Αυτό έγραφε ο δημοσιογράφος Γιώργος Μανιατάκος στην πρώτη σελίδα των «Νέων» τον Αύγουστο του 1955, όταν έγινε ο πρώτος φόνος στα Βορίζια Ηρακλείου. Μετά έγινε ο δεύτερος φόνος. Μετά ο τρίτος. Μετά έπεσε η χειροβομβίδα με τρεις νεκρούς. Απολογισμός, έξι νεκροί και 14 τραυματίες.

Το απόσπασμα προέρχεται από το βιβλίο του Δημήτρη Ξυριτάκη «Λόγω τιμής. Ιστορίες κρητικής βεντέτας». Και δυστυχώς έχει πολλές τέτοιες να εξιστορήσει. Τον φόνο του Παπαδόσηφου από τον Βενιεράκη, τον οποίο σκότωσε μετά ο πατέρας του δολοφονημένου, τους Παρασύρηδες εναντίον Βρέντζων, τους Γρυλλάκηδες εναντίον Συγγελάκηδων και Σκουβάκηδων, τον Μουζουράκη εναντίον Δικονομινάκη-Σελιανάκη, την εκδίκηση των Μπονάτηδων, τους Βομβολάκηδες εναντίον Σαρτζετάκηδων, τον ματωμένο κύκλο των Στριλιγκάδων με τους Ζάρφιδες εναντίον των Γεωργαλήδων.

Ενας αέναος κύκλος αίματος που σε άλλες περιπτώσεις δούλευε ο σασμός και σε άλλες δούλευε ασίγαστο το μίσος. Ετσι φτάσαμε 70 χρόνια μετά στη νέα τραγωδία στα Βορίζια με δύο νεκρούς, τουλάχιστον δέκα τραυματίες και ένα χωριό καταδικασμένο στον θρήνο και τον φόβο. Θα ακουστούν πολλά τώρα. Για τους άγραφους νόμους της κρητικής βεντέτας, για τα εκατοντάδες χιλιάδες παράνομα όπλα που υπάρχουν στο νησί, για πανάρχαιους κώδικες τιμής και την κρητική κουλτούρα, για τη διαστρεβλωμένη έννοια της λεβεντιάς και για την ανοχή σε μια βίαιη παράδοση που θέλει τις διαφορές να λύνονται με φονικά.

Οποιοι λένε πως δεν μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση, που αφορά τους λίγους και όχι τους πολλούς γενναίους και φιλόξενους Κρητικούς, κάνει λάθος. Το κράτος δεν μπορεί και δεν πρέπει να συμβιβαστεί με αυτήν την παραφροσύνη. Δεν μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια στα οπλοστάσια που κρύβονται στα σπίτια. Πριν από μερικά χρόνια έλεγαν πως αποκλείεται να σταματήσουν oι πυροβολισμοί στα γλέντια. Μέχρι που άρχισαν σοβαροί έλεγχοι, έπεσαν πρόστιμα και φυλακίσεις και οι περισσότεροι πια έχουν συμμορφωθεί.

Ξέρετε, οι παλιοί Κρητικοί, όταν συναντούν συγγενείς από την Αθήνα, συνηθίζουν να τους ρωτούν «Ηντα κάμει η πάνω Ελλάδα;». Δεν το λένε με κακή διάθεση, μια έκφραση είναι. Ομως η Κρήτη δεν είναι ανεξάρτητο κράτος, ούτε άβατο. Ανήκει στην Ελλάδα και ισχύουν οι ίδιοι νόμοι που ισχύουν για όλους τους πολίτες.