Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, η οποία διεξήχθη στη Χάγη, μπορεί να μην είχε μεγάλη διάρκεια, αλλά εκεί ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της Συμμαχίας, ενώ στο παρασκήνιο έγιναν σημαντικές συναντήσεις, και με ελληνικό ενδιαφέρον.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ένα σύντομο τετ α τετ (διάρκειας 10 λεπτών) με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, το βράδυ της Τρίτης, στο περιθώριο του επίσημου δείπνου, συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ.

Μη θέλοντας να δώσει έκταση μεγαλύτερη από όση της αναλογεί στη σύντομη αυτή συνάντηση, ο πρωθυπουργός δήλωσε: «Είχα την ευκαιρία να έχω μία σύντομη συνομιλία με τον πρόεδρο Ερντογάν, όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις Συνόδους. Θέσαμε τα θέματα τα οποία έπρεπε να θέσουμε και είμαστε σε αναμονή εξεύρεσης μιας ημερομηνίας, η οποία θα βολεύει και τις δύο πλευρές, για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, οπότε θα έχουμε την ευκαιρία να πούμε και πολύ περισσότερα δημόσια».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε, όσον αφορά στη συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Ντόναλντ Τραμπ, ότι η χώρα μας δεν ετεροπροσδιορίζεται. Οπως μάλιστα τόνιζαν διπλωμάτες με γνώση των συναντήσεων αυτών, από τα 45 λεπτά που διήρκεσε η συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν, τα ωφέλιμα ήταν το πολύ 15, καθώς η επικοινωνία διεξάγεται μέσω διερμηνέα και, άρα, χάνεται πολύτιμος χρόνος.

Οπως και να έχει, χθες, και ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναχωρούσε από την Χάγη για τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, Τουρκία και Λιβύη προχωρούσαν σε μία ακόμα πρόκληση, καθώς ανακοινωνόταν συμφωνία της Εθνικής Εταιρίας Πετρελαίου της Λιβύης με την Τουρκική Εταιρία Πετρελαίου (TPAO) για έρευνες σε υπεράκτιες περιοχές της Λιβύης.

Το θέμα της Λιβύης τέθηκε και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ από τον Ελληνα πρωθυπουργό, ο οποίος σημείωσε ότι οι προκλήσεις ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή συνδέονται και με την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών.

Οπως μάλιστα προανήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, το θέμα της Λιβύης θα το θέσει μετ’ επιτάσεως και σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. Και μετά τις τελευταίες εξελίξεις καθίσταται ακόμα πιο επίκαιρο. Οπως τονίζουν κυβερνητικά στελέχη, το θέμα της Λιβύης, ως προς την Ελλάδα, έχει δύο πτυχές.

Η πρώτη είναι το απαράδεκτο, παράνομο, ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, και μάλιστα η χώρα μας θα ζητήσει να συμπεριληφθούν και πάλι στα συμπεράσματα αυτούσια όσα είχαν ειπωθεί τον Δεκέμβριο του 2019: ότι το μνημόνιο αυτό είναι παράνομο, δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και -κατά συνέπεια- δεν μπορεί να παραγάγει κανένα έννομο αποτέλεσμα. «Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς τη Λιβύη σε αυτήν τη χρονική συγκυρία», ήταν η χαρακτηριστική αποστροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.», στο προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου γίνεται αναφορά στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, αναφέροντας: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το μνημόνιο συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη».

Το δεύτερο ζήτημα αφορά στις αυξημένες προσφυγικές ροές ειδικά από την Ανατολική Λιβύη. Οπως ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός είναι κάτι για το οποίο παίρνουμε ήδη πολύ συγκεκριμένα μέτρα. Υπενθυμίζεται ότι το θέμα τέθηκε από την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ ο πρωθυπουργός επικοινώνησε με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την περασμένη Κυριακή και στη συνέχεια η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με τη σειρά της, στην επιστολή την οποία πάντα στέλνει πριν από κάθε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συμπεριέλαβε το ζήτημα της Λιβύης στα θέματα προς συζήτηση.

ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΑΓΚΥΡΑΣ-ΤΡΙΠΟΛΗΣ

Θαλάσσιες έρευνες νότια της «μέσης γραμμής»

Η Ελλάδα δεν πρόκειται να δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων ήταν η ξεκάθαρη απάντηση της Αθήνας στην πρόκληση της Λιβύης να υπογράψει μνημόνιο με την Τουρκία για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως, σύμφωνα με τον χάρτη που έχει δώσει στη δημοσιότητα η λιβυκή εταιρία πετρελαίου, εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι κινείται νοτίως της μέσης γραμμής, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, δεν θα γίνει δεκτή καμία παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας.

Τις υπογραφές έβαλαν η Τουρκική Κρατική Εταιρία Πετρελαίου, TPAO και η Εθνική Εταιρία Πετρελαίου (NOC) της Λιβύης, κλιμακώνοντας με τον τρόπο αυτόν τις επιθετικές ανακοινώσεις κατά των προθέσεων της Αθήνας να δημοπρατήσει τα δικά της θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης, σε περιοχή την οποία επιχειρεί να αμφισβητήσει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, όπως το χαρακτήρισε για άλλη μία φορά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τη σύντομη συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σύμφωνα με την ηλεκτρονική εφημερίδα «Türkiye», η οποία δημοσίευσε άρθρο υπό τον τίτλο «Νέα κίνηση στη Γαλάζια Πατρίδα! Τουρκία και Λιβύη αναλαμβάνουν δράση κατά της Ελλάδας», οι δύο χώρες ξεκινούν άμεσα σεισμικές εργασίες σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές. Σε αυτό το πλαίσιο, η Εθνική Εταιρία Πετρελαίου της Λιβύης ανακοίνωσε ότι υπέγραψε Μνημόνιο (MoU) με την Τουρκική Εταιρία Πετρελαίου (TPAO) για τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε αυτές τις θαλάσσιες περιοχές.

Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, η συμφωνία τίθεται σε εφαρμογή μετά από συνομιλίες μεταξύ των δύο μερών στην Κωνσταντινούπολη, ενώ, με βάση τη δήλωση της Εθνικής Εταιρίας Πετρελαίου της Λιβύης, σχεδιάζεται να διεξαχθεί δισδιάστατη σεισμική έρευνα στο πλαίσιο του έργου που θα εκτελέσει η ΤΡΑΟ.

Υπενθυμίζεται πως και τα δύο κέντρα εξουσίας στη Λιβύη εξέφρασαν την αντίθεσή τους στη δημοσίευση στην Ε.Ε., τις προηγούμενες ημέρες, της ανακοίνωσης της ελληνικής κυβέρνησης για διεθνή πρόσκληση προσφορών σχετικά με την αδειοδότηση ερευνών για υδρογονάνθρακες στις επίμαχες θαλάσσιες περιοχές.

Στο δημοσίευμα γίνεται λόγος για έντονη αντίδραση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης απέναντι στις «μονομερείς», όπως τις χαρακτηρίζουν, ενέργειες της Ελλάδας. Ως τέτοιες εννοούν τον διαγωνισμό για υδρογονάνθρακες που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις 12 Ιουνίου, διαγωνισμός ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τους Τούρκους, να «παραβιάζονται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης».

Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ

«Η Ελλάδα θωρακίζει τις Ενοπλες Δυνάμεις»

Ικανοποιημένη αναχώρησε από την Χάγη η ελληνική αντιπροσωπεία όσον αφορά στα αποτελέσματα της Συνόδου του ΝΑΤΟ, καθώς αποφασίστηκε η σημαντική αύξηση των συνολικών αμυντικών δαπανών όλων των χωρών- μελών της Συμμαχίας στο 5% έως το 2035.

Ο πρωθυπουργός τόνισε κατηγορηματικά ότι η απόφαση αυτή δεν θα έχει καμία επίπτωση στον οικονομικό σχεδιασμό εν όψει ΔΕΘ και εξήγησε ότι η Ελλάδα, ούτως ή άλλως, σήμερα είναι μέσα στις πέντε πρώτες χώρες ως προς τις αμυντικές της δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ. «Εχουμε ήδη ξεπεράσει το 3% και έχουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα επενδύσεων στην αμυντική μας βιομηχανία για τα επόμενα 12 χρόνια, το οποίο ενδεχομένως να αγγίξει και τα 28 δισεκατομμύρια ευρώ», είπε χαρακτηριστικά.

Οπως τονίζουν κυβερνητικά στελέχη, ο στόχος του 5% «σπάει» σε δύο κομμάτια: 3,5% στις σκληρές αμυντικές δαπάνες και 1,5% σε δαπάνες οι οποίες μπορούν να συσχετιστούν με την αμυντική θωράκιση της χώρας, όπως δαπάνες πολιτικής προστασίας ή δαπάνες σε υποδομές, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικές μετακινήσεις. Και όπως υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Ελλάδα θα πετύχει αυτόν τον στόχο μετά βεβαιότητας, καθώς έχει ορίζοντα δεκαετίας.

Οσον αφορά στα όσα ακούγονται για εξαιρέσεις από τον στόχο αυτόν για συγκεκριμένες χώρες, από το Μέγαρο Μαξίμου τόνιζαν ότι το κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε είναι δεσμευτικό για όλους. Μάλιστα ο πρωθυπουργός θύμισε ότι υπήρχαν πολλές χώρες οι οποίες κουνούσαν το δάχτυλο στη χώρα μας στη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης, όταν η Ελλάδα με τις δυσκολίες της ξόδευε πάντα άνω του 2%, ενώ οι «επικριτές» ξόδευαν 1% του δικού τους ΑΕΠ για αμυντικές δαπάνες.