Κάθε επιλογή δοκιμάζει όχι μόνο την ανθεκτικότητα της Ουκρανίας, αλλά και την ενότητα, τη στρατηγική και την αποφασιστικότητα του δυτικού δημοκρατικού κόσμου.

Από την πρώτη στιγμή ο υπογράφων υποστήριξε ότι ο πόλεμος θα έχει χρονικό βάθος. Είναι σαφές, πλέον, ότι η Ρωσία επιδιώκει πόλεμο φθοράς, δοκιμάζοντας την αντοχή των εταίρων της Ουκρανίας και επιδιώκοντας να διασπάσει τον δυτικό συνασπισμό. Παρακάτω παραθέτουμε οκτώ πιθανά σενάρια για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί ο πόλεμος πλήρους κλίμακας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

1 Να πάρει ο πόλεμος παγκόσμιες διαστάσεις. Αυτό θα σήμαινε κορύφωση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία και παράλληλα ανοιχτά μέτωπα σε Μέση Ανατολή, Ασία-Ειρηνικό, Βαλκάνια, Καύκασο, Νότια Αμερική κ.λπ. (πιθανότητες 19%).

2 Πόλεμος φθοράς, με τη διατήρηση του τρέχοντος επιπέδου έντασης των εχθροπραξιών. Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ παρέχουν το βέλτιστο επίπεδο στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας (πιθανότητες 12%).

3 Πόλεμος φθοράς, με τη Ρωσία να επιτυγχάνει σημαντικές επιτυχίες κατά μήκος της πρώτης γραμμής αντιπαράθεσης εν μέσω κινητοποίησης των ρωσικών πόρων, καθώς και απόσυρση της αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης (πιθανότητες 4%).

4 Πόλεμος φθοράς, με μειωμένη ένταση εχθροπραξιών λόγω της αποστράγγισης των οικονομικών πόρων και από τις δύο πλευρές (πιθανότητες 31%).

5 Κατάπαυση του πυρός και μετάβαση στην ειρηνευτική διαδικασία υπό συνθήκες απαράδεκτες για την Ουκρανία (πιθανότητες 11%).

6 Κατάπαυση του πυρός με λογικά αποδεκτούς όρους τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη Ρωσία, με αποσπασματική ειρηνευτική διαδικασία και χωρίς βιώσιμη ειρήνη (πιθανότητες 12%).

7 Κατάπαυση του πυρός και μετάβαση στην ειρηνευτική διαδικασία, η οποία αντιμετωπίζει πλήρως τα συμφέροντα και την ασφάλεια της Ουκρανίας (πιθανότητες 3%). 

8 Τέλος Πούτιν, με αβεβαιότητα σε πολλά επιμέρους ζητήματα, που ενδέχεται να προκαλέσουν διευρυμένες αποσταθεροποιητικές ενέργειες (πιθανότητες 9%).

Ειρήνη στην Ουκρανία

Τα περισσότερα από τα προβλεπόμενα σενάρια είναι δύσκολα για την Ουκρανία. Ακόμη και η ιδέα της ειρήνης παρουσιάζει μια πρόκληση για έναν απλό λόγο: Ενώ πολλοί μιλούν για κατάπαυση του πυρός, λίγοι συζητούν τους πραγματικούς όρους της ειρήνης. Υπογραμμίζουν την ανάγκη για μια σαφή κατανόηση του πώς θα έμοιαζε η ειρήνη, πώς θα συνυπάρξουν οι δύο χώρες στη συνέχεια και τι ρόλο θα διαδραματίσουν η Ευρώπη, οι ΗΠΑ και η Ρωσία.

Ο στόχος της Ρωσίας σε αυτόν τον πόλεμο είναι η καταστροφή της ουκρανικής κρατικής υπόστασης. Σε όλα τα σενάρια, η Ουκρανία αναμένεται να ενισχύσει το στρατιωτικό της δυναμικό, με έμφαση στην τεχνολογία. Αυτός είναι, πλέον, ένας πόλεμος της τεχνολογίας, με νέους κανόνες. Ενώ οι προηγούμενες συγκρούσεις, από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, επικεντρώθηκαν σε μεγάλο βαθμό στην ωμή δύναμη, το σημερινό πεδίο μάχης έχει μετατοπιστεί.

Τα drones, η ρομποτική και η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι τώρα αποφασιστικοί παράγοντες, επιτρέποντας σε ένα έθνος να αντέξει περισσότερο στον πόλεμο ή, κατά την απουσία του, να χάσει την υπεροχή του πεδίου της μάχης ακόμη και με βαρύ τεθωρακισμένο εξοπλισμό. Η Ουκρανία έχει επανειλημμένα δείξει ότι η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει να περιοριστεί ένας πολύ μεγαλύτερος αντίπαλος, ακόμη και αν θεωρείται «ο δεύτερος στρατός στον κόσμο».

Στήριξη

Κάθε σενάριο, λοιπόν, υπογραμμίζει τη σημασία της υποστήριξης από τον δημοκρατικό κόσμο. Η Ρωσία έχει ήδη φέρει τον πόλεμο στην Ευρώπη. Ο υβριδικός πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη: Το σαμποτάζ, η κατασκοπεία, οι τοπικές παρεμβάσεις, οι επιχειρήσεις πληροφοριών και ειδικά οι κυβερνοπόλεμοι έχουν γίνει τυποποιημένα ρωσικά εργαλεία για ανάμιξη στις ευρωπαϊκές υποθέσεις.

Το Κρεμλίνο χρηματοδοτεί, επίσης, φιλορωσικές δυνάμεις που στοχεύουν να εισαχθούν στην ευρωπαϊκή πολιτική ζωή. Η Μόσχα πληρώνει δεκάδες χιλιάδες πράκτορες σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι παραπληροφορούν και παραποιούν γεγονότα.

Σε περίπτωση που η Ουάσιγκτον αποστασιοποιηθεί περαιτέρω από την Ευρώπη, η Μόσχα θα εκμεταλλευτεί για να προχωρήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση στην ήπειρο.

Ως εκ τούτου, η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για παρατεταμένο υβριδικό πόλεμο με τη Ρωσία. Για τον δημοκρατικό κόσμο, η ενότητα είναι υψίστης σημασίας, τόσο εσωτερικά όσο και στην υποστήριξή της προς την Ουκρανία. Ακόμη και το μικρότερο ρήγμα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης δίνει στα αυταρχικά καθεστώτα… πυρομαχικά. Ο κόσμος παρακολουθεί στενά την Ουκρανία, καθώς το αποτέλεσμα και οι συνέπειες του πολέμου δεν είναι απλώς θέμα της Ρωσίας και της Ουκρανίας, αλλά ζήτημα διάβρωσης της παγκόσμιας εμπιστοσύνης στη διεθνή τάξη.

Προτεραιότητες

Η τεχνολογική υπεροχή πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα για την Ευρώπη και τον υπόλοιπο δημοκρατικό κόσμο. Στον σημερινό πόλεμο, 100 drones μπορούν να καταστρέψουν 12 αεροσκάφη σε 30 λεπτά. Τα drones μεγάλου βεληνεκούς μπορούν να κατεδαφίσουν αποθήκες πυρομαχικών. Οι αναφορές από την πρώτη γραμμή δείχνουν ότι οι τεθωρακισμένες αυτοκινητοπομπές σπάνια αναπτύσσονται πλέον. Ο πόλεμος διεξάγεται με drones. Η Ουκρανία έχει ήδη δει περιπτώσεις χερσαίων ρομπότ που συλλαμβάνουν Ρώσους στρατιώτες και θαλάσσια μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εξουδετέρωσαν τη ναυτική κυριαρχία της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό καθιστά τις επενδύσεις στην αμυντική τεχνολογία όχι προαιρετικές, αλλά επιτακτικές.

Η Ευρώπη πρέπει να λειτουργήσει ως ένας ενιαίος μηχανισμός, αναπτύσσοντας ένα δόγμα συλλογικής άμυνας και παρουσιάζοντας ένα ενιαίο μέτωπο για να εξασφαλίσει τη δική του ασφάλεια. Η δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία παραμένει απαραίτητη.

Μια ισχυρή Ευρώπη είναι ακριβώς αυτό που φοβάται η Ρωσία και αυτό που είναι αποφασισμένη να αποτρέψει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο υβριδικός πόλεμος παραμένει βασικό μέρος της στρατηγικής της Ρωσίας. Θέλει να υπονομεύσει την αλληλεγγύη, να αποδυναμώσει τη δέσμευση στις κοινές αξίες και να διασπάσει τα μπλοκ της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ.

ΟΧΙ ΣΤΙΣ «ΓΚΡΙΖΕΣ» ΖΩΝΕΣ

Γιατί είναι «κλειδί» οι εγγυήσεις ασφαλείας

Συμπερασματικά, ένα βιώσιμο και σαφώς καθορισμένο πλαίσιο ειρήνης είναι κρίσιμο. Η κατάπαυση του πυρός από μόνη της δεν είναι ειρήνη. Τα σενάρια 5 και 6 δείχνουν ότι μια κατάπαυση του πυρός, που δεν συνοδεύεται από διαρθρωτικές εγγυήσεις και πολιτική βούληση, μπορεί να είναι χειρότερη από τον πόλεμο για το θύμα έθνος.

Οι διαπραγματεύσεις μετά το 2014, ύστερα από την απόπειρα προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία και την εισβολή σε δύο ουκρανικές περιοχές, κατέδειξαν ένα πράγμα ξεκάθαρα: Μια κατάπαυση του πυρός δεν ισοδυναμεί με ειρήνη. Η διαπραγμάτευση με τη Ρωσία έρχεται συχνά σε υψηλό τίμημα, αφού είναι ένα κράτος που ενεργεί με τους δικούς του όρους. Τυχόν νέες διαπραγματεύσεις πρέπει να αποφύγουν την επανάληψη των λαθών του παρελθόντος στο Μινσκ 1 και 2, αφού η κατάπαυση του πυρός είναι ανεπαρκής.