Η στροφή της Ελλάδας αλλά και όλης της Ευρώπης στην «πράσινη ενέργεια» έχει κινητοποιήσει μεγάλες αλλά και μικρότερες εταιρίες ενέργειας για επέκταση σταθμών παραγωγής, ενέργειας από ήλιο, άνεμο, σταθμούς αποθήκευσης και πιο εξειδικευμένους κλάδους, όπως η παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου.

Ο κυρίαρχος κλάδος του τουρισμού προσθέτει κάθε τόσο νέες μεγάλες επενδύσεις πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων για την κατασκευή πολυτελών θέρετρων σε όλη τη χώρα. Ο δραστήριος κλάδος του φαρμάκου, με την ευκαιρία επενδύσεων που δίνει το Ταμείο Ανάκαμψης, συνεχίζει να αναπτύσσεται σε μονάδες, γραμμές παραγωγής, αλλά και ερευνητικό έργο.

Ο κλάδος των τροφίμων, ο οποίος παραμένει στρατηγικής σημασίας για την οικονομία, μετά το σοκ της κρίσης συνεχίζει να αναπτύσσεται με επενδύσεις από μεγάλες αλλά και μικρότερες εταιρίες του χώρου. Οι κατασκευαστικές εταιρίες περιμένουν κάποιες επίσημες εγκρίσεις για να προχωρήσουν στην υλοποίηση ενός ανεκτέλεστου υπόλοιπου, ύψους 15 δισ. ευρώ, για μεγάλα έργα υποδομής, με αρχή τις συμβάσεις παραχώρησης της Αττικής και της Εγνατίας Οδού.

Στη δεύτερη γραμμή βρίσκονται κλάδοι όπως οι μεταφορές, οι τηλεπικοινωνίες, η Πληροφορική και κάποιοι κλάδοι της βιομηχανίας, οι οποίοι δρομολογούν επενδύσεις εντός αλλά και εκτός Ελλάδας, με στόχο να κερδίσουν μεγαλύτερο μέγεθος και νέες αγορές Η εικόνα στους πέντε κλάδους που ξεχωρίζουν σε επενδύσεις είναι η εξής:

Εγκαταστάσεις ΑΠΕ, αποθήκευση ενέργειας

Εργα συνολικού προϋπολογισμού 6 δισ. ευρώ θέτουν εντός του έτους σε τροχιά υλοποίησης οι ελληνικές εταιρίες ενέργειας και αφορούν κυρίως εγκαταστάσεις ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας.

Από τα 6 δισ. ευρώ ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, περίπου 2,4 δισ. ευρώ οφείλονται σε άμεσες οικονομικές δραστηριότητες (direct effect) και περίπου 3,6 δισ. ευρώ στις αλληλεπιδράσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας και στην προκαλούμενη συνεισφορά (indirect and induced effects), όπως αναφέρει το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα ( ΕΣΕΚ.). Πολλές από τις επενδύσεις είναι ενταγμένες και συγχρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ.

Η υλοποίηση των στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα με ορίζοντα το 2050, σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, μεταφράζεται σε 16 δισ. ευρώ για τις κατασκευές, 27 δισ. ευρώ για μηχανήματα και εξοπλισμό, 3,5 δισ. ευρώ για μεταλλικά προϊόντα, 15 δισ. ευρώ για οχήματα και 6,5 δισ. ευρώ για επαγγελματικές υπηρεσίες.

Μεγάλα τουριστικά πρότζεκτ

Τα 2,5 δισ. ευρώ αγγίζει ο προϋπολογισμός πέντε μεγάλων επενδύσεων στον τουρισμό, ο οποίος προσελκύει πάντα μεγάλο ελληνικό αλλά και διεθνές ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα το καθεστώς της στρατηγικής επένδυσης για ταχείες αδειοδοτήσεις έλαβαν πρόσφατα:

Η μεγάλη τουριστική επένδυση, που αγγίζει το μισό δισ. ευρώ και μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης από την εταιρία Hydra Rock του Ιωάννη Β. Βαρδινογιάννη, αφορά την υλοποίηση ενός σύγχρονου και αειφορικού θερέτρου, αποτελούμενου από ένα σύνθετο τουριστικό κατάλυμα και ένα συγκρότημα κατοικιών (τουριστικό χωριό).

Η επένδυση στους Πεταλιούς, προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ θα υλοποιηθεί σε μια έκταση 550.000 τ.μ., όπου προβλέπεται η κατασκευή πολυτελούς ξενοδοχείου, 75 βιλών και 20 branded κατοικιών.

Η Grivalia Hospitality και η Six Senses έχουν υπογράψει σύμβαση διαχείρισης του «Six Senses Megalonisos», που προγραμματίζεται να αναπτυχθεί στο νότιο τμήμα της Μεγαλονήσου, μέρους του νησιωτικού συμπλέγματος των Πεταλιών, που βρίσκεται πολύ κοντά στην Αττική.

Στο μεταξύ τρέχει το project «Elounda Hills» στην Ελούντα στην Κρήτη, που αναμένεται να ξεπεράσει τα 700 εκατ. ευρώ. Η επένδυση, που υλοποιείται μέσω της Mirum Hellas, εντάχθηκε στο καθεστώς των στρατηγικών επενδύσεων το 2016.

Παράλληλα υλοποιείται το «Cape Tholos», με τον διακριτικό τίτλο «Maris Hotels S.A.», του ομίλου Μεταξά, συνολικού προϋπολογισμού 150 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για επενδυτικό σχέδιο σε συνολική έκταση 1.400 στρ. στην περιοχή Θόλος Καβουσίου, στο Λασίθι, που περιλαμβάνει την κατασκευή ενός παραθεριστικού-τουριστικού χωριού, ενός σύνθετου τουριστικού καταλύματος και δύο ξενοδοχειακών μονάδων και τουριστικού καταφυγίου.

Πριν από δύο χρόνια είχε επίσης εγκριθεί η επένδυση ύψους 840 εκατ. ευρώ «Saronida Olympos Golf Project» της εταιρίας Βήτα Ανάπτυξης Ακινήτων Α.Ε., στην περιοχή της Σαρωνίδας Αττικής, που προβλέπεται να δημιουργήσει περισσότερες από 800 μόνιμες θέσεις εργασίας κατά τη λειτουργία της, ενώ κατά την κατασκευαστική περίοδο του έργου αναμένεται να δημιουργηθούν περισσότερες από 1.200 θέσεις εργασίας ορισμένου χρόνου.

Αναβάθμιση της φαρμακοβιομηχανίας

Με αφορμή την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων -όπως από το RFF-, τα τελευταία χρόνια η ελληνική φαρμακοβιομηχανία προχωράει σε σημαντικές επενδύσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ, με ορίζοντα το 2026.

Αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα διαθέτουμε 45 εργοστάσια, 72 μονάδες παραγωγής, 202 γραμμές παραγωγής και 27 ερευνητικά κέντρα στον τομέα του φαρμάκου. Μετά τον κύκλο των νέων επενδύσεων, έως τα τέλη του 2025 θα έχουμε +10 νέα εργοστάσια, 22 νέες μονάδες παραγωγής, 60 νέες γραμμές παραγωγής και 19 νέα ερευνητικά κέντρα, αυξάνοντας το αποτύπωμα του κλάδου κατά 35% και δημιουργώντας 5.500 νέες θέσεις εργασίας. Με μόλις 26% μερίδιο αγοράς σε όγκο και 14,5% σε αξία, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες αναλογούν στο 65% της συνολικής απασχόλησης και το 90% των επενδύσεων του κλάδου. Το ελληνικό φάρμακο είναι το 2ο εξαγώγιμο προϊόν της ελληνικής οικονομίας.

Συγκεκριμένα, οι επενδύσεις των 26 ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών θα φτάσουν στο σύνολό τους το 1,287 δισ. και μόλις ανακοινωθεί ο νέος κύκλος για το επενδυτικό clawback αναμένεται οι επενδύσεις αυτές να αυξηθούν κατά 400 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι ανάμεσα στις ελληνικές δυναμικό «παρών» στις επενδύσεις στη χώρα μας δίνει η πολυεθνική Boehringer Ingelheim με την κατασκευή ενός ακόμα εργοστασίου.

800 εκατ. ευρώ στην αλυσίδα τροφίμων

Ξεπερνούν το 1,2 δισ. ευρώ τα κεφάλαια που διαθέτει ο κλάδος τροφίμων, βιομηχανίας και λιανεμπορίου, για τη στήριξη των αναπτυξιακών σχεδιασμών που υλοποιούνται από τη φετινή χρονιά και έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης σε κάποιες περιπτώσεις την ερχόμενη διετία-τριετία.

Από πλευράς βιομηχανίας, τα πιο ηχηρά αναπτυξιακά projects περιλαμβάνουν το διευρυμένο αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ηπειρωτικής Βιομηχανίας Εμφιαλώσεων ύψους 100 εκατ. ευρώ, το πλάνο διετίας της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας που προβλέπει κεφάλαια 90 εκατ. ευρώ, τα 50 εκατ. ευρώ που θα επενδύσει η Κρι Κρι για την ενδυνάμωση της εξωστρέφειάς της, τη δημιουργία του όγδοου εργοστασίου του ομίλου Ελληνικά Γαλακτοκομεία στην Κύπρο, τα 20 εκατ. ευρώ για το νέο εργοστάσιο της ΙΟΝ στην Αρτα, καθώς και τα περίπου 30 εκατ. ευρώ που θα διαθέσει η Μπάρμπα Στάθης, που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν τη δημιουργία νέας μονάδας στη Λάρισα. Στην οργανωμένη λιανική μόνο το top 6 της αγοράς -Σκλαβενίτης, Lidl, ΑΒ Βασιλόπουλος, Metro, Μασούτης και ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός- δρομολογούν επενδύσεις που ξεπερνούν τα 800 εκατ. ευρώ, ενώ εστιάζουν και στην εξοικονόμηση κόστους.

«Ατμομηχανή» τα δημόσια έργα

 Βάσει των στοιχείων που δημοσιοποιούνται από τους μεγάλους ομίλους, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο κινείται στην περιοχή των 15 δισ. ευρώ, ενώ η προσδοκία είναι την επόμενη πενταετία να δημοπρατηθούν νέα έργα υποδομών, όπως αυτά που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού στην πρωτεύουσα και σήμερα δείχνουν κολλημένα.

Η κατασκευαστική αγορά στην παρούσα φάση δείχνει την προτίμησή της και στις συμβάσεις παραχώρησης, οι οποίες φέρνουν στα ταμεία των εταιριών ρευστότητα και δεν είναι τυχαίο το υψηλό τίμημα που πέτυχε το Δημόσιο για την εκ νέου παραχώρηση της Αττικής Οδού, όπως και της Εγνατίας Οδού.

Επίσης, περισσότερο από ποτέ ο κλάδος ενδιαφέρεται για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων παραγωγής και παρακολούθησης έργων με τη χρήση της τεχνολογίας, αν και ακόμα έχει να διανύσει δρόμο μακρύ.