Άραγε, η εξέλιξη είναι αναμφισβήτητη νίκη της Τουρκίας και ήττα της Ελλάδας, όπως άρχισαν φυσικά να διοχετεύουν στο δημόσιο διάλογο οι γνωστοί αντι- Μητσοτακικοί κύκλοι; Δηλαδή, μέχρι σε αυτό το σημείο λαϊκισμού έχουν φτάσει οι “γνωστοί και μη εξαιρετέοι” πολιτικάντηδες και δημοσιολογούντες να διαμορφώνουν την εικόνα ότι η θετική ή αρνητική απόφαση για την πώληση του προϊόντος εξαρτιόταν από την ελληνική κυβέρνηση. Άλλωστε, κάτι ανάλογο είδαμε και στο ισραηλινό Κράτος, που κι εκεί ο λαϊκισμός παρά την κρισιμότητα των καταστάσεων καλά κρατεί;!

Μήπως, προτού ρίξουμε το ανάθεμα, πέσουμε στα πατώματα ως άλλες Αντιγόνες σε τραγωδία στην Επίδαυρο, να εξετάσουμε κάποιες συνιστώσες, γεγονότα κτλ που αποδεικνύουν, ότι στο οπλικό σύστημα αυτό, θα παιχτεί ένας ποντιοπιλατισμός, μία στάση που γνωρίζουν πολύ καλά οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι και εταίροι μας; Επίσης, προσωπικά στέκομαι στο ό,τι η απόφαση που υπάρχει, είναι να δοθούν αρχικά μεταχειρισμένα μαχητικά αυτής της κλάσης στην Τουρκία. Αυτό φυσικά, κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι τα μεταχειρισμένα αεροσκάφη δεν θα κάνουν τη δουλειά τους, αλλά προφανώς δείχνει, ότι το όλο ζήτημα… θα ακολουθήσει μία πορεία παρόμοια με αυτήν των F-35 για την Τουρκία. “Εν ολίγοις, πάρε ένα τυράκι προς το παρόν και μετά βλέπουμε ανάλογα με τη συμπεριφορά σου, εάν τελικά σου δώσουμε και τα καινούρια”…

Λοιπόν, το ζήτημα της απόφασης να δοθούν ευρωπαϊκά πολεμικά αεροσκάφη στην Τουρκία, δεν είναι ούτε τόσο απλό, το θεωρώ αρκετά πολύπλοκο και φυσικά κρύβει πίσω του πολύ παρασκήνιο… που εννοείται ότι όλο αυτό συμπλέκει τον μηχανισμό SAFE, ακόμα ακόμα (…ναι, και αυτό) την στάση της Γαλλίας απέναντι στο Παλαιστινιακό, αλλά συγχρόνως, και την στάση των ΗΠΑ στην πρόσφατη Σύνοδο της Συμμαχίας, όταν ο Τραμπ ζήτησε να ξοδεύεται το 5% του εθνικού ΑΕΠ της κάθε συμμαχικής χώρας για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ.

Και ας μελετήσουμε κάποια σημεία που συνέτειναν στην αλλαγή στάση της Γερμανίας του Μερτς για την παροχή των Eurofighters στην Τουρκία.

1. Είναι γνωστό, στην αμυντική αγορά, ότι τα υπερόπλα των αιθέρων που κάνουν θραύση στους ουρανούς ακόμα και των ευρωπαϊκών χωρών έχουν την υπογραφή μίας αμερικανικής εταιρείας, της Lockheed Martin (F-16 … και φυσικά το επίζηλο, F-35). Η αμυντική αγορά των Eurofighter δεν κατάφερε να υπερφαλαγγίσει παρά τις πολύ καλές δυνατότητες που έχει το συγκεκριμένο Όπλο, όπως αναφέρουν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, τα αμερικανικά επίζηλα Όπλα. Και όπως μου είπε χθες ένας φίλος ανώτατος αξιωματικός που ξέρει πολύ καλά το θέμα: “οι Γερμανοί και οι Βρετανοί θέλουν να πουλήσουν γιατί ο ανταγωνισμός των ΗΠΑ με τα F-35 τους έχει τσακίσει. Γιατί ποιος αγοράζει Eurofighter πλέον;”
2. Η είδηση άλλωστε δόθηκε από τη νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, κυρία Γκιλφόιλ, ότι η Τουρκία είναι πάρα πολύ δύσκολο να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35. Αυτό το γνωρίζουν όλοι, ΕΕ, ΝΑΤΟ… ακόμα και Τουρκία παρά τις ελπίδες που η τελευταία τρέφει. Όμως συγχρόνως, η Τουρκία δεν παύει να είναι μία χώρα που όχι μόνο έχει επενδύσει στην Άμυνά της δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά συγχρόνως έχει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ. Οπότε, αφού δεν επιστρέφει στο πρόγραμμα των F-35…προς στιγμήν, της δίνουν τα μεταχειρισμένα ευρωπαϊκά αεροσκάφη (… και βλέπουν στο μέλλον για καινούρια).
3. Ως γνωστόν, για να παρθεί μία απόφαση στην ΕΕ, βάσει ιδρυτικής και αναθεωρημένης Συνθήκης, χρειάζεται ομοφωνία. Η Ελλάδα και η Κύπρος (… και φυσικά η Γαλλία) κάθε άλλο παρά στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα SAFE συναινούν στη συμμετοχή της Τουρκίας. Όμως, η Τουρκία για Γερμανία, Μ. Βρετανία, Ισπανία και Ιταλία με τις οποίες έχει διμερείς συμφωνίες για αμυντικούς εξοπλισμούς αφενός, αφετέρου έχει διαμορφώσει μία αξιόλογη μηχανή παραγωγής, είναι ένα κράτος με το οποίο επιδιώκουν τα συγκεκριμένα ευρωπαϊκά κράτη να συνεργαστούν (και) μέσω του μηχανισμού SAFE. Ας μην ξεχνάμε, ότι οι κατασκευάστριες χώρες του Eurofighter είναι οι ευρωπαϊκές χώρες που μόλις αναφέραμε. Οπότε, όλο αυτό που έγινε, είναι και μία έμμεση πίεση από μέρους τους- εκβιαστική ή εκδικητική, λίγη σημασία έχουν τα κίνητρα, αλλά η απόφαση- απέναντι στις εταίρους που δεν θέλουν την Τουρκία στον ευρωπαϊκό, χρηματοδοτικό μηχανισμό
4. Το ζήτημα είναι, ότι το Ισραήλ…τους έχει κάνει όλους στην ΕΕ “να βαδίζουν και να παραμιλούν”… και όταν εννοώ όλους, αναφέρομαι στις χώρες που παράγουν αμυντικό εξοπλισμό. Το Ισραήλ δεν είναι μόνο ο καλύτερος πωλητής των αμερικανικών οπλικών συστημάτων στη Μέση Ανατολή, αλλά εταιρείες όπως η ΙΑΙ, η Elbit Systems και η Rafael Advanced Defense Systems έχουν πάρει τεράστιο μερίδιο από την ευρωπαϊκή αμυντική αγορά, εδώ και χρόνια. Και φυσικά, τόσα χρόνια οι εταίροι μας δεν είχαν το πάτημα να χτυπήσουν την αμυντική αγορά του Ισραήλ, τώρα μέσω ενός ζητήματος, όπως είναι η Γάζα, εδώ και δύο χρόνια -και το βλέπουμε από την ευρωπαϊκή ηγέτιδα της Άμυνας, Γαλλίας – κάνουν ό,τι περνάει και δεν περνάει από το χέρι τους μέσω πολιτικής προπαγάνδας ώστε να περιθωριοποιήσουν το Ισραήλ. Άλλωστε, η Γαλλία έχει αποκλείσει το Κράτος Ισραήλ από τις δύο μεγάλες εκθέσεις αμυντικού εξοπλισμού που διοργανώνονται κάθε χρόνο στο Παρίσι (τη Euronaval και την Paris Air Show). “Τελικά, είναι πολλά τα λεφτά Άρη”…για να χάνονται από την ευρωπαϊκή, αμυντική αγορά συγκεκριμένων χωρών. Κι αφού, το Ισραήλ με την Τουρκία βρίσκονται σε πόλεμο, πώς καλύτερα θα εκδικούνταν το Ισραήλ; Δίνοντας στην Τουρκία τα Eurofighter και μάλιστα με την σιωπηρή αποδοχή και των Γάλλων.
5. Και φυσικά, η στάση του Τραμπ στην πρόσφατη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, ζητώντας από τις χώρες -μέλη του δαπάνες 5% από το ΑΕΠ τους για τη Συμμαχία, κάθε άλλο παρά χαροποίησε Ισπανία, Ιταλία κτλ, που μπορεί αυτά τα κράτη να έχουν τα σκήπτρα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, αυτό ωστόσο κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι δαπανούν χρήματα για την εθνική Άμυνά τους σε μεγάλο ποσοστό, μια και δεν έχουν άμεσες απειλές, όπως πχ η Ελλάδα και η Κύπρος.

Οπότε, όλο αυτό με την πώληση των Eurofighter κάθε άλλο παρά είναι ένα γεγονός που πρέπει να το αντιμετωπίζουμε με λαϊκισμό, αλλά στην πραγματική του διάσταση.

*Η Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Θεσμοθετημένο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας), διδάσκουσα στην Ανώτερη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ), Συνεργάτιδα του Canadian Hellenic Congress