Η πλοκή του μυθιστορήματος περιστρέφεται γύρω από τη Χούλια, μια νεαρή μαθηματικό που, εν μέσω της οικονομικής κατάρρευσης της Κούβας, ανακαλύπτει τυχαία έγγραφα που αμφισβητούν την παγκόσμια ιστορική αλήθεια για τον εφευρέτη του τηλεφώνου. Αντί για τον Αλεξ Γκράχαμ Μπελ, η Σουάρες αναδεικνύει τον Ιταλό τεχνικό Αντόνιο Μεούτσι, ο οποίος εργάστηκε στην Αβάνα τον 19ο αιώνα και, σύμφωνα με τα έγγραφα που ανακαλύπτει η Χούλια, υπήρξε ο πραγματικός εφευρέτης του τηλεφώνου. Η ανακάλυψη αυτή γίνεται το σημείο εκκίνησης για μια σειρά από εξελίξεις που αφορούν τη φιλία, τη μάχη με την επίσημη αλήθεια και τις αβεβαιότητες της καθημερινότητας.

Αυτό το «μυθιστόρημα αναζήτησης» εξελίσσεται σε μια ενδιαφέρουσα σύγκρουση ανάμεσα στην ατομική αναζήτηση της αλήθειας και τις κοινωνικές συνθήκες που την πλαισιώνουν. Η Χούλια και οι φίλοι της ξεκινούν την περιπέτειά τους με σκοπό να αποκαλύψουν την αληθινή ιστορία πίσω από το τηλεφωνικό εύρημα, ωστόσο, η διαδικασία αυτή συνδέεται και με την ανακάλυψη του δικού τους εαυτού. Μέσα από την πορεία τους, οι χαρακτήρες αγγίζουν προσωπικές τους αλήθειες, αντιπαλεύοντας την πίεση και τις αβεβαιότητες της ζωής στην Κούβα της δεκαετίας του 1990.

Η Κάρλα Σουάρες συνδυάζει με δεξιοτεχνία την ιδιωτική σφαίρα των ηρώων της με την πολιτική και κοινωνική διάσταση του μυθιστορήματος. Η έλλειψη πρώτων υλών, η φτώχεια, οι ελλείψεις σε βασικά αγαθά, η κοινωνική ανασφάλεια, η καταπίεση των προσωπικών ελευθεριών και η προσπάθεια επιβίωσης σε ένα καθεστώς με περιορισμένες επιλογές, είναι συνεχώς παρούσες στο φόντο. Ωστόσο, παρά την αβεβαιότητα και τις αντιξοότητες, οι ήρωες του βιβλίου καταφέρνουν να αντλήσουν χαρά και δύναμη από τις μικρές, καθημερινές στιγμές και τις ανθρώπινες σχέσεις. 

Η αφήγηση της Σουάρες χαρακτηρίζεται από μια εξαιρετική αίσθηση του χιούμορ και της αμεσότητας. Η συγγραφέας δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει το γεμάτο ευαισθησία και τρυφερότητα στιλ της για να φωτίσει ακόμη και τις πιο σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης εμπειρίας. Η γλυκόπικρη διάθεση της γραφής της ενισχύει την αίσθηση ότι, παρά τις αντιξοότητες, οι άνθρωποι βρίσκουν τρόπους να επιβιώσουν και να δημιουργήσουν. Η αναζήτηση της αλήθειας, της προσωπικής και της συλλογικής, είναι το κεντρικό μοτίβο που συνδέει τα πρόσωπα του βιβλίου και τη ζωή τους με την Κούβα της κρίσης.

Η Χούλια, ως πρωταγωνίστρια, είναι μια νέα γυναίκα που προσπαθεί να βρει τη θέση της σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Η μαθηματική της σκέψη και η λογική της, σε συνδυασμό με την ανακάλυψη του Μεούτσι, αποδεικνύονται καταλύτες για μια μεγαλύτερη κατανόηση του κόσμου γύρω της. Η υπόθεση του τηλεφώνου αποκτά έτσι μια συμβολική διάσταση: η αποδόμηση μιας παραδεδεγμένης αλήθειας μοιάζει με την αποδόμηση της κοινωνικής τάξης πραγμάτων που επικρατεί στην Κούβα.

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ

Η Αβάνα έτος μηδέν δεν είναι μόνο μια αφήγηση για την ανακάλυψη μιας λησμονημένης ιστορίας, αλλά και για την εξερεύνηση του παρόντος και των δυνάμεων που διαμορφώνουν τη ζωή μας. Είναι ένα βιβλίο που, μέσα από τη βαθιά κοινωνική του ματιά, αναδεικνύει την ανθρώπινη ανάγκη για ανακάλυψη και για επιβίωση, έστω και όταν ο κόσμος γύρω μας μοιάζει να καταρρέει.