Η αφρικανική ήπειρος προσφέρει στο Κρεμλίνο ένα θέατρο χαμηλού κινδύνου και υψηλής απόδοσης για να αποσταθεροποιήσει τη νότια πλευρά του ΝΑΤΟ, να στηρίξει την πολεμική του οικονομία και να προετοιμάσει στρατιωτικά μέσα σε περίπτωση ευρύτερης σύγκρουσης εναντίον των εταίρων του ΝΑΤΟ και των συμμάχων τους.

Στη Λιβύη, ρωσικά μέσα έχουν εγκατασταθεί σε αεροπορικές βάσεις όπως η Αλ-Καντίμ και η Τζούφρα, δίνοντας στη Μόσχα ένα μόνιμο ορμητήριο στη Μεσόγειο. Αυτή η παρουσία έχει γίνει ακόμη πιο κρίσιμη μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία και την επακόλουθη κατάρρευση του στρατιωτικού οχυρού της Ρωσίας στην Ταρτούς.

Ασφάλεια

Ταυτόχρονα, στο Μάλι και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία οι ρωσικές δυνάμεις παρέχουν και στα δύο καθεστώτα ασφάλεια σε αντάλλαγμα για παραχωρήσεις εξόρυξης μέσω συμφωνιών που γίνονται σε χρυσό, διαμάντια και αίμα.

Το Κρεμλίνο που έχει περιορισμένους πόρους, αποκομμένο από τις δυτικές αγορές, βασίζεται στην Αφρική όχι μόνο για διπλωματικά οφέλη αλλά και για επικερδή εμπορεύματα. Τα ρωσικά δίκτυα που κατασκευάστηκαν από την ομάδα μισθοφόρων Wagner, και τώρα τα διαχειρίζεται η υπηρεσία πληροφοριών GRU της Μόσχας, διακινούν πολύτιμα μέταλλα και υδρογονάνθρακες μέσω εικονικών εταιριών, φαντασμάτων στόλων και μεσαζόντων για να μετατρέψουν τα εμπορεύματα που υπόκεινται σε κυρώσεις σε μετρητά για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η στρατηγική του Κρεμλίνου για την Αφρική μειώνει την επιρροή της Δύσης σε εύθραυστες δημοκρατίες μέσω εκστρατειών παραπληροφόρησης, αποστολών όπλων και παραστρατιωτικών συνεργασιών. Οταν ρωσικές σημαίες εμφανίστηκαν στη Νιαμέι λίγες ώρες μετά το πραξικόπημα στον Νίγηρα, δεν ήταν αυθόρμητες ενέργειες, ήταν προκαθορισμένες. Αυτή η προσέγγιση δεν πέρασε απαρατήρητη. Στις 18 Ιουλίου, το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλε κυρώσεις σε επτά αξιωματικούς της GRU που συνδέονται με επιχειρήσεις δολιοφθοράς και κακοήθους επιρροής στην Ευρώπη και την Αφρική, υπογραμμίζοντας την αυξανόμενη ανησυχία ότι οι δραστηριότητες του Κρεμλίνου αποτελούν μέρος συντονισμένης παγκόσμιας εκστρατείας.

Καμπανάκι

Οι ρωσικές επιχειρήσεις στην Αφρική δεν αφορούν μόνο στην υποκίνηση αστάθειας ή στην άντληση κέρδους από την εξόρυξη πόρων, αλλά αποτελούν επίσης μέρος ενός μακροχρόνιου παιχνιδιού για να καταστεί η ήπειρος μέτωπο σε μια παγκόσμια αντιπαράθεση με τη Δύση. Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι η Ρωσία μπορεί σύντομα να αρχίσει να συντονίζει τις πολεμικές της προσπάθειες με την Κίνα σε μια προσπάθεια να ανοίξει πολλαπλά θέατρα συγκρούσεων, αναγκάζοντας τις ΗΠΑ και τους συμμάχους των να διαχωρίσουν την προσοχή τους, να διασπείρουν τους πόρους τους και να αντιμετωπίσουν κρίσεις σε όλο τον κόσμο.

Αυτή την ανησυχία επανέλαβε ο πτέραρχος Αλεξους Γκρίνκεβιτς (USAF), ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. Προειδοποίησε ότι η συμμαχία πρέπει να προετοιμαστεί για ταυτόχρονες συγκρούσεις στην Ευρώπη και τον Ειρηνικό, τονίζοντας την πιθανότητα η Μόσχα και το Πεκίνο να συντονίσουν εκστρατείες ήδη από το 2027. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Πούτιν αρνήθηκε να μειώσει το αποτύπωμα της Ρωσίας στην Αφρική, ακόμη και ενώ αντιμετωπίζει τεράστιες απώλειες στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία.

Καθώς το Κρεμλίνο προετοιμάζεται για μια ευρύτερη αντιπαράθεση με το ΝΑΤΟ, η Αφρική προετοιμάζεται να χρησιμεύσει ως ορμητήριο για ασύμμετρες επιχειρήσεις, κλιμάκωση μέσω διεκπεραιωτή και υλικοτεχνική αναστάτωση. Από το Σαχέλ μέχρι τη Μεσόγειο, οι ρωσικές δυνάμεις, μέσω διεκπεραιωτή, θα μπορούσαν να επιτεθούν σε ευρωπαϊκά συμφέροντα ή να περιορίσουν τα περιουσιακά στοιχεία του ΝΑΤΟ σε περίπτωση ανοιχτού πολέμου.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι χώρες που τώρα κατακλύζονται από ρωσικά όπλα και στρατιωτικούς συμβούλους βρίσκονται σε ναυτιλιακά σημεία συμφόρησης και ενεργειακούς διαδρόμους κρίσιμους για την ευρωπαϊκή σταθερότητα. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν ανταποκριθεί, αν και αργά. Στοχευμένες κυρώσεις έχουν πλήξει εταιρίες και αξιωματούχους που συνδέονται με τη Wagner, αλλά ο μηχανισμός της ρωσικής επιρροής στην Αφρική παραμένει άθικτος. Χωρίς συντονισμένες προσπάθειες για τη διακοπή των δεσμών της με τράπεζες, πλοία και μεσάζοντες, η Μόσχα θα συνεχίσει να πουλάει σφαίρες για ορυκτά και αυταρχική σταθερότητα για στρατηγική αναμόχλευση.

ΚΥΡΩΣΕΙΣ

ΗΠΑ και Ε.Ε. πρέπει να αντιδράσουν προτού είναι αργά

Για να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο αποτύπωμα της Ρωσίας στην Αφρική, η Δύση πρέπει να υιοθετήσει συντονισμένη στρατηγική που να συνδυάζει την οικονομική πίεση με τη δέσμευση. Οι κυρώσεις θα πρέπει να επεκταθούν πέρα από τις οντότητες που συνδέονται με τη Wagner, ώστε να στοχεύσουν τους εμπόρους, τις εταιρίες logistics και τους χρηματοοικονομικούς μεσάζοντες που επιτρέπουν ρωσικές επιχειρήσεις στο εμπόριο χρυσού και διαμαντιών. Παρά τους υπάρχοντες περιορισμούς, η Μόσχα συνεχίζει να νομιμοποιεί το μεγαλύτερο μέρος του αφρικανικού χρυσού της μέσω του Ντουμπάι. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. θα πρέπει να επιβάλουν δευτερεύουσες κυρώσεις σε συνεργαζόμενες εταιρίες με έδρα τα ΗΑΕ και να αυξήσουν την κανονιστική πίεση για να κλείσουν αυτό το κρίσιμο κενό.

«Κενό πληροφόρησης»

Ταυτόχρονα, ο διοικητής Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, στρατηγός Μπράιαν Φέντον, προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν «κενό πληροφόρησης» που η Ρωσία εκμεταλλεύεται με παραπληροφόρηση και αφηγήσεις μεσολάβησης σε όλη την Αφρική. Με τα κρίσιμα προγράμματα της USAID να έχουν αφαιρεθεί από την Ουάσιγκτον, οι Ευρωπαίοι εταίροι θα πρέπει να καλύψουν το κενό επενδύοντας στην κοινωνία των πολιτών, την ανθεκτικότητα των μέσων ενημέρωσης και στη διαφανή βοήθεια ασφαλείας για να αντιμετωπίσουν το ασύμμετρο εγχειρίδιο στρατηγικής της Μόσχας.

Η στρατηγική του Πούτιν για την Αφρική φαίνεται υπερβολική για μια χώρα που έχει βαλτώσει στην Ουκρανία, αλλά στην πραγματικότητα είναι λιτή. Δεν είναι αναπτύξεις πλήρους κλίμακας, είναι πολλαπλασιαστές δύναμης χαμηλού κόστους και υψηλού αντίκτυπου. Μερικές χιλιάδες πράκτορες εδώ, μερικά δισεκατομμύρια δολάρια σε εξωλογιστικό εμπόριο εκεί και ένα διασκορπισμένο δίκτυο προκαθορισμένων περιουσιακών στοιχείων, κόμβων επιτήρησης και διαδρομών εφοδιαστικής είναι έτοιμο να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση που ξεσπάσει ένας ευρύτερος πόλεμος.

Η Ρωσία δεν είναι υπερβολικά «απλωμένη» στην Αφρική, αλλά είναι καλά οχυρωμένη. Και αν η Δύση δεν αντιμετωπίσει τις δραστηριότητές της ως κεντρικό πυλώνα της στρατηγικής της Μόσχας, αντί για περιφερειακή ενόχληση, το πρόβλημα θα πάρει διαστάσεις.