Από την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους, τα προφυλακτικά και τα αντισυλληπτικά θα υπόκεινται σε ΦΠΑ 13% – φόρος από τον οποίο τα προϊόντα αυτά απαλλάσσονταν από το 1993, όταν η Κίνα εισήγαγε τον ΦΠΑ σε εθνικό επίπεδο.

Το μέτρο αυτό περιλαμβάνεται σε νόμο για τον ΦΠΑ που ψηφίστηκε το 2024, σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του φορολογικού συστήματος της Κίνας. Ο ΦΠΑ αντιπροσωπεύει σχεδόν το 40% των συνολικών φορολογικών εσόδων της Κίνας.

Μετά από την επιβολή μιας αυστηρής πολιτικής ενός παιδιού για περισσότερα από 30 χρόνια, η Κίνα έχει εισαγάγει την τελευταία δεκαετία μια σειρά από «κίνητρα» για να παρακινήσει τους πολίτες να κάνουν περισσότερα παιδιά, σε μια προσπάθεια να αυξησει το ποσοστό γεννήσεων.

Εκτός από την αύξηση του ορίου του επιτρεπόμενου αριθμού παιδιών ανά ζευγάρι σε τρία, οι επαρχίες έχουν δοκιμάσει να προσφέρουν εκπτώσεις στις θεραπείες εξωσωματικής γονιμοποίησης και χρηματικές επιδοτήσεις για επιπλέον παιδιά. Ορισμένες τοπικές κυβερνήσεις προσφέρουν στους νεόνυμφους επιπλέον ημέρες άδειας με αποδοχές, προκειμένου να ενθαρρύνουν τους πολίτες να παντρευτούν, σύμφωνα με τον Guardian.

Ωστόσο, το γεγονός ότι τα προφυλακτικά και τα αντισυλληπτικά φαίνεται ότι θα γίνουν πιο ακριβά έχει προκαλέσει την ειρωνεία των χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Τι συμβαίνει με τη σύγχρονη κοινωνία; Πραγματικά φτάνουν στα άκρα για να μας κάνουν να κάνουμε παιδιά», έγραψε ένας χρήστης στο Weibo.

Ο νέος νόμος για τον ΦΠΑ περιλαμβάνει επίσης φορολογικές ελαφρύνσεις για την παιδική φροντίδα και τις «υπηρεσίες γνωριμιών».

Φέτος, η κυβέρνηση διέθεσε επίσης 90 δισεκατομμύρια γιουάν (11 δισ. ευρώ) για το πρώτο της εθνικό πρόγραμμα επιδομάτων παιδικής φροντίδας, προσφέροντας 3.600 γιουάν ετησίως για κάθε παιδί ηλικίας κάτω των τριών ετών. Και το Σάββατο (13/12) ανακοίνωσε σχέδια για την επέκταση του εθνικού προγράμματος υγειονομικής ασφάλισης, ώστε να καλύπτει όλα τα έξοδα που σχετίζονται με τον τοκετό.

Η δημογραφική κρίση φέρνει ακρότητες

Ωστόσο, τα κίνητρα είχαν ελάχιστη επίδραση. Το 2024, το ποσοστό γεννήσεων ήταν 6,77 ανά 1.000 άτομα, μια μικρή αύξηση σε σχέση με το 2023, αλλά ακόμα πολύ κάτω από τα ιστορικά επίπεδα. Η αύξηση του ποσοστού θνησιμότητας που προκαλείται από τη γήρανση του πληθυσμού σημαίνει ότι ο πληθυσμός της Κίνας μειώνεται τουλάχιστον τα τελευταία τρία χρόνια.

Τώρα υπάρχουν ανησυχίες ότι οι Αρχές ενδέχεται να στραφούν σε «σκληρά μέτρα» για να επιτύχουν τον εθνικό πολιτικό στόχο της αύξησης των γεννήσεων.

Γυναίκες σε ορισμένες περιοχές έχουν αναφέρει ότι έλαβαν τηλεφωνήματα από τοπικούς κυβερνητικούς αξιωματούχους που τις ρωτούσαν για τον εμμηνορροϊκό τους κύκλο και τα σχέδιά τους για τεκνοποίηση. Τον Δεκέμβριο, τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι γυναίκες σε μια κομητεία της νοτιοδυτικής επαρχίας Γιουνάν της Κίνας υποχρεώνονταν να αναφέρουν την ημερομηνία της τελευταίας τους περιόδου στις τοπικές Αρχές. Το τοπικό υγειονομικό γραφείο δήλωσε ότι η συλλογή δεδομένων ήταν απαραίτητη για τον εντοπισμό εγκύων και μελλοντικών μητέρων.

Απαντώντας στην είδηση, ένας χρήστης των κοινωνικών μέσων έγραψε: «Σήμερα απαιτούν από όλες τις γυναίκες να αναφέρουν την ημερομηνία της περιόδου τους, αύριο θα απαιτούν να αναφέρουν την ημερομηνία της σεξουαλικής επαφής, μεθαύριο θα καλούν για να προτρέπουν τη σεξουαλική επαφή κατά τη διάρκεια της περιόδου ωορρηξίας… [αυτό είναι] μαζική αναπαραγωγή».

Μικρές προσδοκίες

Η αύξηση των φόρων στα προφυλακτικά είναι σε μεγάλο βαθμό μια συμβολική κίνηση. Ένα τυπικό πακέτο προφυλακτικών κοστίζει 40-60 γιουάν (5-7 ευρώ). Το αντισυλληπτικό χάπι, το οποίο μπορεί να αγοραστεί χωρίς ιατρική συνταγή, κοστίζει 50-130 γιουάν ανά πακέτο ενός μήνα.

«Τώρα που η πολιτική της Κίνας για τις γεννήσεις έχει αλλάξει και ενθαρρύνει τις γεννήσεις και δεν προωθεί πλέον την αντισύλληψη, είναι λογικό να επαναφερθεί η φορολόγηση των αντισυλληπτικών», δήλωσε ο He Yafu, ανεξάρτητος δημογράφος με έδρα την επαρχία Γκουανγκντόνγκ. «Ωστόσο, είναι απίθανο αυτό το μέτρο να έχει σημαντική επίδραση στην αύξηση του ποσοστού γονιμότητας».

Ο Yun Zhou, επίκουρος καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, δήλωσε ότι ο νέος φόρος είναι απίθανο να επηρεάσει τις αποφάσεις των ανθρώπων, αλλά σηματοδοτεί από την πλευρά της κυβέρνησης «ποια είναι η επιθυμητή συμπεριφορά της οικογένειας». Ο Zhou πρόσθεσε ότι εάν η πρόσβαση στην αντισύλληψη γίνει δύσκολη, «το βάρος των αρνητικών επιπτώσεων θα το φέρουν οι γυναίκες, ιδίως οι γυναίκες που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση».

Το σχέδιο της Κίνας για τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού της συστήματος περιλαμβάνει την κωδικοποίηση σε νόμο των φόρων που προηγουμένως διέπονταν από διοικητικούς κανονισμούς. Ωστόσο, παρόλο που τα έσοδα είναι απολύτως απαραίτητα για τις τοπικές κυβερνήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, ορισμένες από τις οποίες αγωνίζονται να καταβάλουν τις επιδοτήσεις για τη φροντίδα των παιδιών που έχουν υποσχεθεί, ο φόρος επί των προφυλακτικών δεν είναι πιθανό να αποφέρει σημαντικά έσοδα.

Ο Lee Ding, διευθυντής της Dezan Shira & Associates, μιας εταιρείας παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών με έμφαση στην Ασία, εκτιμά ότι η φορολόγηση των αντισυλληπτικών θα αποφέρει επιπλέον 5 δισεκατομμύρια γιουάν ετησίως, ένα ποσό ασήμαντο σε σύγκριση με τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού της Κίνας, που ανέρχονται σε 22 τρισεκατομμύρια γιουάν (3,1 τρισεκατομμύρια δολάρια). «Δεν πιστεύουμε ότι η δημιουργία εσόδων είναι ο κύριος λόγος για την επέκταση του ΦΠΑ στα αντισυλληπτικά», δήλωσε ο Ding.