Η αίθουσα που αξιοποιεί το Κέντρο Διά Βίου Μάθησης της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής στη βιβλιοθήκη του Ιδρύματος, αποπνέει μια αίσθηση ζεστασιάς και δημιουργικής ανυπομονησίας: είναι ο χώρος όπου η τεχνική συναντά το συναίσθημα, όπου η ενδυμασία αντιμετωπίζεται όχι ως ένα απλό χρηστικό αντικείμενο, αλλά ως κομμάτι πολιτισμού, βιώσιμης συνείδησης και προσωπικής έκφρασης.

Οι συμμετέχουσες, κάθε μία με τον δικό της προσωπικό λόγο που την έφερε εδώ, μοιάζουν ήδη να μοιράζονται κάτι κοινό: την επιθυμία να μάθουν να δημιουργούν με τα χέρια τους, να ξαναδώσουν αξία στα υφάσματα, να «ανοίξουν» έναν διάλογο με μια τέχνη που φαινόταν να έχει χαθεί μέσα στην ευκολία της μαζικής παραγωγής.

Το σεμινάριο ενηλίκων με τίτλο: «Η ενδυμασία και οι χειροποίητες τεχνικές της στην υπηρεσία της βιώσιμης εξέλιξης του μέλλοντος» δεν είναι απλώς ένα μάθημα ραπτικής. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, πρόκειται για ένα βιωματικό εργαστήριο έντεκα συναντήσεων που ενώνει τον κόσμο της ένδυσης με τη δημιουργικότητα, την οικολογική σκέψη και τη χαρά της χειροτεχνίας. Οι συμμετέχουσες έρχονται σε επαφή με τεχνικές σχεδιασμού, κοπτικής και ραφής, βαφής, μεταποίησης και αφήγησης μέσα από το ύφασμα. Μαθαίνουν να σκέφτονται με σεβασμό τη διαδρομή των υλικών και να δημιουργούν με επίγνωση για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της μόδας.

Η εκπαιδεύτρια του προγράμματος είναι η σχεδιάστρια ενδυμάτων Κυριακή Χατζηγιάννη, γνωστή ως Κίκο, η οποία έχει συνεργαστεί με κορυφαία brand του εξωτερικού και κατέχει μεταπτυχιακό στην κλωστοϋφαντουργία. Με το γνωστό της χαμηλότονο πάθος, εξηγεί: «Από το 2018 είχα την ανησυχία για το πώς ο κόσμος θα μάθει ξανά το ένδυμα. Ξεκίνησα εργαστήρια με παιδιά, έγραψα βιβλία για να προωθήσω τη βιώσιμη μόδα. Υπάρχει ανάγκη των ανθρώπων να επιστρέψουν στην ένδυση: θέλουν να φτιάξουν κάτι δικό τους, με τα χέρια τους και με υλικά που έχουν επιλέξει. Στο σεμινάριο χρησιμοποιούμε υφάσματα που είναι υπόλοιπα παραγωγής. Δεν πετάμε τίποτα».

Η αναφορά της στην επανάχρηση δεν είναι τυχαία. Στον κόσμο της γρήγορης μόδας, όπου ενθαρρύνεται η αγορά νέων ρούχων αντί της επισκευής, η ενασχόληση με το γάζωμα, τη μεταποίηση ή το πατρόν, μοιάζει σχεδόν… επαναστατική πράξη. Όμως, για τις γυναίκες που συμμετέχουν, αυτή η επιστροφή έχει βαθύτερα κίνητρα: αναζήτηση δημιουργικότητας, ανάγκη για προσωπικό χρόνο, οικολογική συνείδηση, αλλά και η επιθυμία να ξαναβρούν τις ρίζες αυτής της παλιάς τέχνης.

Η ιδιωτική υπάλληλος, Μαρία Στεφανίδου, παραδέχεται ότι ασχολούταν μόνη της με τη γαζωτική, αλλά ήθελε να πάει παρακάτω: «Μου αρέσει να δημιουργώ και να μεταποιώ, αλλά έψαχνα γνώσεις προς τη σωστή κατεύθυνση. Ήθελα να μάθω να βγάζω πατρόν και να σχεδιάζω, όχι να γίνω επαγγελματίας. Είναι ένα ολοκληρωμένο σεμινάριο. Το πρότζεκτ μου που θα παρουσιάσω στο τέλος του σεμιναρίου είναι ένα φόρεμα».

Η δικηγόρος, Έλενα Καλέση, μιλά για μια εντελώς διαφορετική αφετηρία: «Δεν έχω κανένα σχετικό οικογενειακό βίωμα. Η μητέρα μου είχε ξεκινήσει να ράψει μια φούστα και τελικά την έκοβε τόσο, που κατέληξε στο μέγεθος της μικρότερης αδελφής μου! Εμένα μου άρεσε πάντα η δημιουργία. Πιστεύω ότι η τέχνη του ενδύματος θα επιστρέψει στη νέα γενιά. Το πρότζεκτ μου είναι μια πουκαμίσα».

Η αρχιτέκτων μηχανικός, Ουρανία Κοκκίνη, συνδέει το ένδυμα με τα χρώματα, τη φόρμα και τη δημιουργία: «Με τρελαίνουν τα υφάσματα. Ήρθα για να μάθω κι έχω την αίσθηση ότι θα ασχοληθώ περισσότερο στο μέλλον. Το πρότζεκτ μου είναι ένα παντελόνι».

Η οικολογική διάσταση φαίνεται έντονα και μέσα από την τοποθέτηση της Ευτυχίας – Έφης Φιριπή, καθηγήτριας αγγλικών και ανθρώπου με βαθιά σχέση με το θέατρο και τον κινηματογράφο: «Δίνω μεγάλη σημασία στα υφάσματα. Μου αρέσουν τα παλιά ρούχα. Το πατρόν είναι μια δισδιάστατη μορφή που πρέπει να γίνει τρισδιάστατη πάνω στο σώμα. Το πρότζεκτ μου είναι ένα βελούδινο φόρεμα με δαντέλα».

Η ενεργειακή θεραπεύτρια, Μαρία Κώνστα, μιλά για μια σχέση ήδη υπαρκτή αλλά ανολοκλήρωτη με τον κόσμο της ένδυσης: «Είχα επαφή με το ρούχο από μικρή. Μαζεύτηκαν υφάσματα στο σπίτι καλύτερα από όσο πίστευα! Η εκπαιδεύτριά μας μάς μαθαίνει κάθε βήμα από την αρχή. Το πρότζεκτ μου είναι μια ολόσωμη φόρμα».

Η πολιτικός μηχανικός, Αντιγόνη Καρδούλα, έχει βιώματα παιδικής ηλικίας: «Η μητέρα μου είναι μοδίστρα, αλλά ποτέ δεν μου έμαθε την τέχνη. Πάντα ήθελα να μάθω. Είναι εξαιρετική ψυχοθεραπεία. Το πρότζεκτ μου είναι ένα παντελόνι».

Η ιδιωτική υπάλληλος, Κωνσταντίνα Περιστεριανού, επιμένει στη μεταποίηση: «Είμαι υπέρ του να δίνεις νέα μορφή σε κάτι που υπάρχει ήδη. Θέλω να μάθω να γαζώνω. Με δυσκολεύει το πατρόν, αλλά μου αρέσει πολύ. Το πρότζεκτ μου είναι ένα κιμονό».

Τέλος, η Σίσυ Μπάμπα, επίσης ιδιωτική υπάλληλος, εξηγεί πώς την τράβηξε η ανάγκη για βασικές γνώσεις: «Ήρθα διότι ήθελα να μάθω να γαζώνω. Το πατρόν μου φαίνεται δύσκολο αλλά πολύ ενδιαφέρον. Δεν έχω μεγάλους στόχους – θέλω απλώς να μάθω τα βασικά. Το πρότζεκτ μου είναι ένα φόρεμα».

Όλες οι γυναίκες, παρά τις διαφορετικές ηλικίες, επαγγέλματα και εμπειρίες, καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: το ένδυμα δεν είναι μόνο ύφασμα και γαζί. Είναι μνήμη, δεξιότητα, βιωσιμότητα, προσωπική αφήγηση. Και σε μια εποχή όπου η αγορά προτρέπει διαρκώς να αντικαθιστάμε τα ρούχα αντί να τα φροντίζουμε, η γνώση του γαζώματος, της μεταποίησης και του πατρόν μετατρέπεται σε πράξη σεβασμού – προς το περιβάλλον, προς τον εαυτό, προς όσα χάνονται πίσω από την ευκολία.

Το σεμινάριο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής έχει σχεδιαστεί ακριβώς για αυτό: να επανασυνδέσει τις συμμετέχουσες με την έννοια της ενδυμασίας ως βιωματικής δημιουργίας. Κάθε τρίωρη συνάντηση λειτουργεί ως μικρή γιορτή, όπου η αισθητική, η γνώση και η βιώσιμη σκέψη συνυπάρχουν. Με την ολοκλήρωση, οι γυναίκες θα γνωρίζουν τεχνικές σχεδιασμού και ραφής, θα μπορούν να δημιουργούν τα δικά τους ενδύματα με σεβασμό στην επανάχρηση και –ίσως το σημαντικότερο– θα έχουν ζήσει τη χαρά της συλλογικότητας σε έναν χώρο που καλλιεργεί την έκφραση και τη σύνδεση.

Σε μια κοινωνία που συχνά θεωρεί αυτονόητο ότι «είναι πιο εύκολο να αγοράσεις κάτι καινούργιο», το συγκεκριμένο σεμινάριο υπενθυμίζει ότι υπάρχουν και άλλοι δρόμοι. Πιο ουσιαστικοί, πιο ανθρώπινοι, πιο βιώσιμοι. Και ξεκινούν από μια βελόνα, μια κλωστή και μια απόφαση: να δημιουργήσεις κάτι με τα δικά σου χέρια…