Μέσω του παράνομου εμπορίου άγριας ζωής προκαλείται σοβαρή υποβάθμιση της βιοποικιλότητας και έχει σημαντικότατες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, αλλά και στον άνθρωπο, καθώς αφορά παγκοσμίως χιλιάδες ζωντανούς οργανισμούς, όπως ασπόνδυλα (π.χ. κοράλλια), ερπετά (π.χ. κροκόδειλοι), θηλαστικά (π.χ. ελέφαντες, ρινόκεροι), πτηνά και  ψάρια. Επίσης, η ζήτηση στις αγορές άγριων ειδών δεν περιορίζεται σε ζώντες οργανισμούς αλλά επεκτείνεται και σε παράγωγά τους (δέρμα, ελεφαντόδοντο κ.ά.).

Στην Ελλάδα, η εμπορία άγριων ειδών αφορά κυρίως πτηνά που συλλαμβάνονται και πωλούνται στη χώρα. Στο διάστημα διεξαγωγής της έρευνας, μάλιστα, κατασχέθηκαν 292 άγρια πτηνά στο παζάρι του Σχιστού, κατά τη διάρκεια αιφνίδιας εφόδου θηροφυλάκων της Δ’ Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Στερεάς Ελλάδας.

Αναλυτικότερα, η  έρευνα του WWF Ελλάς αποδεικνύει ότι η εμπορία άγριων ειδών στη χώρα μας (αιχμαλωσία, εκτροφή, πώληση) αφορά σε μεγάλο βαθμό προστατευόμενα πτηνά, όπως είναι οι καρδερίνες, οι φλώροι και τα λούγαρα. Αυτό οφείλεται σε μια σειρά από παράγοντες, όπως τη μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμών πουλιών στην Ελλάδα -ιδιαίτερα κατά τη μεταναστευτική περίοδο. Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης η εύκολη και φθηνή διαδικασία παγίδευσης, εκτροφής και πώλησης, αλλά και η λανθασμένη αντίληψη που υπάρχει πως τα άγρια πτηνά είναι κατοικίδια. Ετερος λόγος είναι η απουσία ελέγχων εκ μέρους των αρμόδιων Αρχών σε διαδικτυακές και φυσικές αγορές (π.χ. στο παζάρι του Σχιστού), καθώς και η έλλειψη ενημέρωσης του κοινού για τις συνέπειες που έχει η αιχμαλωσία πουλιών στη βιοποικιλότητα και τη φύση γενικά.

Τα πτηνά δεν είναι τα μόνα θύματα του παράνομου και ανεξέλεγκτου εμπορίου άγριας ζωής στη χώρα μας. Ενδεικτικά, η έρευνα του WWF Ελλάς εντόπισε τόσο πεταλούδες όσο και ερπετά ελληνικής προέλευσης (κυρίως χελώνες και φίδια), αλλά και σκορπιούς και μυρμήγκια σε ελληνικές και ευρωπαϊκές διαδικτυακές αγορές. Τα φυτά είναι επίσης στόχος -για παράδειγμα, επιστημονική μελέτη έχει τεκμηριώσει τη συλλογή άγριας ορχιδέας από περιοχές της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Τουρκίας, με σκοπό την πώλησή της στη βόρεια Ελλάδα (από 55 έως 150 ευρώ το κιλό) και στη συνέχεια τη χρήση της για παραγωγή σαλεπιού.

Ελλειψη ελέγχων

«Η έρευνα που υλοποιήσαμε έρχεται να επιβεβαιώσει πως το παράνομο εμπόριο άγριας ζωής όχι μόνο είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα στη χώρα μας, αλλά ευδοκιμεί εξαιτίας της απουσίας ενός αποτελεσματικού πλαισίου ρύθμισης και ελέγχων των αγορών και των δικτύων, μέσω των οποίων πραγματοποιείται παράνομα η πώληση σπάνιων και απειλούμενων ειδών. Σε ένα πλαίσιο που το κράτος συχνά αδυνατεί να αλλάξει την κατάσταση, ο ρόλος των καταναλωτ(ρι)ών είναι κομβικός, καθώς μέσα από τις υπεύθυνες επιλογές τους μπορούν να συμβάλλουν στην προστασία της βιοποικιλότητας», επισήμανε η επικεφαλής προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος στο WWF Ελλάς, Παναγιώτα Μαραγκού.

Προτάσεις

Μεταξύ των προτάσεων που αναφέρει η περιβαλλοντική οργάνωση είναι:

1. Εντατικοποίηση των ελέγχων σε καταστήματα και αγορές και αυστηροποίηση των προστίμων όπου διαπιστώνεται ότι πωλούνται παράνομα άγρια πτηνά ή και άλλα είδη, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το παζάρι του Σχιστού.
2. Εντατικοποίηση των ελέγχων της ΕΛ.ΑΣ. και της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος σε άτυπες διαδικτυακές αγορές προώθησης πτηνών ή και άλλων ειδών.
3. Ενίσχυση του προσωπικού και του εξοπλισμού των δασαρχείων, με σκοπό την εντονότερη παρουσία τους στο πεδίο και την αποτελεσματικότερη πρόληψη και καταστολή παράνομης αιχμαλωσίας άγριων πτηνών ή και άλλων ειδών.
4. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τα είδη άγριας ζωής των οποίων η πώληση απαγορεύεται, με σκοπό την αναγνώριση του παράνομου εμπορίου και τον περιορισμό της ζήτησης προστατευόμενων ειδών, καθώς και την αποφυγή κατανάλωσης προστατευόμενων ειδών που «παραδοσιακά» προσφέρονται σε εστιατόρια και ταβέρνες, όπως είναι οι πετροσωλήνες.