Σε έναν κόσμο που αλλάζει μέρα με την ημέρα, με τις γεωπολιτικές ισορροπίες να ανατρέπονται και το Διεθνές Δίκαιο να παραβιάζεται, η χώρα μας επιμένει στο να χτίζει συμμαχίες, οι οποίες θα ενδυναμώσουν ακόμα περισσότερο τον ρόλο της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Για τον λόγο αυτό και από το βήμα της Ολομέλειας της Βουλής ο Κυριάκος Μητσοτάκης την Πέμπτη προανήγγειλε την πρωτοβουλία που πρόκειται να αναλάβει η Ελλάδα για κοινή συνάντηση παράκτιων χωρών της Ανατολικής Μεσογείου. Αλλωστε η χώρα μας έχει παράδοση στις συνεργασίες και στήριζε ανέκαθεν τόσο τριμερή όσο και πολυμερή περιφερειακά σχήματα συνεργασίας με χώρες με τις οποίες αντιμετωπίζει κοινές προκλήσεις.

Είναι ξεκάθαρο ότι η δήλωση του πρωθυπουργού με ευθεία αναφορά στο Δίκαιο της Θάλασσας, προδιαγράφει κινητικότητα στην κατεύθυνση διευθέτησης γεωπολιτικών εκκρεμοτήτων στην ευρύτερη περιοχή, ειδικά όσον αφορά στον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών. Και αν σκεφτεί κανείς τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις που συμβαίνουν στην περιοχή μας, αυτή η χρονική συγκυρία είναι κάτι παραπάνω από κατάλληλη.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές η πρόταση ενός Πολυμερούς Σχήματος 5Χ5 περιλαμβάνει 5 χώρες και 5 θεματικές ενότητες. Οι χώρες που συμπεριλαμβάνονται στην προσπάθεια αυτή είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αίγυπτος, η Τουρκία και η Λιβύη. 

Οι θεματικές που θα απασχολήσουν είναι και ίσως τα πιο καυτά ζητήματα της περιοχής.

Το Μεταναστευτικό, με τη χώρα μας να έχει δεχθεί μεγάλη πίεση αλλά και επικρίσεις για τη δίκαιη αλλά αυστηρή μεταναστευτική πολιτική που ασκεί. Ειδικά στο φλέγον αυτό θέμα έχει αποδειχθεί πως όταν υπάρχει βούληση υπάρχουν και λύσεις, με την Αθήνα και την Αγκυρα να αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα συνεργασίας.

Επίσης, η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, η συνδεσιμότητα, οι οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών και η πολιτική προστασία.

Ηδη το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών θα διερευνήσει τη δυνατότητα και τις προοπτικές ενός τέτοιου σχήματος και σε ποιο βαθμό θα μπορούσε να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά, κάτι το οποίο θα απέβαινε προς όφελος και των 5 χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και θα έθετε στέρεες βάσεις στις σχέσεις ανάμεσά τους. Αλλωστε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, έχει στενές σχέσεις και συχνές επαφές με τους ομολόγους του και από τις 4 χώρες. Από εκεί και πέρα και αν ξεπεραστούν και τυπικά και ουσιαστικά εμπόδια, θα οριστεί η πρώτη συνάντηση.

Οπως τόνιζαν κυβερνητικά στελέχη, με την κίνηση αυτή η Ελλάδα δείχνει όχι μόνο ότι αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και ότι επιδιώκει πνεύμα συνεννόησης και με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο επιζητά την ειρήνη και την ευημερία στην περιοχή.

Και αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία αυτή, δείχνει ότι είναι μια χώρα με αυτοπεποίθηση στην πράξη, με ισχυρό διεθνές και περιφερειακό διπλωματικό αποτύπωμα, με ισχυρή οικονομία και βεβαίως ισχυρές Ενοπλες Δυνάμεις. Αφήνει στην άκρη την καχυποψία, αλλά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι είναι αφελής και επιδιώκει τη συνεννόηση με όλα τα γειτονικά κράτη.

ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΕΩΣ ΤΟ 2030

Καταδεικνύοντας στην πράξη ότι στις προθέσεις της είναι η ενεργή διπλωματία, αλλά και οι πρωτοβουλίες στα κέντρα λήψης αποφάσεων, η κυβέρνηση συνεχίζει να πρωτοστατεί στην κατάρτιση του οδικού χάρτη για την Αμυντική Ετοιμότητα της Ε.Ε. έως το 2030.

Οπως σημείωναν κυβερνητικά στελέχη, αυτός ο οδικός χάρτης περιλαμβάνει πρωτοβουλίες και προτάσεις της Ελλάδας για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής «ασπίδας» αεράμυνας, καθώς και αντιμετώπισης απειλών όχι μόνο στα ανατολικά, αλλά και στα νότια σύνορα της Ε.Ε.

Το έγγραφο, που θα συζητηθεί από τους ηγέτες των «27» στη Σύνοδο Κορυφής της επόμενης εβδομάδας περιλαμβάνει και την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής «ασπίδας» (European Air Shield) στη λίστα των τεσσάρων εμβληματικών έργων για την αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης (European Readiness Flagships), περίπου 17 μήνες αφότου ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο Πολωνός ομόλογός του, Ντόναλντ Τουσκ, κατέθεσαν ανάλογη πρόταση στις Βρυξέλλες, με κοινή επιστολή τους προς την πρόεδρο της Κομισιόν.

Επίσης, ένα άλλο εμβληματικό έργο αφορά στην αντιμετώπιση μη επανδρωμένων συστημάτων (drones) και εδώ η Κομισιόν φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με το αίτημα για οριζόντια κάλυψη που έχει διατυπώσει επανειλημμένα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με τελευταία φορά στις αρχές Οκτωβρίου στην Κοπεγχάγη, κατά την άτυπη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και στη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας. Με απλά λόγια, το έργο δεν θα καλύπτει μόνο κράτη-μέλη που γειτνιάζουν με τη Ρωσία, όπως σχεδιαζόταν αρχικά, αλλά ολόκληρη την Ε.Ε.