Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου, από τις αυτοψίες που διενεργήθηκαν εντοπίστηκαν φθορές στις μονές Ξενοφώντος, Δοχειάριου και Σιμώνος Πέτρας.

«Το ΥΠΠΟ έχοντας πλήρη επίγνωση της τεράστιας αρχαιολογικής, ιστορικής και πνευματικής σημασίας του Αγίου Όρους είναι παρόν, προκειμένου τραύματα και ζημίες να επουλωθούν σύμφωνα με τις αρχές της επιστήμης και της δεοντολογίας», τονίζει μεταξύ άλλων σε δήλωσή της η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Το υπουργείο Πολιτισμού έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες από τις φθορές που προκάλεσε η σεισμική δόνηση:

• Μονή Ξενοφώντος
• Μονή Ξενοφώντος παρεκκλησι Αγιας Ευφημιας
• Παλαιό καθολικό της Μονής Ξενοφώντος
• Μονή Δοχειαρίου

Η ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού:

«Πλήρης επίγνωση της αρχαιολογικής, ιστορικής και πνευματικής σημασίας του Αγίου Όρους

Στη χερσόνησο του Αγίου Όρους στις 7 Ιουνίου 2025, ώρα 15:46 σημειώθηκε ισχυρός σεισμός 5,3 Ρίχτερ, ο ισχυρότερος της ακολουθίας των δεκάδων δονήσεων που προηγήθηκαν και ακολούθησαν. Είχε προηγηθεί, την 15η Φεβρουαρίου, σεισμική δόνηση 4,7 Ρίχτερ, που προκάλεσε αρκετές ζημιές σε ναούς και κτήρια κατοικίας (πτέρυγες) των μονών και των εξαρτημάτων αυτών. Το επίκεντρο του σεισμού της 7ης Ιουνίου εντοπίστηκε στη θαλάσσια περιοχή κοντά στις παραλιακές μονές Δοχειαρίου και Ξενοφώντος.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Αμέσως μετά την σεισμική δόνηση της 7ης Ιουνίου το Υπουργείο Πολιτισμού δια των αρμοδίων υπηρεσιών του, αλλά και εγώ προσωπικά, βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με τους εκπροσώπους των Ιερών Μονών. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, με κλιμάκιο αρχαιολόγων και συντηρητών, με επικεφαλής τον προϊστάμενό της Γιώργο Σκιαδαρέση, είναι παρούσα στον Άθω, από την επαύριο του σεισμού, και θα παραμείνει εκεί μέχρις ότου ολοκληρωθεί το σύνολο των αυτοψιών και των ενδελεχών ελέγχων, σε όλα τα πληγέντα μνημεία. Όπως και στο παρελθόν, όσες φορές χρειάστηκε, το ΥΠΠΟ έχοντας πλήρη επίγνωση της τεράστιας αρχαιολογικής, ιστορικής και πνευματικής σημασίας του Αγίου Όρους είναι παρόν, προκειμένου τραύματα και ζημίες να επουλωθούν σύμφωνα με τις αρχές της επιστήμης και της δεοντολογίας».

Οι ζημίες που καταγράφηκαν από το Κλιμάκιο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους έχουν ως εξής:

Στη Μονή Ξενοφώντος:

Το κλιμάκιο της Εφορείας κατά την αυτοψία στο παλαιό καθολικό, μνημείο, του τέλους του 10ου αιώνα, κατάγραφο με τοιχογραφίες του 16ου αιώνα, διαπίστωσε ότι ο σεισμός προκάλεσε έντονες ρωγμές στους τρούλους, τόσο στον κυρίως ναό, όσο και στη λιτή, ενεργοποιώντας και τις παλαιές ρωγμές, κυρίως σε τόξα που είχαν κλείσει. Οι ρωγμές, στις εσωτερικές τοιχογραφημένες επιφάνειες, προκάλεσαν, σε κάποια σημεία, ακόμα και αποκολλήσεις του ζωγραφικού στρώματος, έως και περιορισμένης κλίμακας πτώσεις επιχρισμάτων, με τοιχογραφίες. Αρκετές από αυτές τις ζημίες είχαν προκληθεί από τον σεισμό της 15ης Φεβρουαρίου 2025, ωστόσο με τον πρόσφατο σεισμό παρουσιάστηκε επιδείνωση. Η Εφορεία, άμεσα, μετά τις φθορές του σεισμού της 15ης Φεβρουαρίου, με συνεργεία συντηρητών είχε εφαρμόσει σωστικά μέτρα επί των τοιχογραφιών σε σημεία που προκλήθηκαν οι ρωγμές, προκειμένου να συγκρατηθούν αποκολλημένες ζωγραφικές επιφάνειες. Με την ενέργεια αυτή απετράπησαν οι, μεγαλύτερης έκτασης, φθορές των τοιχογραφιών.

Σημειώνεται ότι από την πτώση μικρού μεταλλικού πολυελαίου, στον κυρίως ναό, προκλήθηκαν μικρής κλίμακας φθορές στο μαρμαροθετημένο δάπεδο, του 11ου αιώνα.

Για το παλαιό καθολικό της Μονής Ξενοφώντος και δεδομένης της ιστορικής αξίας του, έχει προταθεί, εκτός από την ολοκλήρωση λήψης άμεσων σωστικών μέτρων στις τοιχογραφίες, η εκπόνηση μας σειράς μελετών, με στόχο να ενισχυθεί το μνημείο στο σύνολό του και να αντιμετωπίσει οριστικά παλαιότερες παθογένειες. Στη ΝΔ πτέρυγα της μονής παρατηρήθηκαν μικρής κλίμακας ρωγμές, επί των τοιχογραφιών του παρεκκλησίου της Αγίας Ευφημίας. Στο νέο καθολικό, κτίσμα του 1819, με σύγχρονες τοιχογραφίες του ιερομονάχου Λουκά Ξενοφωντινού, σημειώθηκαν ασθενείς ρωγμές, κατά σημεία. Οι πρόσφατες εργασίες ενίσχυσης του μνημείου, με μεταλλικούς ελκυστήρες, απέτρεψαν περαιτέρω φθορές. Αντίθετα, έντονες ρηγματώσεις προκλήθηκαν στον εξωνάρθηκα του ναού (χωρίς τοιχογραφίες), το οποίο δεν είχε ενισχυθεί με ελκυστήρες.

Μονή Δοχειαρίου:

Το σημερινό καθολικό της μονής Δοχειαρίου χρονολογείται στο β΄ μισό του 16ου αι. αποτελώντας ανακατασκευή παλαιότερου κτίσματος του 12ου αι. Φέρει τοιχογραφίες του 1568 που αποδίδονται στον φημισμένο ζωγράφο της κρητικής σχολής, Τζώρτζη. Στους θόλους και στους δύο τρούλους της λιτής είχαν προκληθεί, κατά το παρελθόν, ρηγματώσεις. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους είχε εφαρμόσει σωστικά μέτρα, κυρίως με γάζες και κατά σημεία αρμολογήματα των ρωγμών. Οι ρηγματώσεις αυτές επιδεινώθηκαν με την σεισμική ακολουθία του τελευταίου έτους, περισσότερο όμως με τον πρόσφατο σεισμό της 7ης Ιουνίου 2025.

Σημειώνεται ότι στην τράπεζα της μονής-κτίσμα του 1547, με κάτοψη σχήματος Τ, με τοιχογραφίες του 1676 και του 1700, ενεργοποιήθηκαν παλαιότερες ρωγμές αν και κλεισμένες με νεότερα κονιάματα. Επιπλέον σημειώθηκαν αποκολλήσεις ζωγραφικού στρώματος από τη φέρουσα τοιχοποιία. Επίσης, στο διαβατικό, τον διάδρομο που οδηγεί από το καθολικό στην τράπεζα, αλλά και στο χώρο της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας Γοργοϋπηκόου, με τοιχογραφίες των πρώτων δεκαετιών του 18ου αιώνα, παρατηρήθηκε η εκ νέου διάνοιξη παλαιότερων ρωγμών στο περίγραμμα των τυμπάνων των τόξων.

Στη μονή Δοχειαρίου το ΥΠΠΟ, διά της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους έχει εγκαταστήσει ήδη συνεργείο συντηρητών εφαρμόζοντας προστατευτικά μέτρα στην τράπεζα και στο διαβατικό. Συνεργείο συντηρητών πραγματοποίησε αυτοψία, προκειμένου να εκτιμηθεί η κατάσταση των τοιχογραφιών του καθολικού και να καταγράψει ζημιές σε παρεκκλήσια της μονής.

Στη Μονή Παντοκράτορος η αυτοψία κατέγραψε την κατάσταση των τοιχογραφιών του καθολικού και στα παρεκκλήσια της Μονής. Αυτοψία, επίσης, διενεργείται σήμερα στο Βατοπέδι, ενώ στη Σίμωνος Πέτρα έχουν σημειωθεί βλάβες στη κεντρική πτέρυγα και σε σημεία τοιχογραφιών.

Σημειώνεται ότι την τρέχουσα προγραμματική περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη τα έργα της «Δομικής αποκατάστασης του καθολικού της Ιεράς Μονής Δοχειαρίου Αγίου Όρους» της «ενίσχυσης του φέροντα οργανισμού του Καθολικού Ιεράς Μονής», που εκτελεί η Τεχνική Υπηρεσία της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους, ενώ η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους συμμετέχει, αντιστοίχως, με δύο υποέργα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του 2025. Στο πλαίσιο του έργου προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα στατικά προβλήματα του μνημείου, τοποθετούνται μεταλλικοί ελκυστήρες περίδεσης, στο σύνολο του καθολικού. Η Εφορεία παρακολουθεί τις εργασίες διατρήσεων και, όπου απαιτείται, εφαρμόζει επιπλέον προσωρινά μέτρα προστασίας. Σημειώνεται ότι η συντήρηση των τοιχογραφιών του καθολικού αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα, με χρηματοδότηση της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Έργου ΑΙΓΕΑΣ του Αθανάσιου και Μαρίνας Μαρτίνου. Όλες οι μελέτες για τα παραπάνω έργα έχουν εγκριθεί κατόπιν γνωμοδότησης του ΚΑΣ. Η εικόνα για το σύνολο των ζημιών στις Ιερές μονές θα ολοκληρωθεί ως το τέλος της εβδομάδας.

Σεισμός: Σε εγρήγορση οι σεισμολόγοι για τα ρίχτερ στο Άγιο Όρος

Οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούσαν ότι η σεισμική ακολουθία που είχε καταγραφεί στο Άγιον Όρος ολοκληρώθηκε πριν από μερικούς μήνες.

Μέχρι που το μεσημέρι του Σαββάτου ο Εγκέλαδος έκανε δυναμική επανεμφάνιση στην περιοχή, χτυπώντας με 5,3 ρίχτερ, προκαλώντας υλικές ζημιές περίπου 7 εκατομμυρίων ευρώ και αναστατώνοντας και πάλι μοναχούς και προσκυνητές. Η περιοχή επανήλθε στο επίκεντρο των σεισμολόγων, ενώ η ισχυρή δόνηση αποτέλεσε επιβεβαίωση του ρεπορτάζ του «Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής», σύμφωνα με το οποίο η χώρα βρίσκεται σε φάση σεισμικής έξαρσης.

Ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης, εκτίμησε ότι η δόνηση του Σαββάτου «αποτελεί συνέχεια αυτής της ακολουθίας που έχει ξεκινήσει από τον Ιούνιο του 2024. Εχουν καταγραφεί περισσότερα από 1.500 γεγονότα στην περιοχή, μικρά και μεγάλα, οκτώ από αυτά ήταν με μεγέθη μεγαλύτερα από 4 βαθμούς ρίχτερ». Τόνισε ότι τα 5,3 ρίχτερ του Σαββάτου αποτελούν κλιμάκωση του φαινομένου. «Πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή», είπε.

Ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος με ανάρτησή του επεσήμανε ότι η δράση στον Αθω ξεκίνησε τον Μάιο 2024. «Ηδη από τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβρη του 2024 είχαμε εντοπίσει ότι εξελίσσεται εκεί αργή προσεισμική ακολουθία, με άνω όριο αναμενόμενου μεγέθους το 6, το οποίο επεσήμανα με 3 σχετικά μηνύματα προς τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ. Το Φεβρουάριο του 2025 το μέγεθος έφθασε το 4,9. Δεν γνωρίζουμε ισχυρό σεισμό στην περιοχή στο παρελθόν», έγραψε και διατήρησε τις αμφιβολίες του για το αν ήταν ο κύριος σεισμός.

Και ο καθηγητής Σεισμολογίας ΑΠΘ Κώστας Παπαζάχος είπε ότι δεν μπορεί να δηλώσει ότι ο σεισμός των 5,3 ρίχτερ ήταν ο κύριος. «Διότι πρόκειται για μια ακολουθία που έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου δώδεκα μήνες και σε πιο έντονη φάση είναι περίπου δέκα μήνες, μια και έχουμε σεισμούς τον προηγούμενο Ιούλιο, Σεπτέμβριο, Δεκέμβριο, Φλεβάρη, σεισμούς πάνω από 4,5, οι οποίοι έχουν γίνει αισθητοί στην περιοχή και έχουν προκαλέσει κάποιες μικρές βλάβες. Θα πρέπει να είμαστε λίγο συντηρητικοί σε ό,τι αφορά τις δυσμενέστερες εκτιμήσεις που μπορούμε να κάνουμε», ανέφερε.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ, Ευθύμιο Λέκκα, η επανεμφάνιση της σεισμικής δραστηριότητας σε ένα ρήγμα, που οι ειδικοί είχαν υπολογίσει ότι είχε εκτονωθεί πέρσι και τελικά επανέρχεται με ισχυρότερη δόνηση, δημιουργεί προβληματισμό.

Αμέσως μετά την ισχυρή δόνηση, στο Αγιον Ορος μετέβη ομάδα εργασίας του Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΤΕΕ, του Κέντρου Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς (ΚΕΔΑΚ), του ΙΤΣΑΚ και του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, τα μέλη της οποίας επισκέφθηκαν και επιθεώρησαν τέσσερα μοναστήρια του Αγίου Ορους, τις Μονές Δοχειαρίου, Ξενοφώντος, Αγίου Παντελεήμονος και Σίμωνος Πέτρας.

«Από την έως τώρα εικόνα από τα τέσσερα μοναστήρια, τις αναφορές που είχαμε από άλλες μονές που θα επισκεφθούμε, αλλά και τις δικές μας εκτιμήσεις με βάση την απόσταση από το επίκεντρο του σεισμού, πιστεύουμε ότι το κόστος της συνολικής αποκατάστασης των ζημιών, από τον σεισμό, εντός του Αγίου Ορους θα είναι της τάξεως των έξι-επτά εκατομμυρίων ευρώ, αλλά αυτό είναι μια πρώτη εκτίμηση, θα πρέπει να επισκεφθούμε και άλλες μονές», ανέφερε στο ΑΜΠΕ ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ και γενικός διευθυντής του ΚΕΔΑΚ, Ηλίας Περτζινίδης.

Οπως είπε, υπάρχουν ζημιές που απαιτούν άμεσες παρεμβάσεις, όχι διότι κινδυνεύουν με κατάρρευση κτίρια, αλλά επειδή μπορεί να υπάρξει, σε κάποιον επόμενο ισχυρό σεισμό, κατάρρευση δομικών στοιχείων των κτιρίων.Τις επόμενες μέρες το κλιμάκιο θα επισκεφθεί τις Μονές Ζωγράφου και Κοσταμονίτου, που είναι πιο κοντά στο επίκεντρο του σεισμού, σε σχέση με άλλες πιο απομακρυσμένες, καθώς και τις Μονές Χιλανδαρίου, Διονυσίου, Γρηγορίου, Αγίου Παύλου.

Με δηλώσεις του στον ΕΤΚ, ο διακεκριμένος σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος αναφέρθηκε στη σύγχρονη σεισμική πορεία της χώρας, εξηγώντας ότι η τελευταία περίοδος έξαρσης καταγράφηκε μεταξύ 2019 και 2021, ενώ από τον Οκτώβριο του 2021 έως σήμερα βρισκόμαστε σε φάση ύφεσης, με τη συνθήκη αυτή από τις αρχές του 2025 να έχει αλλάξει.

Οπως ξεκαθαρίζει, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια το πότε και το πού. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν περιοχές που χρήζουν ιδιαίτερης παρακολούθησης. Στο μικροσκόπιο των επιστημόνων βρίσκονται το Κεντρικό Ιόνιο και ειδικότερα το «τρίγωνο» Λευκάδας-Ζακύνθου-Κεφαλλονιάς, ο Κορινθιακός Κόλπος και το ανατολικό σεισμικό τόξο των Δωδεκανήσων.

Διοικητής Αγίου Όρους για τον σεισμό 5,3 Ρίχτερ στο EleftherosTypos.gr: «Κανένα κτίριο δεν έχει χαρακτηριστεί ”κόκκινο”»

Σε επαγρύπνηση βρίσκεται η Αθωνική Πολιτεία μετά τον σεισμό 5,3 Ρίχτερ που σημειώθηκε το Σάββατο (7/6), με αποτέλεσμα κτίρια και 4 Μοναστήρια να υποστούν ζημιές.

Το EleftherosTypos.gr επικοινώνησε με τον Διοικητή του Αγίου Όρους, Αλκιβιάδη Στεφανή, ο οποίος τόνισε ότι Πολιτεία και Αρχές βρίσκονται σε πλήρη επαγρύπνηση, ενώ όσον αφορά τη ζωή μέσα στο «Περιβόλι της Παναγίας» για τους εργαζόμενους και τους μοναχούς, όλα κυλούν ομαλά.

«Τον τελευταίο χρόνο το Άγιον Όρος βιώνει μία κατάσταση που δεν θα την χαρακτήριζα πρωτόγνωρη ως προς τους σεισμούς, αλλά πρωτόγνωρη ως προς τη συχνότητά τους. Μέσα σε έναν χρόνο έχουν λάβει χώρα περίπου 1.000 σεισμοί, με τους 8 να είναι άνω των 4 Ρίχτερ, με αποκορύφωμα αυτόν του Σαββάτου (7/6) με τα 5,3 Ρίχτερ. Επίσης, αρκετές φορές μέσα σε μία ημέρα μπορεί να είχαμε και 100 σεισμούς» ανέφερε ο Διοικητής του Αγίου Όρους, Αλκιβιάδης Στεφανής.

Στη συνέχεια ο ίδιος πρόσθεσε, ότι οι μοναχοί και οι εργαζόμενοι του Αγίου Όρους έχουν «συνηθίσει» πια την έντονη σεισμική δραστηριότητα, ωστόσο, λόγω της συχνότητας υπάρχει εφησυχασμός και πολλές φορές δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, με αποτέλεσμα να «είμαστε απρόσεκτοί».

«Μετά τον σεισμό των 5,3 Ρίχτερ η ζωή αποκαταστάθηκε άμεσα και μέσα στην ημέρα όλα λειτούργησαν και πάλι φυσιολογικά, δηλαδή δεν πήγε η ζωή των μοναχών και του μόνιμου προσωπικού στο Άγιο Όρος πίσω. Στον αντίποδα, οι κρατικές υπηρεσίες ξεκίνησαν τις διαδικασίες, όπως προστάσει το πρωτόκολλο σε τέτοιες περιπτώσεις. Παράλληλα, το επόμενο χρονικό διάστημα έχει προγραμματίσει να μας επισκεφτεί και ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, ώστε να μιλήσει με τους αρμόδιους φορείς» υπογράμμισε στο EleftherosTypos.gr ο κ. Στεφανής.

Όσον αφορά τα Μοναστήρια και τις ζημιές που έχουν υποστεί, ο Διοικητής του Αγίου Όρους συμπλήρωσε ότι οι Μονές με δικές τους ομάδες έχουν προχωρήσει ήδη σε ελέγχους και έχουν καταγράψει τις ζημιές, ενώ αυτή τη στιγμή στο Άγιο Όρος βρίσκονται σε επαγρύπνηση αρμόδιες υπηρεσίες με ειδικά οχήματα, στελέχη της ΕΜΑΚ, δασοκομάντος και σκυλιά, προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τέτοιες κρίσεις.

«Έχει ολοκληρωθεί η πρώτη καταγραφή των ζημιών και των σημαντικότερων κτιρίων και αναμένουμε στη συνέχεια να έρθουν αρχιτέκτονες, αρχαιολόγοι, μηχανικοί και συντηρητές προκειμένου να προχωρήσουν σε ακόμη πιο εξειδικευμένο έλεγχο. Όλα τα κτίρια στο Άγιο Όρος είναι ιστορικά και φυσικά άνω των 1.000 ετών, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως στην ακολουθία των χρόνων έγιναν παρεμβάσεις για την ενίσχυσή τους, οπότε δεν είναι τόσο εύκολο να υπάρξουν μεγάλες ζημιές. Φυσικά, υπήρξαν σε κάποιες περιπτώσεις πτώσεις σοβάδων, ρωγμές, και ζημιές σε τρούλους, αλλά κανέναν από τα κτίρια δεν χαρακτηρίστηκε «κόκκινο», που να απαγορεύεται κάποιος να μπει μέσα. Η μοναδική σύσταση της Επιτροπής είναι οι επισκέπτες να προσέχουν πως μπαίνουν στα κτίρια και να είναι προσεκτικοί» σημείωσε στο EleftherosTypos.gr ο Αλκιβιάδης Στεφανής.