές μεμβράνες και πράσινη ενέργεια. Υπάρχουν επίσης τεχνολογίες που συνδυάζουν την αφαλάτωση και επεξεργασία αστικών λυμάτων με πολύ χαμηλή κατανάλωση ενέργειας, αξιοποιώντας ανανεώσιμες πηγές όπως ηλιακή ενέργεια.