Φέτος ανελκύστηκαν από τον βυθό τα εύθραυστα αρθρωτά ξύλινα κατάλοιπα του κύτους του πλοίου, που είχαν ανακαλυφθεί το 2024, μεταξύ των οποίων τρία τμήματα μαδεριών από το πέτσωμα και ένας προσαρμοσμένος σε αυτά νομέας (στραβόξυλο). Το εύρημα αυτό θεωρείται «εξόχως σημαντικό αφού «πρώτη φορά ανελκύεται ένα ολοκληρωμένο τμήμα του πετσώματος του πλοίου, που φέρει λεπτομέρειες για την τεχνική κατασκευής του σκάφους».

Με βάση τα ως τώρα δεδομένα φαίνεται πως το πλοίο κατασκευάστηκε ακολουθώντας την τεχνική «shellfirst» (πρώτα το κέλυφος), όπου το εξωτερικό κέλυφος του πλοίου κατασκευάζεται πρώτα, πριν τοποθετηθούν τα εσωτερικά μέλη, μια μέθοδος που κυριαρχεί στη Μεσόγειο από τον 4ο έως και τον 1ο αιώνα π.Χ. Ωστόσο, η διαφορά στο πάχος των σανίδων -λεπτότερα φέτος από τα ξύλα που βρήκε ο Cousteau το 1976- θέτει νέα ερωτήματα: «πρόκειται για τμήμα του πλοίου σε ψηλότερο επίπεδο, από επισκευές σε αυτό, ή μήπως για ένα δεύτερο συνοδό πλοίο, μικρότερο του πρώτου;»

Δεν είναι η πρώτη φορά στα 125 χρόνια της ιστορικής αυτής αρχαιολογικής επιχείρησης, από το 1900-1901, που ανελκύονται τμήματα από το σκαρί του πλοίου. Ωστόσο, αυτή είναι η πρώτη φορά που ένα ολοκληρωμένο τμήμα -με πλάτος περίπου 0,40 μ. και μήκος 0,70 μ., και με μαδέρια σημαντικά λεπτότερα από αυτά που είχε εντοπίσει ο Cousteau, με πάχος που δεν ξεπερνά τα 0,05 μ.- θα προσφέρει απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα που απασχολούν τους ερευνητές.

«Οι προκαταρκτικές αναλύσεις δείχνουν τη χρήση φτελιάς και δρυός και χρονολογούν το ξύλο, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, περί το 235 π.Χ.» όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση του ΥΠΠΟ και επισημαίνεται ότι «η λεπτομερής μελέτη των θραυσμάτων θα απαντήσει σε αυτά τα νέα ερωτήματα». Κάποια ακόμη ξύλινα υπολείμματα, βρέθηκαν in situ, μαζί με υπολείμματα ανόργανων και οργανικών υλικών, κοντά στην περιοχή που ερευνήθηκε το 1976 από τον Jacques-YvesCousteau.

Θραύσματα γλυπτών

Εξίσου εντυπωσιακά είναι και τα γλυπτά ευρήματα της φετινής περιόδου. Τμήματα αγάλματος γυμνής ανδρικής μορφής, σε στάση contrapposto, σε κατακερματισμένη κατάσταση, καθώς και πολλά ακόμη θραύσματα, αποκαλύφθηκαν μετά την αφαίρεση ενός βράχου. Με εξαίρεση μια μαρμάρινη πλίνθο που διατηρεί το κάτω μέρος του αριστερού ποδιού ενός αγάλματος σε φυσικό μέγεθος, τα υπόλοιπα θραύσματα δεν στάθηκε δυνατό να ανασυρθούν, λόγω των θαλάσσιων συνθηκών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αυξημένη τυπολογική ποικιλία των αμφορέων που ήρθαν στο φως και σε αυτή την έρευνα. Ο εντοπισμός Χιακών αμφορέων προέλευσης σε δύο διαφορετικές περιοχές του ναυαγίου αποκαλύπτει μια μεγαλύτερη τυπολογική ποικιλία απ’ ό,τι είχε καταγραφεί με βάση την ως τώρα έρευνα.

ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Το ερευνητικό πρόγραμμα των τελευταίων πέντε ετών (2021-2025) υλοποιήθηκε από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα (EΑΣΕ), υπό την εποπτεία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού. Το ερευνητικό πρόγραμμα διευθύνουν η δρ Αγγελική Γ. Σίμωσι (επίτιμη έφορος Αρχαιοτήτων ΥΠΠΟ) και ο καθ. Lorenz E. Baumer (Πανεπιστήμιο Γενεύης). Κύριοι χορηγοί του ερευνητικού προγράμματος είναι η ελβετική ωρολογοποιία Hublot, το Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη και το Ιδρυμα Nereus Research. Τα νέα ευρήματα, από τα πιο ποικιλόμορφα του πενταετούς προγράμματος, όχι μόνο εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας για το ναυάγιο, αλλά και ενισχύουν τη σημασία της συνέχισης της έρευνας.