Η συμφωνία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την επαναφορά της πλήρους μετενέργειας, αλλά και την δυνατότητα ακόμη και για μονομερή προσφυγή των εργαζομένων στη διαιτησία, για την υπογραφή σύμβασης, όταν δεν τα βρίσκουν με τους ε εργοδότες.

Για την επέκταση μιας σύμβασης το ποσοστό συμμετοχής των εργοδοτών μειώνεται στο 40% από 50%, ενώ όταν συνυπογράφεται μια σύμβαση από εθνικούς κοινωνικούς εταίρους θα ισχύει αυτόματα για το σύνολο των εργαζομένων ενός κλάδου, χωρίς να εξετάζεται εάν συμπληρώνεται το 40%. Τις νέες ρυθμίσεις είχε αποκαλύψει ο ΕΤ σε πρόσφατο ρεπορτάζ σχετικά με τη συμφωνία των δύο πλευρών σε έξι σημεία.

Η ανακοίνωση του αρμόδιου Υπουργείου:

«Την Κοινωνική Συμφωνία για την Ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που υπεγράφη μεταξύ της Κυβέρνησης και Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, η Υπουργός Νίκη Κεραμέως και οι εκπρόσωποι των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων κ.κ. Γιάννης Παναγόπουλος (ΓΣΕΕ), Σπύρος Θεοδωρόπουλος (ΣΕΒ), Γιώργος Καββαθάς (ΓΣΕΒΕΕ), Σταύρος Καφούνης (ΕΣΕΕ), Γιάννης Παράσχης (ΣΕΤΕ) και Λουκία Σαράντη (ΣΒΕ).

«Είναι μία ιστορική συμφωνία. Όχι μόνο γιατί κάτι ανάλογο δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν στη χώρα μας – μία συμφωνία Κυβέρνησης με όλους τους Εθνικούς Κοινωνικούς Εταίρους τέτοιου εύρους – αλλά κυρίως γιατί η Συμφωνία χτίζει ένα πλαίσιο συνεργασίας που δίνει σταθερότητα, ασφάλεια και ξεκάθαρους κανόνες για όλους και σηματοδοτεί την αφετηρία μιας νέας εποχής για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας στην Ελλάδα. Σύντομα, θα καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι, με πολλά και πολύ σημαντικά οφέλη για εκείνους, αλλά και για τις επιχειρήσεις. Για τους εργαζόμενους, σημαίνει δυνατότητα για αύξηση μισθών και παροχών, σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, λιγότερο άγχος, αφού μειώνεται η ανησυχία για αλλαγές στους εργασιακούς όρους. Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας και αξιοπρέπειας. Για τις επιχειρήσεις, σημαίνει σταθερότητα, δυνατότητα επένδυσης στους εργαζόμενους, περιβάλλον με ξεκάθαρους κανόνες δίχως συνεχείς ή ανοιχτές διαπραγματεύσεις, περιβάλλον που διευκολύνει και ενισχύει την ανάπτυξη και την καταπολέμηση αθέμιτου ανταγωνισμού», δήλωσε η κα Κεραμέως.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που μία τέτοια συμφωνία φέρει την υπογραφή του συνόλου των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων και της Πολιτείας. Παράλληλα, με την υπογραφή της Κοινωνικής Συμφωνίας τίθεται οριστικό τέλος σε μνημονιακούςπεριορισμούς.

Προηγήθηκαν επτά μήνες εντατικών και εξαιρετικά αποδοτικών διαβουλεύσεων μεταξύ του Υπουργείου και των εκπροσώπων των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων. Οι διαβουλεύσεις αυτές επιστεγάστηκαν με την υπογραφή μιας Κοινωνικής Συμφωνίας, ιστορικής σημασίας, η οποία κινείται σε τρείς βασικούς άξονες:

Ο πρώτος άξονας αφορά τη διευκόλυνση που παρέχεται στην επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας ώστε πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι να προστατεύονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Στην κατεύθυνση αυτή

α) μειώνεται το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης από 50% σε 40%,

β) δημιουργείται νέα δυνατότητα για την επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, καθώς το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν θα εξετάζεται καθόλου όταν τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας συνυπογράφουν Εθνικοί Κοινωνικοί Εταίροι και

γ) δίνεται η δυνατότητα στη ΓΣΕΕ να μπορεί να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας επικουρικά εφόσον προσκληθεί από μέλος της να το κάνει, ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα της επέκτασης. Επίσης, προβλέπεται απλοποίηση των διαδικασιών για εγγραφή στα μητρώα οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ) ώστε να ενισχυθεί η εγγραφή σε αυτά και κατά συνέπεια η δυνατότητα επέκτασης συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Ο δεύτερος άξονας αφορά στην πλήρη προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, αφού διατηρούνται στο ακέραιο τα δικαιώματα των εργαζομένων μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας. Στην κατεύθυνση αυτή, όλοι οι όροι μιας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τη λήξη της. Αρχικά, δίνεται μία παράταση τριών μηνών στην ισχύ της. Μετά την παρέλευση αυτού του χρόνου εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι όροι της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας. Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση για τη μερική μετενέργεια που ισχύει από το 2012 και επαναφέρεται το προμνημονιακό καθεστώς της πλήρους μετενέργειας. Επίσης, καλύπτονται από την Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και όσοι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται κατά την τρίμηνη παράτασή της.

Ο τρίτος άξονας αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών. Θεσπίζονται καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών μέσω του Ο.ΜΕ.Δ. Συγκεκριμένα, η Κοινωνική Συμφωνία προβλέπει μηχανισμό προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία από τριμελή επιτροπή που θα συσταθεί στον Ο.ΜΕ.Δ. Επίσης, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ για τη γρηγορότερη επίλυση διαφορών, ενώ διατηρείται η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης.

Η Κοινωνική Συμφωνία συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις καθώς οδηγεί στη σύναψη και επέκταση περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, δημιουργεί ένα ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, προστατεύει πλήρως τα δικαιώματα των εργαζομένων ακόμα και μετά τη λήξη Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, προστατεύει τους νεοπροσλαμβανόμενους, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω αύξηση μισθών και παροχών, ενισχύει τον υγιή ανταγωνισμό και διασφαλίζει τη νομιμότητα με σαφή προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και κατά την επέκτασή τους.

«Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι η Κοινωνική Συμφωνία, πέρα από τα οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, αποδεικνύει στην πράξη ότι οφείλουμε να συζητάμε. Ότι μπορούμε, μέσα από το διάλογο, να καταλήγουμε σε συμφωνίες που ωφελούν όλα τα μέρη. Εργαζόμενους, εργοδότες, ολόκληρη την κοινωνία. Θέλω για μία ακόμα φορά να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την εξαιρετική συνεργασία και την πολύτιμη συνεισφορά τους στην επίτευξη της Συμφωνίας. Ξεχωριστές ευχαριστίες στον κ. Γενικό Γραμματέα Νίκο Μηλαπίδη, που ηγήθηκε της πρώτης κρίσιμης φάσης της διαπραγμάτευσης με όλα τα τεχνικά κλιμάκια των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων και συμμετείχε βέβαια ενεργά και στην δεύτερη φάση. Θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση μας, γιατί ο οδικός χάρτης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας δεν αποτελεί μονομερή απόφαση της Κυβέρνησης, αλλά το προϊόν διαλόγου και συμφωνίας ανάμεσα στην Πολιτεία και το σύνολο των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων. Πρόκειται για σημαντική κατάκτηση και ταυτοχρόνως σημαντική αφετηρία, για τη διεύρυνση του κοινωνικού διαλόγου σε όλα τα επίπεδα. Η σημερινή ιστορική Κοινωνική Συμφωνία αποδεικνύει και κάτι ακόμη: ότι είναι πολλά περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν. Και εμείς θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να διευρύνουμε αυτά που μας ενώνουν και να περιορίζουμε αυτά που μας χωρίζουν» κατέληξε η Υπουργός.

Η έκδοση του Σχεδίου Δράσης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας θα πραγματοποιηθεί εντός του Δεκεμβρίου, ενώ η Κοινωνική Συμφωνία θα νομοθετηθεί στις αρχές του 2026.

Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε παρουσία των Υφυπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Άννας Ευθυμίου και Κώστα Καραγκούνη, του Γενικού Γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων Νίκου Μηλαπίδη και του Γενικού Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Κωνσταντίνου Τσαγκαρόπουλου».

Κεραμέως: «Οριστικό τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς για τις συλλογικές συμβάσεις» – Τι αλλάζει

Η κοινή παρουσία κυβέρνησης – εταίρων και η συμφωνία που υπογράψαμε καθιστούν τη στιγμή ιστορική, τόνισε η υπουργός Εργασίας ξεκινώντας τη συνέντευξη Τύπου για τη συμφωνία για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας μεταξύ της κυβέρνησης και των κοινωνικών εταίρων και των επικεφαλής των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ, ΣΒΕ).

Σύντομα θα καλύπτονται πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, κάτι που σημαίνει αύξηση μισθών και παροχών και σταθερό εργασιακό περιβάλλον, σημείωσε η κ. Κεραμέως σημειώνοντας ότι μετά από πολλούς μήνες ουσιαστικού διαλόγου, η προσπάθεια έγινε πράξη.

Για τις επιχειρήσεις σημαίνει σταθερότητα με περιβάλλον με κανόνες που ενισχύει την ανάπτυξη.

Η συμφωνία, τόνισε, αποδεικνύει στην πράξη ότι οφείλουμε να συζητάμε και πρόσθεσε ότι δεν αποτελεί μονομερή απόφαση της κυβέρνησης, αλλά αποτέλεσμα διαλόγου με το σύνολο των κοινωνικών εταίρων. Ανακοινώνουμε την πρώτη συμφωνία τέτοιου εύρους, είπε.

Σύμφωνα με την παρουσίαση που έκανε η κ. Κεραμέως:

Υπάρχουν δύο είδη συμβάσεων Εργασίας: Ατομική και Συλλογική

Ποια είναι η διαφορά;

• H Ατομική Σύμβαση Εργασίας υπογράφεται μεταξύ ενός εργαζόμενου και ενός εργοδότη.
• Η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) υπογράφεται από τις οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτικές οργανώσεις (ή εργοδότη) και καθορίζει βασικούς όρους εργασίας (π.χ. μισθούς, ωράρια και άδειες) για όλα τα μέλη των οργανώσεων που συμβάλλονται.

Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ):

• Οδηγούν σε υψηλότερους μισθούς και γενικά καλύτερους όρους εργασίας
• Αποτελούν ασπίδα προστασίας για τον εργαζόμενο: Η ατομική σύμβαση μπορεί να προβλέπει μόνο ευνοϊκότερους όρους από τη ΣΣΕ.
• Ενισχύουν τη διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων.
• Ενισχύουν τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων αλλά και μεταξύ των εργαζομένων.

Ποιους αφορά μια ΣΣΕ;

Αν η ΣΣΕ είναι κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική, καλύπτει:

• τους εργαζόμενους του εκάστοτε κλάδου ή επαγγέλματος που είναι μέλη της συνδικαλιστικής οργάνωσης που την υπέγραψε και
•  τους εργοδότες που είναι μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που την υπέγραψε.

Τι σημαίνει «Επέκταση ΣΣΕ»;

• Η ΣΣΕ επεκτείνεται σε όλον τον κλάδο ή το επάγγελμα το οποίο αφορά, ακόμα και τους εργαζόμενους και εργοδότες που δεν είναι μέλη συμβαλλόμενων οργανώσεων.
• Κάλυψη περισσότερων εργαζομένων από την προστασία της ΣΣΕ.
• Υγιής ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου.
• Γίνεται με απόφαση της Υπουργού Εργασίας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου.

Το παρόν:

• Χαμηλό ποσοστό κάλυψης εργαζομένων από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας
• Απόρροια μνημονιακών ρυθμίσεων που δημιουργούν απρόσφορο έδαφος
• Μεγάλα περιθώρια βελτίωσης – Στόχος η αύξηση κάλυψης εργαζομένων από ΣΣΕ, όπως απορρέει από την Οδηγία 2022/2041

Η διαβούλευση:

• Τριμερής Διάλογος Μεταξύ Πολιτείας και όλων των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων
• Τριπλός Στόχος

1) Σύναψη περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων
2) Επέκταση περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων
3) Ενίσχυση του ουσιώδους κοινωνικού διαλόγου
– Μάιος – Νοέμβριος 2025:
7 μήνες εντατικών και εξαιρετικά αποδοτικών διαβουλεύσεων

Τι αλλάζει με την κοινωνική συμφωνία:

• Κοινωνική Συμφωνία ιστορικής σημασίας
• Κείμενο συμφωνίας με την υπογραφή της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και όλων των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων
• Δίνει οριστικό τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς
• Νέα εποχή για τις Συλλογικές Συμβάσεις στην Ελλάδα
• Οφέλη για όλους

Βασικοί άξονες κοινωνικής συμφωνίας

1. Πιο εύκολη επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας – Πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι θα προστατεύονται από ΣΣΕ

2. Πλήρης προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας – Ενισχύεται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος

3. Επιτάχυνση διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών – Καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών ΟΜΕΔ

1. Πιο εύκολη επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας Πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι θα προστατεύονται από ΣΣΕ

Α. Μείωση του απαιτούμενου ποσοστού κάλυψης

– Σήμερα: η επέκταση μίας ΣΣΕ είναι δυνατή μόνο εφόσον δεσμεύει εργοδότες που απασχολούν ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος.

– Με την Κοινωνική Συμφωνία: Το ποσοστό αυτό μειώνεται από 50% σε 40%.

– Προσδιορισμός πεδίου εφαρμογής ΣΣΕ για τον εντοπισμό του πεδίου της επέκτασης με την αναφορά στο κείμενο των κλαδικών ΣΣΕ των Κ.Α.Δ. και άλλων στοιχείων που προσδιορίζουν τον εκάστοτε κλάδο.

Β. Δημιουργείται μια νέα δυνατότητα για την επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας

– Το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν θα εξετάζεται καθόλου όταν την ΣΣΕ συνυπογράφουν Εθνικοί Κοινωνικοί Εταίροι.

Γ. Δυνατότητα ΓΣΕΕ να μπορεί να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές ΣΣΕ επικουρικά

– Εφόσον προσκληθεί από μέλος της να το κάνει, ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα της επέκτασης.

1. Πιο εύκολη επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας – Πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι θα προστατεύονται από ΣΣΕ

Λειτουργικά Μητρώα

(ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ) για τον εντοπισμό του ποσοστού κάλυψης

• Μείωση των στοιχείων που απαιτούνται για την εγγραφή στα απολύτως απαραίτητα
• Μετριασμός των κυρώσεων που συνεπάγεται η μη εγγραφή στα Μητρώα – Μη αναστολή των δικαιωμάτων που απορρέουν από τη συνδικαλιστική δράση
• Η εγγραφή συνδικαλιστικής οργάνωσης απαιτείται μόνο για την επέκταση μιας ΣΣΕ και για την προσφυγή στον Ο.ΜΕ.Δ.
• Τα εκλογικά έγγραφα θα παραδίδονται από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις στο Πρωτοδικείο, αντί για το Μητρώο

2. Πλήρης προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας

Ενισχύεται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, αφού διατηρούνται στο ακέραιο τα δικαιώματα των εργαζομένων μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας.

Όλοι οι όροι μίας ΣΣΕ που αφορούν τους εργαζόμενους εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τη λήξη της.

– Παράταση για τρεις (3) μήνες στις ΣΣΕ

– Μετά το τρίμηνο, εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι όροι της ΣΣΕ μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας (πλήρης μετενέργεια) – Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση για τη μερική μετενέργεια που ισχύει από το 2012 (Ν. 4046/2012, ΠΥΣ 6/2012)- Επαναφέρεται το προμνημονιακό καθεστώτος της πλήρους μετενέργειας

– Προστασία των νεοπροσλαμβανόμενων – Καλύπτονται από την ΣΣΕ και όσοι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται κατά την τρίμηνη παράτασή της

3. Επιτάχυνση διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών

Καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών ΟΜΕΔ

Α. Μηχανισμός προελέγχου των μονομερών αιτήσεων προσφυγής στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία

• Σύσταση και λειτουργία τριμελούς επιτροπής στον Ο.ΜΕ.Δ.
• Έλεγχος αυστηρά και μόνο των νόμιμων προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή
• Μέλη της Επιτροπής Προελέγχου: ένας (1) Καθηγητής Νομικής Σχολής Εργατικού Δικαίου, ένας (1) Καθηγητής Οικονομικών και ένας (1) δικαστής ανώτατου δικαστηρίου
  Θα επιλέγονται με θητεία από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ο.ΜΕ.Δ.

Β. Κατάργηση του δεύτερου βαθμού διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ. για την γρηγορότερη επίλυση διαφορών – διατήρηση δυνατότητας δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης