Η βιτρίνα της τροπαιοθήκης της Εθνικής Ανδρών άνοιξε και πάλι μετά από 16 χρόνια αναμονής, προσθέτοντας το χάλκικο μετάλλιο του Ευρωμπάσκετ 2025! Το κίνητρο της «γαλανόλευκης» ήταν μεγάλο και αποτυπώθηκε στο παρκέ στο σημερινό «μικρό» τελικό της διοργάνωσης με την Φινλανδία, της οποίας έκαμψε την αντίσταση με 92-89!

Πλέον το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα έφτασε τα έξι μετάλλια σε Ευρωμπάσκετ (χρυσά το 1987 και 2005, ασημένιο το 1989 και χάλκινα το 1949, το 2009 και 2025), με το τελευταίο να είναι χάλκινης απόχρωσης, αλλά να φαντάζει… χρυσό για το μέλλον του ελληνικού μπάσκετ, μετά από 16… στείρα χρόνια!

Τα δεκάλεπτα: 24-15, 48-34, 69-56, 92-89

Η Εθνική ήταν απόλυτα κυρίαρχη στο μεγαλύτερο μέρος του αγώνα, επιβάλλοντας τον δικό της ρυθμό στο παιχνίδι και φτάνοντας μέχρι και το +17 (84-67). Παρόλα αυτά, ένας συνδυασμός κακών επιλογών στην επίθεση, χαμένων ριμπάουντ και ακατανόητων διαιτητικών αποφάσεων, έδωσαν στη Φινλανδία το δικαίωμα να ξαναμπεί για τα καλά στη διεκδίκηση του αγώνα.

Ευτυχώς για την Ελλάδα, ο Μίκαελ Γιάντουνεν αστόχησε σε φόλοου που θα έβαζε μπροστά τους Φινλανδούς περίπου 5 δευτερόλεπτα πριν το φινάλε, με τον φόργουορντ της Φενέρμπαχτσε να έχει υποπέσει πάντως σε ξεκάθαρο φάουλ στη φάση. Κάπως έτσι, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο πήγε στη γραμμή, έβαλε τις βολές του, και η Ελλάδα πήρε τη σπουδαία νίκη.

Ο «Greek Freak» έκανε αδιανόητη εμφάνιση με 30 πόντους, 17 ριμπάουντ, 6 ασίστ και 2 τάπες, συγκεντρώνοντας 43 βαθμούς στο σύστημα αξιολόγησης. 20 πόντους με 5/9 τρίποντα μέτρησε ο Τάιλερ Ντόρσεϊ, ενώ 15 πόντους έβαλε ο κομβικός Βασίλης Τολιόπουλος. Για τη Φινλανδία, 19 πόντους είχε ο Λάουρι Μάρκανεν και 18 ο Ελίας Βάλτονεν.

Ευρωμπάσκετ: Οι δηλώσεις των πρωταγωνιστών

Σπανούλης: «Αυτό το μετάλλιο το αφιερώνω σε όλη την Ελλάδα. Ελλάδα αυτό είναι για εσένα, αυτούς που είναι στην Ελλάδα, την ξενιτιά. Αξίζουν μία τέτοια χαρά. Είμαι πολύ περήφανος που είμαι Έλληνας και αντιπροσωπεύω το έθνος.

Κάναμε ομαδική δουλειά, κάναμε το κακό παιχνίδι μας στον ημιτελικό. Όλα τα άλλα είναι κουταμάρες, ότι μας σταμάτησε η Τουρκία. Ο Αταμάν είναι εξαιρετικός προπονητής, η Τουρκία εξαιρετική ομάδα. Αδικήσαμε τον εαυτό μας. Δεν είχαμε την ενέργεια και το πάθος που έπρεπε. Μαζέψαμε τα κομμάτια μας, παρουσιαστήκαμε έτοιμοι για 38 λεπτά. Κάναμε όλα τα λάθη σε δύο λεπτά. Τα παιδιά το αξίζουν, είναι οι πρωταγωνιστές.

Για να φύγουν τα 16 χρόνια πρέπει να έρθει μία μεγάλη επιτυχία. Στα επόμενα χρόνια θα υπάρχει μεγαλύτερη ηρεμία. Ήταν πολλά τα 16 χρόνια. Και με 14 πόντους που ήμασταν μπροστά όλοι σκεφτόμασταν να τελειώσει το παιχνίδι. Κάναμε μερικά λάθη, τα παιδιά έκαναν εκπληκτική προσπάθεια. Τους αξίζουν συγχαρητήρια, είμαι περήφανος για αυτούς».

– Για το αν είναι έτοιμος να κοουτσάρει για χρόνια την Ελλάδα: «Θα δούμε. Είμαι Έλληνας, είτε είμαι είτε δεν είμαι στην εθνική θα είμαι ο πιο μεγάλος οπαδός. Είπα και στον Νίκο και στον πρόεδρο όταν με πήρε τηλέφωνο ότι την πρώτη χρονιά θα χτίσω και την δεύτερη θα πάρουμε το μετάλλιο. Ο θεός μας βοήθησε, θέλω να ευχαριστήσω τα παιδιά, γιατί αυτά παίζουν μπάσκετ. Έκαναν καταπληκτική προσπάθεια. Όχι μόνο τα παιδιά που είναι εδώ, αλλά και αυτοί που ήταν στην προετοιμασία, τον Καντζούρη, τους γιατρούς, τους φυσικοθεραπευτές, τον πρόεδρο, τον GM. Όλοι. Ήμασταν μία ομάδα και αξίζουν συγχαρητήρια.

Κάναμε μία εκπληκτική εμφάνιση για 37,5 λεπτά, είχαμε καθαρό μυαλό, ήμασταν εκπληκτικοί στην άμυνα, απλώς στα 2 τελευταία λεπτά πήγαμε να τα γκρεμίσουμε όλα. Εκ μέρους της ομάδας ευχαριστώ όλους τους Έλληνες που ξόδεψαν χρήματα για να είναι δίπλα στην ομάδα. Τους ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς και αυτούς που είναι στη ξενιτιά και αυτούς που είδαν από την Ελλάδα».

-Γιάννης Αντετοκούνμπο: Σε πελάγη ευτυχίας έπλεε ο Γιάννης Αντετοκούνμπο στις δηλώσεις του στη FIBA μετά το τέλος της αναμέτρησης. Με δάκρυα στα μάτια και γεμάτος από συγκίνηση, χαρακτήρισε το χάλκινο μετάλλιο με την Ελλάδα ως «το μεγαλύτερο επίτευγμα της ζωής μου».

«Έχω αγωνιστεί σε εννέα διοργάνωσεις με την Εθνική Ομάδα. Ήμουν εκεί από την πρώτη μέρα, είχαμε τα πάνω και τα κάτω μας. Σήμερα ήταν η μέρα! Τους αγαπέω όλους, τους ευχαριστώ όλους για την στήριξη, γιατί χωρίς αυτήν δεν θα ήταν τίποτα δυνατό. Είναι το μεγαλύτερο επίτευγμά μου, να εκπροσωπείς την Εθνική Ομάδα, την χώρα σου, 12 εκατομμύρια ανθρώπους και να φτάνει σε μια επιτυχία, σε ένα μετάλλιο.

Έχω ζήσει τα πάντα στη ζωή μου, δεν μιλάω πολύ μου αρέσει να μιλούν οι πράξεις μου. Δεν είμαι ψεύτικος, δεν μου αρέσει να είμαι διάσημος, μου αρέσει το μπάσκετ και ο κόσμος Για μένα είναι μια ανακούφιση γιατί για μένα ήταν για τη χώρα μου, την ομάδα και επιτέλους τα κατάφερα».

– Ντίνος Μήτογλου: «Θα τα έπαιρνα τα σουτ έτσι κι αλλιώς, γιατί έτσι πρέπει να κάνεις. Είμαι πολύ χαρούμενος, θα ήθελα να δώσω συγχαρητήρια σε όλο το επιτελείο που ήταν δίπλα μας. Είμαστε περήφανοι που ήμουν μέρος της ομάδας αυτής. Δεν εγκαταλείψαμε ποτέ και ήταν μεγάλη επιτυχία αυτό το μετάλλιο μετά από τόσα χρόνια αναμονής. Θα θέλαμε να συνεχίσουμε να είμαστε στα μετάλλια. Είναι είναι το μπάσκετ, κάποιες φορές το παιχνίδι σου βγαίνει και κάποιες άλλες όχι. Μετά από δύο μέρες όμως υπήρχε ένα παιχνίδι μεταλλίου. Αντιδράσαμε πολύ καλά και αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους. Το αφιερώνω στην οικογένεια και στους φίλους, σε όσους αγαπώ».

– Βασίλης Τολιόπουλος: «Είναι πολύ σημαντικό! Είναι μια τεράστια επιτυχία για την ομάδα, την χώρα… Βρισκόμαστε στο βάθρο και πάλι μετά από τόσα χρόνια! Δεν ξέρω τι έγινε στο τέλος, μάλλον θέλουμε να τα κάνουμε δύσκολα, να τα κάνουμε ντέρμπι. Η ομάδα ήταν εκτός ρυθμού με την Τουρκία και το είδαμε, αλλά είναι σημαντικό το πώς αντιδράσαμε. Όλα τα παιδιά είναι υψηλού επιπέδου, σήμερα δείξαμε ότι τα αφήσαμε όλα πίσω και αντιδράσαμε εξαιρετικά. Ναι, όντως, έγινα πατέρας, πήρα το χάλκινο, είναι το καλοκαίρι της ζωής μου».

– Θανάσης Αντετοκούνμπο: «Δεν έχω να πω κάτι… Τρέμω! Είμαι πολύ περήφανος για τα παιδιά, για όλους και για όσους δεν είναι εδώ. Είναι απίστευτο συναίσθημα, παίζω από το 2015 στην Εθνική και είναι η πρώτη φορά στο βάθρο. Ήμουν έναν χρόνο εκτός και τώρα παίρνω μετάλλιο με την Εθνική. Ο κόουτς Σπανούλης μας έδωσε κίνητρο, συνέχεια, μετά από 24 ώρες και το ματς με την Τουρκία που αδικήσαμε τους εαυτούς μας. Σβήσαμε τα πάντα, κάναμε reset και τα δώσαμε όλα σήμερα. Ήμασταν οι δύο ομάδες που βελτιωθήκαμε στη διάρκεια του τουρνουά. Δείξαμε πόσο το θέλαμε από την πρώτη στιγμή. Βουτούσαμε για τις μπάλες, παίζαμε στο όριο του φάουλ, όλοι μας».

Ευρωμπάσκετ: Η Ελλάδα στον χορό των μεταλλίων – Από το 1949 έως σήμερα

Είναι από τα απίστευτα… παιχνίδια της ζωής ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ του πρώτου μεταλλίου που κατέκτησε στην ιστορία της η Εθνική ομάδα σε Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, το χάλκινο το 1949, με τη σημερινή ομάδα και τον ηγέτη της, Γιάννη Αντετοκούνμπο!

Η Εθνική θα έπαιρνε μέρος σε Πανευρωπαϊκό για πρώτη φορά στην ιστορία της στο 5^ο Πρωτάθλημα που διοργανώθηκε στην Πράγα το 1947, αλλά όπως είχε αφηγηθεί ο παίκτης εκείνης της ομάδας και αθλητής του Τρίτωνα από την ίδρυσή του, Νίκος Σκυλακάκης, ο οποίος «έφυγε» από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2023, λίγο πριν συμπληρώσει 100 χρόνια ζωής: «Ηταν σε εξέλιξη ο εμφύλιος πόλεμος και μας κατέβασαν από το αεροπλάνο λίγο πριν φύγουμε για την τότε Τσεχοσλοβακία, μάλλον λόγω των αριστερών φρονημάτων ενός συμπαίκτη μου, του Σπύρου Ανδρεάδη που έπαιζε στον Ολυμπιακό».

«Δεν παίξαμε τότε στο Πανευρωπαϊκό και το χειρότερο για μας ήταν ότι αναγκαστήκαμε να δώσουμε πίσω τις αμερικάνικες φόρμες και τα παπούτσια που μας είχαν δώσει και ήταν σπάνια για την εποχή», θυμόταν ο Σκυλακάκης.

Το Πανευρωπαϊκό του 1949 ήταν πολύ διαφορετικό από όλα όσα έχουν γίνει στην ιστορία. Φιλοξενήθηκε στο κλειστό γήπεδο της Ηλιούπολης, στο Κάιρο, την πρωτεύουσα της Αιγύπτου στην εποχή της μεγάλης ακμής της, και πήραν μέρος μόλις 7 ομάδες, εκ των οποίων οι 4 ευρωπαϊκές! Εκτός από την Αίγυπτο, που αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης (!) και την Ελλάδα, η οποία τερμάτισε τρίτη, συμμετείχαν ακόμη οι Γαλλία, Τουρκία, Ολλανδία, Συρία και Λίβανος!

Ο Σκυλακάκης ήταν μέλος και εκείνης της Εθνικής, μαζί με τους Πανταζόπουλο, Λάμπρου, Αρβανίτη, Τζ. Νικολαΐδη, Μήλα (από τον Παναθηναϊκό), Αλέκο και Σωκράτη Αποστολίδη (Σπόρτιγκ), Κωστόπουλο, Νομικό, Μπουρνέλο (Πανελλήνιος), Αλ. Σπανουδάκη (Ολυμπιακός), Ματθαίου (Αρης) και Ταλιαδώρο (ΧΑΝΘ).

Η Εθνική στο Πανευρωπαϊκό του 1949 νίκησε Ολλανδία (46-28), Λίβανο (45-36), Τουρκία (54-41), Συρία (49-46) και ηττήθηκε από Γαλλία (41-36), Αίγυπτο (50-39).

Στον Τρίτωνα

Ο Σκυλακάκης σχεδόν έξι δεκαετίες αργότερα έγινε πρόεδρος του Τρίτωνα και εξασφάλισε από τον Δήμο Αθηναίων ένα ανοιχτό γήπεδο της παιδικής χαράς που ήταν δίπλα στο γήπεδο του συλλόγου στα Σεπόλια για τις ακαδημίες του Τρίτωνα.

Οπως θυμόταν: «Είδα μια μέρα έξω από το γήπεδο να βλέπουν τα παιδιά που έπαιζαν μία μαύρη μητέρα με δύο παιδάκια. Τους είδα ξανά την επόμενη και τους πλησίασα και ρώτησα τα παιδάκια: Σας αρέσει το μπάσκετ; Μου απάντησαν ναι. Ρωτάω τη μαμά γιατί δεν γράφετε τα παιδιά στον Τρίτωνα; Μου απαντά η μαμά, είναι 5 ευρώ τον μήνα η συνδρομή για το κάθε παιδί».

«Κατάλαβα ότι δεν είχαν τα χρήματα και λέω στη μαμά πήγαινε στο γραφείο και πες στον γραμματέα ότι με εντολή προέδρου η συνδρομή είναι πληρωμένη για τα παιδιά για ένα χρόνο», ήταν η παρέμβαση του Σκυλακάκη. Τα παιδιά ήταν ο Γιάννης και ο Θανάσης Αντετοκούνμπο μαζί με τη μητέρα τους, Βερόνικα!

Ενα χρόνο αργότερα, ο Σκυλακάκης αποχώρησε από τη θέση του προέδρου του Τρίτωνα, η νέα διοίκηση ζήτησε από τον Γιάννη και τον Θανάση Αντετοκούνμπο να πληρώνουν συνδρομή και επειδή η οικογένειά τους δεν είχε, πήγαν και γράφτηκαν στον Φιλαθλητικό Ζωγράφου για να συνεχίσουν να παίζουν μπάσκετ!

Στο ΣΕΦ

Τριάντα οκτώ χρόνια μετά το 1949, το 1987, η Ελλάδα φιλοξενεί στο υπερσύγχρονο για την εποχή Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας για πρώτη φορά Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα!

Το Ευρωμπάσκετ, όπως ονομάστηκε για πρώτη φορά τότε και καθιερώθηκε, αρχίζει στις 4 Ιουνίου και στο τέλος του, στις 14/6/1987 έχουν πια αλλάξει ο ελληνικός αθλητισμός και η ελληνική κοινωνία γενικότερα, με την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου από την Εθνική ομάδα, που δεν είχε καταφέρει να προκριθεί καν στο προηγούμενο Πανευρωπαϊκό του 1985! Η ελληνική ομάδα κατορθώνει να νικήσει δύο φορές την ενωμένη Γιουγκοσλαβία (84-78 στον όμιλο και στον ημιτελικό με 81-77) και στον τελικό τη Σοβιετική Ενωση (103-101) στην παράταση, με δύο βολές του Αργύρη Καμπούρη λίγο πριν απ’ την εκπνοή του αγώνα.

Με την κόρνα της λήξης του τελικού, 10 εκατομμύρια Ελληνες ξεχύνονται στους δρόμους για να πανηγυρίσουν τον ανέλπιστο θρίαμβο!

Ο Νίκος Γκάλης είναι η «αιχμή του δόρατος» εκείνης της ομάδας και ασταμάτητος, ο Παναγιώτης Γιαννάκης η «ψυχή και το μυαλό», ο Φάνης Χριστοδούλου ο πολυτάλαντος, ο Παναγιώτης Φασούλας η «αράχνη». Εκτός από τον Καμπούρη, μέλη της Εθνικής είναι ακόμη οι Λιβέρης Ανδρίτσος, Μέμος Ιωάννου, Νίκος Φιλίππου, Νίκος Σταυρόπουλος, Μιχάλης Ρωμανίδης, Νίκος Λινάρδος, Παναγιώτης Καρατζάς.

Δύο χρόνια αργότερα, στο Ζάγκρεμπ, ο Γκάλης είναι και αυτή τη φορά ασταμάτητος και με 45 πόντους του η Εθνική νικά ξανά τη Σοβιετική Ενωση (81-80), η οποία αυτή τη φορά είναι ενισχυμένη με τον Αρβιντας Σαμπόνις, και προκρίνεται στον τελικό! Η Εθνική γνωρίζει στον τελικό την ήττα από τη Γιουγκοσλαβία με 98-77, αλλά επιβεβαιώνει ότι δεν είναι… φωτοβολίδα.

Δεκαέξι χρόνια αργότερα, το 2005, στο Βελιγράδι, ο αρχηγός της Εθνικής του ’87 και του ’89, Παναγιώτης Γιαννάκης, οδηγεί ως προπονητής τα «παιδιά» του Δημήτρη Διαμαντίδη, Βασίλη Σπανούλη, Θοδωρή Παπαλουκά, Μιχάλη Κακιούζη, Νίκο Χατζηβρέττα, Λάζαρο Παπαδόπουλο, Νίκο Ζήση, Δήμο Ντικούδη, Κώστα Τσαρτσαρή, Αντώνη Φώτση κ.ά. στην κορυφή της Ευρώπης για δεύτερη φορά στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ!

Η «επίσημη αγαπημένη» νικά με τρίποντο του Διαμαντίδη σχεδόν με την εκπνοή του αγώνα τη Γαλλία (67-66) και κάνει… περίπατο στον τελικό με αντίπαλο τη Γερμανία του Ντιρκ Νοβίτσκι (78-62).

Το 2009, η Εθνική πηγαίνει στην Πολωνία χωρίς τον τραυματία Διαμαντίδη, όμως, με εκπληκτικό τον σημερινό προπονητή της, Βασίλη Σπανούλη, φτάνει στην κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου με νίκη στον μικρό τελικό επί της Σλοβενίας (57-56).

Προπονητής εκείνης της ομάδας ήταν ο Γιόνας Καζλάουσκας και εκτός από τον Σπανούλη έπαιζαν οι Νίκος Ζήσης, Σοφοκλής Σχορτσανίτης, Αντώνης Φώτσης, Νικ Καλάθης, Γιώργος Πρίντεζης, Κώστας Κουφός κ.ά.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ

Ο μοναδικός με χρυσό ως παίκτης και ως προπονητής

Ο Παναγιώτης Γιαννάκης είναι ο μοναδικός στη μεταπολεμική ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ που έχει κατακτήσει χρυσά μετάλλια σε Πανευρωπαϊκό τόσο ως παίκτης όσο και ως προπονητής!

Το 1987 ήταν ο αρχηγός της Εθνικής που, προς γενική έκπληξη του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου μπάσκετ, κατέκτησε στο ΣΕΦ τον τίτλο του Ευρωμπάσκετ.

Δεκαοκτώ χρόνια αργότερα ήταν προπονητής της «επίσημης αγαπημένης» που στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης για δεύτερη φορά στην ιστορία της. Με παίκτες, μάλιστα, που όλοι είχαν ξεκινήσει το μπάσκετ εμπνεόμενοι από τον θρίαμβο του 1987. Και οι 12 εκείνης της Εθνικής (Παπαλουκάς, Διαμαντίδης, Σπανούλης, Παπαδόπουλος, Κακιούζης κ.ά.) ήταν μικρά παιδιά το ’87!

Ο Γιαννάκης είναι ο ρέκορντμαν συμμετοχών στην Εθνική Ανδρών, με τον ασύλληπτο αριθμό των 351 αγώνων με το εθνόσημο.

H Εθνική στα Ευρωμπάσκετ

2024: 3η

2022: 5η

2017: 8η

2015: 5η

2013: 11η

2011: 6η

2009: 3η

2007: 4η

2005: 1η

2003: 5η

2001: 9η

1999: 16η

1997: 4η

1995: 4η

1993: 4η

1991: 5η

1989: 2η

1987: 1η

1983: 11η

1981: 9η

1979: 9η

1975: 12η

1973: 11η

1969: 10η

1967: 12η

1965: 8η

1961: 17η

1951: 8η

1949: 3η