Το περιστατικό θέτει αμήχανα ερωτήματα, ειδικά αν το Κρεμλίνο συνεχίσει να δοκιμάζει τις χώρες του ΝΑΤΟ με παρόμοιο τρόπο στο άμεσο μέλλον. Εκθέτει, επίσης, κενά σε μια νέα εποχή πολέμου όπου τα drones χρησιμοποιούνται εκτενώς. Η απάντηση του ΝΑΤΟ στην εισβολή των drones φαίνεται οικονομικά μη βιώσιμη και στρατιωτικά αναποτελεσματική.

ΚόστοςΟπως δήλωσε ανώτατος Ολλανδός αξιωματούχος στον υπογράφοντα, «οι πύραυλοι Air-to-air είναι εξαιρετικά δαπανηροί για χρήση έναντι φθηνών ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αν 800 ρωσικά drones σταλούν ταυτόχρονα, κάτι που συμβαίνει στην Ουκρανία, η Ευρώπη θα εξαντλήσει ολόκληρο το πυραυλικό της οπλοστάσιο μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες». Το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο του ΝΑΤΟ -το οποίο συνεδρίασε την επομένη της εισβολής- ζήτησε αναθεώρηση της ασφάλειας στα ανατολικά του σύνορα με τον ανώτατο διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ, πτέραρχο Αλέξους Γκρίνκεβιτς, να έχει αναλάβει τον εντοπισμό κενών ασφαλείας. Πολλά ήταν φέτος τα περιστατικά με -υποτιθέμενα- ρωσικά UAV (μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα) σε Βουλγαρία, Λετονία, Λιθουανία και Ρουμανία, ενώ τον Αύγουστο ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος πέρασε κάτω από τα ραντάρ, πριν εκραγεί σε πολωνικό έδαφος.

Η ετήσια ομιλία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατέστησε σαφές ότι το μπλοκ πρέπει να αυξήσει την άμυνα απέναντι στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη όταν δεσμεύτηκε για δάνειο 6 δισ. ευρώ για να εισέλθει σε μια «συμμαχία drones» με την έμπειρη Ουκρανία. Πιο ενδιαφέρουσα, όμως, ήταν η πρόταση για ένα «Ανατολικό Παρατηρητήριο που θα παρέχει αδιάκοπη επιτήρηση σε πραγματικό χρόνο σε όλη την εναέρια κίνηση από την Αρκτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα», όπως χαρακτηριστικά είπε. Ενα τέτοιο τεράστιο έργο θα επικεντρώνεται, κυρίως, στα παρακάτω:

• Να κατασκευαστεί ένα τείχος απέναντι στα drones, κάτι που η δική της Επιτροπή απέρριψε αρχικά να χρηματοδοτήσει όταν η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία ζήτησαν ευρωπαϊκά μετρητά νωρίτερα φέτος για ένα τέτοιο εγχείρημα.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη με νέα κοινά αμυντικά έργα τον Οκτώβριο.
• Η «Βαλτική Γραμμή Αμυνας» των τριών χωρών της Βαλτικής και η «Ανατολική Ασπίδα» της Πολωνίας είναι δύο έργα που ανακοινώθηκαν πέρυσι και θα χρειαστούν έως και μία δεκαετία για να ολοκληρωθούν. Στόχος να θωρακίσουν τα σύνορα με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του Καλίνινγκραντ.
• Πολλές επενδύσεις θα πάνε σε κλασικά, φυσικά εμπόδια, όπως καταφύγια, φράχτες, χαντάκια και τάφρους. Υπάρχει, όμως, και η τεχνολογική πτυχή σε αυτές τις αμυντικές γραμμές. Η ιδέα είναι ότι οι εικόνες και η νοημοσύνη θα χρησιμοποιηθούν για παρακολούθηση. Οι σταθμοί βάσης που εξαπλώνονται κατά μήκος της αμυντικής γραμμής, καθώς και οι ιστοί θα επεξεργάζονται τα δεδομένα και θα συνδέονται με οπλικά συστήματα, κυρίως drones που έχουν σχεδιαστεί για να καταρρίπτουν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του εχθρού.

Η ιδέα

Αυτό είναι το τείχος του drone, τουλάχιστον θεωρητικά. Αυτό που ξεκίνησε για πρώτη φορά ως ιδέα της εσθονικής αμυντικής βιομηχανίας πέρυσι για να καλύψει το τρίο της Βαλτικής, που ονομάστηκε «Baltic Drone Wall», έχει μεταμορφωθεί σε μια ιδέα του ΝΑΤΟ -το «Drone Wall»-, καθώς οι γερμανικές επιχειρήσεις επιθυμούν να επενδύσουν και η Νορβηγία, η Φινλανδία και η Πολωνία είναι πρόθυμες να συμμετάσχουν επίσης.

Εάν η Ε.Ε., ως θεσμικό όργανο, έρθει σε συμφωνία, είναι πολύ πιθανό αυτό το τείχος να εκτείνεται ακόμη πιο νότια, παρόλο που η Ουκρανία, αναμφισβήτητα ο ηγέτης στην τεχνολογία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ουσιαστικά καλύπτει χώρες όπως η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία με το οπλοστάσιο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Το «κλειδί» τώρα είναι πώς θα μοιάζει αυτό το τείχος. Τα πιο πολύπλοκα μοντέλα έχουν έως και πέντε επίπεδα ασφαλείας που περιλαμβάνουν ακουστικούς αισθητήρες, κινητές κάμερες, ραντάρ, παρεμβολείς και αναχαιτιστικά drones.

Με όλες αυτές τις πτυχές που περιλαμβάνονται, εκτιμάται ότι μπορεί να χρειαστούν δύο έως και τρία χρόνια για να δημιουργηθούν, καθώς δεκάδες χιλιάδες αισθητήρες πρέπει να φυτευτούν κατά μήκος των συνόρων. Ανάλογα με το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής, η κύρια πρόκληση θα προέλθει σε μεγάλο βαθμό από την ανταλλαγή και την ενσωμάτωση όλων των πληροφοριών από όλα τα συστήματα.

Ιδανικά, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι επικεφαλής. Αλλά το μεγαλύτερο ζήτημα είναι πώς και αν θα λειτουργήσει στην πράξη. Ενώ οι περισσότερες τεχνολογίες είναι περισσότερο ή λιγότερο έτοιμες και αντικείμενα όπως οι αισθητήρες μπορούν εύκολα να κλιμακωθούν, το ζήτημα αυτήν τη στιγμή είναι τα drones. Και είναι εδώ που η Ουκρανία και η πιθανή «συμμαχία των drones» έρχονται στην εικόνα.

Η χώρα παράγει σήμερα περίπου 4 εκατομμύρια μη επανδρωμένα αεροσκάφη ετησίως και ελπίζει να διπλασιάσει αυτήν τη χωρητικότητα. Τα περισσότερα από αυτά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, προφανώς, θα χρειαστούν στη χώρα, καθώς καταπολεμά τις ρωσικές επιθέσεις. Αυτό που θέλουν οι Ευρωπαίοι από το Κίεβο είναι η τεχνογνωσία.

ΣΤΟ ΝΑΔΙΡ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ

Γιατί η Πολωνία βρίσκεται στο στόχαστρο της Μόσχας

Με την εισβολή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η Ρωσία πιέζει ενάντια στο πιο παχύ τμήμα της ασπίδας του ΝΑΤΟ. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν το ΝΑΤΟ μπορεί να αποτρέψει τέτοιες αντίστοιχες επιθέσεις στο μέλλον. Το πώς θα χειριστεί αυτό το επεισόδιο θα έχει απήχηση πολύ πέρα ​​από την ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ.

Αυτή ήταν η πρώτη εμπλοκή μεταξύ αεροσκαφών του ΝΑΤΟ και ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών πάνω από συμμαχικό έδαφος. Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, προειδοποίησε ότι «αυτή η κατάσταση μας φέρνει στο εγγύς σημείο όπου έχουμε βρεθεί σε ανοιχτή σύγκρουση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο». Πριν από την εισβολή της περασμένης εβδομάδας, οι παραβιάσεις του πολωνικού εναέριου χώρου φαίνονταν ακούσιες.

Μπήκε βαθιά

Αντίθετα, το τελευταίο περιστατικό ήταν μια σημαντική εισβολή από ένα μικρό σμήνος μη επανδρωμένων σκαφών, με ένα drone να φτάνει μέχρι το Μνίσκοφ, ένα χωριό που βρίσκεται πάνω από 250 χλμ. μέσα στα σύνορα της Πολωνίας. Το περιστατικό διέκοψε τις πτήσεις της Πολιτικής Αεροπορίας. Πολωνοί αξιωματούχοι καταγγέλλουν ότι η εισβολή ήταν σκόπιμη, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό της Λευκορωσίας ότι το αεροσκάφος είχε χάσει τον δρόμο του λόγω παρεμβολής των σημάτων δορυφορικής πλοήγησης.

Η Μόσχα δήλωσε ότι δεν είχε σχεδιάσει να επιτεθεί σε στόχους στην Πολωνία και επεσήμανε τη μέγιστη εμβέλεια των drones τα 700 χλμ. Ωστόσο, η Πολωνία απέχει λιγότερο από 700 χλμ. από τη Ρωσία και ορισμένες αναφορές δείχνουν ότι πολλά από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είχαν ειδικά διαμορφωθεί με επιπλέον δεξαμενές καυσίμων που επέκτειναν την εμβέλειά τους. Αυτές οι φερόμενες τροποποιήσεις, σε συνδυασμό με την κλίμακα της εισβολής, υποδηλώνουν πρόθεση. Η Πολωνία διαθέτει τον μεγαλύτερο μόνιμο στρατό στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και οι αμυντικές της δαπάνες ως κλάσμα του ΑΕΠ είναι οι υψηλότερες στο ΝΑΤΟ, περίπου 4,7%.

Το συνεχιζόμενο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της περιλαμβάνει προηγμένα νέα συστήματα αεράμυνας και μαχητικά και διευρυμένες τεθωρακισμένες μονάδες, με σχέδια για αύξηση του αριθμού των στρατευμάτων. Η χώρα, πιθανότατα, έγινε στόχος λόγω της εγγύτητάς της με τη Λευκορωσία και την Ουκρανία, με τη Ρωσία να μπορεί να ισχυριστεί εύλογα ότι αυτό ήταν απλώς ένα ακόμη παράδειγμα ακούσιας διάχυσης του πολέμου.

Οι σχέσεις μεταξύ Βαρσοβίας και Μόσχας είναι χειρότερες από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και η Ρωσία επιδιώκει να τιμωρήσει την Πολωνία για την ισχυρή υποστήριξή της στην Ουκρανία. Η Πολωνία χρησιμεύει ως ο κύριος κόμβος logistics για την εξωτερική υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας. Η νοτιοανατολική πόλη της, Ρζεσζόφ, είναι ένα σημαντικό σημείο διέλευσης για τη δυτική στρατιωτική βοήθεια.

Υβριδική εκστρατεία

Αυτό το περιστατικό μπορεί να θεωρηθεί ως μέρος μιας ευρύτερης ρωσικής υβριδικής πολεμικής εκστρατείας που περιλαμβάνει κυβερνοεπιθέσεις, παραπληροφόρηση και ύποπτες δολιοφθορές. Η εισβολή με μη επανδρωμένα αεροσκάφη δείχνει επίσης ότι ο εναέριος χώρος ακόμη και ενός ασυνήθιστα ακλόνητου μέλους του ΝΑΤΟ μπορεί να διεισδύσει φθηνά και εύκολα. Εάν οι άμυνες της Πολωνίας μπορούν να δοκιμαστούν με αυτόν τον τρόπο, τότε η εμπιστοσύνη στη γενική ικανότητα του ΝΑΤΟ να αποτρέπει και να αντιδρά αποδυναμώνεται.

Σε απάντηση στην εισβολή, το ΝΑΤΟ ξεκίνησε την επιχείρηση «Eastern Sentry» («Ανατολικός Φρουρός») αναπτύσσοντας περισσότερο εξοπλισμό αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών και μίας φρεγάτας, στην ανατολική πλευρά του. Η Μόσχα επωφελείται από την επιβολή κόστους στα μέλη του ΝΑΤΟ, καθώς η αναχαίτιση των φθηνών μη επανδρωμένων αεροσκαφών κοστίζει ακριβά.

Ο τρόπος με τον οποίο η Ευρώπη αντιδρά περαιτέρω σε αυτήν την εισβολή και οι συνέπειες που επιβάλλονται στη Μόσχα θα δημιουργήσουν προηγούμενο.

Αν η Ρωσία καταφέρει να τη γλιτώσει με τέτοιες παραβιάσεις, ωθεί το όριο του φάσματος της γκρίζας ζώνης των προκλήσεων λιγότερο από τον πόλεμο. Για τους εταίρους του ΝΑΤΟ στον Ινδο-Ειρηνικό, ιδίως την Αυστραλία, αυτό προσφέρει ένα πολύτιμο μάθημα για το πώς τα φθηνά μη επανδρωμένα αεροσκάφη μπορούν να διατρυπήσουν ακόμη και ισχυρές αεράμυνες και να διαβρώσουν την αποτροπή.