Το σύστημα αυτό σύμφωνα με το Bloomberg, θα αντικαταστήσει τις παραδοσιακές σφραγίδες διαβατηρίων με μια αυτοματοποιημένη διαδικασία καταγραφής της ημερομηνίας εισόδου και εξόδου των ταξιδιωτών, ενώ θα παρακολουθεί και περιπτώσεις υπέρβασης του επιτρεπόμενου χρόνου παραμονής ή απορριφθείσες εισόδους.

Οι ταξιδιώτες που δεν είναι πολίτες της ΕΕ θα πρέπει να παραχωρούν βιομετρικά δεδομένα, όπως φωτογραφίες προσώπου και δακτυλικά αποτυπώματα, κατά την είσοδό τους στον χώρο Σένγκεν. Η εισαγωγή του συστήματος είχε προγραμματιστεί αρχικά για τον Νοέμβριο του 2023, αλλά αναβλήθηκε λόγω καθυστερήσεων στην ετοιμότητα αρκετών κρατών-μελών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι η εφαρμογή του EES θα γίνει σταδιακά, με τα κράτη-μέλη να φτάνουν το 50% των συνοριακών σταθμών σε λειτουργία μέσα στους πρώτους τρεις μήνες και να έχουν πλήρη εφαρμογή του συστήματος εντός έξι μηνών. Ο Επίτροπος Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ δήλωσε ότι το σύστημα θα ενισχύσει την ασφάλεια της Ένωσης, καθώς θα διευκολύνει τον εντοπισμό παραβατών, θα αποτρέπει παράτυπες μετακινήσεις και θα μειώνει τη χρήση πλαστών εγγράφων.

Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, με εξαίρεση την Ιρλανδία και την Κύπρο, ενώ θα το υιοθετήσουν και χώρες εκτός ΕΕ που συμμετέχουν στη Ζώνη Σένγκεν, όπως η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Ελβετία και το Λιχτενστάιν.

Η εισαγωγή του EES έχει προκαλέσει ανησυχίες για ενδεχόμενες καθυστερήσεις σε αεροδρόμια, λιμάνια και σιδηροδρομικούς σταθμούς, καθώς η διαδικασία καταγραφής ενδέχεται να προσθέσει χρόνο στον συνοριακό έλεγχο. Η βρετανική κυβέρνηση, μέσω ταξιδιωτικής ενημέρωσης, προειδοποίησε τους πολίτες της να είναι προετοιμασμένοι για μεγαλύτερες ουρές και πιθανές καθυστερήσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι τις επόμενες εβδομάδες θα ξεκινήσουν εκστρατείες ενημέρωσης στα σύνορα και στα αεροδρόμια, ώστε να προετοιμαστούν οι ταξιδιώτες, οι αρμόδιες αρχές και οι επιχειρήσεις. Με τον εξάμηνο μεταβατικό σχεδιασμό, δίνεται χρόνος σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να προσαρμοστούν ομαλά στο νέο σύστημα.