Μια τέτοια τιμή είναι το Laureate Award, μια διάκριση που απονέμεται σε προσωπικότητες που έχουν φτάσει στην κορυφή της επιστήμης τους και έχουν κατοχυρώσει το όνομά τους στην ιστορία της Ενδοκρινολογίας. Η φετινή βράβευση του καθηγητή Χρήστου Σ. Μαντζώρου έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η ελληνική επιστημονική κοινότητα στις ΗΠΑ συνεχίζει να προσφέρει στην ανθρωπότητα έργο ουσίας και ελπίδας.
«Εθνικός Κήρυκας»: Πείτε μας για την πορεία σας.
Χρήστος Μαντζώρος: Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα, διατηρώντας πάντοτε ισχυρούς δεσμούς με τον τόπο, τις ρίζες και τις πνευματικές αξίες που τον διαμόρφωσαν. Μετά τις βασικές μου σπουδές στην Ιατρική Σχολή, ήρθα στην Αμερική, όπου ολοκλήρωσα την ειδίκευσή μου στην Παθολογία και Ενδοκρινολογία και αφοσιώθηκα στην έρευνα, τη διδασκαλία και την καθοδήγηση νέων επιστημόνων.

Σήμερα είμαι καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Harvard, Επίτιμος Καθηγητής Ιατρικής σε πολλά Πανεπιστήμια παγκοσμίως, και πρωτοπόρος σε ένα πεδίο που αφορά εκατομμύρια ανθρώπους: την παχυσαρκία και τον μεταβολισμό.
«Ε.Κ.»: Η παχυσαρκία είναι επιστημονική πρόκληση;
Χ. Μαντζώρος: Η παχυσαρκία έχει λάβει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ιατρικής. Έχω μελετήσει εις βάθος τους μηχανισμούς που ρυθμίζουν το σωματικό βάρος, την όρεξη, την κατανάλωση ενέργειας και την αποθήκευση λίπους. Η έρευνά μου άνοιξε δρόμους που άλλαξαν την παγκόσμια επιστημονική γνώση και ιατρική πράξη.
«Ε.Κ.»: Μια μικρή ορμόνη, η λεπτίνη, μια μεγάλη επανάσταση;
Χ. Μαντζώρος: Μια από τις πιο εμβληματικές συνεισφορές μου είναι η έρευνά μου γύρω από αυτή την ορμόνη. Μέσα από αμέτρητες ώρες στο εργαστήριο και κλινικές μελέτες, είδα ότι ο μηχανισμός πίσω από την παχυσαρκία συνδέεται με την ορμόνη λεπτίνη, η οποία στέλνει σήματα στον εγκέφαλο για να ρυθμίσει την πείνα και την κατανάλωση τροφής. Πριν από αυτήν την επιστημονική τομή, η παχυσαρκία συχνά ερμηνευόταν απλοϊκά ως αποτέλεσμα έλλειψης πειθαρχίας ή κακών συνηθειών.

«Ε.Κ.»: Ποια είναι η άλλη όψη;
Χ. Μαντζώρος: Η δουλειά μου απέδειξε ότι η λεπτίνη είναι καθοριστική σε συνθήκες έλλειψης ενέργειας, όπου η λειτουργία της συνδυάζεται βάσει δεδομένων μου με ένα άλλο σύστημα για τη μείωση του σωματικού βάρους που λέγεται μυοστατίνη – ακτιβίνη και βρίσκει σήμερα θεραπευτικές εφαρμογές σε νέα φάρμακα.
Παράλληλα, η ομάδα μου κι εγώ στο Harvard, ανέδειξαν τη σημασία της αδιπονεκτίνης, μιας άλλης ορμόνης που παράγεται από το λίπος μας, και έχει κυρίως συνδεθεί με την προστασία της καρδιάς, και της εμφάνισης διαφόρων καρκίνων, όπως του μαστού.
«Ε.Κ.»: Πείτε μας για τις ορμόνες από τους μύες και το έντερο.
Χ. Μαντζώρος: Επιπλέον, η ομάδα μου έδειξε για πρώτη φορά ότι ορμόνες του γαστρεντερικού συστήματος (ινκρετίνες π.χ. Saxenda, Ozempic κ.λπ.), που ελέγχουν την όρεξη, δρουν σε συγκεκριμένα κέντρα του εγκεφάλου των ανθρώπων.
Τα τελευταία χρόνια, το εργαστήριό μου στο Harvard εξετάζει τη φυσιολογία και τον ρόλο ορμονών που παράγονται από τους μύες, τις μυοκίνες και ακτιβίνες, που φαίνεται ότι προστατεύουν τους μύες και τα οστά κατά την απώλεια βάρους. Χάρη σε αυτή την έρευνα χτίζεται το επόμενο κεφάλαιο των φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας, που πρόκειται να βοηθήσουν στην ουσιαστική απώλεια κιλών χωρίς να ζημιωθούν τα οστά και οι μύες.
«Ε.Κ.»: Το έργο σας δεν σταματά εκεί.

Χ. Μαντζώρος: Αυτή η πολυδιάστατη ερευνητική προσέγγιση, καθρεφτίζει την ολιστική ματιά με την οποία βλέπω τον άνθρωπο: όχι ως άθροισμα οργάνων αλλά ως ενιαίο, δυναμικό δίκτυο που αποσκοπεί στο να λειτουργεί αρμονικά.
Ωστόσο το έργο μου δε σταματά εκεί. Έχω ασχοληθεί εκτενώς στην αποσαφήνιση των μηχανισμών μεταβολικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων και έχω συμβάλει στη δημιουργία παγκόσμιων οδηγιών για τη διάγνωση και θεραπεία και πρόληψη του καρκίνου και των μεταβολικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Το έργο μου απαριθμεί >1000 επιστημονικές δημοσιεύσεις που έχουν λάβει τεράστιο αριθμό διακρίσεων παγκοσμίως.
«Ε.Κ.»: Είστε δάσκαλος και όχι μόνο ερευνητής;
Χ. Μαντζώρος: Ναι, πέρα από τις αμέτρητες επιστημονικές δημοσιεύσεις, το επιστημονικό έργο μου ξεχωρίζει γιατί συνδέεται άρρηκτα με τη διδασκαλία και την καθοδήγηση. Νέοι γιατροί και ερευνητές από όλο τον κόσμο βρίσκουν στην ομάδα μου ένα σχολείο ήθους και επιστημονικής αυστηρότητας. Πολλοί μαθητές μου είναι σήμερα κορυφαίοι καθηγητές στα δικά τους πανεπιστήμια, μεταφέροντας από άκρη σε άκρη μαθήματα που έλαβαν δίπλα σε μια ελληνική ψυχή.

«Ε.Κ.»: Τι είναι για σας η επιστήμη;
Χ. Μαντζώρος: Ποτέ δεν έκοψα τους δεσμούς μου με την πατρίδα, την πίστη και τις ρίζες μου. Οι σχέσεις εμπιστοσύνης με τους ανθρώπους μου και η αγάπη μου για την παράδοση δείχνουν ότι για μένα η επιστήμη είναι δρόμος, όχι αυτοσκοπός.
Σκοπός είναι η προσφορά και η πεποίθηση ότι η γνώση πρέπει να υπηρετεί τον άνθρωπο: ένας γιατρός φροντίζει έναν ασθενή, ένας δάσκαλος μεταδίδει γνώση σε πολλούς, ένας ερευνητής ανοίγει δρόμους για ακόμα περισσότερους. Κι όταν η έρευνα αγγίζει τόσες ζωές, θυμίζει σε όλους πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει άνθρωπος πίσω από κάθε ανακάλυψη.

«Ε.Κ.»: Τι σημαίνει για σας η βράβευση;
Χ. Μαντζώρος: Η βράβευση μάς θυμίζει ότι πίσω από κάθε βραβείο υπάρχει μια ιστορία, μια πίστη, ένας κόπος, και πάνω απ’ όλα ένας σκοπός: η ελπίδα ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει καλύτερα χάρη στη γνώση.
Το Laureate Award δεν ανήκει μόνο σε μένα. Εκπροσωπεί κάθε Έλληνα που ξενιτεύτηκε με μια βαλίτσα γεμάτη όνειρα και μια καρδιά γεμάτη Ελλάδα. Αυτή η τιμή κάνει τον Ελληνισμό να στέκεται περήφανος, υπενθυμίζοντάς μας πως η γνώση και η αγάπη για τον άνθρωπο είναι δρόμοι που αξίζει να δείχνουμε στα παιδιά μας. Αυτή η τιμή ανήκει σε όλους εμάς και μας υπενθυμίζει ότι οι ρίζες είναι το πιο δυνατό εφόδιο, και ανθίζουν παντού, αρκεί να τις ποτίζεις με πίστη, δουλειά και αγάπη. Ίσως κάπου, σε ένα μικρό σπίτι, ένας γονιός ή ένας παππούς να πει σε ένα παιδί να μη φοβάται να ονειρευτεί, να μη διστάσει να βγει από τη ζώνη ασφαλείας και να διαλέξει τον δρόμο της προσφοράς στον συνάνθρωπο.