Το μενού περιλαμβάνει και επιστροφή των «Κίτρινων Γιλέκων» του 2018 υπό άλλο μανδύα, πίσω από το γοργά εξαπλούμενο κίνημα των social media «Ας αγανακτήσουμε – Ας τα μπλοκάρουμε όλα» (Indignons nous – Bloquons tout). Ενα σύνθημα το οποίο αναμένεται να κυριαρχήσει στη μεγάλη απεργία συνδικάτων και οργανώσεων της 10ης Σεπτεμβρίου, αλλά και στις μετέπειτα κινητοποιήσεις.

Ουδείς μπορεί να προσδιορίσει ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της αναταραχής στη διεθνή θέση και στην εύθραυστη δημοσιονομική κατάσταση της ηγέτιδας χώρας της «Συμμαχίας των προθύμων» για το Ουκρανικό και ταυτόχρονα δεύτερης ισχυρότερης οικονομίας στην ευρωζώνη, η οποία μαστίζεται από υψηλό δημόσιο χρέος ύψους 3,4 τρισ. ευρώ – αντίστοιχο με το 114% του ΑΕΠ.

Η πτώση της κυβέρνησης μειοψηφίας του κεντρώου πρωθυπουργού, Φρανσουά Μπαϊρού, σχεδόν έχει προεξοφληθεί στην ψηφοφορία εμπιστοσύνης της 8ης Σεπτεμβρίου, την οποία προκάλεσε ο ίδιος, προκειμένου να ανακόψει τη δυναμική της απεργίας, αλλά στην πραγματικότητα κάνοντας «χαρακίρι», σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές. Ο ίδιος ο Μπαϊρού αναγνώρισε ότι αναλαμβάνει μεγάλο ρίσκο, αλλά τόνισε πως «υπάρχει ζήτημα επιβίωσης του κράτους, της εικόνας του έθνους μας και της σωτηρίας των γαλλικών οικογενειών»!

Μοναδική ελπίδα του Γάλλου πρωθυπουργού είναι οι ψήφοι κάποιων σοσιαλιστών βουλευτών, καθώς η μακρονική «Αναγέννηση», οι κεντρώοι σύμμαχοί της και οι κεντροδεξιοί Ρεπουμπλικανοί δεν αρκούν για την πλειοψηφία. Ωστόσο, ο ηγέτης των σοσιαλιστών, Ολιβιέ Φορ, δήλωσε πως το κόμμα του θα καταψηφίσει την κυβέρνηση, όπως όλη η Αριστερά.

Σε αντίθεση με προηγούμενες προτάσεις δυσπιστίας της Αριστεράς που έπεσαν στο κενό, αυτή τη φορά το «όχι» στην κυβέρνηση, εξαιτίας του προϋπολογισμού σκληρών περικοπών, ύψους 44 δισ. ευρώ, για το 2026, που παρουσίασε τον Ιούλιο, στη Βουλή, ο Μπαϊρού, στηρίζουν σύσσωμη η δεξιά και η αριστερή αντιπολίτευση, πρωτοστατούντων του Εθνικού Συναγερμού των Μαρίν Λεπέν – Ζορντάν Μπαρντελά και της Ανυπότακτης Γαλλίας του Ζαν-Λικ Μελανσόν.

Σε δραματικούς τόνους, ο Μπαϊρού προειδοποίησε πως η σκληρή λιτότητα, με κατάργηση των εθνικών αργιών της 8ης Μαΐου (για την παράδοση της ναζιστικής Γερμανίας) και της Δευτέρας του Πάσχα, είναι αναγκαία προκειμένου η Γαλλία «να μην έχει την τύχη της Ελλάδας». Μεταξύ άλλων, πρότεινε περικοπή κοινωνικών επιδομάτων, πάγωμα της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής της φορολογικής κλίμακας, μείωση του δημόσιου τομέα κ.ά.

Ενάμιση χρόνο πριν από τη λήξη της δεύτερης και τελευταίας θητείας του, ο αποδυναμωμένος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έπειτα από αλλεπάλληλες αλλαγές πρωθυπουργών και κυβερνήσεων τα τρία τελευταία χρόνια (Ελιζαμπέτ Μπορν, Γκαμπριέλ Ατάλ, Μισέλ Μπαρνιέ, Φρανσουά Μπαϊρού), μοιάζει να έχει ξεμείνει από επιλογές για να προωθήσει τα αντιδημοφιλή μέτρα λιτότητας, τα οποία κρίνει απαραίτητα για τη δημοσιονομική σταθεροποίηση.

«Αν πέσει ο Μπαϊρού, πρέπει να παραιτηθεί ο Μακρόν. Θα φέρουμε το ζήτημα στην Εθνοσυνέλευση», τόνισε ο αριστερός ριζοσπάστης ηγέτης Μελανσόν, ωστόσο αυτό είναι κάτι που ο 47χρονος Γάλλος πρόεδρος έχει αποκλείσει προκαταβολικά. Αυτό σημαίνει ότι ο Μακρόν θα αναζητήσει τον πέμπτο (!) πρωθυπουργό της δεύτερης θητείας του και έβδομο την τελευταία οκταετία, δείγμα της δυσκολίας του να επιβάλει στους Γάλλους το στενό κοστούμι της δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Παρότι η Λεπέν ζήτησε διάλυση της Βουλής και νέες εκλογές, όπου ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός αναμένεται να πάρει με άνεση την πρωτιά, ανοίγοντας τον δρόμο στην ίδια ή στο πουλέν της, τον 29χρονο Μπαρντελά, για την προεδρία της Γαλλίας τον Απρίλιο του 2027, ο Μακρόν απέρριψε και την εκ νέου προσφυγή σε βουλευτικές κάλπες – οι προηγούμενες βουλευτικές εκλογές έγιναν σε δύο γύρους, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2024, με αποτέλεσμα το σημερινό αδιέξοδο. Πάντως, τόσο ο ακροδεξιός Μπαρντελά όσο και η αριστερή αρχηγός των Πρασίνων, Μαρίν Τοντελιέ, συνέπεσαν στην άποψη ότι το αίτημα ψήφου εμπιστοσύνης από πλευράς Μπαϊρού υπό αυτές τις συνθήκες ισοδυναμεί με «de facto παραίτηση της κυβέρνησης».

Την ίδια ώρα, οι αγορές αντιδρούν ήδη νευρικά από τις αρχές της εβδομάδας, με πτώση των μετοχών στο Χρηματιστήριο του Παρισιού και αύξηση του επιτοκίου δανεισμού της Γαλλίας στα 10ετή ομόλογα. Αλλωστε, για επικείμενη πτώση της γαλλικής κυβέρνησης κάνουν λόγο και τα πρωτοσέλιδα αρκετών ευρωπαϊκών εφημερίδων («El País», «La Repubblica» κ.ά.).

Φόβοι για προσφυγή στο ΔΝΤ

Εντονες είναι οι ανησυχίες στη Γαλλία για το ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Ο υπουργός Οικονομίας, Ερίκ Λομπάρντ, προειδοποίησε ότι, σε περίπτωση κατάρρευσης της κυβέρνησης του πρωθυπουργού, Φρανσουά Μπαϊρού, ο κίνδυνος παρέμβασης του ΔΝΤ είναι ιδιαιτέρως υπαρκτός κάτι που, προφανώς, η κυβέρνηση ελπίζει ότι δεν θα συμβεί.

Ηδη, όμως, τα χρηματιστήρια αντέδρασαν αρνητικά στην πολιτική αστάθεια: οι μετοχές και τα ομόλογα υποχώρησαν, ενώ οι αποδόσεις των 10ετών τίτλων εκτοξεύθηκαν σε επίπεδα υψηλότερα από αυτά της Ιταλίας, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1960.

Επίσης, σημαντική δημοσιονομική ανησυχία επικράτησε και στην αγορά των spreads. Κατά τη διάρκεια των χθεσινών εξελίξεων, τα spreads των 10ετών γαλλικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών αυξήθηκαν αισθητά και, σύμφωνα με τους «Financial Times», ξεπέρασαν τις 77 μονάδες βάσης (bps). Η αύξηση αυτή αντανακλά την ανησυχία των επενδυτών λόγω της πολιτικής αστάθειας και της δημοσιονομικής πίεσης, που αυξάνουν τον κίνδυνο και το κόστος δανεισμού της Γαλλίας.

Ολα τα αγωνιώδη ερωτήματα επικεντρώνονται σε ένα, εξαιρετικά κρίσιμο τόσο για τη Γαλλία όσο και για τις οικονομίες των χωρών που εξαρτώνται με όλους τους τρόπους από αυτήν: Τι θα συμβεί από τη στιγμή που η κυβέρνηση απολέσει την εμπιστοσύνη του Κοινοβουλίου; Η πρώτη και πιο εύκολη απάντηση, από ό,τι φαίνεται μέχρι στιγμής, είναι ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Γαλλία ανοίγει αυτομάτως την πόρτα της στο ΔΝΤ.