Μετά την παρουσία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις 18 Αυγούστου στον Λευκό Οίκο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται τώρα να συντάξουν μια «πρόταση σκελετού» για εγγυήσεις ασφαλείας κατά τη διάρκεια των επόμενων 15 ημερών. Η πρόταση θα εξετάσει σε τι είναι πρόθυμοι να δεσμευτούν οι σύμμαχοι της Ουκρανίας προκειμένου να αποτραπούν μελλοντικές επιθέσεις, αν επιτευχθεί μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ή μια ειρηνευτική συμφωνία.

Για την Ουκρανία και τους συμμάχους της, το σημείο εκκίνησης για οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις απαιτεί να αναγνωριστεί και να επισημανθεί ότι ο λόγος της Ρωσίας δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά στην ονομαστική του αξία, δεδομένης της μακράς ιστορίας των παραβίασης των συνθηκών και των συμφωνιών.

Η Ρωσία έχει υποσχεθεί να σεβαστεί τα σύνορα και την κυριαρχία της Ουκρανίας στο παρελθόν για παράδειγμα, όταν υπέγραψε το Μνημόνιο της Βουδαπέστης το 1994 που οδήγησε στη παράδοση του σοβιετικού πυρηνικού οπλοστασίου στη Μόσχα, με σεβασμό στην εδαφική κυριαρχία του Κιέβου (που την παραβίασαν οι Ρώσοι σε Κριμαία και Ντονμπάς) αλλά και όταν η Ρωσία και η Ουκρανία υπέγραψαν τη Συνθήκη Φιλίας, Συνεργασίας και Εταιρικής Σχέσης του 1997, την οποία επίσης παραβίασαν.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, η Ουκρανία παρέμεινε ανένδοτη ότι οι ισχυρές και δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας από τους εταίρους της αποτελούν απαραίτητη συνιστώσα οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας. Ο Ζελένσκι έχει ζητήσει επανειλημμένα την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ. Η ισχυρή ρήτρα του ΝΑΤΟ δεν δεσμεύει, ωστόσο, τα κράτη-μέλη της σε πλήρη στρατιωτική επέμβαση σε περίπτωση τέτοιας επίθεσης, καλώντας τους αντίθετα να παράσχουν αυτό που θεωρούν απαραίτητο για να βοηθήσουν τους εταίρους τους.

Την ίδια στιγμή, η Ρωσία έχει απορρίψει κατηγορηματικά την ένταξη στο ΝΑΤΟ ή την ανάπτυξη ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας, με αυτές τις δύο παραμέτρους να θεωρούνται ως οι ισχυρότεροι αποτρεπτικοί παράγοντες για μελλοντικές επιθέσεις.

Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων συνομιλιών, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν ισχυρή υποστήριξη για μια εγγύηση τύπου άρθρου 5 που υποστηρίζεται από μια ομάδα Ευρωπαίων συμμάχων γνωστή ως «Συμμαχία των Πρόθυμων». Ενα σχέδιο αυτού του είδους θα ευθυγραμμιστεί με την επιμονή του Ντόναλντ Τραμπ ότι η Ευρώπη φέρει το κόστος και την ευθύνη για την εγγύηση της ασφάλειας της Ουκρανίας, αν και οι λεπτομέρειές του εξακολουθούν να είναι ασαφείς.

Πιο πρόσφατα, ο Ζελένσκι πρότεινε επίσης ένα σχέδιο για την αγορά αμερικανικών όπλων αξίας 90 δισ. δολαρίων ως μέρος εγγυήσεων ασφαλείας, σε μια προσπάθεια να απευθυνθεί στις ΗΠΑ συνδέοντας την άμυνα της Ουκρανίας με τα οικονομικά συμφέροντα της Αμερικής.

Η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι η καλύτερη και μόνη γνήσια εγγύηση ασφαλείας για την Ουκρανία, αλλά με αυτή εκτός τραπεζιού ,το επόμενο καλύτερο πράγμα θα ήταν μια νέα συμφωνία ασφαλείας από μια ομάδα δεσμευμένων δυτικών συμμάχων που θα οραματιστούν την παρουσία των ευρωπαϊκών στρατευμάτων στο έδαφος και θα περιλαμβάνει ένα σύνολο σαφών και άνευ όρων διατάξεων όπως η μακροπρόθεσμη οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη.

Η απροθυμία να προσφερθεί το άρθρο 5 είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο ακόμη και το άνοιγμα της διαδικασίας ένταξης του ΝΑΤΟ για την Ουκρανία έχει απορριφθεί δυστυχώς από το 2022. Αυτό που μπορεί να προσφέρει αξιόπιστα η Ευρώπη δεν είναι εγγυήσεις ασφαλείας, αλλά περισσότερα χρήματα και στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία.

Ο υπογράφων εκτιμά ότι μια ρεαλιστική πρόταση θα μπορούσε να είναι η ανάπτυξη μονάδων υλικοτεχνικής υποστήριξης σε δυτικές περιοχές της Ουκρανίας (Λβιβ, Γιαβορίβ, Κοροστέλ, Κόβελ, Λουτς, Τσερνοβίτσι, Ιβάνο Φράνκιφσκ κ.ά.), μακριά από τη γραμμή του μετώπου, όπως και περιπολίες μη επανδρωμένων αεροσκαφών πάνω από την Ανατολική Ουκρανία και τη Μαύρη Θάλασσα. Μια συνεχιζόμενη προμήθεια όπλων και εξοπλισμού όπως και η βοήθεια για τη δημιουργία μιας αυτάρκους ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας είναι άλλες πιθανές εγγυήσεις ασφαλείας, δεδομένου ότι η ουκρανική πολεμική βιομηχανία είναι υψηλού επιπέδου.

Μια πιθανή προσφορά της Ρωσίας να κατοχυρώσει τον νομικό της κώδικα να μην παραβιάσει την κυριαρχία της Ουκρανίας ή άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αυτή η νομοθεσία θα ήταν χωρίς νόημα και θα μπορούσε να αλλάξει εν μία νυκτί, σημειώνοντας ότι ο ρωσικός ποινικός κώδικας απαγόρευε ήδη τον σχεδιασμό, την προετοιμασία, την απελευθέρωση, ή τη διεξαγωγή ενός επιθετικού πολέμου, ο οποίος δεν εμπόδισε την εισβολή της στην Ουκρανία.

Εκτιμάται ότι ο τρόπος για να αποφευχθούν οι αποτυχίες του Μνημονίου της Βουδαπέστης είναι δυτικά στρατεύματα μόνιμα στο έδαφος στην Ουκρανία, υποστηριζόμενα από ναυτικές δυνάμεις στη Μαύρη Θάλασσα σε εναλλαγή, όπως και δυτική αντιαεροπορική και πυραυλική άμυνα. Ομως ο αρχικός σχεδιασμός για τη «Συμμαχία των Πρόθυμων», που έκανε λόγο για περίπου 10.000-20.000 στρατιώτες, επικεντρώθηκε στην εκπαίδευση του ουκρανικού στρατού.

Αν μιλάμε τώρα σοβαρά για μια δύναμη τύπου άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, οι υποθέσεις σχεδιασμού της «Συμμαχίας των Πρόθυμων» θα πρέπει να αλλάξουν εντελώς, (απαιτώντας) μια νέα διαδικασία σχεδιασμού για μια πολύ μεγαλύτερη και βαριά ένοπλη δύναμη.

Ακόμη και αν σχηματιστεί ένα πιο συνεκτικό σχέδιο, εξακολουθούν να παραμένουν βασικά ερωτήματα, συμπεριλαμβανομένου του αν η Μόσχα μπορεί να πειστεί να αφήσει τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, αν δεν είναι υπό την ανώτατη διοίκηση του ΝΑΤΟ/SHAPE και αν μια μελλοντική ρύθμιση τύπου άρθρου 5 θα περιλαμβάνει πυρηνικές εγγυήσεις ή δέσμευση όλων των συμμετεχόντων της να υπερασπιστεί την Ουκρανία, αν η Ρωσία επιτεθεί ξανά.

ΣΥΣΚΕΨΗ

Τι συζήτησαν οι αρχηγοί ΓΕΕΘΑ του ΝΑΤΟ

Οι κορυφαίοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ από τα 32 κράτη-μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας πραγματοποίησαν χθες σύσκεψη μέσω βιντεοκλήσης και συζήτησαν τις εξελίξεις σχετικά με την Ουκρανία, δήλωσε ο επικεφαλής της στρατιωτικής επιτροπής του ΝΑΤΟ, Ιταλός ναύαρχος Τζουζέπε Κάβο Ντραγκόνε.

Τους 32 αρχηγούς ΓΕΕΘΑ ενημέρωσε ο ανώτατος διοικητής των αμερικανικών και συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη (SACEUR / USEUCOM), πτέραρχος Αλέξους Γκρίνκεβιτς, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντα, έκανε μια εμπεριστατωμένη αναφορά για το τρέχον περιβάλλον ασφαλείας, τα μείζονα ζητήματα ευρωπαϊκής ασφάλειας και τις ρωσικές απειλές, καθώς και για τις εν εξελίξει προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία.

Ο Τραμπ, αφού απέκλεισε την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ικανοποιώντας ουσιαστικά ένα από τα πάγια αιτήματα του Κρεμλίνου, σημείωσε ότι σε περίπτωση ειρήνευσης στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ δεν θα αναπτύξουν χερσαίες μονάδες στην πολυεθνική δύναμη διαβεβαίωσης, αλλά θα συνδράμουν αεροπορικώς (εναέριες περιπολίες και επιτήρηση γραμμών) στην αεράμυνα, όπως και με παροχή εξειδικευμένων πληροφοριών στο Κίεβο και στους Ευρωπαίους συμμάχους. Επιπλέον συμμαχικές ναυτικές δυνάμεις θα αναπτυχθούν στη Μαύρη Θάλασσα, με εξόχως σημαντικό τον ρόλο των Βρετανών.

Σε συνέντευξή του στο Fox News ο Ολλανδός γ.γ. του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος ήταν παρών στη Σύνοδο Κορυφής στο Λευκό Οίκο δήλωσε ότι δεν υπήρξε συμφωνία για την ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία, αλλά τους τελευταίους δύο μήνες, υπό τον Βρετανό πρωθυπουργό, Κιρ Στάρμερ, και τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, μια ομάδα 30 κρατών εργάζεται πάνω στην έννοια των εγγυήσεων ασφαλείας.

Ο Στάρμερ σημείωσε στη «Συμμαχία των Προθύμων» ότι εκπρόσωποί τους θα συναντηθούν με Αμερικανούς αξιωματούχους μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες για να συζητήσουν για τις εγγυήσεις ασφαλείας και «να προετοιμαστούν για την ανάπτυξη μιας δύναμης διαβεβαίωσης, αν βέβαια τερματιστούν οι εχθροπραξίες», δήλωσε εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ.

Η Ρωσία έχει παραβιάσει 28 συνθήκες

Η Ρωσία συστηματικά και κατ’ εξακολούθηση παραβίασε 28 διμερείς συμφωνίες που είχε υπογράψει στις 28 Ιανουαρίου 2003 στο Κίεβο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Ουκρανό ομόλογο του Λεόνιντ Κούτσμα. Μια από αυτές που δεν έχει αναφερθεί είναι η συνθήκη για τα ρωσοουκρανικά σύνορα, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ από τις 23 Απριλίου 2004. Η συνθήκη ορίζει τα κρατικά σύνορα από το σημείο συμβολής της Ρωσικής Ομοσπονδίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας ως το σημείο που βρίσκεται στην ακτή του κόλπου του Ταγκανρόγκ στην Αζοφική Θάλασσα.

Θεωρείται ότι το σημείο σύνδεσης των συνόρων Ουκρανίας, Ρωσίας και Λευκορωσίας είναι ο συνοριακός κόμβος στο χωριό Σενκίβκα της περιφέρειας Τσερνιχόφ, εξ ολοκλήρου εντός της επικράτειας της Ουκρανίας. Σύμφωνα με την επίσημη ταξινόμηση του ΟΗΕ, αυτό το τριπλό σημείο σύνδεσης χαρακτηρίζεται ως «080 byruua» (με αλφαβητική σειρά: by – Λευκορωσία, ru – Ρωσία, ua – Ουκρανία).

Σύγκρουση

Κατά την περίοδο μεταξύ της υπογραφής και της επικύρωσης της συνθήκης, έλαβε χώρα η σύγκρουση στη νήσο Τούζλα, η οποία πυροδοτήθηκε από την κατασκευή ενός φράγματος από τη Ρωσία στο Στενό Κερτς από τη χερσόνησο Ταμάν ως το νησί Τούζλα. Οι αναλυτές πίστευαν ότι η σύγκρουση είχε ως στόχο να ασκήσει πίεση στην Ουκρανία σχετικά με την οριοθέτηση των συνόρων στο Στενό Κερτς και τη Αζοφική Θάλασσα. Η συνθήκη τέθηκε σε ισχύ την ημερομηνία ανταλλαγής εγγράφων επικύρωσης στις 23 Απριλίου 2004. Ξεκινώντας την ένοπλη επιθετικότητά της κατά της Ουκρανίας το 2014, η Μόσχα έχει παραβιάσει θεμελιώδεις κανόνες και αρχές του Διεθνούς Δικαίου, καθώς και μια σειρά διμερών και πολυμερών συνθηκών και συμφωνιών.