Πριν από μερικά χρόνια, στην αντίστοιχη θέση βρίσκονταν συνομήλικοί τους οι οποίοι έπρεπε να έχουν πιάσει τη βάση του 10, ενώ σε μερικά χρόνια από τώρα οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν και ένα καλό Εθνικό Απολυτήριο. Θα είναι η 11η μεγάλη αλλαγή που γίνεται στο σύστημα πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση, και όλοι ελπίζουμε αυτή να είναι η καλύτερη.
Οι παλαιότεροι θυμούνται ότι στην Ελλάδα διεξήχθησαν για πρώτη φορά εξετάσεις για όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα με θέματα κοινά για τους υποψηφίους το 1964, αφού μέχρι το 1963, οι εισαγωγικές εξετάσεις διοργανώνονταν από κάθε πανεπιστήμιο ξεχωριστά. Εκτοτε έγιναν πολλές αλλαγές. Το 1983 είχαμε τις δέσμες, το 2016, μπήκαν οι Ομάδες Προσανατολισμού και Επιστημονικών Πεδίων, το 2018 τα Επιστημονικά Πεδία μειώθηκαν από πέντε σε τέσσερα, το 2021 εισήχθη η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής και ο συντελεστής βαρύτητας ανά σχολή. Ενδιάμεσα μπαίνει-βγαίνει η Τράπεζα Θεμάτων, φεύγουν τα Λατινικά για να έρθει η Κοινωνιολογία, μετά φεύγει η Κοινωνιολογία και επιστρέφουν τα Λατινικά και πάει λέγοντας.
Αυτή η ιστορία, όπως σωστά είπε η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, είναι πανεθνικής σημασίας, αφού το νέο Λύκειο αφορά 230.000 μαθητές κάθε χρόνο, 23.500 εκπαιδευτικούς, χιλιάδες οικογένειες, τα πανεπιστήμια και φυσικά την αγορά εργασίας. Στόχος του νέου συστήματος είναι να προστατευτεί το Λύκειο ως αυτόνομη μορφωτική βαθμίδα και όχι ως προστάδιο των πανεπιστημίων. Η κυβέρνηση προχωρά λοιπόν τον σχεδιασμό για την υλοποίηση μιας κεντρικής δέσμευσης του προεκλογικού προγράμματος της Ν.Δ., που είναι το Εθνικό Απολυτήριο. Ηδη έχουν συγκροτηθεί δύο επιτροπές που επεξεργάζονται σενάρια για τον συνυπολογισμό των βαθμών στη Β’ και Γ’ Λυκείου στον τελικό βαθμό απολυτηρίου, ενώ εννοείται πως οι αλλαγές δεν θα γίνουν απότομα, ώστε να μην επηρεαστούν οι μαθητές που τώρα φοιτούν στο Λύκειο. Δηλαδή, το ημερολόγιο δείχνει σχολικό έτος 2029-2030.
Μέχρι τότε πρέπει να προηγηθούν πολλά βήματα, όπως να επικαιροποιηθούν τα προγράμματα σπουδών και να επιμορφωθούν οι εκπαιδευτικοί. Ωστόσο χρειάζεται κάτι ακόμα σημαντικότερο: η διακομματική συναίνεση. Οπως έδειξε η πρώτη συζήτηση στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, είναι ίσως η πρώτη φορά που θα υπάρξει σύμπλευση απόψεων μεταξύ κυβέρνησης και κομμάτων της αντιπολίτευσης. Ισως αυτό να ανοίξει τον δρόμο για τη σταδιακή κατάργηση ενός εξεταστικοκεντρικού συστήματος, που έχει αδικαιολόγητα τεράστιο ψυχολογικό κόστος.