Στη σημερινή σύνοδο των G20 στη Νότια Αφρική, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίζονται προσεκτικοί, προσπαθώντας να στηρίξουν τις θέσεις του Κιέβου χωρίς να συγκρουστούν άμεσα με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε συνθήκες έντονης πίεσης, χαρακτήρισε την κατάσταση «μία από τις δυσκολότερες στιγμές στην ιστορία της χώρας του». Το τελεσίγραφο του Τραμπ δίνει στο Κίεβο περιθώριο μέχρι την Πέμπτη να αποδεχτεί ή να απορρίψει το αμερικανικό πλάνο.

Στο παρασκήνιο, ο Ζελένσκι επικοινώνησε τηλεφωνικά με Ευρωπαίους ηγέτες, μεταξύ των οποίων οι Κιρ Στάρμερ, Εμανουέλ Μακρόν και Φρίντριχ Μερτς. Η κεντρική τους θέση είναι ότι η Ουκρανία πρέπει να διατηρήσει την ικανότητα να υπερασπιστεί την κυριαρχία της και να προστατεύσει τα ζωτικά της συμφέροντα, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Στόχος της Ευρώπης είναι να προσαρμοστεί το αμερικανικό σχέδιο ώστε να σεβαστεί όσο το δυνατόν περισσότερο τις «κόκκινες γραμμές» του Κιέβου.

Κύρια σημεία του σχεδίου Τραμπ

Το πλάνο των ΗΠΑ περιλαμβάνει:

• Επιβεβαίωση της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας και συνολική συμφωνία μη επίθεσης με Ρωσία και Ευρώπη.
• Περιορισμό των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων σε 600.000 στρατιώτες.
• Συνταγματική δέσμευση της Ουκρανίας για μη ένταξη στο ΝΑΤΟ και αντίστοιχη δέσμευση του ΝΑΤΟ.
• Ανάπτυξη ευρωπαϊκών μαχητικών στην Πολωνία και περιορισμένες στρατιωτικές κινήσεις του ΝΑΤΟ στο ουκρανικό έδαφος.
• Συστήματα εγγυήσεων ασφαλείας με όρους για τυχόν παραβίαση, με κυρώσεις και στρατιωτική απάντηση σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης.
• Πρόσβαση της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή αγορά και συμμετοχή σε παγκόσμια προγράμματα ανοικοδόμησης και επενδύσεων.

Το σχέδιο προβλέπει επίσης την επιστροφή της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία, με σταδιακή άρση κυρώσεων και συμμετοχή σε κοινά έργα με τις ΗΠΑ, τη σύσταση κοινής ομάδας εργασίας για θέματα ασφάλειας και την κατοχύρωση της πολιτικής μη επίθεσης απέναντι στην Ουκρανία και την Ευρώπη.

Στα εδαφικά ζητήματα, η Κριμαία, το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν de facto ρωσικά, ενώ η Ζαπορίζια και η Χερσώνα θα «παγώσουν» κατά μήκος της γραμμής επαφής. Οι δυο πλευρές δεσμεύονται να μην επιχειρήσουν αλλαγές μέσω βίας.

Το σχέδιο προβλέπει επίσης την προστασία της ελεύθερης μεταφοράς σιτηρών, τη δημιουργία ανθρωπιστικών επιτροπών για την απελευθέρωση κρατουμένων και ομήρων, καθώς και εκπαίδευση για την προώθηση ανοχής και κατάργηση διακρίσεων. Τέλος, η Ουκρανία θα διεξάγει εκλογές εντός 100 ημερών και θα υπάρξει πλήρης αμνηστία για τις πράξεις κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.

Η εφαρμογή της συμφωνίας θα παρακολουθείται από το Συμβούλιο Ειρήνης υπό τον πρόεδρο Τραμπ, με κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης και έναρξη κατάπαυσης του πυρός μόλις οι πλευρές συμμορφωθούν με τις συμφωνημένες θέσεις.

ΑΝΑΛΥΣΗ – Ουκρανία: Οι 28 λόγοι που θα αποτύχει το σχέδιο Τραμπ

Η συμφωνία αυτή θα είναι πολύ δύσκολη για το Κίεβο να την αποδεχθεί. Η Ρωσία παίρνει όλα όσα θέλει, από το 2014 και το 2022, ενώ η Ουκρανία βρίσκεται μπροστά σε δεύτερη ιστορική φάση μετά το 1932 – 1934, όταν και πάλι δεν έλαβε την υποστήριξη που θα ήθελε από την αμερικανική πλευρά.

Αν ο Ζελένσκι την αποδεχθεί πλήρως προβλέπω τεράστια πολιτική, κοινωνική και οικονομική αστάθεια στην Ουκρανία, κίνδυνο πλέον μετατροπής σε αποτυχημένο ουκρανικό κράτος και αυξημένους ως και συνεχιζόμενους κινδύνους για την ασφάλεια στην Ευρώπη από την Πουτινική Ρωσία του μαξιμαλιστικού αναθεωρητισμού.

Αυτή η συμφωνία υπονομεύει την ουκρανική και την ευρωπαϊκή ασφάλεια που δεν τη διαβεβαιώνει, εκτός αν ο Τραμπ πει ανοιχτά ότι αν η Ρωσία σπάσει αυτή τη συμφωνία, οι ΗΠΑ θα έρθουν για να υπερασπιστούν την Ουκρανία. Θα αναλάβει αυτή η δέσμευση ο Τραμπ; Αμφιβάλλω αν θα το κάνει. Ακολουθούν 28 αντιρρήσεις στα 28 σημεία του αμερικανικού κειμένου.

1 Πρώτα απ ‘όλα, είναι δύσκολο να εμπιστευτούμε ένα έγγραφο που ξεκινά μιλώντας για την επιβεβαίωση της ουκρανικής κυριαρχίας, που παρακάτω την υπονομεύει.

2 Τι ακριβώς σημαίνει «όλες οι ασάφειες τα τελευταία 30 χρόνια θα θεωρηθούν διευθετημένες»;

3 Ο οξύμωρος όρος «αναμένεται» ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει στις γειτονικές χώρες, και το NATO δεν θα μπορεί να επεκταθεί. Δηλαδή η Μόσχα εγείρει απαγορευτικό στην Ατλαντική Συμμαχία. Αν είναι  δυνατόν.

4 Υπονομεύει την αμερικανική υποστήριξη ασφαλείας για την Ευρώπη.

5 Ποιες είναι αυτές οι ουσιώδεις εγγυήσεις ασφαλείας; Η Ουκρανία αναμένεται να εγκαταλείψει το έδαφος μπροστά στο Ντονμπάς, αλλά πού είναι η σκληρή δέσμευση από τις ΗΠΑ ή το ΝΑΤΟ να παρέμβουν για να υπερασπιστούν την Ουκρανία, αν παραβιαστεί αυτή η συμφωνία;

6 Αλλά αργότερα λέει ότι δεν υπάρχει ένταξη στο ΝΑΤΟ για την Ουκρανία, οπότε αυτό υποδηλώνει ότι στην πραγματικότητα το ΝΑΤΟ δεν θέλει να πάει σε πόλεμο για την Ουκρανία. Φοβικά σύνδρομα;

7 Γιατί επιβάλλονται περιορισμοί στρατευμάτων μόνο στην Ουκρανία; Γιατί η Ρωσία χρειάζεται εκατομμύρια στρατιώτες υπό όπλα; Δεν πρόκειται για πραγματική και συνεχιζόμενη απειλή για την Ευρώπη; Τι θα λέγατε για τους περιορισμούς στην ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων στη δυτική πλευρά της Ρωσίας;

8 Συμφωνώντας να αποδεχθεί κανένα ΝΑΤΟ στο σύνταγμά της, αυτό αναιρεί την αξιοπρέπεια και ουσία της κυριαρχίας της.

9 Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μη σταθμεύσει στρατεύματα στην Ουκρανία, αλλά στη συνέχεια ποιος θα αστυνομεύσει αυτή τη συμφωνία; Τι γίνεται με τον συνασπισμό των προθύμων;

10 Τα μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα σταθμεύουν σε 3 αεροδρόμια στην Πολωνία, αλλά τι θα κάνουν;

11 Ποια είναι η εγγύηση των ΗΠΑ; Δεν διευκρινίζεται. Λέει ότι αν η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία, τότε θα υπάρξει μια αποφασιστική συντονισμένη στρατιωτική απάντηση, και οι κυρώσεις θα επανέλθουν. Πώς ορίζεται η εισβολή; Μπορεί η Ουκρανία να βασιστεί σε αυτή την εγγύηση ασφαλείας μετά τη Βουδαπέστη. Aσύμμετρη εισβολή; Υβριδική;

12 Δεν υπάρχει σαφής συμφωνία για την ένταξη στην Ε.Ε.

13 Η Ουκρανία έχει υποστεί 1 τρισεκατομμύριο δολ. σε ζημιές. Ποιος θα πληρώσει γι’ αυτό; Καμία αναφορά στις πολεμικές αποζημιώσεις.

14 Είναι σαν οι ΗΠΑ να είναι τώρα ο πράκτορας της Ρωσίας και πληρώνεται για προμήθεια. Πώς μπορεί η Ευρώπη να εμπιστευτεί πραγματικά τη Ρωσία;

15) Η Ουκρανία μπορεί να κρατήσει μόνο 100 δισ. δολάρια ακινητοποιημένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και δεν είναι πραγματικά σε θέση να τα χρησιμοποιήσει ελεύθερα, καθώς θα τα διαχειρίζονται εν μέρει οι ΗΠΑ.

16 Πού θα ενταχθεί η Ουκρανία, ή η Ευρώπη σε αυτή την κοινή ομάδα εργασίας Ρωσίας-ΗΠΑ για την ασφάλεια ;

17 Η Ρωσία δεδομένου ότι είναι ένα αυταρχικό κράτος, μπορεί να αλλάξει το Σύνταγμα κατά βούληση. Η Ρωσία εγγυήθηκε προηγουμένως την ουκρανική κυριαρχία στο Μνημόνιο της Βουδαπέστης, αλλά στη συνέχεια εισέβαλε στην Ουκρανία.

18 Προβληματικές και δύσκολες οι πυρηνικές συμφωνίες να υλοποιηθούν. Επίσης το 50-50 στο πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια;.

19 Δείτε το Μνημόνιο της Βουδαπέστης, τι καλό έκανε αυτό για την Ουκρανία;

20 Μένει να φανεί αν θα ισχύσει ο εκπαιδευτικός και γλωσσικός σεβασμός στα σχολειά.

21 Η  Ρωσία θα το κάνει πραγματικά αυτό; Ποιος θα ελέγχει τις αποχωρήσεις από τα εδάφη;

22 Δηλαδή η Ουκρανία πρέπει να αποσυρθεί από το Ντονμπάς και πώς θα γίνει αυτή η διαδικασία;

23)Η παράγραφος 22 είναι λογική. Οχι βίαιες αλλαγές πληθυσμών σε επιμέρους περιοχές. Θα γίνει ομαλά;

24 Η παράγραφος 23 είναι λογική. Χρήση του ποταμού Δνείπερου από την Ουκρανία.

25 Τι γίνεται με τα ορφανά που τα έχει πάρει η Ρωσία; Επιπλέον, τι γίνεται με αυτά που βρίσκονται υπό κατοχή;

26 Θα είναι δύσκολο για την Ουκρανία να διεξαγάγει εκλογές σε 100 ημέρες. Τι γίνεται με την άρση του στρατιωτικού νόμου, αυτό θα υπονομεύσει την ασφάλεια της Ουκρανίας για την εκλογική περίοδο και ποιος θα εγγυηθεί την ασφάλεια της Ουκρανίας για αυτή τη διαδικασία; Ποιος θα ψηφίσει; Ανθρωποι και στις κατεχόμενες περιοχές; Πώς μπορεί να είναι εξασφαλισμένη η δικαιοσύνη των εκλογών σε αυτές τις περιοχές; Θα προκληθεί πολιτικό και κοινωνικό χάος.

27Διεθνής Αμνηστία για εγκλήματα πολέμου; Και η Ουκρανία παραιτείται από το δικαίωμά της στις αποζημιώσεις; Ποιος λοιπόν θα πληρώσει για την απώλεια 1 τρισεκατομμυρίου δολ. στην Ουκρανία; Ποιος πληρώνει για την ουκρανική ανοικοδόμηση; .

28 Η συμφωνία είναι εγγυημένη από το Συμβούλιο Ειρήνης με επικεφαλής τον Τραμπ, αλλά μετά από 3 χρόνια χωρίς Τραμπ; Αν η Ρωσία σπάσει αυτή τη συμφωνία και εισβάλλει ξανά, τι θα κάνουν οι ΗΠΑ; Ποιος θα τα παρακολουθήσει όλα αυτά; Αυτά τα πράγματα είναι τεχνικά πολύ δύσκολα, κοιτάξτε τον Λίβανο και τη Γάζα ή άλλα σημεία του πλανήτη. Δείτε τα προβλήματα για την παρακολούθηση της απόσυρσης της Χεζμπολάχ, τι συμβαίνει με τη Χαμάς κ.ά.