Οι αρχικές αντιδράσεις – και οι έντονες διαμαρτυρίες – επικεντρώθηκαν σε μεγάλο βαθμό στους φόβους για περικοπές θέσεων εργασίας, αυξήσεις των συνδρομών, ανησυχίες σχετικά με την αύξηση του μεριδίου αγοράς που θα δημιουργούσε οποιαδήποτε από τις δύο προσφορές και τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει η εξαγορά του Netflix στο μέλλον της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Αν και αυτά τα ζητήματα είναι αναμφίβολα σημαντικά, ένας παράμετρος της συμφωνίας με το Netflix έχει σχετικά παραβλεφθεί. Κι αυτή δεν είναι άλλη από την απόφαση της εταιρείας streaming να αποκλείσει το χαρτοφυλάκιο καλωδιακών καναλιών της Discovery από τη συμφωνηθείσα εξαγορά της WBD. Ωστόσο, αυτό το στοιχείο της συμφωνίας είναι σημαντικό για το τι αποκαλύπτει σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση και το μέλλον της τηλεοπτικής βιομηχανίας.

Η απόφαση του Netflix να αποκλείσει τα συνδρομητικά κανάλια της Discovery από τη συμφωνία, υποδηλώνει την επιθυμία της να αποφύγει την ιδιοκτησία της παλαιάς τηλεοπτικής υποδομής της μετάδοσης, του καλωδιακού και του δορυφορικού τηλεοπτικού δικτύου. Αντικατοπτρίζει επίσης την ευρύτερη τάση των τηλεοπτικών επιχειρήσεων να γίνονται λιγότερο ελκυστικές για τις εταιρείες μέσων ενημέρωσης, καθώς το κοινό συνεχίζει να «μεταναστεύει» στο διαδίκτυο. Με την πρώτη ματιά, ο αποκλεισμός της Discovery από το Netflix φαίνεται να επιβεβαιώνει αυτό που μας λένε εδώ και πάνω από μια δεκαετία: Το streaming σκοτώνει την παραδοσιακή τηλεόραση.

Από την κυκλοφορία του House of Cards το 2013, το Netflix έχει καλλιεργήσει μια εικόνα ως ο παράγοντας που φέρνει μεγάλες ανατροπές στην τηλεόραση, μια τεχνολογική εταιρεία που κατέστησε το παλιό μοντέλο μετάδοσης παρωχημένο. Επιπλέον, αυτή είναι μια φήμη που συχνά ενισχύεται από δημοσιογραφικές και ακαδημαϊκές συζητήσεις.

Όμως, όπως υποστηρίζουν οι Anthony Smith και Laura Minor, καθηγητές ατο πανεπιστήμιο του Σάλφορντ στο νέο τους βιβλίο, με τίτλο «Television Goes Back to the Future: Rethinking TV’s Streaming Revolution», αυτή το αφήγημα της επανάστασης είναι υπερβολικό και υπερεκτιμημένο. Πίσω από τη ρητορική, οι εταιρείες streaming έχουν υιοθετήσει, προσαρμόσει και συχνά αντιγράψει άμεσα τις συμβάσεις της παραδοσιακής τηλεόρασης.

Η συμφωνία Netflix-WBD δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτή την τάση. Το ίδιο το Netflix, στην ανακοίνωσή του, χαιρετίζει τη σύμπραξη της «καινοτομίας» του με την «εκατονταετή παράδοση της Warner Bros στην παραγωγή ιστοριών παγκόσμιας κλάσης». Ωστόσο, με την πιθανή εξαγορά της HBO, το Netflix πρόκειται να αγοράσει τον ίδιο τον πρωτοπόρο της συνδρομητικής τηλεόρασης, στον οποίο βασίστηκε αρχικά η στρατηγική της για την παραγωγή δραματικών σειρών υψηλού κύρους. Η συμφωνία αυτή, λοιπόν, δεν αποτελεί τόσο μεγάλη ρήξη με την ιστορία της τηλεόρασης, όσο υποδηλώνουν τα αφηγήματα που επικρατούν.

Αυτό είναι εμφανές στη λογική που υποκρύπτει τους στόχους του Netflix να αποκτήσει τον τεράστιο κατάλογο ταινιών και τηλεοπτικών προγραμμάτων της WBD. Για δεκαετίες, τηλεοπτικά κανάλια παγκοσμίως έχουν χτίσει τα επιχειρηματικά τους μοντέλα πάνω σε επαναλήψεις «αθάνατων» προγραμμάτων, όπως κωμικές σειρές και αστυνομικές σειρές.

Οι πλατφόρμες streaming έχουν υιοθετήσει την ίδια προσέγγιση. Για παράδειγμα, τόσο το Suits όσο και το Lost έγιναν πρόσφατα επιτυχίες στο streaming, χρόνια μετά το τέλος της αρχικής τους προβολής στην τηλεόραση.

Όταν το βρετανικό παρακλάδι του Netflix ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το Friends (Τα φιλαράκια) θα αποσύρονταν από την πλατφόρμα στο τέλος του έτους, οι συνδρομητές αντέδρασαν έντονα, αποκαλύπτοντας πόσο σημαντικές είναι οι «επαναλήψεις» για το κοινό του streaming. Ο κατάλογος της Warner – που περιλαμβάνει το Friends – προσφέρει στο Netflix μια έτοιμη «βιβλιοθήκη» για να καλύψει αυτή τη ζήτηση.

Η αγορά της MGM από την Amazon το 2022, αξίας 8,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αντανακλούσε έναν παρόμοιο υπολογισμό, με την αξία της βιβλιοθήκης του στούντιο να ανέρχεται μόνη της σε 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό μας λέει, ότι ο κατάλογος παλαιότερων ταινιών και τηλεοπτικών προγραμμάτων, που για πολύ καιρό αποτελούσε τη βάση της συνδρομητικής τηλεόρασης, έχει γίνει εξίσου θεμελιώδης για το streaming.

Εάν η συμφωνία Netflix-WBD επιτύχει, θα αποτελέσει ένα ακόμη βήμα σε αυτό που οι παρατηρητές της βιομηχανίας αποκαλούν «τη μεγάλη ανασύνθεση». Σύμφωνα με το αμερικανικό μοντέλο καλωδιακής τηλεόρασης που εδραιώθηκε τη δεκαετία του 1980, οι θεατές πληρώνουν ένα μηνιαίο πάγιο για ένα μεγάλο πακέτο καναλιών αντί να τα επιλέγουν μεμονωμένα.

Το streaming αρχικά κατακερμάτισε αυτό το μοντέλο, αναγκάζοντας τους θεατές να εναλλάσσουν ανταγωνιστικές συνδρομές (και συχνά να τις ακυρώνουν). Ως απάντηση, οι πλατφόρμες έχουν αρχίσει να ενοποιούν το περιεχόμενο και τα brands με τρόπους που αντανακλούν το μοντέλο των πακέτων καλωδιακής τηλεόρασης.

Αυτό το μοτίβο είναι ήδη εμφανές στην εν εξελίξει ενσωμάτωση του Hulu στην εφαρμογή Disney+ από τη Disney, η οποία προσφέρει στους καταναλωτές των ΗΠΑ και τις δύο υπηρεσίες ως μέρος ενός πακέτου. Οι σχολιαστές του κλάδου προβλέπουν ότι το Netflix θα ακολουθήσει μια παρόμοια προσέγγιση με την HBO.

Η αναλύτρια θεμάτων media Rua Aguete προβλέπει ότι το Netflix θα λειτουργήσει τελικά ως «παγκόσμια πύλη» για τους θεατές, με την HBO να κατέχει τη θέση της «μάρκας premium περιεχομένου εντός αυτού του οικοσυστήματος», επιτρέποντας στο Netflix να προσφέρει και τις δύο υπηρεσίες με μία μόνο συνδρομή.

Ωστόσο, η υιοθέτηση των παραδοσιακών τηλεοπτικών πρακτικών από το Netflix δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε περιορίζεται στη δέσμευση πακέτων και στην εξάρτηση από αγαπημένες τηλεοπτικές κλασικές σειρές. Η πλατφόρμα πέρασε χρόνια προσπαθώντας να διαφοροποιηθεί από την προγραμματισμένη τηλεθέαση: δείτε ό,τι θέλετε, όποτε θέλετε.

Ωστόσο, όπως αναφέρουν σε άρθρο τους στο The Conversation οι συγγραφείς του βιβλίου «Television Goes Back to the Future», η πλατφόρμα έχει υιοθετήσει όλο και περισσότερο ζωντανές εκδηλώσεις που δημιουργούν κοινές, ταυτόχρονες εμπειρίες στην μακρά παράδοση της τηλεοπτικής μετάδοσης: πάλη WWE, αγώνες NFL και ειδικές εκπομπές κωμωδίας όπως το The Roast of Tom Brady.

Η εισαγωγή από το Netflix ενός επιπέδου που υποστηρίζεται από διαφημίσεις το 2022 σηματοδότησε μια περαιτέρω υποχώρηση από την αρχική του υπόσχεση για αδιάκοπη προβολή – μια άμεση υιοθέτηση του μακροχρόνιου μοντέλου χρηματοδότησης της εμπορικής τηλεόρασης.

Παρόμοιες συνέχειες είναι εμφανείς στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το Netflix πέρα από τα σύνορα. Το streaming υποτίθεται ότι θα «έσπαγε» τα σύνορα: μια παγκόσμια βιβλιοθήκη, διαθέσιμη παντού. Αντ’ αυτού, όπως υποστηρίζει ο μελετητής των μέσων ενημέρωσης Ramon Lobato, το Netflix μπορεί να θεωρηθεί ως «μια σειρά εθνικών υπηρεσιών που συνδέονται μέσω μιας κοινής αρχιτεκτονικής πλατφόρμας».

Η εταιρεία ιδρύει τοπικά γραφεία παραγωγής, προσλαμβάνει περιφερειακάς στελέχη και αναθέτει την παραγωγή προγραμμάτων προσαρμοσμένων στο εθνικό κοινό, με αποτέλεσμα την παραγωγή πολιτισμικά συγκεκριμένων πρωτότυπων σειρών, όπως το βρετανικό Adolescence, το ισπανικό Money Heist (στην Ελλάδα το γνωρίσαμε ως La casa de papel) και το νοτιοκορεατικό Squid Game. Μέσω τέτοιων πρακτικών, το Netflix, κατά κάποιον τρόπο, μιμείται τις πρακτικές και τις υποδομές των εθνικών ραδιοτηλεοπτικών συστημάτων.

Εάν η συμφωνία του Netflix με την WBD προχωρήσει, αυτό δεν θα αντιπροσωπεύει μια απόκλιση από την πρόσφατη πορεία του Netflix, αλλά τη λογική της κορύφωση. Παρά την ανατρεπτική ρητορική της, η πλατφόρμα έχει περάσει την τελευταία δεκαετία υιοθετώντας τις ίδιες συμβάσεις που κάποτε αντιτάχθηκε.

Η εξαγορά της WBD θα επιταχύνει απλώς αυτή τη διαδικασία, επιτρέποντας στο Netflix να προσαρμόσει περαιτέρω τα μοντέλα και τη λογική των μακροχρόνιων πρακτικών των δικτύων και της καλωδιακής τηλεόρασης στο διαδικτυακό περιβάλλον.