Πληροφορίες του υπογράφοντα από υψηλόβαθμες αμερικανικές, βρετανικές και νατοϊκές πηγές επισημαίνουν ότι ο σχεδιασμός περιλαμβάνει σε βάθος ανάλυση των ενδεχόμενων εγγυήσεων ασφάλειας, με επίκεντρο την πιθανή σύνθεση των επίγειων δυνάμεων, των αεροσκαφών και των ναυτικών συνεισφορών, καθώς και τις συνεισφορές στο Διάστημα και τον κυβερνοχώρο. Η αεροπορική υπεροχή παραμένει ένας αποφασιστικός παράγοντας στον σύγχρονο πόλεμο.

Καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να αμύνεται έναντι της απύθμενης ρωσικής επιθετικότητας, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι στρατιωτικοί σχεδιαστές αντιμετωπίζουν ένα θεμελιώδες ερώτημα: Πόσα αεροσκάφη απαιτούνται για να ασφαλίσουν τον ουκρανικό εναέριο χώρο επαρκώς, ώστε να αποτρέψουν τις ρωσικές προκλήσεις κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε κατάπαυσης του πυρός ή τυχόν παρατεταμένης ειρηνευτικής διαδικασίας. Με βάση το ιστορικό προηγούμενο, η Ρωσία είναι απίθανο να τηρήσει μια συμφωνία, γι’ αυτό και απαιτείται ένα μίγμα ξένων παρατηρητών ως και αποστολών τύπου «ζώνες απαγόρευσης πτήσεων» και «εναέρια αστυνόμευση».

Αυτές οι αποστολές απαιτούν πολλούς πόρους και συχνά περιλαμβάνουν εκ περιτροπής δυνάμεις από πολλές χώρες. Με βάση την ανάλυση ιστορικών επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ παράλληλα με το δόγμα για αντιαεροπορικές αποστολές, εκτιμάται ότι θα χρειαστούν 40-160 αεροσκάφη για την προστασία των ουρανών της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια μιας εκεχειρίας ή μιας ειρηνευτικής διαδικασίας.

Οι αποστολές εναέριας αστυνόμευσης του ΝΑΤΟ παρέχουν ένα χρήσιμο σημείο αναφοράς για την κατανόηση των απαιτήσεων της διαρκούς αεράμυνας και αποτροπής σε αμφισβητούμενα περιβάλλοντα. Η εναέρια αστυνόμευση είναι μια αποστολή σε καιρό ειρήνης που έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίζει την ακεραιότητα του εθνικού ή συμμαχικού εναέριου χώρου. Περιλαμβάνει τη συνεχή παρουσία μαχητικών αεροσκαφών, ικανών να αναχαιτίζουν γρήγορα και να ανταποκρίνονται σε παραβιάσεις του εναέριου χώρου, ύποπτες πτήσεις και πιθανές απειλές.

Η αποστολή εναέριας αστυνόμευσης του ΝΑΤΟ, η οποία διεξάγεται στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Αεροπορικής και Πυραυλικής Άμυνας (IAMD) του ΝΑΤΟ, λειτουργεί σε διάφορες περιοχές από την Ισλανδία ως τις χώρες της Βαλτικής, προσφέροντας ένα μοντέλο συλλογικής αεράμυνας στο οποίο τα έθνη με προηγμένες δυνατότητες αεροπορικής ισχύος προστατεύουν όσα δεν έχουν τέτοιες δυνατότητες. Αυτή η αποστολή έχει αποκτήσει ανανεωμένη σημασία μετά την ολοκληρωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Το ΝΑΤΟ υιοθετεί μια περιφερειακή προσέγγιση στην εναέρια αστυνόμευση, που κυμαίνεται από μια ισλανδική αποστολή που επικεντρώνεται στην αεροπορική επιτήρηση και την κάλυψη αναχαίτισης ως αμυντικές αποστολές αντιαεροπορικής άμυνας στη Σκανδιναβική ,στα Βαλκάνια και κατά μήκος της ανατολικής πλευράς της συμμαχίας. Η αποστολή εναέριας αστυνόμευσης της Βαλτικής αποτελείται από μέλη του ΝΑΤΟ που αναπτύσσονται σε τετράμηνη εκ περιτροπής βάση από αεροπορικές βάσεις στο Σιαουλιάι της Λιθουανίας και στην Αμαρία της Εσθονίας, υπό τη διαχείριση του Κέντρου Συνδυασμένων Αεροπορικών Επιχειρήσεων στο Ούντεμ της Γερμανίας. Αυτή η περιοχή τείνει να είναι πιο ενεργή σε ολόκληρη τη συμμαχία.

Το 2023, η πλειονότητα των άνω των 300 αναχαιτίσεων ρωσικών αεροσκαφών από το ΝΑΤΟ ήταν στις χώρες της Βαλτικής. Μόνο η 140η Εκστρατευτική Αεροπορική Πτέρυγα της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας του Ηνωμένου Βασιλείου αναχαίτισε 50 ρωσικά αεροσκάφη, ενώ επιχειρούσε από την Εσθονία. Στις χώρες της Βαλτικής, αυτές οι περιπολίες καλύπτουν περίπου 1.000 χιλιόμετρα συνόρων με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία και συμπληρώνουν άλλες αμυντικές αποστολές, όπως οι ομάδες μάχης ενισχυμένης προωθημένης παρουσίας (EFP) του ΝΑΤΟ, οι επενδύσεις σε υποδομές (δηλαδή, η κοινή ζώνη άμυνας της Βαλτικής) και τα σχέδια για μια νέα αμυντική γραμμή της Ε.Ε. κατά μήκος των συνόρων.

Με άλλα λόγια, οποιαδήποτε αεροπορική αποστολή στην Ουκρανία θα απαιτήσει συντονισμό με τις επίγειες δυνάμεις και επενδύσεις σε υποδομές για την ενίσχυση των συνόρων. Συμπερασματικά, οι δυτικές χώρες αναφορικά με την Ουκρανία θα λάβουν υπόψη τις νατοϊκές εμπειρίες ως και τις επιμέρους γεωπολιτικές παραμέτρους.

Πάντως, οποιαδήποτε αποστολή εναέριας αστυνόμευσης στην Ουκρανία δεν περιορίζεται σε αεροσκάφη, αλλά θα πρέπει να περιλαμβάνει ισχυρό σχεδιασμό και ενσωμάτωση με τα υπάρχοντα συστήματα αεράμυνας, με τους Ουκρανούς – για να αρνηθεί στη Ρωσία τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει την αεροπορική ισχύ για να απειλήσει την ειρήνη.

ΤΟΥΡΚΙΑ

«Ναι» στην αποστολή ειρηνευτικής δύναμης

Η Τουρκία δήλωσε έτοιμη στο ΝΑΤΟ ως και στον «Συνασπισμό των Προθύμων» το τελευταίο διήμερο στο να αναπτύξει στρατιωτική δύναμη στην Ουκρανία, στην περίπτωση που επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία. Η Αγκυρα μπορεί να δεσμευτεί να στείλει στρατεύματα στο πλαίσιο των εγγυήσεων ασφαλείας, σε συνεργασία  με τους Γάλλους και Βρετανούς.

Μια  υψηλόβαθμη τουρκική πηγή που γνωρίζει τη σκέψη της Αγκυρας δήλωσε ότι η Τουρκία υποστηρίζει την πρωτοβουλία του Τραμπ, σημειώνοντας ότι οι Τούρκοι αξιωματούχοι επιδιώκουν εδώ και χρόνια να μεσολαβήσουν για άμεσες συνομιλίες μεταξύ Πούτιν και Ζελένσκι. Ο Τούρκος αντιπρόεδρος, Τζεβντέτ Γιλμάζ, επανέλαβε αυτή τη θέση χθες, λέγοντας ότι η Αγκυρα είναι έτοιμη να υποστηρίξει οποιαδήποτε ειρηνευτική αποστολή στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του «Συνασπισμού των Προθύμων» στην οποία συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης.

Στο μεταξύ, οι ευρωπαϊκές χώρες προετοιμάζονται να στείλουν περίπου 40.000 άνδρες στην Ουκρανία. Το επιχειρησιακό σχέδιο είναι έτοιμο. Η πρόθεση είναι να αναπτυχθεί ένα ολόκληρο σώμα στρατού στην Ουκρανία, με επικεφαλής Βρετανό η Γάλλο αντιστράτηγο.

Ανώτατη δυτική πηγή ανέφερε στον υπογράφοντα ότι η Αγκυρα άλλαξε τη θέση της το τελευταίο διάσημα επικεντρωμένη στην υποστήριξη μιας πιθανής ναυτικής αποστολής στη Μαύρη Θάλασσα, λειτουργώντας ως αποτρεπτικό μέσο, αποναρκοθετώντας τα ύδατα και βοηθώντας την Ουκρανία να ανοικοδομήσει το ναυτικό της, δεδομένων των σχέσεών της με τα ναυπηγεία Μικολάεφ.

Παράλληλα ,Τούρκος αναλυτής στο γραφείο του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων πρότεινε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αποδεχτεί την ανάπτυξη τουρκικών δυνάμεων στην Ουκρανία σε πλαίσιο εκτός ΝΑΤΟ. Η Τουρκία και η Ρωσία έχουν ήδη εμπειρία συνεργασίας: παρακολούθησαν από κοινού την εκεχειρία Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν το 2020 μέσω μιας αποστολής στο Αγκντάμ του Αζερμπαϊτζάν μέχρι το 2024 και διεξήγαγαν κοινές περιπολίες στη Βόρεια  Συρία για αρκετά χρόνια ως μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Η Τουρκία δεν παρευρέθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Λευκού Οίκου, η οποία θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό ως επίδειξη ευρωπαϊκής υποστήριξης προς την Ουκρανία έναντι της Ρωσίας. Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωναν χθες ότι αν ένα σχέδιο για τη συμμετοχή ευρωπαϊκών δυνάμεων σε μια ειρηνευτική αποστολή για την Ουκρανία μπει στην ημερήσια διάταξη, μια τέτοια αποστολή θα πρέπει να περιλαμβάνει χώρες που παρέμειναν ουδέτερες κατά τη διάρκεια του πολέμου Ουκρανίας-Ρωσίας. Ως και ότι η θέση της Αγκυρας διαφέρει από αυτή πολλών Ευρωπαίων συμμάχων στην ουκρανορωσική πολεμική αντιπαράθεση.

ΑΡΝΗΤΙΚΗ Η ΡΩΣΙΑ

«Παίζει» καθυστερήσεις, ετοιμάζεται να ασκήσει βέτο

Το Κρεμλίνο προσανατολίζεται -βάσει ειδικών πληροφοριών- σε άσκηση βέτο σε οποιεσδήποτε δυτικές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, σε μια προσπάθεια να υπονομεύσει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ουκρανίας για τη δημιουργία συνθηκών για διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία και προκλητικά υποστηρίζει ότι χωρίς τη ρωσική συμβολή είναι «δρόμος προς το πουθενά» ως και ότι η Ρωσία «δεν μπορεί να συμφωνήσει» στα προτεινόμενα πλέον «θέματα συλλογικής ασφάλειας».

Η Μόσχα απείλησε χθες ότι θα λάβει «σταθερά και σκληρά» μέτρα, για να διασφαλίσει τα «νόμιμα συμφέροντά» της σε οποιασδήποτε μεταπολεμική ρύθμιση ασφαλείας για την Ουκρανία. Το Κρεμλίνο απαιτεί οιεσδήποτε εγγυήσεις ασφαλείας να βασίζονται σε εκείνες που προτάθηκαν στο πλαίσιο της «Κωνσταντινούπολης 2022», το οποίο θα έδινε στη Ρωσία το δικαίωμα να ασκήσει βέτο στη δυτική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία και να την αφήσουν αβοήθητη απέναντι σε μελλοντικές ρωσικές απειλές.

Επιπρόσθετα επιδιώκει την οριστική απαγόρευση στην Ουκρανία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, να επιβάλει περιορισμούς στον ουκρανικό στρατό ως και να απαγορευτεί στην Ουκρανία να λαμβάνει δυτική στρατιωτική βοήθεια. Οι εγγυήσεις ασφάλειας που προτείνονται στο σχέδιο Πρωτοκόλλου της Κωνσταντινούπολης του 2022 αντιμετώπιζαν τη Ρωσία ως ουδέτερο «κράτος εγγυητή» ασφάλειας της Ουκρανίας παραλείποντας την αναγνώριση της Ρωσίας ως εμπόλεμη πλευρά στον πόλεμο.

Τέτοιες «εγγυήσεις ασφάλειας» θα επέτρεπαν στο Κρεμλίνο να υπαγορεύουν τα μέσα και τα εργαλεία που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η Ουκρανία για να αμυνθεί έναντι της Ρωσίας και να περιορίσουν την ικανότητα άλλων κρατών εγγυητών να στηρίξουν την Ουκρανία. Το Κρεμλίνο συνεχίζει να υποδηλώνει ότι ο Πούτιν δεν είναι πρόθυμος να έχει άμεση διμερή συνάντηση με τον Ζελένσκι στο χρονοδιάγραμμα που πρότεινε ο Τραμπ.

Ρωσικές και ουκρανικές αντιπροσωπείες έχουν συμμετάσχει σε τρεις γύρους διμερών συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη από τον Φεβρουάριο του 2025, οι οποίοι έχουν οδηγήσει σε εννέα ανταλλαγές αιχμαλώτων πολέμου, αλλά τίποτα περισσότερο. Ο Λαβρόφ ισχυρίστηκε ότι ο Πούτιν θα εξετάσει το ενδεχόμενο αύξησης του επιπέδου των επικεφαλής των αντιπροσωπειών μετά τη σύσταση ομάδων εργασίας, αλλά πρόσθεσε ότι μια Σύνοδος Κορυφής μεταξύ Πούτιν και Ζελένσκι θα χρειαστεί διεξοδικές προετοιμασίες που θα μπορούσαν να διαρκέσουν πολύ.

Ωστόσο, η συνέχιση των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της Κωνσταντινούπολης απέχει πολύ από μια διμερή συνάντηση σε επίπεδο αρχηγού κράτους, και η δήλωση του ΥΠΕΞ Λαβρόφ είναι πιθανώς μέρος των συνεχιζόμενων προσπαθειών του Κρεμλίνου να παρατείνει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και να μεταθέσει την ευθύνη για τις καθυστερήσεις στην Ουκρανία και τη Δύση.