Υπάρχουν φανέλες και… φανέλες. Κάποιες είναι απλώς ένα κομμάτι ύφασμα με έναν αριθμό στην πλάτη. Αλλες, όμως, είναι σύμβολα, μανδύες εξουσίας, στέμματα ποδοσφαιρικής μεγαλοπρέπειας. Και ίσως καμία δεν κουβαλά τόσο βάρος, τόσο μύθο, τόσο μεγαλείο όσο εκείνη που γράφει «10».

Δεν είναι απλά ένας αριθμός. Είναι δήλωση. Είναι ταυτότητα. Είναι το πεπρωμένο όσων γεννήθηκαν για να οραματίζονται το αδύνατο και να το κάνουν απλό. Το «10» δεν επιλέγει απλά τους καλύτερους. Διαλέγει τους δημιουργούς, τους οδηγούς, τους «καλλιτέχνες» που βλέπουν πριν από τους άλλους, που σκέφτονται σε ρυθμούς μουσικής, που παίζουν ποδόσφαιρο σαν να γράφουν ποίηση.

Στον παγκόσμιο χάρτη, από τον Πελέ μέχρι τον Ντιέγκο Μαραντόνα και τον Λιονέλ Μέσι, το «10» έγινε θρύλος. Ομως, στην Ιβηρική χερσόνησο, στη γη της αιώνιας αντιπαλότητας ανάμεσα στην Μπαρτσελόνα και τη Ρεάλ Μαδρίτης, η φανέλα αυτή αποκτά ιδιαίτερη υπόσταση. Φέτος και οι δύο ομάδες αλλάζουν «δεκάρια». Στην Μπαρτσελόνα ένα νέο παιδί, ο 17χρονος Λαμίν Γιαμάλ, είναι το νέο «δεκάρι» των «μπλαουγκράνα», συνεχίζοντας ένα επικό γενεαλογικό δέντρο γεμάτο… μάγους, ποιητές και θρύλους.

Ο Γιαμάλ

Κάθε φορά που αδειάζει η φανέλα με το «10» στην Μπαρτσελόνα, σταματά ο χρόνος. Ποιος θα είναι ο επόμενος που θα τολμήσει να τη φορέσει; Ποιος έχει την ψυχή, το ταλέντο, τη φαντασία; Ο Μέσι την άφησε πίσω του το 2021 και για τρία χρόνια έμοιαζε σχεδόν ιεροσυλία να την αγγίξει κανείς.

Τώρα, ο μικρός Γιαμάλ, παιδί θαύμα από την ακαδημία της «Λα Μασία», την κάνει δική του. Γεμάτος θράσος, τεχνική και έμπνευση, ήδη κάνει πράγματα που άλλοι δεν τολμούν ούτε στη φαντασία τους. Και αν κρίνουμε από το παρελθόν, η φανέλα «10» στην Μπαρτσελόνα φτιάχνει μύθους. Η φετινή ομάδα σκέφτηκε και την εμπορική επένδυση. Μετατρέπει τη συγκεκριμένη φανέλα σε «ιερό δισκοπότηρο» για τους φίλους της, αλλά και σε «ταμειακή μηχανή» για τα έσοδα της.

Οι πωλήσεις της νέας φανέλας του Γιαμάλ, από τις 16 τρέχοντος, έχουν εκτοξευθεί. Εγινε το πιο εμπορεύσιμο προϊόν στην ιστορία των επίσημων καταστημάτων του συλλόγου μέσα σε μία μόλις ημέρα. Εφθασε στα όρια της εξάντλησης των αποθεμάτων, όμως το εμπορικό τμήμα διαβεβαίωσε πως είχαν προβλεφθεί επαρκείς ποσότητες για να καλυφθεί η ζήτηση σε όλα τα σημεία πώλησης. Η Nike (επίσημος κατασκευαστής και διανομέας των εμφανίσεων του συλλόγου) προχώρησε αρχικά σε παγκόσμια διανομή 70.000 τεμαχίων. Η παραγωγή οργανώθηκε σε 30 παλέτες των 2.300 τεμαχίων η κάθε μία, με εφοδιασμό σε 170 χώρες. Το αρχικά εκτιμώμενο έσοδο από αυτή τη μαζική κυκλοφορία φανελών αγγίζει τα 10 εκατομμύρια ευρώ, χάρη στις υψηλές τιμές λιανικής: Παιδική έκδοση: 114,99 ευρώ, ανδρική (στάνταρ): 134,99 ευρώ, επαγγελματική έκδοση (αλά Γιαμάλ): 184,99 ευρώ.

 Οι 4 «θεοί»

Τη φανέλα με το νούμερο «10» τη φόρεσαν αρκετοί μεγάλοι παίκτες στην Μπαρτσελόνα  αλλά τέσσερις λατρεύτηκαν σαν… θεοί από τους οπαδούς των μπλαουγκράνα

• Λιονέλ Μέσι: Το «10» έγινε ο ίδιος. Oχι απλά ο καλύτερος στην ιστορία του συλλόγου, αλλά ίσως ο κορυφαίος όλων των εποχών. Τίτλοι, ρεκόρ, φαντασία, σεβασμός. Δεν φόρεσε, απλά, τη φανέλα: την απογείωσε σε θρύλο.

• Ροναλντίνιο: Ηταν αυτός που έφερε το χαμόγελο ξανά στη Βαρκελώνη. Παιχνιδιάρης, θεαματικός, ο απόλυτος σόουμαν. Το «10» του ήταν σαν βραζιλιάνικο καλειδοσκόπιο πάνω στο χορτάρι.

• Ριβάλντο: Ο λιγότερο θεαματικός απ’ τους τρεις, αλλά δολοφονικά αποτελεσματικός. Σουτ-ρουκέτες, γκολ-ποίημα, και μια αγέρωχη μορφή που τίμησε το νούμερο με απόλυτη συνέπεια.
• Ντιέγκο Αρμάτο Μαραντόνα: Μόνο το όνομα του αρκεί για να σκορπίσει ανατριχίλα σε όποιον αγαπά την τέχνη αυτού του παιχνιδιού. Και παρότι το πέρασμά του από την Μπαρτσελόνα ήταν σύντομο (1982–1984), ήταν αρκετό για να αφήσει πίσω του ίχνη φωτιάς (το «10» της φωτιάς), πάθους και ποδοσφαιρικής αθανασίας. Ηταν το πρώτο εκλεκτό «δεκάρι» των «μπλαουγκράνα». Ασυμβίβαστος (με τα πάντα), με ντρίμπλες: «στιλέτα». Χάρισε στο κοινό στιγμές που μοιάζουν βγαλμένες από παραίσθηση.

Ο Εμπαπέ                  

Στην άλλη πλευρά, η Ρεάλ Μαδρίτης μόλις αποχαιρέτησε τον Λούκα Μόντριτς, που φόρεσε το «10» με αριστοκρατική απλότητα και ατσάλινη ψυχή για περισσότερο από μια δεκαετία. Ο Κροάτης άφησε τη «βασίλισσα» για τη Μίλαν, και το «10» στο «Σαντιάγο Μπερναμπέου» θα το φοράει πλέον ο Κιλιάν Εμπαπέ που γνωρίζει τι σημαίνει και από την εθνική Γαλλίας.

Για λίγο «έπαιξε» και το όνομα του Αγγλου σούοερ σταρ Τζουντ Μπέλινγκχαμ, αλλά δεν ήταν ο «εκλεκτός» του εμπορικού τμήματος της ομάδας.

Στην ιστορία της Ρεάλ Μαδρίτης τρεις θεωρούνται οι «μάγοι» με τον αριθμό «10» στη φανέλα.

• Λούκα Μόντριτς: Ο ποιητής των τελευταίων ετών. Ο πιο πλήρης δημιουργικός μέσος της εποχής του. O,τι έκανε, το έκανε με ρυθμό, σοφία και απλότητα. Με αυτόν το «10» βρήκε νέο νόημα: τη σεμνότητα στην ιδιοφυΐα.
• Λουίς Φίγκο: Αν και πιο γνωστός για την αμφιλεγόμενη μεταγραφή του από την Μπαρτσελόνα, στη Ρεάλ, έπαιξε υπέροχο ποδόσφαιρο. Δημιουργία, ντρίμπλα, ασίστ. Hταν αυτός που έφερε τη φινέτσα, τη λάμψη και την αίγλη στο «10» της Ρεάλ, στα χρόνια της «αυτοκρατορικής» εποχής των «Γκαλάκτικος».
• Φέρεντς Πούσκας: Iσως δεν φόρεσε τυπικά το «10» όπως το εννοούμε σήμερα, αλλά ο ρόλος του ήταν καθαρά αυτός του ηγέτη, σκόρερ, δημιουργού. Hταν το μυαλό και το πόδι της μεγάλης Ρεάλ των ’50s και ’60s. Το πρώτο «δεκάρι» που άγγιξε την αθανασία.

Τα «10άρια» μέσα στον χρόνο

◊ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ

• Λάσλο Κουμπάλα (1950s): Αν και σε εποχές χωρίς σταθερή αρίθμηση, ο Ούγγρος θρύλος θεωρείται πρόγονος των μεγάλων δημιουργών της ομάδας.
• Γιόχαν Κρόιφ (1970s): Η εποχή που το «10» αρχίζει να αποκτά ξεχωριστό νόημα στην ταυτότητα της ομάδας.
• Ντιέγκο Μαραντόνα (1982–1984): Μια ανεξέλεγκτη αλλά σύντομη περίοδος, γεμάτη μαγεία και συγκρούσεις.

• Χρίστο Στοΐτσκοφ (1990s): Ο Βούλγαρος άσος συνδύαζε δύναμη, τεχνική και ακαριαίο σουτ, φέρνοντας έναν διαφορετικό, σχεδόν βαλκανικό, ρυθμό στη γραμμή πυρός.
• Ρομάριο (1993–1995): Ο εκρηκτικός Βραζιλιάνος με φινέτσα και κυνικό ένστικτο στο γκολ.
• Ριβάλντο (1997–2002): Ενας από τους πιο υποτιμημένους σολίστες του σύγχρονου ποδοσφαίρου.
• Ροναλντίνιο (2003–2008): Ο «θεός» του χαμόγελου. Αναγέννησε τον σύλλογο και ενέπνευσε μια γενιά.
• Λιονέλ Μέσι (2008–2021): Η απόλυτη ενσάρκωση του «10» σε όλα τα επίπεδα. Ως φόρος τιμής για τρία χρόνια η φανέλα του έμεινε στα ράφια.
• Λαμίν Γιαμάλ (2024–): Ο νέος εκλεκτός. Πιτσιρικάς με μυαλό ώριμου μάγου. Η ιστορία μόλις αρχίζει.

◊ ΡΕΑΛ ΜΑΔΡΙΤΗΣ

• Αλφρέδο Ντι Στέφανο (1950s–60s): Αν και δεν είχε πάντα το «10» στην πλάτη, ο ρόλος του ήταν η καρδιά της δημιουργίας.
• Εκτορ Ριάλ (1950s): Ο Αργεντινός, με ισπανικό διαβατήριο, μέλος της θρυλικής ομάδας του Ντι Στέφανο, υπήρξε ένας από τους πρώτους μεγάλους οργανωτές-σκόρερ της «βασίλισσας».
• Φέρεντς Πούσκας (1958–1966): Σκόρερ-θρύλος με στυλ και ηγεσία, αγνός εκπρόσωπος του δεκαριού-στυλοβάτη.

• Μίκαελ Λάουντρουπ (1994–1996): Μεταγραφή από την Μπαρτσελόνα. Παίκτης-βελούδο.
• Λουίς Φίγκο (2000–2005): Το «10» γίνεται και πάλι απόλυτο σημείο αναφοράς. Ταυτότητα και επιβολή.
• Βέσλι Σνάιντερ (2007–2009): Λίγο φως σε περίοδο αλλαγών, δημιουργικός αλλά χωρίς διάρκεια.
• Μεσούτ Εζίλ (2010–2013): Μάγος στην τελική πάσα. Το «10» σαν πινέλο ζωγραφικής.
• Χάμες Ροντρίγκες (2014–2017): Λάμψη, εξαιρετική τεχνική, αλλά χωρίς την απαιτούμενη συνέπεια.
• Λούκα Μόντριτς (2017–2024): Αρχιτέκτονας της χρυσής εποχής. «Δεκάρι» με χαρακτήρα και κλάση.