Η πολωνική πολεμική αεροπορία κατέγραψε 19 drones να εισέρχονται στον εναέριο χώρο της χώρας, με τρία ή τέσσερα από αυτά να καταρρίπτονται, ενώ οι υπόλοιπες συσκευές είτε απομακρύνθηκαν είτε κατέπεσαν. Οι στρατιωτικές αρχές συνεχίζουν τις έρευνες για τα σημεία πρόσκρουσης, προειδοποιώντας τους πολίτες να μην πλησιάζουν πιθανά συντρίμμια λόγω κινδύνου μόλυνσης από επικίνδυνα υλικά.

Σύμφωνα με τον Τουσκ, πρόκειται πιθανόν για μια «ευρείας κλίμακας πρόκληση», δηλώνοντας πως η Πολωνία είναι έτοιμη να αντιδράσει. Ο ίδιος βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε.

Το Άρθρο 4 του Καταστατικού Χάρτη του ΝΑΤΟ προβλέπει ότι οποιοδήποτε κράτος-μέλος μπορεί να ζητήσει διαβουλεύσεις με τα υπόλοιπα μέλη όταν αισθάνεται ότι απειλείται η εδαφική του ακεραιότητα, η πολιτική του ανεξαρτησία ή η ασφάλειά του.

Ρουκέτα ή drone έπληξε κατοικία

Ο δήμαρχος του χωριού Βιρίκι, στην επαρχία Λούμπλιν, δήλωσε πως κατοικία επλήγη από «ρουκέτα ή drone», χωρίς να υπάρξουν τραυματισμοί.

Η πολωνική στρατιωτική διοίκηση χαρακτήρισε το περιστατικό «πράξη επιθετικότητας» που αποτέλεσε άμεση απειλή για την ασφάλεια των πολιτών. Είναι η πρώτη φορά που η Πολωνία εμπλέκεται ενεργά σε στρατιωτική αντιπαράθεση που σχετίζεται άμεσα με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Οι πολίτες σε ανατολικές επαρχίες όπως Ποντλάσκιε, Μαζοβιέτσκιε και Λούμπλιν κλήθηκαν να παραμείνουν στα σπίτια τους, ενώ στην Ουκρανία, ειδικά στις δυτικές περιοχές Βολίν και Λβιβ, ήχησαν σειρήνες σχεδόν όλη τη νύχτα.

415 drones και 40 πυραύλους εξαπέλυσε η Ρωσία

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε πως κατά την επίθεση η Ρωσία εξαπέλυσε περίπου 415 drones και πάνω από 40 πυραύλους. Από αυτούς, σύμφωνα με την ουκρανική αεροπορία, 386 drones και 27 πύραυλοι καταρρίφθηκαν.

Ο Ζελένσκι υποστήριξε ότι οκτώ από τα drones κατευθύνονταν προς την Πολωνία, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Αντρίι Συμπίχα, τόνισε ότι η παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου αποδεικνύει την ατιμωρησία του Πούτιν και την πρόθεση του να επεκτείνει τον πόλεμο. Ο ίδιος κάλεσε για χρήση των δυτικών αμυντικών συστημάτων στα σύνορα Ουκρανίας–ΝΑΤΟ ώστε να καταρρίπτονται drones και πύραυλοι πριν πλησιάσουν τα σύνορα της Συμμαχίας.

Έκλεισε για ώρες το αεροδρόμιο της Βαρσοβίας

Η στρατιωτική κινητοποίηση οδήγησε στο προσωρινό κλείσιμο του διεθνούς αεροδρομίου Σοπέν της Βαρσοβίας, με αρκετές πτήσεις να εκτρέπονται προς τα αεροδρόμια Κατοβίτσε, Βρότσλαβ και Πόζναν. Το κλείσιμο διήρκεσε περίπου δύο ώρες, ενώ οι αρχές προειδοποίησαν για καθυστερήσεις που ενδέχεται να συνεχιστούν όλη την ημέρα.

Οι εξελίξεις έρχονται λίγο πριν τις ρωσο-λευκορωσικές ασκήσεις

Την Παρασκευή ξεκινούν τετραήμερες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Ρωσίας–Λευκορωσίας στο έδαφος της Λευκορωσίας, χώρας που μοιράζεται σύνορα με την Πολωνία. Η κυβέρνηση του Μινσκ ανακοίνωσε ότι κατέρριψε drones κατά τη διάρκεια της νύχτας, χωρίς να διευκρινίσει αν επρόκειτο για ρωσικά ή ουκρανικά.

Τι σημαίνει το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ;

Η Πολωνία είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1999. Το Άρθρο 4 επιτρέπει σε κάθε κράτος-μέλος να ζητήσει άμεσες διαβουλεύσεις με τα υπόλοιπα μέλη, όταν θεωρεί ότι η ασφάλειά του απειλείται. Δεν αποτελεί ακόμα στρατιωτική απάντηση, αλλά το πρώτο βήμα πριν την ενεργοποίηση του Άρθρου 5, που αφορά συλλογική άμυνα.

Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ και στρατιωτικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι οι συνεχείς παραβιάσεις από ρωσικά drones είναι σκόπιμες και στοχεύουν να δοκιμάσουν τις αμυντικές δυνατότητες της Συμμαχίας.

Το άρθρο 4 αναφέρει: “Τα Μέρη θα διαβουλεύονται από κοινού όποτε, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα μέρη”.

Οποιαδήποτε χώρα μέλος μπορεί να επικαλεστεί επίσημα το Άρθρο 4 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού. Μόλις γίνει επίκληση, το θέμα συζητείται και μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε κάποια μορφή κοινής απόφασης ή δράσης εκ μέρους της Συμμαχίας. Όποιο και αν είναι το σενάριο, οι συνάδελφοι που κάθονται γύρω από το τραπέζι του Συμβουλίου ενθαρρύνονται να αντιδράσουν σε μια κατάσταση που τους γνωστοποίησε μια χώρα μέλος.

Από τη δημιουργία της Συμμαχίας το 1949, το Άρθρο 4 έχει επικληθεί επτά φορές. Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία ζήτησαν να πραγματοποιήσουν διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου 4 μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Στις 26 Ιουλίου 2015, η Τουρκία υπέβαλε το ίδιο αίτημα λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις και να ενημερώσει τους Συμμάχους για τα μέτρα που λάμβανε. Η Πολωνία επικαλέστηκε το άρθρο 4 στις 3 Μαρτίου 2014 μετά την αύξηση των εντάσεων στη γειτονική Ουκρανία, ως αποτέλεσμα των επιθετικών ενεργειών της Ρωσίας. Σε δύο περιπτώσεις το 2012, η ​​Τουρκία ζήτησε συνεδρίαση του Συυμβουλίου του ΝΑΤΟ σύμφωνα με το Άρθρο 4: μία φορά στις 22 Ιουνίου μετά την κατάρριψη ενός από τα μαχητικά της από τις δυνάμεις αεράμυνας της Συρίας και τη δεύτερη φορά στις 3 Οκτωβρίου όταν πέντε Τούρκοι άμαχοι σκοτώθηκαν από συριακές οβίδες. Μετά από αυτά τα περιστατικά, στις 21 Νοεμβρίου, η Τουρκία ζήτησε την ανάπτυξη πυραύλων Patriot. Το ΝΑΤΟ συμφώνησε σε αυτό το αμυντικό μέτρο για να βοηθήσει την Τουρκία να υπερασπιστεί τον πληθυσμό και το έδαφός της και να βοηθήσει στην αποκλιμάκωση της κρίσης κατά μήκος των συνόρων.

Προηγουμένως, στις 10 Φεβρουαρίου 2003, η Τουρκία επικαλέστηκε επίσημα το Άρθρο 4, ζητώντας διαβουλεύσεις στο NAC για αμυντική βοήθεια από το ΝΑΤΟ σε περίπτωση απειλής για τον πληθυσμό ή την επικράτειά της ως αποτέλεσμα ένοπλης σύγκρουσης στο γειτονικό Ιράκ. Το ΝΑΤΟ συμφώνησε ένα πακέτο αμυντικών μέτρων και διεξήγαγε την Επιχείρηση “Εμφάνιση Αποτροπής” από τα τέλη Φεβρουαρίου έως τις αρχές Μαΐου 2003.

Η διαβούλευση και η συναίνεση έγιναν αποδεκτές ως βάση για όλες τις αποφάσεις του ΝΑΤΟ όταν δημιουργήθηκε η Συμμαχία το 1949. Ωστόσο, μόνο σταδιακά το ΝΑΤΟ δημιούργησε ένα σύστημα διαβουλεύσεων. Σε γενικές γραμμές, αυτό έγινε σε τρία στάδια:

1949-1952: κατά την υπογραφή της Συνθήκης, το ΝΑΤΟ εισήγαγε τη διαδικασία διαβούλευσης ως βασική αρχή στους μηχανισμούς λειτουργίας του. Αυτό ενισχύθηκε στη Διάσκεψη της Λισαβόνας (1952) όπου τέθηκαν σε εφαρμογή τα περιγράμματα του σημερινού ΝΑΤΟ: το NAC μονιμοποιήθηκε και δημιουργήθηκε η θέση του Γενικού Γραμματέα, μαζί με ένα διεθνές επιτελείο που θα υποστήριζε τις αποφάσεις του Συμβουλίου σε μόνιμη βάση.

1952-1956: μεταξύ του 1952 και της δημοσίευσης της έκθεσης της Επιτροπής των Τριών για τη μη στρατιωτική συνεργασία, είχαν γίνει προσπάθειες να ενθαρρυνθεί η πολιτική διαβούλευση πέρα ​​από τους γεωγραφικούς περιορισμούς που ορίζονται στην ιδρυτική συνθήκη, δηλαδή πέρα ​​από την καθορισμένη περιοχή του ΝΑΤΟ.

Από το 1956 και έπειτα: οι αρχές της Έκθεσης της Επιτροπής των Τριών αναπτύχθηκαν περαιτέρω και εφαρμόστηκαν περαιτέρω. Η επιτροπή συνέστησε μέτρα στον τομέα της πολιτικής συνεργασίας στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, της ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών μεταξύ των μελών, της οικονομικής συνεργασίας, της επιστημονικής και τεχνικής συνεργασίας, της πολιτιστικής συνεργασίας και της συνεργασίας στον τομέα της πληροφόρησης.