Αλθαία (Althaea officinalis)

Ονομασία: Γνωστή και ως δρόπη, η αλθαία χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια για τις μαλακτικές της ιδιότητες. Το όνομά της προέρχεται από το ρήμα άλθω, που σημαίνει θεραπεύω.

Δράση: Η κύρια δράση της οφείλεται στη μεγάλη περιεκτικότητά της σε βλέννα, έναν πολυσακχαρίτη που σχηματίζει ένα προστατευτικό, καταπραϋντικό φιλμ. Είναι εξαιρετική για την αντιμετώπιση του ξηρού, ερεθιστικού βήχα, του πονόλαιμου και των ερεθισμών του πεπτικού συστήματος (όπως η γαστρίτιδα). Δρα ως ήπιο αποχρεμπτικό και μαλακτικό.

Εφαρμογή:

• Ψυχρό έγχυμα (ιδανικό): 1-2 κουταλιές της σούπας ξηρή ρίζα σε ένα φλιτζάνι κρύο νερό για 2-4 ώρες. Σουρώνουμε και πίνουμε (για να εκχυλιστεί η βλέννα).
• Εξωτερική χρήση: Χρησιμοποιείται σε κομπρέσες για δερματικούς ερεθισμούς.

Τι να προσέχουμε:

• Απορρόφηση φαρμάκων: Λόγω της βλέννας, η αλθαία μπορεί να μειώσει την απορρόφηση φαρμάκων ή άλλων βοτάνων αν λαμβάνονται ταυτόχρονα. Πρέπει να λαμβάνεται τουλάχιστον μία ώρα πριν ή μετά τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.

Διατροφικό Tip: Προσθέστε το ψυχρό έγχυμα αλθαίας σε χυμούς ή smoothies για να ενισχύσετε τη δράση της στον ερεθισμένο λαιμό.

 

Βελανιδιά (Quercus robur)

Ονομασία: Το ιερό δέντρο πολλών αρχαίων πολιτισμών. Τα μέρη της, κυρίως ο φλοιός της, χρησιμοποιούνται για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε τανίνες.

Δράση: Η δράση της είναι κυρίως στυπτική (λόγω των τανινών). Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της διάρροιας και ως αντισηπτικό για δερματικούς ερεθισμούς και αιμορροΐδες.

Εφαρμογή:

• Αφέψημα: Βράζουμε 1 κ.σ. ξηρό φλοιό σε νερό για 10-15 λεπτά. Χρησιμοποιείται κυρίως ως λοσιόν, κολπική πλύση ή καταπλάσματα.
• Εσωτερική χρήση: Μόνο μικρές ποσότητες για τη διάρροια.

Τι να προσέχουμε:

• Διάρκεια: Η εσωτερική χρήση πρέπει να είναι σύντομη (όχι πάνω από 2-3 ημέρες) για να αποφευχθεί ο ερεθισμός του πεπτικού.
• Μεγάλες πληγές: Αποφύγετε τη χρήση σε μεγάλες ανοιχτές πληγές.

Διατροφικό Tip: Λόγω της έντονα στυπτικής γεύσης, αποφεύγεται η χρήση της στη μαγειρική.

 

Γαρίφαλο (Syzygium aromaticum)

Ονομασία: Αποξηραμένο μπουμπούκι ενός αειθαλούς δέντρου, το οποίο χρησιμοποιείται για τις έντονες αντισηπτικές και αναλγητικές του ιδιότητες.

Δράση: Η κύρια δράση του οφείλεται στην ευγενόλη, μια ισχυρή ουσία με αναλγητικές, αντισηπτικές και αντιμυκητιασικές ιδιότητες. Είναι κυρίως γνωστό για την ανακούφιση του οδοντικού πόνου και των γαστρεντερικών προβλημάτων (μείωση αερίων).

Εφαρμογή:

• Οδοντικός πόνος: Μασώντας ένα ολόκληρο γαρίφαλο ή εφαρμόζοντας αιθέριο έλαιο αραιωμένο.
• Μαγειρική: Ως μπαχαρικό.
• Εγχυμα: 1-2 μπουμπούκια σε ζεστό νερό για την πέψη.

Τι να προσέχουμε:

• Αιθέριο έλαιο: Το αιθέριο έλαιο είναι πολύ ισχυρό και μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό αν χρησιμοποιηθεί αδιάλυτο.
• Αντιπηκτικά: Η ευγενόλη μπορεί να ενισχύσει τη δράση των αντιπηκτικών φαρμάκων.

Διατροφικό Tip: Χρησιμοποιήστε το γαρίφαλο σε συνδυασμό με την κανέλα (αν επιτρέπεται) σε σάλτσες μήλου ή σε ζεστά ροφήματα για να βελτιώσετε τον έλεγχο του σακχάρου (ήπια δράση).

 

Δελφίνιο το ελληνικό (Delphinium hellenicum)

Είναι ενδημικό είδος, που σημαίνει ότι φύεται μόνο στην Ελλάδα. Είναι λιγότερο γνωστό ως βότανο για θεραπευτική χρήση όπως το δίκταμο, αλλά είναι σπάνιο στη φύση.

Βασικά στοιχεία

• Οικογένεια: Βατραχίδες (Ranunculaceae).
• Χαρακτηριστικά: Είναι ένα όμορφο αγριολούλουδο, το οποίο συναντάται κυρίως σε ορεινές και βραχώδεις περιοχές.
• Σπανιότητα: Ως ενδημικό είδος, η εξάπλωσή του είναι πολύ περιορισμένη. Πολλά ενδημικά είδη της ελληνικής χλωρίδας, συμπεριλαμβανομένων αυτών του γένους Delphinium, θεωρούνται ευάλωτα ή απειλούμενα λόγω της περιορισμένης τους εξάπλωσης και των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων.

Επειδή όμως ρωτάτε για βότανο, και το δελφίνιο δεν είναι ευρέως γνωστό για παραδοσιακή βοτανική χρήση όπως τα προηγούμενα, υπάρχει και ένα ακόμα, πιο σπάνιο στην αναφορά, αλλά γνωστό για τις ιδιότητές του:

 

Δάφνη (Laurus nobilis)

Ονομασία: Η δάφνη είναι αειθαλές δέντρο με βαθιές ρίζες στην ελληνική μυθολογία. Ηταν το ιερό δέντρο του θεού Απόλλωνα και σύμβολο σοφίας, δόξας και νίκης (εξ ου και το δάφνινο στεφάνι). Γι’ αυτό και ονομάζεται «Το βότανο του Απόλλωνα».

Θεραπευτικές ιδιότητες

Η δάφνη χρησιμοποιείται τόσο για τα φύλλα της όσο και για το έλαιο που εξάγεται από τους καρπούς της.

• Πεπτικό σύστημα:
  • Τα φύλλα του φυτού είναι χωνευτικά και διουρητικά.
  • Βοηθούν στην αντιμετώπιση του τυμπανισμού (αερίων) και των πεπτικών διαταραχών.
• Αντιφλεγμονώδης & αναλγητική δράση:
  • Το δαφνέλαιο (λάδι που παράγεται από τους καρπούς) χρησιμοποιείται παραδοσιακά για εντριβές.
  • Προσφέρει ανακούφιση σε περιπτώσεις ρευματικών πόνων, αρθρίτιδας, μυϊκών πόνων και διαστρεμμάτων.
• Αντισηπτική & αντιμικροβιακή δράση:
  • Τόσο το αιθέριο έλαιο όσο και τα αφεψήματα έχουν αντισηπτικές ιδιότητες.
  • Βοηθούν στην αντιμετώπιση λοιμώξεων και παρέχουν προστασία από βακτήρια και μύκητες.
• Ενίσχυση μαλλιών:
  • Το δαφνέλαιο είναι ιδιαίτερα γνωστό για τη χρήση του στη φροντίδα των μαλλιών.
  • Θεωρείται ότι τονώνει το τριχωτό της κεφαλής, συμβάλλει στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης και προσδίδει λάμψη στα μαλλιά.
• Αποχρεμπτική δράση:
  • Οταν λαμβάνεται σε μορφή αφεψήματος, βοηθά στην ανακούφιση από τον βήχα και το κρυολόγημα, διευκολύνοντας την απόχρεμψη.

Εφαρμογή

• Αφέψημα: Βράζετε 1-2 αποξηραμένα φύλλα δάφνης σε ένα φλιτζάνι νερό για 5-10 λεπτά. Πίνεται ως τονωτικό, χωνευτικό ή για κρυολόγημα.
• Μαγειρική: Εκτός από το άρωμα που δίνει, βοηθά στην καλύτερη χώνεψη βαριών φαγητών.
• Δαφνέλαιο: Για εξωτερική χρήση, κάντε μασάζ με το έλαιο στις πάσχουσες περιοχές (μύες, αρθρώσεις) ή στο τριχωτό της κεφαλής.

Προσοχή

Η δάφνη είναι γενικά ασφαλής σε ποσότητες μαγειρικής και στις συνιστώμενες δοσολογίες ως αφέψημα. Οπως πάντα, άτομα με αλλεργίες ή ευαισθησίες, καθώς και έγκυες/θηλάζουσες πρέπει να συμβουλευτούν έναν ειδικό πριν απ’ τη συστηματική χρήση βοτάνων.

Το αλφαβητάρι της φύσης – Τα βότανα από το Α έως το Ω

Ευκάλυπτος (Eucalyptus globulus)

Ονομασία: Προέρχεται από την Αυστραλία και είναι ευρέως γνωστός για τις ιδιότητές του στο αναπνευστικό σύστημα.

Δράση: Η δραστική ουσία, η ευκαλυπτόλη (ή σινεόλη), δρα ως ισχυρό αποχρεμπτικό, βρογχοδιασταλτικό και αντισηπτικό. Βοηθά στην αποσυμφόρηση των αεραγωγών και την αντιμετώπιση του κρυολογήματος, της βρογχίτιδας και της ιγμορίτιδας.

Εφαρμογή:

• Εισπνοές: 1-2 σταγόνες αιθέριο έλαιο σε βραστό νερό για εισπνοές.
• Εξωτερική εφαρμογή: Τριβή στο στήθος (αραιωμένο σε έλαιο βάσης).

Τι να προσέχουμε:

• Εσωτερική λήψη: Το αιθέριο έλαιο δεν λαμβάνεται ποτέ εσωτερικά.
• Παιδιά: Η χρήση του αιθέριου ελαίου σε βρέφη και μικρά παιδιά πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και μόνο εξωτερικά.

Διατροφικό Tip: Επειδή δεν χρησιμοποιείται διατροφικά, το tip είναι η χρήση του σε τζελ για εντριβή στο στήθος (αραιωμένο σε αμυγδαλέλαιο) για να ανοίξει η αναπνοή το βράδυ.

 

Ζαφορά (Crocus sativus L. – κρόκος)

Ονομασία: Η ζαφορά ή σαφράνι προέρχεται από τα αποξηραμένα στίγματα του άνθους του κρόκου. Είναι ένα από τα ακριβότερα μπαχαρικά στον κόσμο και η ιστορία του είναι αρχαία.

• Αρχαιότητα: Αναφέρεται σε κείμενα του Ομήρου, του Πινδάρου, του Θεόφραστου και του Διοσκουρίδη. Χρησιμοποιούνταν ως φαρμακευτικό, αρτυματικό και βαφικό φυτό.
• Μυθολογία: Σύμφωνα με έναν μύθο, ο νεαρός Κρόκος, φίλος του θεού Ερμή, μεταμορφώθηκε στο πανέμορφο μοβ λουλούδι και το αίμα του στα τρία κόκκινα στίγματα του άνθους, όταν τραυματίστηκε θανάσιμα από τον Ερμή.
• Ελλάδα (κρόκος Κοζάνης): Η συστηματική καλλιέργεια στην περιοχή της Κοζάνης εισήχθη τον 17ο αιώνα από εμπόρους που διατηρούσαν σχέσεις με την Αυστρία, και σήμερα ο κρόκος Κοζάνης θεωρείται μία από τις καλύτερες ποιότητες στον κόσμο.

Δράση: Ο κρόκος είναι πλούσιος σε δραστικά συστατικά όπως η κροκίνη, η κροκετίνη και η σαφρανάλη, που του προσδίδουν:

• Αντικαταθλιπτική ιδιότητα & βελτίωση διάθεσης: Εχει δείξει δράση ως φυσικό αντικαταθλιπτικό και βοηθά στην αντιμετώπιση της μελαγχολίας και των νευρικών διαταραχών.
• Νευροπροστατευτική: Εχει αντιοξειδωτική δράση και μελετάται για τον ρόλο του στην πρόληψη νευροεκφυλιστικών ασθενειών όπως το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ.
• Μνήμη και γνωστικές λειτουργίες: Βελτιώνει τη μνήμη και την πνευματική διαύγεια.
• Αντιοξειδωτική & αντιφλεγμονώδης: Συμβάλλει στην αντιμετώπιση της αθηροσκλήρωσης και προστατεύει τον οργανισμό.
• Πεπτικό: Λειτουργεί ως στομαχικό, βοηθά στην πέψη και ρυθμίζει τη γαστρεντερική λειτουργία.
• Αλλες: Εχει αφροδισιακές ιδιότητες (τονώνει τη σεξουαλική δραστηριότητα), είναι εμμηναγωγό και βοηθά στην υγεία των ματιών.

Εφαρμογή

• Μαγειρική/αρτυματική: Χρησιμοποιείται σε ρύζι, μακαρόνια, σάλτσες, ψάρια, θαλασσινά, κρέατα, γλυκά και ροφήματα. Πρέπει να μουλιάζεται σε χλιαρό νερό για 30 λεπτά πριν προστεθεί στο φαγητό.
• Συμπλήρωμα διατροφής: Διατίθεται σε κάψουλες για συγκεκριμένα οφέλη (π.χ. βελτίωση διάθεσης, υγεία ματιών).
• Λαϊκή Ιατρική: Χρησιμοποιείται σε έγχυμα σαν εμμηναγωγό και αντισπασμωδικό.

Προσοχή

• Τοξικότητα/δοσολογία: Ο κρόκος περιέχει κολχικίνη, μια τοξική ουσία. Ενώ η χρήση του ως μπαχαρικό είναι ασφαλής, η κατανάλωση πολύ μεγάλων δόσεων (π.χ. άνω των 5 γραμμαρίων ημερησίως) θεωρείται τοξική.
• Εγκυμοσύνη: Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις της μήτρας (εμμηναγωγός δράση), οπότε πρέπει να αποφεύγεται σε θεραπευτικές δόσεις κατά την εγκυμοσύνη. Ως μπαχαρικό στη μαγειρική είναι ασφαλές.
• Αγορά: Η υψηλή τιμή του ευνοεί τη νοθεία. Να προτιμάτε επώνυμα προϊόντα (όπως ο Κρόκος Κοζάνης ΠΟΠ) για να εξασφαλίσετε την ποιότητα και την καθαρότητα.

 

Ηλιος (Helianthus anuus)

Ονομασία: Το φυτό, γνωστό και ως Ηλίανθος (Helianthus annuus), προέρχεται από τη Βόρεια Αμερική. Εκεί, οι ιθαγενείς Ινδιάνοι το χρησιμοποιούσαν εδώ και πολλά χρόνια, εκμεταλλευόμενοι τους σπόρους του τόσο ως τροφή όσο και για την παραγωγή του λαδιού τους.

Τα άνθη του αναπτύσσονται στην κορυφή του κεντρικού βλαστού ή των κλαδιών και χαρακτηρίζονται από το ότι ακολουθούν την πορεία του ήλιου (ηλιοτροπία). Η κεφαλή του άνθους αποτελείται από δύο τύπους μικρών λουλουδιών:

• Γλωσσοειδή (κίτρινα): Τα μεγαλύτερα, που βρίσκονται περιφερειακά σαν ακτίνες.
• Σωληνοειδή (μικρότερα): Αυτά που σχηματίζουν το κέντρο του δίσκου.

Η καλλιέργεια του ηλίανθου γίνεται κυρίως για τους καρπούς του (γνωστοί ως ηλιόσποροι), οι οποίοι καταναλώνονται ως ξηρός καρπός (πασατέμπος) ή, το σημαντικότερο, για την εξαγωγή του λαδιού τους (ηλιέλαιο). Είναι φυτό που προσαρμόζεται εύκολα και αναπτύσσεται καλά σε όλους τους τύπους εδαφών. Ο πολλαπλασιασμός του γίνεται με σπόρους.

Δράση:

Οι ωμοί (άψητοι) ηλιόσποροι είναι ιδιαίτερα θρεπτικοί, έχουν σχετικά χαμηλή θερμιδική αξία και δρουν ως ήπιο ηρεμιστικό στο νευρικό σύστημα.

Προσφέρουν προστασία:

• Από τη δημιουργία λίθων στα νεφρά και στη χολή.
• Βοηθούν στην ομαλή λειτουργία του προστάτη και γενικότερα του πεπτικού, ουροποιητικού και αναπαραγωγικού συστήματος.

Επίσης, έχουν δράση:

• Προληπτική και ανακουφιστική κατά της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
• Στη βελτίωση της όρασης.
• Στην απόχρεμψη, στον βήχα, στο κρυολόγημα και στις παθήσεις των βρόγχων.

Το ηλιέλαιο ψυχρής πίεσης (και όχι το τυποποιημένο του εμπορίου) συμβάλλει στη μείωση της χοληστερίνης και δρα προστατευτικά έναντι της αρτηριοσκλήρυνσης.

Εφαρμογή:

Το αφέψημα (τσάι) από τα πέταλα του ηλίανθου χρησιμοποιείται για να ρίξει τον πυρετό.

• Για τον πυρετό και το κρυολόγημα:
  • Ρίξτε 2 κουταλάκια του γλυκού αποξηραμένα πέταλα σε 1 φλιτζάνι βραστό νερό.
  • Αφήστε το μίγμα για 10 λεπτά και στη συνέχεια σουρώστε.
  • Γλυκάνετε με μέλι και καταναλώστε 2-3 φλιτζάνια την ημέρα.
  • Tip: Για ενίσχυση κατά του κρυολογήματος μπορείτε να προσθέσετε και 1 κ.γλ. φλαμούρι.
• Ως τοπική χρήση:
  • Το βιολογικό ηλιέλαιο ψυχρής πίεσης (διαθέσιμο σε καταστήματα υγιεινής διατροφής) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ενυδατική λοσιόν για το ξηρό δέρμα, για την επούλωση πληγών και για την ανακούφιση των πονεμένων αρθρώσεων.
• Αποτοξίνωση (πλύσεις στόματος):
  • Μια παραδοσιακή μέθοδος αποτοξίνωσης περιλαμβάνει καθημερινές πλύσεις στόματος με λάδι (ηλιέλαιο, ελαιόλαδο ή σησαμέλαιο).
  • Το πρωί, πριν φάτε ή πιείτε, κρατήστε περίπου 1 κουταλιά της σούπας ηλιέλαιο ψυχρής πίεσης στο στόμα.
  • Κάντε πλύσεις για 3-4 λεπτά, φτύστε το λάδι. Στη συνέχεια, να πλύνετε σχολαστικά το στόμα και τα δόντια σας.

Διατροφικά tips

Οι ηλιόσποροι αποτελούν πλούσια πηγή θρεπτικών συστατικών, περιέχοντας:

• Λάδι: 25-40%
• Πρωτεΐνες
• Κυτταρίνη
• Τανίνη
• Χολίνη
• Λεκιθίνες
• Μεθειονίνη
• Μέταλλα: Ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρος, κάλιο
• Βιταμίνες: Α, Β (σύμπλεγμα), C, Ε, Κ, νιασίνη (Β3) κ.ά.

Ταιριάζουν υπέροχα με σαλάτες, ως διαφορετική νότα γεύσης, σαν συμπλήρωμα στο γιαούρτι με μέλι αλλά και φυσικά με μια πολύ ωραία ταινία στον καναπέ το βράδυ!

 

Θυμάρι (Thymus vulgaris)

Ονομασία: Ενα από τα πιο διαδεδομένα μελισσοκομικά και φαρμακευτικά βότανα της Μεσογείου.

Δράση: Η κύρια δράση του οφείλεται στη θυμόλη, ουσία με ισχυρές αντισηπτικές, αντιβακτηριδιακές και αποχρεμπτικές ιδιότητες. Είναι εξαιρετικό για το αναπνευστικό (βήχας, βρογχίτιδα, λαρυγγίτιδα) και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού σε περιόδους κρυολογήματος.

Εφαρμογή:

• Αφέψημα: 1-2 κ.γλ. σε ζεστό νερό για το κρύωμα.
• Μαγειρική: Ως μπαχαρικό.

Τι να προσέχουμε:

• Θυρεοειδής: Ατομα με προβλήματα θυρεοειδούς πρέπει να είναι προσεκτικά.
• Εγκυμοσύνη: Αποφυγή μεγάλων δόσεων.

Διατροφικό Tip: Φτιάξτε ένα ελιξίριο για τον βήχα αναμιγνύοντας ένα δυνατό έγχυμα θυμαριού με μέλι (ιδανικά μέλι Κουμαριάς για την πικρή νότα) και μία κουταλιά ξίδι μήλου.

Ιβίσκος (Hibiscus sabdariffa)

Ονομασία: Γνωστός ως καρκάντε, είναι φυτό με όμορφα άνθη που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενός δροσερού, κόκκινου ροφήματος.

Δράση: Είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά (ανθοκυανίνες) και βιταμίνη C. Εχει διουρητική δράση, βοηθώντας στην αποβολή υγρών. Κυρίως, έχει μελετηθεί για την ικανότητά του να μειώνει την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερίνη.

Εφαρμογή:

• Εγχυμα: 1-2 κ.γλ. ξηρά άνθη σε ζεστό ή κρύο νερό. Πίνεται ευχάριστα και κρύο.

Τι να προσέχουμε:

• Αντιυπερτασικά φάρμακα: Μπορεί να ενισχύσει τη δράση φαρμάκων για την πίεση, οδηγώντας σε πιθανή υπόταση.

Διατροφικό Tip: Χρησιμοποιήστε το κρύο έγχυμα ιβίσκου ως βάση για mocktails (μη αλκοολούχα κοκτέιλ) το καλοκαίρι, αντί για ζαχαρούχα ποτά, για ενυδάτωση και διούρηση.

Το αλφαβητάρι της φύσης – Τα βότανα από το Α έως το Ω

Καλέντουλα (Calendula officinalis)

Ονομασία: Το λουλούδι «των 12 μηνών», γνωστό για τις ιδιότητές του στην επούλωση του δέρματος.

Δράση: Εχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις, αντισηπτικές και επουλωτικές ιδιότητες. Είναι ιδανική για εγκαύματα, πληγές, εκζέματα, δερματίτιδες και την αντιμετώπιση της ακμής.

Εφαρμογή:

• Ελαιο/αλοιφή: Παρασκευάζεται από τα άνθη και εφαρμόζεται εξωτερικά.
• Εγχυμα: Χρησιμοποιείται ως πλύση ή κομπρέσα για πληγές και ερεθισμούς.

Τι να προσέχουμε:

• Αλλεργίες: Ατομα αλλεργικά στα φυτά Asteraceae.
• Εγκυμοσύνη: Αποφυγή κατά την κύηση λόγω της ήπιας εμμηναγωγού δράσης.

Διατροφικό Tip: Τα πέταλα της καλέντουλας είναι βρώσιμα και μπορούν να προστεθούν σε σαλάτες για χρώμα και μια ελαφριά, διακριτική γεύση.

 

Λάβδανο (Cistus creticus)

Ονομασία: Αυτοφυής θάμνος της Μεσογείου, γνωστός από την αρχαιότητα για τη ρητίνη του (λάδανο) και την υψηλή αντιοξειδωτική του δράση.

Δράση: Θεωρείται ένα από τα πιο ισχυρά αντιοξειδωτικά βότανα της Ευρώπης (υψηλότερα επίπεδα από το πράσινο τσάι). Δρα ως αντιβιοτικό, αντι-ιικό και αντιφλεγμονώδες. Χρησιμοποιείται για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού και την αντιμετώπιση ιογενών λοιμώξεων.

Εφαρμογή:

• Αφέψημα: Βράζουμε τα φύλλα για 5 λεπτά.

Τι να προσέχουμε:

• Διάρκεια: Δεν υπάρχουν γνωστές σοβαρές αντενδείξεις σε λογικές δόσεις.

Διατροφικό Tip: Προσθέστε λίγα φύλλα λάβδανου σε ένα βάζο με μέλι για μερικές εβδομάδες. Η ρητίνη θα περάσει στο μέλι, δημιουργώντας ένα αντιοξειδωτικό μέλι για τον χειμώνα.

 

Μαντζουράνα (Origanum majorana)

Ονομασία: Συγγενικό της ρίγανης, με πιο γλυκό και ήπιο άρωμα, γνωστό για τις ηρεμιστικές της ιδιότητες.

Δράση: Δρα ως ήπιο ηρεμιστικό, αντισπασμωδικό και καταπραϋντικό για το νευρικό σύστημα. Είναι ιδανική για την ανακούφιση από το νευρικό άγχος, τις ημικρανίες και τους πόνους του στομάχου που προκαλούνται από το στρες.

Εφαρμογή:

• Εγχυμα: 1-2 κ.γλ. ξηρό βότανο.
• Μαγειρική: Ως μυρωδικό.

Τι να προσέχουμε:

• Υπνηλία: Η ηρεμιστική της δράση μπορεί να προκαλέσει υπνηλία.

Διατροφικό Tip: Φτιάξτε ένα χαλαρωτικό νυχτερινό τσάι συνδυάζοντας μαντζουράνα με χαμομήλι (αν επιτρέπεται) για να ηρεμήσετε πριν απ’ τον ύπνο.

 

Νυχτολούλουδο (Oenothera biennis)

Ονομασία: Το φυτό που ανοίγει τα άνθη του τη νύχτα. Εκτιμάται κυρίως για το έλαιο που εξάγεται από τους σπόρους του.

Δράση: Το έλαιο νυχτολούλουδου είναι πλούσιο σε γάμμα-λινολενικό οξύ (GLA), ένα ω-6 λιπαρό οξύ. Χρησιμοποιείται για την υποστήριξη της ορμονικής ισορροπίας (ανακούφιση από συμπτώματα προεμμηνορροϊκού συνδρόμου – PMS), την αντιμετώπιση του εκζέματος και την υγεία του δέρματος.

Εφαρμογή:

• Συμπλήρωμα: Σε κάψουλες (έλαιο).
• Εξωτερικά: Εφαρμογή του ελαίου στο δέρμα.

Τι να προσέχουμε:

• Επιληψία: Ατομα που λαμβάνουν φάρμακα για την επιληψία ή σχιζοφρένεια πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό.

Διατροφικό Tip: Το έλαιο λαμβάνεται συνήθως σε κάψουλες. Μπορεί να προστεθεί μικρή ποσότητα του ελαίου σε ντρέσινγκ σαλάτας (σε χαμηλές θερμοκρασίες).

 

Ξανθόξυλο (Zanthoxylum)

Ονομασία: Ανήκει στην οικογένεια των εσπεριδοειδών (Rutaceae). Ο φλοιός και οι καρποί ορισμένων ειδών έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά. Χαρακτηρίζεται συχνά ως βότανο. Το ξανθόξυλο είναι ένα γένος που περιλαμβάνει διάφορα είδη, μερικά από τα οποία χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικά και βότανα (π.χ. το Szechuan Pepper προέρχεται από το ξανθόξυλο).

Δράση: Αντιφλεγμονώδης, αναλγητική (τοπικά), τονωτική, αντιμικροβιακή. Παραδοσιακά έχει χρησιμοποιηθεί για πονόδοντους (λόγω της μουδιάσματος που προκαλεί) και πεπτικά προβλήματα.

Εφαρμογή:

• Φλοιός/καρποί: Χρησιμοποιούνται σε παραδοσιακές ιατρικές ως αφέψημα ή βάμμα.
• Μπαχαρικό: Οι καρποί ορισμένων ειδών (π.χ. πιπέρι Σετσουάν) χρησιμοποιούνται στη μαγειρική για την ιδιαίτερη αίσθηση μουδιάσματος και το άρωμά τους.

Τι να προσέχουμε:

• Εγκυμοσύνη/θηλασμός: Αποφύγετε τη χρήση χωρίς ιατρική επίβλεψη.
• Δοσολογία: Λόγω της ισχυρής του δράσης, πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι συνιστώμενες δόσεις (ειδικά για τον φλοιό).
• Αλλεργίες: Πιθανή αλλεργική αντίδραση, ειδικά σε άτομα με ευαισθησία στα εσπεριδοειδή.

Διατροφικό Tip: Χρησιμοποιήστε τους καρπούς ξανθόξυλου (π.χ. πιπέρι Σετσουάν) σε σούπες, μαρινάδες ή stir-fry για να προσθέσετε μια μοναδική, ελαφρώς «μουδιαστική» και λεμονάτη γεύση, μειώνοντας παράλληλα την ανάγκη για πολύ αλάτι.

  

Ονωνίδα (Ononis spinosa L.) ή γαϊδουράγκαθο

Ονομασία: Η ονωνίδα, γνωστή και ως αλωνίδα, παλαμωνίδα, γαϊδουράγκαθο ή βοδινό αγκάθι λόγω των αιχμηρών αγκαθιών της, είναι βότανο με μακρά ιστορία στη λαϊκή Ιατρική.

Αρχαία χρήση: Η Ονωνίδα ήταν γνωστή από την αρχαιότητα. Τον 4ο αιώνα π.Χ. ο Θεόφραστος έκανε την πρώτη περιγραφή της. Τον 1ο αιώνα μ.Χ. ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος περιέγραψαν τη χρήση της για τη μείωση των ενοχλήσεων του ουροποιητικού συστήματος και την αντιμετώπιση των πετρών στους νεφρούς. Αργότερα, ο Γαληνός αναφέρθηκε στην επίδρασή της στην αύξηση της ροής των ούρων.

Ετυμολογία: Το επιστημονικό όνομα Ononis σχετίζεται με την αρχαία ελληνική λέξη óνos (γαϊδούρι) και το oninemi (χρήσιμο). Ο συνδυασμός υποδηλώνει ότι το βότανο θεωρούνταν χρήσιμο μόνο για τα γαϊδούρια, τα οποία ήταν τα μόνα ζώα που μπορούσαν να το φάνε, παρά τα αγκάθια του. Η λέξη spinosa (ακανθώδης) αναφέρεται στα αιχμηρά αγκάθια της.

Δράση: Η ρίζα της ονωνίδας (Ononidis Radix) είναι το κύριο φαρμακευτικό μέρος.

1. Διουρητική δράση

Η ονωνίδα χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως εξαιρετικά ισχυρό διουρητικό. Αυτή η ιδιότητα την καθιστά χρήσιμη για:

• Τη θεραπεία της νεφρολιθίασης (πέτρες στα νεφρά) και του λεγόμενου νεφρικού χαλικιού.
• Την αντιμετώπιση της υδρωπικίας (οίδημα) που προκαλείται από κατακράτηση υγρών.
• Τη βοήθεια στη φλεγμονή της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.

2. Λιθοθριπτική δράση

Θεωρείται ότι συμβάλλει στη διάλυση ή την απομάκρυνση των πετρών του ουροποιητικού συστήματος, χρήση που αναφέρεται από την αρχαιότητα.

3. Αντιρευματική δράση

Χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την αντιμετώπιση των ρευματισμών και της αρθρίτιδας.

4. Αποχρεμπτική/αντιβηχική δράση

Το βότανο χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις βήχα και κρυολογήματος για να διευκολύνει την απόχρεμψη και να ανακουφίσει.

5. Αντιφλεγμονώδης δράση

Είναι επίσης γνωστή για την αντιφλεγμονώδη δράση της, ιδίως όταν χρησιμοποιείται η ρίζα της.

6. Αλλες χρήσεις

Αναφέρονται επιπλέον εφαρμογές για:

• Χρόνιες δερματικές διαταραχές.
• Αντιμυκητιακή δράση, σύμφωνα με πιο πρόσφατες μελέτες.

Συνήθως χρησιμοποιείται σε μορφή αφεψήματος ή τσάι βοτάνων (κομμένη ρίζα).

Εφαρμογή:

Αφέψημα ρίζας (τσάι): Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί η αποξηραμένη ρίζα (όχι τα υπέργεια μέρη), με σκοπό την αύξηση της διούρησης, την αποβολή νεφρικού χαλικιού, την αντιμετώπιση οιδήματος και φλεγμονών του ουροποιητικού.

1. Βράζετε 1-2 κουταλάκια του γλυκού αποξηραμένης κομμένης ρίζας σε 250ml νερό.
2. Αφήνετε να σιγοβράσει για 10-15 λεπτά (χρειάζεται περισσότερο βράσιμο από τα φύλλα/άνθη, καθώς είναι ρίζα).
3. Σουρώνετε και πίνετε.

Προσοχή:

1. Ιατρική συμβουλή: Είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας ή έναν εξειδικευμένο επαγγελματία Υγείας πριν απ’ τη χρήση, ειδικά αν λαμβάνετε άλλα φάρμακα ή έχετε χρόνιο πρόβλημα υγείας.
2. Διουρητική δράση: Λόγω της ισχυρής διουρητικής της δράσης, η χρήση της πρέπει να ελέγχεται, ειδικά σε περιπτώσεις αφυδάτωσης ή αν λαμβάνονται άλλα διουρητικά φάρμακα.
3. Εγκυμοσύνη/θηλασμός: Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την ασφάλεια κατά την εγκυμοσύνη και τον θηλασμό. Αποφύγετε τη χρήση ή συμβουλευτείτε γιατρό.
4. Αλλεργίες: Ατομα με αλλεργίες σε φυτά της οικογένειας των ψυχανθών (Fabaceae/Leguminosae) θα πρέπει να είναι προσεκτικά.

Διατροφικό Tip

Αν και η ονωνίδα είναι γνωστή κυρίως για τις ιατρικές της ιδιότητες (ρίζα), ιστορικά αναφέρονται και διατροφικές εφαρμογές:

• Νεαροί βλαστοί: Οι νεαροί βλαστοί χρησιμοποιούνταν παλαιότερα, είτε φρέσκοι είτε βρασμένοι, για κατανάλωση.
• Μαρινάρισμα: Αναφέρεται ότι οι πρόγονοί μας συνήθιζαν να μαρινάρουν το βότανο και να το καταναλώνουν όλο τον χρόνο.

Σήμερα, η πιο συνηθισμένη χρήση είναι ως αφέψημα (τσάι) από τις ρίζες.

 

Πολύκομπο (Equisetum arvense)

Ονομασία: Γνωστό και ως αλογοουρά, ένα από τα αρχαιότερα φυτά της Γης.

Δράση: Είναι εξαιρετικά πλούσιο σε διοξείδιο του πυριτίου (silica), ένα στοιχείο ζωτικής σημασίας για την υγεία των οστών, των νυχιών και των μαλλιών. Δρα ως ισχυρό διουρητικό και χρησιμοποιείται για την αποβολή υγρών και την υποστήριξη του ουροποιητικού.

Εφαρμογή:

• Αφέψημα: Βράζουμε το βότανο για 10-15 λεπτά.

Τι να προσέχουμε:

• Θειαμινάση: Περιέχει θειαμινάση, ένα ένζυμο που διασπά τη βιταμίνη B1 (θειαμίνη). Η μακροχρόνια χρήση πρέπει να συνδυάζεται με συμπληρώματα Β1.
• Κάλιο: Ως διουρητικό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια καλίου.

Διατροφικό Tip: Καταναλώστε το αφέψημα πολύκομπου με χυμό από πορτοκάλι ή μπανάνα για να αναπληρώσετε πιθανή απώλεια καλίου λόγω της διουρητικής δράσης.

Ραβέντι (Rheum palmatum)

Ονομασία:

• Προέλευση: Το Rheum palmatum είναι αυτοφυές στην Κίνα (Δυτική και Βόρεια) σε υψόμετρα έως και 4.400 μέτρα.
• Ιστορία: Εχει μακρά και αποδεδειγμένη ιστορία χρήσης στην Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική, όπου ονομάζεται Da Huang. Είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα βότανα για την εξισορρόπηση του πεπτικού συστήματος.
• Ετυμολογία: Το ραβέντι προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό Rha (όνομα του φυτού και του ποταμού Βόλγα) και το barbarum.

Δράση: Η ρίζα του Rheum palmatum (ρίζωμα ραβεντίου) έχει διπλή δράση λόγω της περιεκτικότητάς της σε τανίνες και ανθοκινόνες, ανάλογα με τη δόση:

1. Καθαρτική/υπακτική δράση

• Σε μεγαλύτερες δόσεις, το ραβέντι δρα ως ήπιο καθαρτικό.
• Αυξάνει τις κινήσεις του εντέρου και εμποδίζει την επαναπορρόφηση νερού και ηλεκτρολυτών.
• Χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

2. Στυπτική/αντιδιαρροϊκή δράση

• Σε πολύ μικρές δόσεις, η περιεκτικότητά του σε τανίνες κυριαρχεί.
• Αυτό προσδίδει στο ραβέντι στυπτική και αντιδιαρροϊκή δράση.

3. Πεπτική δράση

• Το ραβέντι έχει τονωτική και στομαχική δράση.
• Συνεπώς, ενισχύει τη συνολική λειτουργία του εντέρου και βοηθά στην πέψη.

4. Αλλες παραδοσιακές δράσεις

Παραδοσιακά, αναφέρεται ότι το Ραβέντι διαθέτει και τις ακόλουθες ιδιότητες:

• Αντιχοληστερολαιμική δράση (βοηθά στη μείωση της χοληστερόλης).
• Αντισηπτική και αντισπασμωδική δράση.
• Διουρητική δράση.
• Εφαρμόζεται στο δέρμα για την τοπική θεραπεία του έρπητα.
• Στην κινεζική Ιατρική θεωρείται ότι έχει θετική και ισορροπητική επίδραση σε όλο το πεπτικό σύστημα.

Εφαρμογή:

Α. Χρήση ως καθαρτικό (μεγαλύτερη δόση)

• Σε μορφή σκόνης ρίζας (σε κάψουλες) ή αφεψήματος.

1. Δοσολογία: Συνήθως 0,5g έως 2g ξηρής ρίζας (πρέπει να καθοριστεί από ειδικό, καθώς η υπερβολική δόση είναι επιβλαβής).
2. Η λήψη γίνεται συνήθως το βράδυ, καθώς η δράση του εμφανίζεται μετά από 6-12 ώρες.

Β. Χρήση ως στυπτικό/πεπτικό (μικρότερη δόση)

• Τρόπος χρήσης: Σε μορφή βάμματος ή πολύ μικρής δόσης σκόνης.
• Δοσολογία: Πολύ μικρότερη, συνήθως 0,1g έως 0,2g ξηρής ρίζας.
• Χρήση: Τόνωση της πέψης και αντιμετώπιση ήπιας διάρροιας.

 Προσοχή:

1. Τοξικότητα φύλλων: Τα φύλλα του ραβεντιού είναι τοξικά (ιδίως το φρέσκο φυτό) λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε οξαλικό οξύ, το οποίο μπορεί να είναι νεφροτοξικό και ακόμη και θανατηφόρο σε μεγάλες δόσεις. Ποτέ μην καταναλώνετε τα φύλλα του Rheum palmatum.
2. Διάρκεια χρήσης: Η μακροχρόνια χρήση ως καθαρτικό δεν συνιστάται, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε:
   • Ανισορροπίες ηλεκτρολυτών (απώλεια καλίου).
   • Μυϊκή αδυναμία και απώλεια οστού.
   • Εξάρτηση του εντέρου από τη χρήση καθαρτικών.
3. Αντενδείξεις: Αποφύγετε τη χρήση εάν πάσχετε από:
   • Εντερική απόφραξη (ειλεός), σκωληκοειδίτιδα, ανεξήγητο πόνο στο στομάχι.
   • Φλεγμονώδεις καταστάσεις του εντέρου (π.χ. νόσο του Crohn, κολίτιδα, IBS).
   • Προβλήματα στα νεφρά ή έχετε ιστορικό νεφρικής ανεπάρκειας.
   • Ποδάγρα ή αρθρίτιδα.
   • Εγκυμοσύνη (μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις της μήτρας) και θηλασμός (κάνει το γάλα πικρό).
4. Ούρα: Μπορεί να μετατρέψει το χρώμα των ούρων σε πιο κίτρινο ή ελαφρά κόκκινο.

Διατροφικό Tip

Το ραβέντι που καταναλώνεται ως τρόφιμο συνήθως είναι το Rheum rhabarbarum (το οποίο είναι διαφορετικό είδος από το φαρμακευτικό R. palmatum, αλλά παρόμοιο).

• Εδώδιμο μέρος: Το μόνο μέρος που τρώγεται είναι οι μίσχοι (κοτσάνια), οι οποίοι είναι σαρκώδεις, τραγανοί και συχνά βυσσινί χρώματος.
• Χρήση στη μαγειρική: Οι μίσχοι χρησιμοποιούνται ευρέως στη ζαχαροπλαστική για:
  • Πίτες, μαρμελάδες, κομπόστες.
  • Χρησιμοποιείται ως αρωματικός παράγοντας.

Σημείωση: Λόγω της υψηλής οξύτητας (ξινούλας) των μίσχων, συνήθως μαγειρεύονται με άφθονη ζάχαρη.

 

Σημύδα (Betula pendula)

Ονομασία: Το δέντρο του φωτός, γνωστό για τις διουρητικές ιδιότητες των φύλλων του.

Δράση: Τα φύλλα της σημύδας είναι ισχυρό διουρητικό και αποτοξινωτικό. Βοηθούν στην αποβολή υγρών και ουρικού οξέος, καθιστώντας το χρήσιμο για την αντιμετώπιση της κατακράτησης και της κυτταρίτιδας.

Εφαρμογή:

• Εγχυμα φύλλων: 1-2 κ.γλ. ξηρά φύλλα σε ζεστό νερό.
• Χυμός σημύδας (σφένδαμος): Συλλέγεται την άνοιξη για αποτοξίνωση.

Τι να προσέχουμε:

• Καρδιακή/νεφρική ανεπάρκεια: Απαγορεύεται σε περιπτώσεις σοβαρής καρδιακής ή νεφρικής ανεπάρκειας.

Διατροφικό Tip: Πιείτε τον χυμό σημύδας (αν είναι διαθέσιμος) αναμεμιγμένο με νερό και λίγο χυμό λεμονιού ως τονωτικό αποτοξίνωσης την άνοιξη.

Τριβόλι (Tribulus terrestris)

Ονομασία: Φυτό γνωστό στην παραδοσιακή Ιατρική για την τόνωση της σεξουαλικής υγείας και της φυσικής απόδοσης.

Δράση: Χρησιμοποιείται κυρίως για την ορμονική τόνωση και την αύξηση της λίμπιντο σε άνδρες και γυναίκες, καθώς θεωρείται ότι επηρεάζει τα επίπεδα της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) και, έμμεσα, της τεστοστερόνης. Χρησιμοποιείται επίσης από αθλητές για την αύξηση της μυϊκής δύναμης.

Εφαρμογή:

• Συμπλήρωμα: Σε κάψουλες ή σκόνη.

Τι να προσέχουμε:

• Υπέρταση: Μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα για την αρτηριακή πίεση.
• Ορμονοεξαρτώμενοι καρκίνοι: Αποφύγετε τη χρήση χωρίς ιατρική επίβλεψη.

Διατροφικό Tip: Η σκόνη του τριβολιού μπορεί να αναμιχθεί σε πρωτεϊνικά ροφήματα ή smoothies για τους αθλητές.

 

Υσσωπος (Hyssopus officianalis L.)

Ονομασία: Ο ύσσωπος ήταν φυτό γνωστό από την αρχαιότητα. Ο Ιπποκράτης τον χρησιμοποιούσε με επιτυχία κατά των βρογχικών παθήσεων και για τη θεραπεία της πλευρίτιδας, ενώ ο Διοσκουρίδης για τη δύσπνοια και το άσθμα. Οι Εβραίοι θεωρούσαν τον ύσσωπο ιερό φυτό. Με κλαδιά υσσώπου ράντιζαν με αίμα οι Ισραηλίτες τις πόρτες των σπιτιών τους ώστε να εξαγνιστούν και να αποφύγουν τον θάνατο των παιδιών τους από την οργή του Θεού. Κατά τον 17ο αιώνα χρησιμοποιούσαν τον ύσσωπο για την αναζωογόνηση της ατμόσφαιρας.

Δράση: Ο ύσσωπος είναι φυτό τονωτικό, χωνευτικό, στυπτικό, διεγερτικό, αντιβηχικό και αποχρεμπτικό, εφιδρωτικό και επουλωτικό των πληγών. Ωφελεί σε βραχνάδα, άσθμα, έμφραξη των εντέρων, ίκτερο, χολολιθίαση και νεφρολιθίαση.

Εφαρμογή: Το ζεστό αφέψημα ή έγχυμα του ύσσωπου έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Χρησιμοποιείται σε χρόνια βρογχίτιδα και άσθμα καθώς και ως αντιβηχικό και αποχρεμπτικό φάρμακο.

• Με γαργάρες μαλακώνει τον πονόλαιμο και ωφελεί σε αμυγδαλίτιδα.
• Το έγχυμα σε δόση 2-3 φλιτζάνια τη μέρα χρησιμοποιείται ως τονωτικό και δυναμωτικό.
• Με ζεστές επιθέσεις ωφελεί σε εκχυμώσεις και διαστρέμματα.
• Αφέψημα ή αλοιφή χρησιμοποιούνται σε βλέφαρα και ωτίτιδα και με εξωτερική εφαρμογή σε φλεγμονή.
• Σιρόπι ύσσωπου γίνεται με 1 κιλό ανθισμένες κορυφές, 1 κιλό νερό και 1.600 γραμμ. ζάχαρη και λαμβάνεται σε δόση 100 γραμμ. τη μέρα.

Προσοχή:

1. Εγκυμοσύνη και θηλασμός (ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΗ)

• Απαγορεύεται η χρήση του υσσώπου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν αναφορές ότι μπορεί να προκαλέσει συστολές της μήτρας ή να προκαλέσει έμμηνο ρύση, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποβολή.
• Δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για την ασφάλεια κατά τον θηλασμό, οπότε συνιστάται η αποφυγή του.

2. Επιληψία και σπασμοί (ΣΟΒΑΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ/ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΗ)

• Το αιθέριο έλαιο του υσσώπου περιέχει την ένωση πινοκαμφόνη, η οποία σε υψηλές δόσεις έχει συνδεθεί με πρόκληση επιληπτικών κρίσεων ή επιδείνωση υφιστάμενων.
• Ατομα με ιστορικό επιληψίας ή άλλες παθήσεις που σχετίζονται με σπασμούς πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση του αιθέριου ελαίου και γενικά να συμβουλεύονται ιατρό για οποιαδήποτε μορφή υσσώπου.

3. Παιδιά

• Η χρήση του αιθέριου ελαίου πρέπει να αποφεύγεται στα παιδιά. Εχουν αναφερθεί σπασμοί σε παιδί που κατανάλωσε μικρή ποσότητα λαδιού υσσώπου (2-3 σταγόνες).
• Το αφέψημα θεωρείται γενικά ασφαλέστερο σε κατάλληλες παιδικές δοσολογίες, αλλά πάντα με μέτρο και υπό ιατρική καθοδήγηση.

Φράουλα (φύλλα) (Fragaria vesca)

Ονομασία: Τα φύλλα της άγριας φράουλας χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για τις διουρητικές τους ιδιότητες.

Δράση: Τα φύλλα έχουν στυπτική και διουρητική δράση, βοηθώντας στην αντιμετώπιση της διάρροιας και της κατακράτησης υγρών. Είναι πλούσια σε βιταμίνη C και τανίνες.

Εφαρμογή:

• Εγχυμα φύλλων: 1 κ.γλ. ξηρά φύλλα σε ζεστό νερό.

Τι να προσέχουμε:

• Εγκυμοσύνη: Τα φύλλα φράουλας θεωρούνται γενικά ασφαλή για το τέλος της κύησης.

Διατροφικό Tip: Συνδυάστε το έγχυμα φύλλων φράουλας με φρέσκες φράουλες για να ενισχύσετε τη διουρητική και αντιοξειδωτική δράση.

 

Χρυσόβεργα (Solidago virgaurea)

Ονομασία: Γνωστή και ως στερεό άλγος, χρησιμοποιείται παραδοσιακά για το ουροποιητικό σύστημα.

Δράση: Είναι ένα από τα καλύτερα βότανα για το ουροποιητικό σύστημα. Δρα ως ισχυρό διουρητικό, αντιφλεγμονώδες και αντισηπτικό, βοηθώντας στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.

Εφαρμογή:

• Εγχυμα: 1-2 κ.γλ. ξηρό βότανο σε ζεστό νερό.

Τι να προσέχουμε:

• Καρδιακή/νεφρική ανεπάρκεια: Απαγορεύεται σε σοβαρή καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια (όπως όλα τα ισχυρά διουρητικά).

Διατροφικό Tip: Πιείτε το έγχυμα χρυσόβεργας για 1-2 εβδομάδες ως φυσικό καθαριστικό του ουροποιητικού.

 

Ψύλλιο (Plantago ovata)

Ονομασία: Προέρχεται από τους σπόρους του φυτού Plantago ovata και χρησιμοποιείται κυρίως για τις φυτικές ίνες.

Δράση: Το ψύλλιο αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από διαλυτές φυτικές ίνες. Δρα ως ήπιο καθαρτικό, βοηθώντας στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Δημιουργεί αίσθημα κορεσμού (βοηθά στη δίαιτα) και συμβάλλει στη μείωση της χοληστερόλης και τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.

Εφαρμογή:

• Σκόνη/κάψουλες: Αναμίξτε 1 κ.γλ. σε ένα μεγάλο ποτήρι νερό ή χυμό. Το καταναλώνετε αμέσως πριν πήξει.

Τι να προσέχουμε:

• Υδάτωση: Πρέπει να καταναλώνεται με άφθονο νερό, διαφορετικά μπορεί να προκαλέσει απόφραξη.
• Φάρμακα: Λαμβάνεται 2 ώρες πριν ή μετά από άλλα φάρμακα, καθώς μειώνει την απορρόφησή τους.

Διατροφικό Tip: Προσθέστε μισό κ.γλ. ψύλλιο στο πρωινό σας γιαούρτι ή smoothie για να αυξήσετε δραστικά τον κορεσμό και να ενισχύσετε την υγεία του εντέρου.

 

Ωκιμον ( Ocimum basilicum )

Ονομασία: Πρόκειται για ποικιλία του κοινού βασιλικού με μοβ-κόκκινα φύλλα. Οι ιδιότητές του είναι παρόμοιες με αυτές του πράσινου βασιλικού. Πιστεύεται ότι ο βασιλικός κατάγεται από την Ινδία και την τροπική Ασία. Καλλιεργείται στην Ινδία για πάνω από 5.000 χρόνια. Από την Ασία, διαδόθηκε μέσω των εμπορικών δρόμων στην Αίγυπτο και στη συνέχεια στην Ελλάδα και τη Ρώμη.

Δράση: Ο βασιλικός είναι γνωστός για τις ακόλουθες ιδιότητες:

• Αντιοξειδωτική
• Αντιφλεγμονώδης
• Αντιμικροβιακή
• Χωνευτική
• Χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την ανακούφιση του στρες (μέσω αρωματοθεραπείας) και για την τόνωση του πεπτικού συστήματος.

Εφαρμογή

• Μαγειρική: Χρησιμοποιείται φρέσκος ή αποξηραμένος για να δώσει άρωμα σε σαλάτες, σάλτσες και πέστο.
• Αφέψημα: Τα φύλλα του γίνονται αφέψημα, το οποίο βοηθά στην πέψη και την ηρεμία.
• Αιθέριο έλαιο: Χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία για χαλάρωση.

Προσοχή:

• Αιμορραγία/εγχειρήσεις: Ο βασιλικός (ειδικά σε μεγάλες ποσότητες ή ως συμπλήρωμα) μπορεί να επιβραδύνει την πήξη του αίματος. Συνιστάται να σταματήσει η χρήση τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από οποιαδήποτε προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση.
• Αιθέριο έλαιο: Πρέπει πάντα να αραιώνεται και δεν πρέπει να καταναλώνεται χωρίς την καθοδήγηση ειδικού.

Διατροφικό Tip

Φτιάξτε πέστο με τα φύλλα του ερυθρού βασιλικού. Εκτός από την υπέροχη γεύση, αυτός ο τύπος βασιλικού προσδίδει στο πιάτο ένα εντυπωσιακό μοβ-κόκκινο χρώμα, αυξάνοντας παράλληλα την πρόσληψη αντιοξειδωτικών (λόγω των ανθοκυανινών που δίνουν το κόκκινο χρώμα).

Ειδήσεις Σήμερα

Ένας τρομερός σεισμός καταστρέφει τα πάντα στη Στέρνα – Καθηλωτικό το φινάλε στον Άγιο Έρωτα