Πίσω από την ταλαιπωρία των μαθητών και την αγανάκτηση των γονέων κρύβεται το μεγάλο κόλπο των άγονων διαγωνισμών, όπου, οργανωμένα, ιδιοκτήτες μέσων μεταφοράς μαθητών (λεωφορεία, mini van κ.ά.) δεν προχωρούν σε προσφορές στο προβλεπόμενο πλαίσιο-πλαφόν. Αυτό έχει ως συνέπεια οι διαγωνισμοί να κηρύσσονται άγονοι και στη συνέχεια οι ενδιαφερόμενοι να «χτυπούν» συγκεκριμένες διαδρομές σε τιμές πολλαπλάσιες από τις αρχικές.

Να σημειωθεί ότι πρόκειται για μία αρμοδιότητα η οποία έχει ανατεθεί στις περιφέρειες, ενώ αρχικά ήταν στους δήμους, οι οποίοι δεν μπορούσαν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τέτοιου είδους ζητήματα. Ωστόσο και οι περιφέρειες δυσκολεύονται, ενώ καταγράφονται κάθε χρόνο σημαντικές αυξήσεις στο κόστος της μεταφοράς.

Ταυτόχρονα, οι περιφερειάρχες έχουν να διαχειριστούν τις έντονες και δικαιολογημένες διαμαρτυρίες των γονέων.

Από την άλλη πλευρά, ένα ποσοστό αναδόχων επισημαίνει ότι το ζήτημα των άγονων διαγωνισμών δεν έχει να κάνει με ένα «οργανωμένο καρτέλ» επιχειρηματικών, αλλά με τη γραφειοκρατία και την αδυναμία των περιφερειών να καλύψουν το πραγματικό κόστος μεταφοράς με βάση τα ισχύοντα οικονομικά δεδομένα.

Οι ιδιώτες μεταφορείς θεωρούν τις προσφερόμενες τιμές «μη βιώσιμες». Για τον λόγο αυτόν και οδηγούν σε επανειλημμένες άγονες διαδικασίες και καθυστερήσεις.

Το πρόβλημα πλήττει εντονότερα τους μαθητές που φοιτούν σε σχολεία υπερτοπικά-διαδημοτικά (Πειραματικά, Πρότυπα, Μουσικά, Καλλιτεχνικά και Ειδικά Σχολεία). Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στο σύνολο των περιφερειών της χώρας είναι το παράδειγμα της Αττικής. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδίας Γονέων Αττικής, η σχολική χρονιά ξεκίνησε με πάνω από 100 άγονα δρομολόγια στην Ανατολική Αττική, ενώ υπήρχαν αντίστοιχες ελλείψεις και στη Δυτική Αττική, καθώς και σε Μουσικά (π.χ. Παλλήνης, Αλίμου, Ιλίου) και Καλλιτεχνικά Σχολεία. Η Πανελλήνια Ενωση Γονέων Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων επισημαίνει ότι «η έλλειψη δεκάδων δρομολογίων αναγκάζει τους γονείς να μεταφέρουν τα παιδιά τους με δικά τους μέσα και έξοδα».

Σε πολλές περιπτώσεις η έλλειψη λύσης μεταφοράς αναγκάζει τα παιδιά να εγκαταλείψουν τις σπουδές στα σχολεία αυτά και να επιστρέψουν σε σχολεία της γειτονιάς τους. Τέλος, υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών με ειδικές ανάγκες που δεν μπορούν να μεταφερθούν, καθώς οι ανάδοχοι υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν οδηγοί για να καλύψουν τις μετακινήσεις.