Στις 22 Ιουνίου, όταν οι ΗΠΑ επιτέθηκαν στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, με φόντο τις τελευταίες στρατιωτικές εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν κατά 15% σε σύγκριση με τις αρχές Ιουνίου, εν μέσω φόβων ότι η κρίση θα μπορούσε να διαταράξει την προμήθεια από την πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή του Κόλπου.
Ωστόσο, οι τιμές έχουν επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα μετά την απόφαση του Ιράν να πραγματοποιήσει περιορισμένη επίθεση στην αμερικανική βάση στο Κατάρ και την ανακοίνωση της εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Ιράν που τέθηκε σε ισχύ στις 24 του ίδιου μήνα. Κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου, τα παραδοσιακά παγκόσμια «ασφαλή καταφύγια», όπως το δολάριο, τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και ο χρυσός, δεν σημείωσαν σημαντική άνοδο, ενώ οι αμερικανικές αγορές μετοχών κινήθηκαν σε μεγάλο βαθμό στο ίδιο επίπεδο τις τελευταίες εβδομάδες. Αυτές οι τάσεις δείχνουν ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές ανησυχούν κυρίως για τον πιθανό αντίκτυπο της αστάθειας στη Μέση Ανατολή στις τιμές του πετρελαίου, δεδομένου ότι άλλοι δείκτες δεν επηρεάστηκαν ουσιαστικά.
Ο κύριος λόγος για τον οποίο οι αγορές πετρελαίου επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από την πρόσφατη αστάθεια στη Μέση Ανατολή ήταν η πιθανότητα η σύγκρουση να διαταράξει τον εφοδιασμό (πετρελαίου) από τους μεγάλους παραγωγούς του Κόλπου. Στο παρελθόν, το Ιράν και οι σύμμαχοί του είχαν ως στόχο μεγάλους παραγωγούς πετρελαίου της Μέσης Ανατολής, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η τελευταία κρίση επηρέασε σημαντικά τις αγορές πετρελαίου, τροφοδοτώντας τον φόβο ότι το Ιράν θα μπορούσε να επιτεθεί ξανά σε εγκαταστάσεις πετρελαίου και υποδομές μεταφοράς στην καίριας σημασίας περιοχή του Κόλπου, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της παγκόσμιας παραγωγής. Τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και τα Στενά του Ορμούζ, ειδικότερα, αποτελούν κομβικά κρίσιμα σημεία για τις παγκόσμιες ροές πετρελαίου και εμπορευμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, ακόμη και μία ανεπιτυχής απόπειρα του Ιράν να διαταράξει σημαντικά την παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας ή να εμποδίσει το εμπόριο πετρελαίου μέσω των Στενών θα προκαλούσε αύξηση των τιμών του «μαύρου χρυσού».
Παρά την τρέχουσα εκεχειρία, ο κίνδυνος αναζωπύρωσης της σύγκρουσης παραμένει. Αν δεν υπάρξει κλιμάκωση, είναι απίθανο το Ιράν να επιτεθεί σε πετρελαιοφόρα που διέρχονται από τα Στενά του Ορμούζ ή σε πετρελαϊκές υποδομές των μεγάλων παραγωγών του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιράκ, Κουβέιτ ή Ομάν). Ωστόσο, εάν το Ισραήλ ή οι ΗΠΑ ξαναρχίσουν τις επιθέσεις εναντίον των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, το Ιράν θα μπορούσε να καλέσει συμμάχους (π.χ. τους Χούθι της Υεμένης) να πραγματοποιήσουν τέτοιες επιθέσεις με στόχο να διαταράξουν την περιφερειακή παροχή πετρελαίου.
Ωστόσο, ενώ αυτές οι επιθέσεις μέσω πληρεξουσίων/συμμάχων ενδέχεται να προκαλέσουν προσωρινή αύξηση των τιμών, είναι απίθανο να προκαλέσουν διαρκή ζημιά, που θα διακόψει τις περιφερειακές προμήθειες πετρελαίου και τη ναυτιλία για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, κυρίως λόγω της αναπόφευκτης αμερικανικής παρέμβασης. Αντίθετα, εάν το Ιράν αποφασίσει να στοχεύσει άμεσα τις πετρελαϊκές υποδομές του Κόλπου ή την κυκλοφορία των δεξαμενόπλοιων στα Στενά, οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν σημαντικά, ενδεχομένως ενισχύοντας την παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, ιδίως εάν οι ιρανικές επιθέσεις συνεχιστούν.
Μία παρατεταμένη άνοδος των τιμών του πετρελαίου, που θα προκληθεί από την αναζωπύρωση στρατιωτικών εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ, Ιράν και ΗΠΑ, θα αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης, θα ενισχύσει την αβεβαιότητα σχετικά με τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ και θα επηρεάσει δυσανάλογα τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Μία απότομη και παρατεταμένη άνοδος των τιμών του πετρελαίου, που θα προκληθεί από την αστάθεια στη Μέση Ανατολή, θα θέσει σε κίνδυνο την επιβράδυνση τόσο της αμερικανικής όσο και της παγκόσμιας οικονομίας.
Στις ΗΠΑ, αυτό θα περιπλέξει περαιτέρω τις προσπάθειες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να αντιμετωπίσει τον αυξανόμενο πληθωρισμό και την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας μετά την επιβολή των δραστικών δασμών από τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ. Η πρόσθετη αβεβαιότητα σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη πορεία των αμερικανικών επιτοκίων θα επιδεινώσει με τη σειρά της την παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα. Οποιαδήποτε διστακτικότητα της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας να μειώσει τα επιτόκια, εν όψει των υψηλότερων τιμών του πετρελαίου και της επικείμενης οικονομικής επιβράδυνσης, θα προκαλούσε επίσης την οργή του Τραμπ, γεγονός που θα τρομάξει ακόμη περισσότερο τους επενδυτές και θα αυξήσει την οικονομική αβεβαιότητα – ειδικά αν οδηγήσει τον Τραμπ να κλιμακώσει τις απειλές του να αντικαταστήσει τον πρόεδρο της Fed, Τζέρομ Πάουελ. Μία παρατεταμένη, υπερβολική αύξηση των τιμών του πετρελαίου θα έβλαπτε επίσης δυσανάλογα τις ευάλωτες αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, λόγω των ασθενέστερων μακροοικονομικών τους δεικτών και της μειωμένης ικανότητας να απαντήσει σε εξωτερικά σοκ.
Ειδήσεις Σήμερα
- Κύκλωμα αρχαιοκαπηλίας: Παράνομες ανασκαφές με πανσέληνο – Ο «Ε.Τ.» της Κυριακής αποκαλύπτει διαλόγους, «κωδικό λεξιλόγιο» και τον τρόπο δράσης της συμμορίας
- Θρήνος στο Τέξας: Στους 51 οι νεκροί από τις πλημμύρες – Αγνοούνται 27 παιδιά
- Μητσοτάκης για τα 6 χρόνια κυβέρνησης ΝΔ: Θα συνεχίσουμε μέχρι το τέλος με την ίδια πίστη ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει ακόμα καλύτερη
- Φορολογικοί έλεγχοι σε ξενοδοχεία, ταβέρνες και παραλίες με σύγχρονη τεχνολογία και αυστηρές ποινές
- Έρευνα ΕΤ στα Σούπερ Μάρκετ: Ακριβότερο το καλάθι των νοικοκυριών τον Ιούνιο [πίνακες με τιμές]
- ΑΝΑΛΥΣΗ – Η Ελληνο-Λιβυκή κρίση και ο ρόλος της Τουρκίας: Ανάγκη για μια στρατηγική επαναπροσέγγισης

