Πώς γίνεται και πού στοχεύει ο αυτοέλεγχος του σακχάρου

• Ο αυτοέλεγχος γίνεται σε ολικό τριχοειδικό αίμα με τους ειδικούς μετρητές, το δε αποτέλεσμα ανάγεται αυτόματα από τον μετρητή και εμφανίζεται ως γλυκόζη πλάσματος.
• Ο αυτοέλεγχος συμβάλλειστη γλυκαιμική ρύθμιση, στην αποφυγή μικροαγγειακών και μακροαγγειακών επιπλοκών και την επικοινωνία ασθενούς και θεραπευτικής ομάδας.

Επιπλέον, με τον αυτοέλεγχο επιτυγχάνεται:

• Ευχερέστερη εναρμόνιση της σωματικής άσκησης με τη θεραπευτική αγωγή.
• Αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση οξέων καταστάσεων.
• Ανίχνευση και επιβεβαίωση των υπογλυκαιμικών επεισοδίων.

Για τον αυτοέλεγχο απαιτούνται σωστή τεχνική για την εκτέλεση των μετρήσεων, καλή εκπαίδευση του ίδιου του ατόμου ή άλλου ατόμου του περιβάλλοντός του, αλλά και επανεκτίμηση των δεξιοτήτων τους.

Ποιοι και πότε πρέπει να κάνουν αυτοέλεγχο σακχάρου αίματος 

• Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1θα πρέπει να κάνουν μετρήσεις νηστείας, προγευματικά, μεταγευματικά (2 ώρες μετά τα γεύματα), προ του ύπνου και κατά τη διάρκεια της νύχτας.
• Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε αγωγή με ινσουλίνη θα πρέπει να κάνουν μετρήσεις νηστείας, προγευματικά και μεταγευματικά (δύο ώρες μετά τα γεύματα).
• Για όσους αντιμετωπίζονται με ινσουλίνη, ο αυτοέλεγχος γλυκόζης αίματος είναι απαραίτητος για τη γλυκαιμική ρύθμιση, διότι: καθοδηγεί την αποτελεσματικότερη αναπροσαρμογή των δόσεων της ινσουλίνης από τον ίδιο τον ασθενή, ανάλογα με τα αποτελέσματα των μετρήσεων, καθώς και την τροποποίηση της περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες και του ωραρίου των γευμάτων με τις αναγκαίες τροποποιήσεις στη χορήγηση της ινσουλίνης.
• Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε αγωγή με δισκία θα πρέπει να κάνουν μετρήσεις 2-3 φορές την εβδομάδα σε εναλλασσόμενα χρονικά σημεία (νηστείας – προγευματικά – μεταγευματικά).
• Στονσακχαρώδη διαβήτη κύησης θα πρέπει να γίνονται μετρήσεις 6-7 φορές ημερησίως: πριν και μία ώρα μετά τα γεύματα και προ του ύπνου. 

• Πρόσθετες μετρήσεις γλυκόζης απαιτούνται ανεξάρτητα από τον τύπο του διαβήτη όταν γίνεται αλλαγή του θεραπευτικού σχήματος, όταν αναπροσαρμόζονται οι δόσεις του ακολουθούμενου θεραπευτικού σχήματος, όταν υπάρχει οξεία απορρύθμιση οποιασδήποτε αιτιολογίας και όταν εμφανίζονται συχνά υπογλυκαιμικά επεισόδια ή ανεπίγνωστη υπογλυκαιμία.

Μαθαίνοντας από τα λάθη της «πρώτης φοράς»

Η ατομική εκπαίδευση είναι η καταλληλότερη εκπαιδευτική μέθοδος για την απόκτηση δεξιοτήτων, όπως είναι η χρήση των μετρητών σακχάρου αίματος.

Με την ατομική εκπαίδευση το άτομο με σακχαρώδη διαβήτη έχει τη δυνατότητα να περάσει από την απλή παρακολούθηση και μίμηση στην πρακτική εφαρμογή, ενώ θα έχει τον χρόνο να μάθει μέσα από τα λάθη που θα κάνει.

Μετρητές γλυκόζης αίματος

Πρόκειται για συσκευές αυτομέτρησης για την εκτίμηση της γλυκαιμικής εικόνας από το ίδιο το άτομο με σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο άτομο του περιβάλλοντός του. Τα χαρακτηριστικά τους είναι τα εξής:

• Μικροί και ελαφροί μετρητές χωρίς κωδικοποίηση.
• Απαιτούν μικρή ποσότητα αίματος (0,6 μL).
• Απαιτούν μικρό χρόνο μέτρησης (5 sec).
• Διαθέτουν μεγάλη μνήμη αποτελεσμάτων με ώρα και ημερομηνία.
• Διαθέτουν μεγάλους, ευδιάκριτους χαρακτήρες για εύκολη ανάγνωση του αποτελέσματος.
• Επιτρέπουν την πραγματοποίηση μετρήσεων από εναλλακτικά σημεία.
• Εχουν τη δυνατότητα διαχωρισμού προγευματικών και μεταγευματικών μετρήσεων.
• Μέτρηση κετόνων αίματος.
• Φωνητική ανάγνωση αποτελεσμάτων.
• Λογισμικό καταγραφής/ανάλυσης των αποτελεσμάτων, μπορούν να συγχρονίζονται και να καταγράφονται αυτόματα στο ηλεκτρονικό ημερολόγιο της εφαρμογής μέσω του smartphone ή του tablet, Web platforms (online επικοινωνία με τον γιατρό).

Παρακολούθηση της γλυκόζης με τεχνολογία Flash

• Το σύστημα παρακολούθησης της γλυκόζης με τεχνολογία Flash ενδείκνυται για τον έλεγχο της γλυκόζης στο διάμεσο υγρό σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, ηλικίας 4 ετών και άνω.
• Αντιπροσωπεύει μια λιγότερο επεμβατική τεχνολογία συγκριτικά με την παραδοσιακή τεχνολογία μέτρησης γλυκόζης αίματος.

 Ο συγκεκριμένος αισθητήρας έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι εύκολος στην τοποθέτηση και άνετος στην εφαρμογή:

• Μικρός σε μέγεθος (35 mm x 5 mm).
• Σχεδιασμένος για να παραμένει στο σώμα έως και 14 ημέρες.
• Δεν απαιτεί βαθμονόμηση με τρύπημα στα δάχτυλα.
• Ανθεκτικός στο νερό.

Με κάθε ανώδυνη σάρωση του 1 δευτερολέπτου το άτομο με σακχαρώδη διαβήτη λαμβάνει:

• Tην τρέχουσα ένδειξη γλυκόζης.
• Tο βέλος τάσης που δείχνει την κατεύθυνση μεταβολής της γλυκόζης.
• Tο ιστορικό της γλυκόζης των τελευταίων 8 ωρών.

Η συσκευή ανάγνωσης των αποτελεσμάτων της μέτρησης

Η συσκευή ανάγνωσης χρησιμοποιεί προηγμένη τεχνολογία που βασίζεται στη χρήση αισθητήρα για τη λήψη δεδομένων γλυκόζης, τα οποία εμφανίζει στη συνέχεια άμεσα με έναν ξεκάθαρο και φιλικό προς τον χρήστη τρόπο.

• Φορητή και ελαφριά: Εχει εργονομικό σχεδιασμό για εύκολη μεταφορά.
• Παρέχει εύκολα στην κατανόηση γραφικά: Προσφέρει γραφήματα εύκολα στην ερμηνεία με μια σύντομη περίληψη του ιστορικού της γλυκόζης.
• Φωτιζόμενη, έγχρωμη οθόνη αφής: Βελτιώνει την εμπειρία του χρήστη και μπορεί να διαβαστεί ακόμη και στο σκοτάδι.
• Αποθηκεύει δεδομένα γλυκόζης διάρκειας 90 ημερών: Παρέχει μια πλήρη εικόνα των επιπέδων γλυκόζης για περίοδο 3 μηνών.

Τεχνική μέτρησης γλυκόζης αίματος

Για μια σωστή μέτρηση πρέπει να ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:

• Απολύμανση του δαχτύλου που θα τρυπηθεί και της συσκευής τρυπήματος.
• Πλήρες στέγνωμα του σημείου που απολυμάνθηκε.
• Χρησιμοποίηση βελόνας μίας χρήσης.
• Ο μετρητής να είναι καθαρός, χωρίς υπολείμματα αίματος.
• Να ακολουθείται η διαδικασία σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του μετρητή.

Τεχνική τρυπήματος και θέσεις μέτρησης γλυκόζης αίματος

• Πλύσιμο των χεριών με χλιαρό νερό και σαπούνι και καλό στέγνωμα.
• Επιλέγουμε διαφορετικό δάχτυλο και τρυπάμε την πλάγια επιφάνεια των δαχτύλων, όπου υπάρχουν λιγότερα νεύρα και καλύτερη αγγείωση.
• Τοποθετούμε τη σταγόνα αίματος στο άκρο της ταινίας και στον σωστό χρόνο σε σχέση με την ένδειξη του μετρητή.
• Περιμένουμε 5 sec να εμφανιστεί στην οθόνη το αποτέλεσμα.
• Σε μετρήσεις ρουτίνας, π.χ. πρωινή, προ φαγητού, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι εναλλακτικές θέσεις, όπως η εσωτερική επιφάνεια της παλάμης στο θέναρ (σαρκώδες τμήμα παλάμης στη βάση του αντίχειρα) ή στο οπισθέναρ (σαρκώδες τμήμα παλάμης στη βάση του μικρού δαχτύλου), στον βραχίονα, στον μηρό ή την κνήμη.
• Η λήψη αίματος από εναλλακτικές θέσεις δεν συνιστάται σε περίπτωση υπογλυκαιμίας, ύστερα από άσκηση, μέχρι και δύο ώρες μετά το γεύμα, κατά τη διάρκεια μέγιστης δράσης της βασικής ινσουλίνης, μέχρι και δύο ώρες μετά την ένεση ταχείας δράσης ινσουλίνης και σε ημέρες ασθένειας.

Συντήρηση και έλεγχος των μετρητών γλυκόζης αίματος

• Οι μετρητές πρέπει να είναι καθαροί, χωρίς υπολείμματα αίματος (χρησιμοποιώντας νωπό πανί και όχι στη θύρα εισόδου της ταινίας).
• Ελέγχουμε τον μετρητή σακχάρου τουλάχιστον μία φορά τον μήνα με διάλυμα ελέγχου υψηλής ποιότητας.
• Το αποτέλεσμα πρέπει να βρίσκεται εντός των ορίων του εύρους τιμών.
• Μικρή απόκλιση μεταξύ μετρητών (10-15%) είναι αναμενόμενη.
• Ελέγχουμε την ημερομηνία λήξης των ταινιών, οι οποίες διατηρούνται σε μέρος δροσερό, όχι ακάλυπτες και σε υγρασία, γιατί αλλοιώνονται και γίνονται ακατάλληλες για χρήση.
• Οι μετρητές λειτουργούν με μπαταρία λιθίου, χρόνος διάρκειας 1 έτος, περίπου 1.000 μετρήσεις.

Αιτίες σφάλματος στη διαδικασία μέτρησης γλυκόζης αίματος

• Ελλιπής καθαριότητα του δέρματος στο σημείο όπου γίνεται η μέτρηση.
• Ανεπαρκής ποσότητα αίματος στην ταινία μέτρησης.
• Εναπόθεση της σταγόνας σε λανθασμένο χρόνο σε σχέση με την ένδειξη του μετρητή.
• Ταινίες που έχουν λήξει ή δεν έχουν φυλαχθεί σε σωστή θερμοκρασία.
• Προβλήματα όρασης των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη.

Σκαρφιστήρες και στιλό τρυπήματος

• Σκαρφιστήρες. Βελόνες μίας χρήσης, αποστειρωμένες, από ανοξείδωτο ατσάλι που, αν συνδυαστούν με το στιλό τρυπήματος, κάνουν λιγότερο επώδυνη τη διαδικασία λήψης δείγματος αίματος.
• Στιλό τρυπήματος. Προηγμένες συσκευές, οι οποίες παρέχουν μέγιστη άνεση και όσο το δυνατόν ανώδυνο τρύπημα για τη λήψη τριχοειδικού αίματος με σκοπό τη μέτρηση γλυκόζης αίματος.

Τα χαρακτηριστικά των στιλό τρυπήματος είναι:

• Ρυθμιστής έντασης τρυπήματος. Διαθέτουν διαφορετικές ρυθμίσεις για την ένταση του τρυπήματος, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται αύξηση ή μείωση της έντασης τρυπήματος με την οποία διεισδύει η ακίδα στο σημείο της δειγματοληψίας.
• Ρυθμιστής βάθους τρυπήματος. Διαθέτουν από 5 έως 11 διαφορετικές ρυθμίσεις του βάθους τρυπήματος. Το πιο μικρό νούμερo αντιπροσωπεύει το ελάχιστο βάθος, ενώ το μεγαλύτερο νούμερο το μέγιστο βάθος.

 Ο καθαρισμός των στιλό τρυπήματος γίνεται ως εξής:

• Καθαρίζουμε με νερό και σαπούνι τη συσκευή τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.
• Αφήνουμε τα εξαρτήματα να στεγνώσουν ή τα σκουπίζουμε με μαλακό πανί.
• Δεν βυθίζουμε τη συσκευή σε νερό.
• Δεν λερώνουμε τις συσκευές με λοσιόν χεριών, λάδια ή σκουπιδάκια.

 Δεν ξεχνάμε, επίσης, ότι:

• Τα στιλό τρυπήματος προορίζονται για χρήση από ένα και μόνο άτομο.
• Σε κάθε μέτρηση χρησιμοποιούμε νέα αποστειρωμένη βελόνα και αμέσως μετά την απορρίπτουμε.
• Η απόρριψη μπορεί να γίνει σε κατάλληλο δοχείο απόρριψης αιχμηρών αντικειμένων ή σε ένα πλαστικό μπουκάλι, για να αποφεύγεται τυχόν τραυματισμός ή μόλυνση άλλων ατόμων.

*Από το ένθετο Διαβήτης που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής

Ειδήσεις Σήμερα

Η πρώτη ανάρτηση του άνδρα που θα καταγγείλει τον γνωστό τραγουδιστή

Αλμπέρτο Εσκενάζυ: Πότε θα τον αποχαιρετήσουν συγγενείς και φίλοι