Tο πρόσωπο κλειδί φαίνεται αν είναι ο στενός συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος έχει αναλάβει να μεσολαβήσει για τον τερματισμό του πολέμου, αλλά σύμφωνα με την ανάλυση του Politico η παρουσία του δεν εμπνέει και πολύ μεγάλη σιγουριά καθώς επικρίνεται για βεβιασμένες κινήσεις που υποδηλώνουν την απειρία του αλλά και ότι εύκολα υιοθετεί τις ρωσικές θέσεις.

Σύμφωνα με το politico, ορισμένοι απογοητευμένοι Αμερικανοί, Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι μέρος του προβλήματος είναι η ατομική προσέγγιση του Στιβ Γουίτκοφ, ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ για τις ειρηνευτικές αποστολές και βασικού διαπραγματευτή στο ουκρανικό ζήτημα.

Σύμφωνα με επτά πρόσωπα που γνωρίζουν τις εσωτερικές συζητήσεις, ο Γουίτκοφ αρνήθηκε να συμβουλευτεί ειδικούς και συμμάχους, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται άλλοτε απληροφόρητος και άλλοτε απροετοίμαστος. Δύο εξ αυτών σημείωσαν ότι προσεγγίζει τη σύγκρουση «μέσα από το πρίσμα του real estate», σαν να επρόκειτο για μια διαμάχη ακινήτων.

Όπως αναφέρει σε άρθρο του το Politico, επικαλούμενο 13 πρόσωπα, ανάμεσά τους Αμερικανούς και ξένους αξιωματούχους, ο πόλεμος είναι πολύ πιο περίπλοκος απ’ όσο φαίνεται να αντιλαμβάνεται ο στενός συνεργάτης του Τραμπ, τον οποίο κατηγορούν για την αδυναμία των αμερικανικών προσπαθειών να αποσπάσουν ουσιαστικές παραχωρήσεις από τη Μόσχα.

«Η απειρία του είναι εμφανής· έχει την προσοχή του προέδρου, αυτό είναι ξεκάθαρο, αλλά υπάρχει σύγχυση για το τι ακριβώς έχει ειπωθεί και συμφωνηθεί», ανέφερε ένα από τα άτομα που μίλησαν στο Politico για το ζήτημα.

Ένας δεύτερος ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης υπερασπίστηκε την προσέγγιση του Γουίτκοφ, λέγοντας ότι τα αποτελέσματα της διπλωματίας του «μιλούν από μόνα τους, με τη μορφή της ιστορικής διμερούς συνάντησης μεταξύ Τραμπ και Πούτιν και των Ευρωπαίων ηγετών που βρέθηκαν στον Λευκό Οίκο λιγότερο από 48 ώρες αργότερα».

«Λειτουργεί σαν ένας απρόβλεπτος παίκτης», δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος με γνώση του διπλωματικού του στυλ. «Μιλά με όλους αυτούς τους ανθρώπους, αλλά κανείς δεν ξέρει τι λέει σε αυτές τις συναντήσεις. Δηλώνει κάτι δημόσια και μετά αλλάζει γνώμη. Είναι δύσκολο να υπάρξει συνέχεια σε αυτό».

Μετά την ενημέρωση για το ρεπορτάζ του Politico, ο Λευκός Οίκος απέστειλε δηλώσεις από έξι πρόσωπα που επαινούν τον Γουίτκοφ. Σε μία από αυτές, ο Βρετανός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Τζόναθαν Πάουελ, ανέφερε ότι ο Γουίτκοφ «κατάφερε να ανοίξει πόρτες που κανείς άλλος δεν μπορούσε» και ότι «είναι ακριβώς ο τύπος ανθρώπου» που φέρνει αποτελέσματα στη διπλωματία, εστιάζοντας «στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ βασικών ηγετών … και κινούμενος αθόρυβα για να κλείσει μια συμφωνία».

Σε άλλη δήλωση, ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς είπε: «Ο Γουίτκοφ έχει σημειώσει περισσότερη πρόοδο προς τον τερματισμό της αιματοχυσίας στην Ουκρανία απ’ όλους τους επικριτές του μαζί».

Ποιος είναι ο Στιβ Γουίτκοφ

Τον Νοέμβριο του 2024, η Wall Street Journal έγραψε πως «οι συνάδελφοι του Γουίτκοφ στον κόσμο του real estate τον περιγράφουν ως έξυπνο, ευγενικό και ταλαντούχο διαπραγματευτή, με επαφή με τον απλό λαό». Ο γεννημένος στις 15/3 του 1957, Steven Charles Witkoff, ιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Witkoff Group, εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων και επενδύσεων με έδρα τη Νέα Υόρκη, έχει συμμετάσχει στη χρηματοδότηση, την επανατοποθέτηση και την κατασκευή περισσότερων από 70 ακινήτων σε μεγάλες επιχειρηματικές περιοχές των ΗΠΑ. Γνωρίζει τον Τραμπ από τη δεκαετία του ‘80, όταν εργαζόταν ως δικηγόρος ακινήτων και μεταξύ των πελατών του ήταν ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ. Έγιναν φίλοι, μετά τη συνεργασία τους επί μιας επιχειρηματικής συμφωνίας.

Στο διορισμό του ο εκλεγμένος πρόεδρος τον περιέγραψε ως «έναν πολύ σεβαστό ηγέτη στις επιχειρήσεις και τη φιλανθρωπία» και τόνισε πως μπορεί να γίνει «μια ασίγαστη φωνή για την ειρήνη» στην περιοχή, μολονότι δεν είχε καμία προτέρα εμπειρία στη διπλωματία ή την πολιτική στη Μέση Ανατολή.

Υπάρχουν εν τω μεταξύ, αναφορές για επιχειρηματικές συναλλαγές του με κρατικά επενδυτικά ταμεία της Μέσης Ανατολής και χώρες που έχουν πετρέλαιο, τα οποία θα μπορούσαν ενδεχομένως να παρουσιάσουν σύγκρουση συμφερόντων στον διπλωματικό του ρόλο. Για παράδειγμα, είχε οικονομικές αλληλεπιδράσεις με επενδυτικά κεφάλαια από το Κατάρ και το Άμπου Ντάμπι -που δείχνουν πως έχει επιχειρηματικές διασυνδέσεις με την περιοχή.

FT: Ο Τραμπ προτείνει ειρηνευτικές δυνάμεις της Κίνας στην Ουκρανία – Στηρίζει την πρόταση Πούτιν

Ο Ντόναλντ Τραμπ σύμφωνα με τους Financial Times προτείνει ειρηνευτικές δυνάμεις από την Κίνα στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τους Financial Times, ο Αμερικανός πρόεδρος των ΗΠΑ φέρεται να πρότεινε την ανάπτυξη κινεζικών ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, στηρίζοντας την πρόταση που είχε διατυπώσει ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν.

Ουκρανία: Το μήνυμα Ζελένσκι

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κάλεσε την Παρασκευή να αναβαθμιστούν επειγόντως σε επίπεδο ηγετών οι συνομιλίες για τις εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, ζητώντας τη συμμετοχή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι επιδιώκουν ισχυρές δεσμεύσεις από τους συμμάχους του Κιέβου ως μέρος μιας ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, που διανύει ήδη τον τέταρτο χρόνο του.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Κίεβο, ο Ζελένσκι ανέφερε ότι αναμένει να συνεχίσει τις συζητήσεις με Ευρωπαίους ηγέτες την επόμενη εβδομάδα για δεσμεύσεις ασφαλείας στα πρότυπα του ΝΑΤΟ.

«Χρειαζόμαστε μια αρχιτεκτονική που να είναι ξεκάθαρη για όλους», είπε. «Στη συνέχεια θέλουμε να επικοινωνήσουμε με τον πρόεδρο Τραμπ κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης… και να του πούμε πώς το βλέπουμε εμείς». Ο Ζελένσκι πρόσθεσε ότι θα ήθελε επίσης να δει τους συμμάχους να επικυρώνουν τυχόν εγγυήσεις ασφαλείας μέσω των εθνικών τους κοινοβουλίων.

«Θέλουμε νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας. Δεν θέλουμε (άλλο ένα) Μνημόνιο της Βουδαπέστης», τόνισε, αναφερόμενος στη συμφωνία του 1994, στο πλαίσιο της οποίας η Ουκρανία εγκατέλειψε το πυρηνικό της οπλοστάσιο με αντάλλαγμα διαβεβαιώσεις ασφαλείας.

Μερτς: Ο πόλεμος στην Ουκρανία «θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμη πολλούς μήνες»

“Ο πόλεμος αυτός θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμη πολλούς μήνες. Εμείς θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να προετοιμαστούμε γι αυτό. Είμαστε έτοιμοι”, δήλωσε ο Μερτς, για τον οποίο “η διατήρηση αυτού του ‘συνασπισμού των προθύμων’ είναι μια “προτεραιότητα” του ζεύγους Γαλλίας – Γερμανίας.

Για τον καγκελάριο, οι περίπου 30 σύμμαχοι, κυρίως Ευρωπαίοι, της Ουκρανίας που έχουν συγκροτηθεί υπό αυτή την ονομασία είναι “έτοιμοι, σε ευρεία συναίνεση, να βοηθήσουν την Ουκρανία με πολύ συγκεκριμένο τρόπο”.

“Δεν θα εγκαταλείψουμε την Ουκρανία”, πρόσθεσε ακόμη ο Μερτς στο τέλος του γαλλογερμανικού υπουργικού συμβουλίου.

Οι Ευρωπαίοι επέστρεψαν από ένα ταξίδι στον Λευκό Οίκο δηλώνοντας ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν συμφώνησε, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας με τον Ντόναλντ Τραμπ, να συναντήσει τον Ουκρανό ηγέτη Βολοντίμιρ Ζελένσκι εντός των δύο επόμενων εβδομάδων.

Ωστόσο, ο επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης διαπίστωσε ότι “δεν υπάρχει προφανώς καμιά βούληση εκ μέρους του προέδρου Πούτιν να συναντήσει τον πρόεδρο Ζελένσκι”, καθώς ο Ρώσος ηγέτης “έθεσε προϋποθέσεις που είναι απολύτως απαράδεκτες”.

Εάν ο αρχηγός του ρωσικού κράτους δεν συναντήσει τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι έως τη Δευτέρα όπως έχει ζητήσει ο Ντόναλντ Τραμπ, “αυτό θα σημαίνει ότι ο πρόεδρος Πούτιν θα έχει εξαπατήσει τον πρόεδρο Τραμπ”, δήλωσε ο Μακρόν.

“Θα συζητήσουμε ξανά την προσεχή εβδομάδα για πώς θα προχωρήσουμε”, πρόσθεσε ο Μερτς.

Ουκρανία: το σχέδιο των Ευρωπαίων

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξετάζουν το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας ζώνης ασφαλείας 40 χιλιομέτρων μεταξύ των ρωσικών και ουκρανικών μετώπων στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, μια πρόταση την οποία η Μόσχα έχει αποδεχθεί και που πιθανότατα θα αυξήσει τον αριθμό των ευρωπαϊκών ειρηνευτικών στρατευμάτων.

Σύμφωνα με το Politico που επικαλείται πέντε Ευρωπαίους διπλωμάτες, η πρόταση αυτή είναι μία από τις πολλές που εξετάζουν στρατιωτικοί και πολιτικοί αξιωματούχοι σε περίπτωση μιας μεταπολεμικής συμφωνίας ή μιας εκεχειρίας στην Ουκρανία. Ωστόσο, δεν υπάρχει συμφωνία για το πόσο βαθιά θα μπορούσε να είναι η ζώνη, ενώ παραμένει ασαφές αν το Κίεβο θα αποδεχόταν ένα τέτοιο σχέδιο, καθώς πιθανότατα θα συνεπαγόταν εδαφικές παραχωρήσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν φαίνεται να συμμετέχουν στις συζητήσεις για τη ζώνη ασφαλείας.

Το γεγονός ότι αξιωματούχοι εξετάζουν το ενδεχόμενο να αποκλείσουν μια λωρίδα γης εντός της Ουκρανίας για να επιβάλουν μια εύθραυστη ειρήνη δείχνει την απελπισία των συμμάχων του ΝΑΤΟ να βρεθεί λύση σε έναν πόλεμο που πλησιάζει τον τέταρτο χρόνο του. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει δείξει καμία διάθεση να σταματήσει τις εχθροπραξίες. Την Πέμπτη η Μόσχα εξαπέλυσε μια σπάνια επίθεση στο κέντρο του Κιέβου, σκοτώνοντας τουλάχιστον 19 ανθρώπους και προκαλώντας ζημιές σε γραφεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Πιάνονται από τα μαλλιά», δήλωσε ο Τζιμ Τάουνσεντ, πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου αρμόδιος για την πολιτική της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ επί διακυβέρνησης Ομπάμα. «Οι Ρώσοι δεν φοβούνται τους Ευρωπαίους. Και αν πιστεύουν ότι μερικοί Βρετανοί και Γάλλοι παρατηρητές θα τους αποτρέψουν από το να προελάσουν στην Ουκρανία, τότε κάνουν λάθος».

Η προοπτική μιας διχοτόμησης είναι γεμάτη ιστορικούς συνειρμούς. Ευρωπαίοι διπλωμάτες αποφεύγουν να την παρομοιάσουν με την αυστηρά φυλασσόμενη διαίρεση Βόρειας και Νότιας Κορέας, που τεχνικά παραμένουν σε πόλεμο. Την συγκρίνουν περισσότερο με τη διχοτόμηση της Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Ο Πούτιν και οι στενοί του συνεργάτες έχουν δηλώσει ότι εργάζονται για τη δημιουργία ζωνών ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων της Ρωσίας με την Ουκρανία, κάτι που θα αυξήσει την απόσταση μεταξύ της Μόσχας και του ουκρανικού πυροβολικού και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Ωστόσο, δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες για το τι θα περιλαμβάνουν αυτά τα σχέδια.

Ανοιχτό παραμένει και το ζήτημα του αριθμού των στρατιωτών που θα χρειαστούν για την επιτήρηση της ζώνης ασφαλείας. Σύμφωνα με συζητήσεις αξιωματούχων, ο αριθμός κυμαίνεται από 4.000 έως και 60.000 στρατιώτες, χωρίς ωστόσο να έχουν υπάρξει μέχρι στιγμής δεσμεύσεις από χώρες, ενώ ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει αποστασιοποιηθεί από το ενδεχόμενο αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας.

Το ΝΑΤΟ ήδη δυσκολεύεται να συγκροτήσει μια δύναμη ταχείας αντίδρασης 300.000 στρατιωτών για την υπεράσπιση της ανατολικής πτέρυγας της Συμμαχίας από ενδεχόμενη μελλοντική ρωσική επίθεση. Οποιαδήποτε ειρηνευτική δύναμη θα είχε διπλό ρόλο: περιπολίες κοντά στη ζώνη αποστρατιωτικοποίησης και ταυτόχρονη εκπαίδευση ουκρανικών δυνάμεων, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες.

Οι σύμμαχοι αποφεύγουν προς το παρόν να προχωρήσουν σε δημόσιες δεσμεύσεις για αποστολή στρατευμάτων, εν αναμονή κρίσιμων διευκρινίσεων. Όπως επισημαίνει Ευρωπαίος αξιωματούχος, τα ερωτήματα περιλαμβάνουν τους κανόνες εμπλοκής για τα νατοϊκά στρατεύματα στην πρώτη γραμμή, τον τρόπο διαχείρισης μιας ρωσικής κλιμάκωσης, αλλά και το εάν θα χρειαστεί η συμμετοχή τρίτων χωρών στην επιτήρηση της ζώνης, σε περίπτωση που το Κρεμλίνο αντιταχθεί στην παρουσία στρατευμάτων της Συμμαχίας.

«Όλοι προσπαθούν να κινηθούν όσο πιο γρήγορα γίνεται για τις εγγυήσεις ασφαλείας, ώστε ο Τραμπ να μην αλλάξει γνώμη σχετικά με την πίεση προς τον Πούτιν για διαπραγματευτική λύση», δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Η πρόταση για τη ζώνη ασφαλείας δεν συζητήθηκε στη διαδικτυακή σύσκεψη της Δευτέρας με τους αρχηγούς Άμυνας του ΝΑΤΟ, στην οποία συμμετείχαν ο επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου των ΗΠΑ στρατηγός Νταν Κέιν και ο ανώτατος διοικητής Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης και διοικητής της Ευρωπαϊκής Διοίκησης των ΗΠΑ, στρατηγός Άλεξους Γκρίνκγουιτς, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο.

Γαλλικές και βρετανικές δυνάμεις αναμένεται να αποτελέσουν τον πυρήνα της ξένης στρατιωτικής παρουσίας, όπως ανέφεραν δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, προσθέτοντας ότι οι δύο χώρες πιέζουν και άλλους συμμάχους να συνεισφέρουν στρατιωτικά μέσα.

Το σχέδιο, ωστόσο, προκαλεί ανησυχία σε κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ που συνορεύουν με τη Ρωσία, όπως η Πολωνία, η οποία εξέφρασε φόβους ότι μπορεί να καταστήσει τη χώρα ευάλωτη σε επίθεση. Σύμφωνα με δύο αξιωματούχους, έχουν διατυπωθεί ανησυχίες προς την αμερικανική ηγεσία ότι μια μεγαλύτερη δέσμευση στρατευμάτων θα αποδυναμώσει την άμυνα της ανατολικής πτέρυγας της Συμμαχίας.

Ορισμένοι σύμμαχοι θεωρούν ακόμη ότι ο καθορισμός μιας ζώνης ασφαλείας θα μπορούσε να θέσει σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο τις ουκρανικές πόλεις, αφήνοντάς τες εκτεθειμένες σε επιθέσεις ή πιθανή νέα ρωσική εισβολή.

«Δεν είναι ιδιαίτερα λογικό απέναντι σε έναν αντίπαλο που δεν διαπραγματεύεται με καλή πίστη», σημείωσε ένας από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους.

Η Πολωνία και η Γερμανία έχουν δηλώσει ότι δεν ενδιαφέρονται να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία, ενώ η μικρή Εσθονία έχει δεσμευθεί ότι θα διαθέσει κάποιες δυνάμεις. Σύμφωνα με τρίτο Ευρωπαίο αξιωματούχο, οι σύμμαχοι αναμένουν ότι ο κύριος όγκος των στρατευμάτων κοντά σε μια πιθανή εκεχειρία ή ζώνη ασφαλείας θα προέλθει από την ίδια την Ουκρανία.

Τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ συνομιλούν με Αμερικανούς αξιωματούχους για την παροχή δορυφορικών πληροφοριών και αεροπορικής υποστήριξης, χωρίς όμως να αναμένουν κάτι περισσότερο. Ανώτατοι αξιωματούχοι του Πενταγώνου έχουν ήδη ενημερώσει τους Ευρωπαίους ομολόγους τους ότι οι ΗΠΑ θα διαδραματίσουν ελάχιστο ρόλο σε οποιεσδήποτε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.

Οι ΗΠΑ είναι πιθανώς η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ με αρκετούς δορυφόρους ώστε να παρέχει την απαιτούμενη εναέρια επιτήρηση για να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία δεν θα παραβιάσει μια εκεχειρία ή μια ειρηνευτική συμφωνία.

«Όλοι περιμένουν από την ηγεσία του Πενταγώνου να ξεκαθαρίσει μέχρι πού είναι διατεθειμένη να δεσμευτεί, αφήνοντας τους Ευρωπαίους να δείξουν τα χαρτιά τους», δήλωσε ο ίδιος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Είναι λίγο σαν χορός»

Ξεκάθαρο όχι από τον Ζελένσκι

Άμεσα αντέδρασε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο σχέδιο για ζώνη ασφαλείας μήκους 40 χλμ. μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που φέρεται να εξετάζουν Ευρωπαίοι ηγέτες. «Μόνο όσοι δεν κατανοούν την τεχνολογική κατάσταση του σημερινού πολέμου προτείνουν ζώνη ασφαλείας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ουκρανός πρόεδρος στους δημοσιογράφους την Παρασκευή.