Το φαινόμενο των μωβ μεδουσών φέτος έχει λάβει ιδιαίτερη ένταση στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι μωβ μέδουσες έχουν κάνει την εμφάνισή τους στον Παγασητικό και τον βόρειο Ευβοϊκό. Το EleftherosTypos.gr επικοινώνησε με τον Ομότιμο Καθηγητή Βιολογίας του ΑΠΘ, Χαρίτων-Σαρλ Χιντήρογλου για την πληθυσμιακή έξαρση που λαμβάνει χώρα αυτή την περίοδο στις συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές, με τον ίδιο να τονίζει ότι όσο υπάρχει οργανικό φορτίο στη στήλη του νερού, αυτό του είδους η μέδουσα, το οποίο είναι ζωοτόκο θα αυξάνεται όλο και περισσότερο.

«Ο Παγασητικός κόλπος είναι ένας γεωμορφολογικά κλειστός κόλπος. Τα τελευταία τρία χρόνια έχει δεχθεί σημαντικές επιδράσεις από τις μεγάλες πλημμύρες. Έχει φορτωθεί η περιοχή από πλούσιο οργανικό φορτίο, το οποίο για να αυτοκαθαριστεί ο κόλπος χρειάζεται χρόνο. Το Pelagia Noctiluca δεν έχει ενδιάμεσο κύκλο, με αποτέλεσμα να παράγει απευθείας νεαρά άτομα και επομένως αυτά όταν έχουν πλούσια τροφή, μεγαλώνουν πολύ γρήγορα και δημιουργούν αυτές τις μεγάλες εξάρσεις, σαν τοπικά «πληθυσμιακά bloom» αναφέρει στο EleftherosTypos.gr ο κ. Χιντήρογλου.

Στη συνέχεια, ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι μία τέτοια πληθυσμιακή έξαρση συνδυάζεται με την υψηλή θερμοκρασία και το πλούσιο οργανικό φορτίο που υπάρχει είτε στον βυθό είτε στην επιφάνεια της θάλασσας, με αποτέλεσμα να είναι εύκολη τροφή για τις μωβ μέδουσες. Επίσης, επειδή δεν υπάρχει δυναμική αέρια μάζα για να μεταφέρουν τις μέδουσες εκτός κόλπου, παραμένουν εκεί και εξαπλώνονται.

Όσον αφορά τον Βόρειο Ευβοϊκό ο Χαρίτων Σαρλ-Χιντήρογλου τόνισε ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ αυτού και του Παγασητικού, διότι βρίσκονται κοντά.

«Στον Βόρειο Ευβοϊκό συναντάμε το φαινόμενο καθόδου και ανόδου με δυναμική παλίρροια, η οποία χωρίς να το προβλέπει έχει εγκλωβίσει με αυτό τον τρόπο τον πληθυσμό των μωβ μεδουσών. Ουσιαστικά πριν κατέβει με τα νερά ο πληθυσμός και τις διώξεις από τον κόλπο, έρχεται η άλλη «περίοδος» της παλίρροιας τα ανεβάζει πάλι προς τα επάνω, δηλαδή είναι μία «τραμπάλα που παίζει» ανάλογα με την κίνηση των παλιρροιακών ρευμάτων» προσθέτει ο Ομότιμος Καθηγητής Βιολογίας του ΑΠΘ.

Παράλληλα, η κατάσταση που επικρατεί στις θάλασσες της Βόρειας Ελλάδας είναι πολύ καλύτερη, με τις αναφορές για μωβ ή καφέ μέδουσες να είναι αρκετά περιορισμένες μέχρι στιγμής.

 Δείτε ΕΔΩ Live τον χάρτη με τις αναφορές για μωβ ή άλλες μέδουσες 

Μωβ Μέδουσες: Ποιες περιοχές έχουν έξαρση σε Ελλάδα και Εξωτερικό

Έντονη παρουσία υπάρχει από τη Χαλκίδα και τον Βόρειο Ευβοϊκό -με εντονότερο πρόβλημα όσο προχωρά κανείς βορειότερα- έως τη Βόρεια Εύβοια, που φαίνεται να λειτουργεί ως «πύλη» προς το Αιγαίο.

Παράλληλα, ολόκληρος ο Παγασητικός συνεχίζει να πλήττεται, κυρίως στις ανατολικές ακτές του, ενώ η έξαρση έχει φτάσει ακόμη και στις Βόρειες Σποράδες, με επιβεβαιωμένες εμφανίσεις σε Σκιάθο και Σκόπελο.

Το Παρατηρητήριο καλεί τους πολίτες να ανεβάζουν καταγραφές μέσω της εφαρμογής iNaturalist, ώστε τα δεδομένα να είναι διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα.

Το φαινόμενο θυμίζει τη μεγάλη έξαρση της περιόδου 2020-2023 στη Μεσόγειο, με το Γιβραλτάρ να βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο, ενώ προβλήματα αναφέρονται και σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και Αδριατική.

Μωβ Μέδουσα: Τι είναι και πώς δημιουργεί πληθυσμιακή έξαρση

Η μωβ μέδουσα ή τσούχτρα (επιστημονική ονομασία: Pelagia noctiluca) είναι μέδουσα της οικογένειας Πελαγίδες και το μόνο αναγνωρισμένο επί του παρόντος είδος στο γένος της.

Η επιστημονική ονομασία προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως· επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια).

Απαντάται παγκοσμίως σε τροπικές και θερμές, εύκρατες θάλασσες, αν και υπάρχουν υποψίες ότι καταγραφές από την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού και του Κόλπου του Μεξικού περιλαμβάνουν στενά συγγενικά αλλά προς το παρόν μη αναγνωρισμένα είδη.

Ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, τόσο τα πλοκάμια του όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα, και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα.

Έχουν καταγραφεί σμήνη Pelagia noctiluca που εξαφανίζουν ολόκληρα ιχθυοτροφεία. Εξαιτίας αυτού έχει γίνει ένα από τα πιο μελετημένα είδη μεδουσών.

Μωβ Μέδουσα: Τα συμπτώματα του τσιμπήματός της

Οι νηματοκύστες προκαλούν στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο, όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο-νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.

Τα συμπτώματα μετά από επαφή-τσίμπημα από τη μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος του αποτυπώματος της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια.

Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια), όπως υπόταση, βράχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας-συνείδησης, έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.

Οδηγίες από τον ΕΟΔΥ, σε περίπτωση που σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα:

• Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.
• Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
• Τοποθετήστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.
  Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και τη φαγούρα.
• Πάρτε κάποιο χάπι αντιισταμινικό. Με τα αντιισταμινικά αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα, όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
• Τέλος, αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.