Τα στοιχεία που έδωσαν οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας είναι αποκαλυπτικά ενός φαινομένου που δύσκολα μπορεί να χωνέψει η ελληνική κοινωνία. Ειδικά μάλιστα όταν πολλά από τα περιστατικά αυτά συμβαίνουν εντός σχολικών χώρων, δηλαδή εκεί όπου φυσιολογικά ένα παιδί θα έπρεπε να είναι ασφαλές.

Είναι αμέτρητα αυτά που πρέπει να γίνουν και ήδη κάποια έχουν δρομολογηθεί, όμως προφανώς η βία ανηλίκων δεν είναι κάτι που αντιμετωπίζεται από τη μία μέρα στην άλλη. Χρειάζεται πολλή δουλειά μέσα στην ίδια την οικογένεια αλλά και στη σχολική κοινότητα. Χρειάζεται εκπαίδευση των ίδιων των εκπαιδευτικών στην ορθή διαχείριση των περιστατικών και φυσικά μια σειρά μέτρων που ξεκινούν από την πρόληψη και φθάνουν μέχρι την σωφρονιστική αντιμετώπιση των ανήλικων θυτών και την ψυχολογική υποστήριξη των θυμάτων και των οικογενειών τους.

Ωστόσο πριν τα ρίξουμε όλα στη σύγχρονη εποχή και πριν παραδοθούμε στην απελπισία ότι έχουμε χάσει το παιχνίδι, ας σκεφτούμε πως παραβατικότητα και βία μεταξύ ανηλίκων υπήρχε πάντα. Προφανώς έχουν αλλάξει τα ποιοτικά στοιχεία του φαινομένου, αφού πλέον υπάρχει ακόμα και ψηφιακή κακοποίηση, όπως η βιντεοσκόπηση και ο διαμοιρασμός ενός ξυλοδαρμού που «διαιωνίζει» τη βία και δημιουργεί μιμητές. Ομως την ίδια στιγμή, έχει αλλάξει και η αντίδρασή μας και αυτό είναι ενθαρρυντικό. Διότι πλέον κανείς δεν το ανέχεται, κανείς δεν κάνει πως δεν βλέπει, κανείς δεν ντρέπεται να μιλήσει. Ολο και περισσότεροι γονείς καταγγέλλουν τα περιστατικά, όλο και περισσότερα θύματα βρίσκουν το θάρρος να βγουν μπροστά. Και, βέβαια, αντίστοιχη ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση υπάρχει και από το οργανωμένο κράτος σε όλες τις μορφές του. Από την αστυνομία και τους επιμελητές ανηλίκων μέχρι τους ψυχολόγους και τους κοινωνικούς λειτουργούς.

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό που πρέπει να κρατήσουμε όταν προσπαθούμε να συγκρίνουμε όσα συμβαίνουν σήμερα με αυτά που συνέβαιναν τις προηγούμενες δεκαετίες. Οτι δεν γνωρίζουμε και δεν θα μάθουμε ποτέ την έκταση και τον πραγματικό αριθμό αντίστοιχων περιστατικών του παρελθόντος. Ποιος για παράδειγμα μπορεί να γνωρίζει πόσοι ανήλικοι είχαν μεταφερθεί σε νοσοκομεία ή πόσοι άγουροι δράστες είχαν συλληφθεί το 1965; Δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία στη σύγχρονη μορφή και την έκταση που έχουμε σήμερα για να μπορέσουμε να κάνουμε ασφαλή σύγκριση, ενώ σίγουρα υπήρχε και πολύ διαφορετική αντιμετώπιση των περιστατικών από την ίδια την κοινωνία.