Το συνολικό έργο αναβάθμισης και προστασίας, συνολικού προϋπολογισμού ύψους 1.500.000 ευρώ που καλύπτεται από το Ταμείο Ανάκαμψης, περιλαμβάνει επίσης εγκατάσταση συστήματος πυρόσβεσης και πυροπροστασίας, εγκατάσταση αναβατορίου για ΑμεΑ, αναδιαμόρφωση της εισόδου και κατασκευή νέου φυλακίου, διαμόρφωση μονοπατιών περιήγησης και θέσεων στάσης και θέασης, ανακατασκευή των χώρων υγιεινής και κατασκευή περίφραξης. Παράλληλα, ο Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ) υλοποιεί την αντικατάσταση του υφιστάμενου στεγάστρου φύλαξης των αρχιτεκτονικών μελών καθώς και την εγκατάσταση ηλεκτρονικού εισιτηρίου και ψηφιακού οδηγού.

«Ο ναός της Αφαίας, που γνωρίζουμε από τα σχολικά μας εγχειρίδια, δεν είναι απλώς ένα πολύ σημαντικό αρχιτεκτόνημα, κατά την περίοδο της μεγάλης ακμής της Αίγινας, αλλά και επειδή συνδέεται με την αντιμετώπιση της λατρείας κατά την αρχαιότητα, και εν τέλει τη φιλοσοφία» επισήμανε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στην ομιλία της κατά τα εγκαίνια του έργου και πρόσθεσε: «Με το συγκεκριμένο έργο υπηρετούνται τρεις πολιτικές του ΥΠΠΟ: Η βασική μας προτεραιότητα: Αναβάθμιση των υποδομών στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία, εφαρμόζοντας πολιτικές που εξυπηρετούν τους επισκέπτες. Δεύτερον, η προσβασιμότητα. Το αίτημα αυτό ικανοποιείται πλήρως, ώστε όλοι οι επισκέπτες και με κινητικά προβλήματα, μπορούν να βιώσουν την επίσκεψη σε αυτόν το μοναδικό χώρο. Τρίτον, η πρόληψη των συνεπειών στην πολιτιστική κληρονομιά, από τα ισχυρά φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής.

Ο ναός της Αφαίας έχει, ούτως ή άλλως, ενταχθεί στο βασικό μνημόνιο συνεργασίας που έχουμε υπογράψει με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας από το 2022, ακριβώς λόγω της θέσης του. Επειδή περιβάλλεται από πεύκα, καθίσταται αυτομάτως ευάλωτος. Έτσι, υλοποιήθηκαν μια σειρά από υποδομές, πυροπροστασίας και πυρόσβεσης, με ένα πολύ σύγχρονο σύστημα, ακριβώς για να προστατεύεται ο χώρος, σε συνδυασμό με την αναγκαία αποψίλωση. Συγχρόνως, στα πλαίσια του έργου, υλοποιήθηκε και ο φωτισμός, ένα πάγιο αίτημα των Αιγινητών.

Το έργο έγινε πραγματικότητα χάρη στη δυνατότητα που μας έδωσε το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας -ένα χρηματοδοτικό εργαλείο ύψους 36 δισ. ευρώ το οποίο εξασφάλισε προσωπικά ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Κάθε έργο πολιτισμού, δεν περιορίζεται μόνο στην αποκατάσταση των μνημείων. Λειτουργεί ανταποδοτικά και πολλαπλασιαστικά στις τοπικές οικονομίες.

Η πιο πρόσφατη μελέτη κατέδειξε ότι η επένδυση 1 ευρώ σε έργο πολιτισμού ανταποδίδει 3,44 ευρώ στην πενταετία, υπερτριπλασιάζοντας την επένδυση που γίνεται. Είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι και οι τρεις ναοί, ο Παρθενώνας, το 2020, το Σούνιο πέρυσι και σήμερα η Αφαία, φωτίζονται με έναν τρόπο πραγματικά υποδειγματικό αλλά και με έναν τρόπο που καθιστά εφικτό την “συνομιλία” μεταξύ τους, ακριβώς όπως στην αρχαιότητα».

Ο ναός της Αφαίας δεσπόζει στην κορυφή πευκόφυτου λόφου στο βορειοανατολικό τμήμα της Αίγινας. Ιδρυμένος πιθανώς σε χώρο με λατρευτική δραστηριότητα από τη μυκηναϊκή εποχή, τα γλυπτά και η αρχιτεκτονική του μαρτυρούν τη μετάβαση από την αρχαϊκή στην κλασική περίοδο. Ο ναός κτίσθηκε γύρω στο 500-490 π.Χ. και είναι δωρικός, περίπτερος με κιονοστοιχία 12 κιόνων στις μακρές και 6 στις στενές πλευρές. Τα γλυπτά των αετωμάτων και τα ακρωτήρια της στέγης ήταν από παριανό μάρμαρο και έφεραν χρώματα, με θέμα τις μυθικές εκστρατείες στην Τροία και κεντρική μορφή την Αθηνά.