Στα χιονισμένα δάση της βόρειας Φινλανδίας, οι επιθέσεις λύκων αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό, αφήνοντας πίσω τους νεκρούς τάρανδους και απελπισμένους εκτροφείς. Για πολλούς από αυτούς, η αιτία δεν βρίσκεται μόνο στη φύση, αλλά εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά: Στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και στις αθέατες συνέπειές του, που φαίνεται να διαταράσσουν την εύθραυστη ισορροπία ανθρώπων, ζώων και συνόρων.

Ο Juha Kujala, εκτροφέας ταράνδων στη Φινλανδία, περιέγραψε στο CNN την αποτρόπαιη εικόνα με πτώματα ταράνδων, που πλέον αντικρίζει σχεδόν καθημερινά, αλλά και τον ασυνήθιστο κίνδυνο που απείλησε το κοπάδι του πρόσφατα. Και κατηγορεί έναν απίθανο ύποπτο: Τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, του οποίου ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει μακροχρόνιες συνέπειες.

Η οικογένεια του Kujala ασχολείται με την εκτροφή ταράνδων στο Kuusamo, στη βόρεια Φινλανδία, για πάνω από 400 χρόνια. Πιο πρόσφατα, άνοιξε επίσης τη γη του σε πλήθη τουριστών που ταξιδεύουν από όλο τον κόσμο, αναζητώντας μια μοναδική εορταστική εμπειρία.

Η Λαπωνία, η βορειότερη περιοχή της Φινλανδίας, προβάλλεται ως η «επίσημη πατρίδα του Άγιου Βασίλη» και οι εκατοντάδες χιλιάδες τάρανδοι που περιφέρονται στην περιοχή αυτή αποτελούν μεγάλο πόλο έλξης για παιδιά και ενήλικες.

Η Φινλανδία καταγράφει ρεκόρ επιθέσεων λύκων σε τάρανδους φέτος

Μέχρι στιγμής, το 2025 έχουν καταγραφεί πάνω από 2.000 επιθέσεις λύκων σε τάρανδους στη Φινλανδία, ο μεγαλύτερος αριθμός από την έναρξη της καταγραφής το 2013. Πριν από δέκα χρόνια, ο αριθμός αυτός ήταν μόλις 539.

Αφού μετονόμασε το αγρόκτημά του σε «The World of Reindeer» (Ο κόσμος των ταράνδων), ο Kujala εκμεταλλεύεται την τουριστική άνθηση. Προσφέρει γιόγκα με ταράνδους (ναι, υπάρχει) και βόλτες με έλκηθρο με ταράνδους μέσα από τα χιονισμένα δάση, που μοιάζουν με καρτ ποστάλ. Πουλάει λουκάνικα ταράνδου για πρωινό, δέρματα ταράνδου για χαλιά, κέρατα ταράνδου και κονσερβοποιημένο κρέας ταράνδου για σουβενίρ.

Δεν θέλει να πει πόσους ταράνδους έχει, αλλά είναι πολλοί. Και περιφέρονται βόσκοντας ελεύθεροι σε αυτές τις αγροτικές περιοχές.

Για τους επισκέπτες, οι τάρανδοι είναι η ζωντανή ενσάρκωση των Χριστουγέννων. Για τον Kujala και τους άλλους κτηνοτρόφους ταράνδων, είναι η επιβίωσή τους.

«Απλά σκοτώνουν, σκοτώνουν, σκοτώνουν»

«Φέτος είναι η χειρότερη χρονιά που έχει γνωρίσει ποτέ αυτή η περιοχή», λέει ο Kujala, καθώς σκύβει δίπλα στο πτώμα ενός ταράνδου που κείτεται στο χιόνι.

Ο τάρανδος που κοιτάζει σκοτώθηκε από έναν λύκο μόλις λίγες μέρες πριν. Η γλώσσα του έχει ξεριζωθεί από το ένοχο αρπακτικό και στο σημείο του εγκλήματος βρέθηκαν αποκαλυπτικές πατημασιές. Από τότε, αλεπούδες και κοράκια έχουν τελειώσει ό,τι είχε απομείνει από το κρέας.

Η απώλεια θηλυκών ταράνδων, όπως αυτή, είναι ιδιαίτερα οδυνηρή για τον Kujala. Χρειάζονται περίπου δύο χρόνια για να φτάσει ένας θηλυκός τάρανδος στη σεξουαλική ωριμότητα και κάθε θηλυκό γεννά συνήθως μόνο ένα μικρό το χρόνο.

Το φινλανδικό υπουργείο Γεωργίας και Δασών εκτιμά ότι ο ιδιοκτήτης μιας θηλυκής ταράνδου στην ακμή της υφίσταται ζημία 1.572 ευρώ όταν αυτή σκοτώνεται. Επιπλέον, οι κτηνοτρόφοι λένε ότι τώρα ξοδεύουν μεγάλο μέρος του χρόνου τους υποβάλλοντας αιτήσεις για αποζημίωση από τη φινλανδική κυβέρνηση για τις απώλειές τους, η οποία, όπως παραπονούνται, δεν είναι αρκετή για να καλύψει τα έξοδά τους.

«Είναι πραγματικά λυπηρό. Πραγματικά, πραγματικά λυπηρό», λέει ο Kujala. «Η ισορροπία δεν είναι σωστή. Οι λύκοι είναι τόσοι πολλοί που απειλούν ολόκληρο το σύστημα εδώ. Απλά σκοτώνουν, σκοτώνουν, σκοτώνουν. Αν δεν κάνουμε τίποτα, σε λίγα χρόνια ολόκληρες περιοχές δεν θα έχουν πια τάρανδους. Αυτό είναι λυπηρό, γιατί η εκτροφή ταράνδων είναι το παλαιότερο πράγμα σε ολόκληρη τη Φινλανδία».

Στοιχεία από το Ινστιτούτο Φυσικών Πόρων της Φινλανδίας, έναν ερευνητικό οργανισμό που λειτουργεί υπό την εποπτεία του υπουργείου Γεωργίας και Δασών, επιβεβαιώνουν ότι τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί δραματική αύξηση του πληθυσμού των λύκων στη Φινλανδία, από περίπου 295 την άνοιξη του 2024 σε περίπου 430 φέτος, τον υψηλότερο αριθμό των τελευταίων δεκαετιών. να σημειωθεί ότι το 2018, ο συνολικός πληθυσμός των λύκων στη Φινλανδία εκτιμάται ότι ήταν κάτω από 200.

Η Ένωση Εκτροφέων Ταράνδων της Φινλανδίας, η οποία τηρεί συνεχή καταγραφή, αναφέρει ότι μόνο φέτος έχουν σκοτωθεί από λύκους περίπου 1.950 τάρανδοι – αύξηση σχεδόν 70% σε σχέση με πέρυσι.

Ενώ ο πληθυσμός των λύκων έχει αυξηθεί σε όλη την Ευρώπη, η πιο δημοφιλής εξήγηση στη Φινλανδία για τον αριθμό ρεκόρ των επιθέσεων λύκων στις βόρειες περιοχές εκτροφής ταράνδων βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά: Βαθιά στα ρωσικά χαρακώματα της Ουκρανίας.

«Δεν έμεινε κανείς» να κυνηγάει τους λύκους

Η θεωρία είναι ότι οι τάρανδοι της Φινλανδίας σκοτώνονται σε μεγάλους αριθμούς από ρωσικούς λύκους που διασχίζουν τα σύνορα μήκους άνω των 800 μιλίων (1.287 χλμ) που χωρίζουν τις δύο χώρες.

Ο λόγος για τον οποίο οι λύκοι σε αυτές τις ρωσικές παραμεθόριες περιοχές διασχίζουν τα σύνορα με τη Φινλανδία αποτελεί αντικείμενο συνεχιζόμενης επιστημονικής συζήτησης. Ορισμένα ρωσικά μέσα ενημέρωσης έχουν τεκμηριώσει τον αντίκτυπο της υλοτομίας στους βιότοπους της άγριας ζωής σε αυτό το τμήμα της χώρας.

Μια πιο δημοφιλής θεωρία μεταξύ των Φινλανδών επιστημόνων και των εκτροφέων ταράνδων δείχνει προς την Ουκρανία.

Λένε ότι τώρα κυνηγούνται λιγότεροι λύκοι στη Ρωσία, χάρη στη μαζική στρατολόγηση και μερική κινητοποίηση των ικανών ανδρών – συμπεριλαμβανομένων των κυνηγών – για τον ρωσικό πόλεμο στην Ουκρανία. Και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια έκρηξη αρπακτικών όπως αρκούδες, λύγκες και λύκοι, τα οποία όλα κυνηγούν έντονα ταράνδους.

«Η κατάσταση χειροτερεύει μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι λύκοι έρχονται από τη ρωσική πλευρά», λέει ο Kujala, δείχνοντας προς τα ρωσικά σύνορα, μόλις 25 μίλια (40 χλμ) από τη γη του. «Τώρα κυνηγούν ανθρώπους στην Ουκρανία, δεν έχει μείνει κανείς να κυνηγάει τους λύκους».

Μια ρεαλιστική θεωρία

Αυτό το αφήγημα που κατηγορεί τη Ρωσία για τα δεινά της χώρας ταιριάζει απόλυτα με το γενικό αντιρωσικό κλίμα που επικρατεί μεταξύ των Φινλανδών, οι οποίοι προετοιμάζονται εδώ και δεκαετίες για μια πιθανή μελλοντική σύγκρουση με τη γειτονική τους χώρα.

Αλλά η θεωρία έχει και μια εκπληκτική βαρύτητα. Το Ινστιτούτο Φυσικών Πόρων της Φινλανδίας έχει αναλύσει χιλιάδες δείγματα λύκων, που συχνά προέρχονται από περιττώματα ή ούρα, από όλη τη χώρα κατά την τελευταία δεκαετία και πρόσφατα παρατήρησε μια απότομη αύξηση των λύκων με δείκτες DNA που δεν είχαν παρατηρηθεί προηγουμένως στη Φινλανδία. Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ζώα αυτά προέρχονται πιθανότατα από την άλλη πλευρά των ρωσικών συνόρων.

«Νομίζω ότι θα μπορούσε να είναι μια ρεαλιστική θεωρία», λέει η ανώτερη επιστήμονας Katja Holmala, η οποία εδώ και χρόνια ηγείται της ανάλυσης δειγμάτων λύκων. «Το σημαντικότερο στοιχείο είναι ότι η θήρευση λύκων έχει μειωθεί στη ρωσική πλευρά. Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ήταν πολύ, πολύ έντονη. Και επιπλέον, δίνονταν καλές αμοιβές για κάθε λύκο που σκοτωνόταν».

Ο John Helin, εμπειρογνώμονας πληροφοριών με έδρα τη Φινλανδία, μέλος της Black Bird Group, ο οποίος ειδικεύεται στην παρακολούθηση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία – και των προσπαθειών υποστήριξής του στο εσωτερικό της χώρας – συμφωνεί. Επισημαίνει τα σημαντικά οικονομικά κίνητρα που προσφέρονται στους Ρώσους που είναι πρόθυμοι να καταταγούν στο στρατό σε παραμεθόριες περιοχές όπως το Μούρμανσκ, που βρίσκεται ακριβώς ανατολικά της Λαπωνίας, καθώς και τη γενική μείωση των ποσοστών ανεργίας στη Ρωσία.

«Είναι ένα χρήσιμο αφήγημα ότι όλα τα κακά προέρχονται από τη Ρωσία», αναγνωρίζει. Ωστόσο, προσθέτει: «Αυτό που έχουμε δει, ειδικά πέρυσι, είναι ότι οι θάνατοι από λύκους έχουν μειωθεί, παρόλο που ο πληθυσμός των λύκων έχει αυξηθεί».

Δεδομένου του αδιαφανούς συστήματος τήρησης αρχείων της Ρωσίας, αυτή η θεωρία δεν μπορεί ακόμη να αποδειχθεί. Ωστόσο, ο αριθμός των ανδρών που είναι διαθέσιμοι για κυνήγι έχει σαφώς μειωθεί.

«Υπάρχει όλο και λιγότερη εποχική εργασία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν», λέει ο Helin. «Και αυτή η εποχική εργασία είναι κάτι που συνήθως χρησιμοποιούσαν για τη δασοκομία, το κυνήγι και την προστασία της άγριας ζωής σε αυτές τις περιοχές».

«Προσπαθήστε να σταματήσετε αυτόν τον πόλεμο»

Αν και οι λύκοι της Φινλανδίας εξακολουθούν να ταξινομούνται ως είδος που κινδυνεύει με εξαφάνιση, τον περασμένο μήνα η κυβέρνηση προώθησε νομοθεσία που θα επιτρέπει το κυνήγι λύκων. Οι περιβαλλοντολόγοι έχουν εκφράσει την ανησυχία τους, αλλά το υπουργείο Γεωργίας και Δασών δηλώνει ότι αναγνωρίζει την ανάγκη ελέγχου του πληθυσμού.

Στις περιοχές εκτροφής ταράνδων, έχουν ήδη χορηγηθεί ειδικές άδειες κυνηγιού – και κτηνοτρόφοι όπως ο Kujala συχνά βγαίνουν με τα κυνηγόσκυλα και τα τουφέκια τους, ψάχνοντας στο χιόνι για ίχνη λύκων.

«Όσοι πιστεύουν ότι δεν είναι σωστό να σκοτώνουμε λύκους θα πρέπει να έρθουν εδώ», λέει ο Kujala, ο οποίος ελπίζει ότι μια μέρα θα παραδώσει την επιχείρηση εκτροφής ταράνδων στους τέσσερις γιους του. «Θα πρέπει να ζήσουν τη ζωή μας… και να δουν τον πόνο που νιώθουμε όταν χάνουμε τους ταράνδους μας».

Ο Kujala ελπίζει ότι οι προσπάθειες του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θα φέρουν ειρήνη στην Ουκρανία, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας.

«Ελπίζω πραγματικά ότι ο πόλεμος θα τελειώσει», λέει. «Ελπίζω, κύριε Τραμπ, αν με ακούτε: Κάντε τα πάντα. Κάντε περισσότερα από όσα έχετε κάνει μέχρι τώρα. Προσπαθήστε να σταματήσετε αυτόν τον πόλεμο. Τελειώστε τον πόλεμο».