Με το 3,1% του ΑΕΠ της να κατευθύνεται στην άμυνα για το 2024, η χώρα ξεπερνά πολλούς μεγαλύτερους συμμάχους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΝΑΤΟ, μόνο οι ΗΠΑ, η Πολωνία, η Λετονία και η Εσθονία δαπάνησαν μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ τους για την άμυνα το προηγούμενο έτος — κυρίως ως απάντηση στην ρωσική επιθετικότητα.

Η Ελλάδα, ωστόσο, αποτελεί σταθερά μεγάλο αμυντικό δαπανητή, όχι τόσο λόγω Ρωσίας, όσο εξαιτίας της διαχρονικά τεταμένης σχέσης της με την Τουρκία αναφέρει το CNBC.

Στο επίκεντρο η ένταση με την Τουρκία
Όπως σημειώνει ο Jacob Kirkegaard, ανώτερος ερευνητής στο think tank Bruegel, η Ελλάδα και η Τουρκία κουβαλούν “πολλή ιστορική ένταση” που εκτείνεται αιώνες πίσω και περιλαμβάνει πολέμους, τον διωγμό εκατομμυρίων ανθρώπων, τη σύγκρουση για την Κύπρο και κυρίως τη γεωγραφική εγγύτητα των ελληνικών νησιών με τις τουρκικές ακτές.

«Η Ελλάδα διατηρεί σημαντική στρατιωτική παρουσία στα περισσότερα νησιά, κάτι που είναι δαπανηρό λόγω της ανάγκης για φρουρές και υλικοτεχνική υποστήριξη», ανέφερε ο Kirkegaard.

Ο Γιώργος Τζογόπουλος, αναλυτής του ΕΛΙΑΜΕΠ, υπογραμμίζει ότι η αντίληψη περί τουρκικής απειλής εξακολουθεί να αποτελεί βασικό παράγοντα για τη διαμόρφωση της ελληνικής αμυντικής στρατηγικής. «Η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να είναι προετοιμασμένη για όλα τα σενάρια», σημείωσε.

Παρά τις μεγάλες δαπάνες, ειδικοί τονίζουν ότι η ελληνική στρατιωτική ισχύς παρουσιάζει αδυναμίες.

Η έλλειψη ισχυρής αμυντικής βιομηχανίας αναγκάζει την Ελλάδα να αγοράζει το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού της από το εξωτερικό — κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία — κάτι που αυξάνει την εξάρτηση από προμηθευτές.

Παράλληλα, μεγάλο μέρος του εξοπλισμού, όπως άρματα μάχης, είναι παλαιάς τεχνολογίας, και η διασπορά των δυνάμεων σε όλη τη νησιωτική επικράτεια μειώνει τη δυνατότητα οργανωμένης χρήσης τους σε ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις.

«Στην περίπτωση της Ελλάδας, δεν μπορούμε να εξισώσουμε το υψηλό επίπεδο δαπανών με την πραγματική στρατιωτική ικανότητα», σημειώνει ο Kirkegaard.

Γεωπολιτικό εργαλείο και ισχυρή θέση στο ΝΑΤΟ
Η σημαντική αμυντική επένδυση της Ελλάδας ενισχύει τη θέση της στο ΝΑΤΟ και τις σχέσεις της με χώρες-κλειδιά, όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία. Όπως εξηγεί ο Wolfango Piccoli, αναλυτής πολιτικού ρίσκου στην Teneo, «οι αμυντικές δαπάνες λειτουργούν ως εργαλείο γεωπολιτικής επιρροής για την Ελλάδα, προσφέροντας αυξημένες εγγυήσεις ασφάλειας σε ένα σύνθετο περιφερειακό περιβάλλον».

Ο νέος στόχος του 5% και η θέση της Ελλάδας
Στη φετινή Σύνοδο του ΝΑΤΟ, οι σύμμαχοι συμφώνησαν κατ’ αρχήν να αυξήσουν τον στόχο των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ, συμπεριλαμβάνοντας 3,5% για παραδοσιακές στρατιωτικές ανάγκες και 1,5% για υποδομές και κυβερνοασφάλεια.

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σχολίασε ότι αυτός ο στόχος είναι «πολύ δύσκολος» για πολλές χώρες — και ενδεχομένως ακόμη και για την ίδια την Ελλάδα, παρά το ήδη υψηλό της ποσοστό.

«Η γενικότερη ώθηση για αύξηση δαπανών στο ΝΑΤΟ οφείλεται κυρίως στη ρωσική επιθετικότητα — κάτι που δεν είναι η βασική απειλή για την Ελλάδα», εκτιμά ο Kirkegaard.

Η Ελλάδα μπορεί να μην διαθέτει την πιο σύγχρονη στρατιωτική ισχύ σε απόλυτους όρους, αλλά οι σταθερά υψηλές αμυντικές της δαπάνες αντικατοπτρίζουν τις γεωπολιτικές της προκλήσεις — και της εξασφαλίζουν επιρροή στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ. Σε μια εποχή γενικευμένης παγκόσμιας ανασφάλειας, η αμυντική προνοητικότητα της χώρας ίσως αποδειχθεί στρατηγικά κρίσιμη.