Θα διαρκέσει για τις επόμενες δύο εβδομάδες. Διοργανώνεται από την αεροπορική βάση Volkel στην Ολλανδία και θα περιλαμβάνει επίσης αεροσκάφη που πετούν από τις βάσεις στο Kleine Brogel στο Βέλγιο, στο Lakenheath στο Ηνωμένο Βασίλειο και στο Skrydstrup στη Δανία. 71 αεροσκάφη από 14 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ (συμπεριλαμβανομένων του Βελγίου, της Δανίας, της Φινλανδίας, της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Πολωνίας, της Σουηδίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών) θα συμμετάσχουν στην πολεμική άσκηση.

Η άσκηση λαμβάνει χώρα εν μέσω αυξημένης ασφάλειας γύρω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη λόγω μιας σειράς περιστατικών με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και αεροπορικών εισβολών, από τα οποία αποδίδονται στη Ρωσία  καθώς και αυξημένων πυρηνικών εντάσεων. 

Ο υφυπουργός εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Βερσίνιν, τον Φεβρουάριο προειδοποίησε για υψηλό κίνδυνο άμεσης στρατιωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων, και όλα τα εννέα πυρηνικά οπλισμένα κράτη, συμπεριλαμβανομένων της Κίνας, της Γαλλίας, της Ρωσίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών, εκσυγχρονίζουν πυρηνικές κεφαλές και συστήματα εκτόξευσης.

Η κύρια άσκηση της Ρωσίας που σχετίζεται με τα πυρηνικά το 2025 ήταν η κοινή στρατηγική άσκηση Zapad-2025, που διεξήχθη με τη Λευκορωσία τον Σεπτέμβριο. Κατά τη διάρκεια αυτών των ασκήσεων, οι ρωσικές και λευκορωσικές δυνάμεις προσομοίωσαν τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων και δοκίμασαν έναν νέο πυραύλο με πυρηνική ικανότητα.

Η Σουηδία και η Φινλανδία συμμετέχουν στο SNOWCAT Τα δύο νεότερα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ συμμετέχουν στις λειτουργίες υποστήριξης της άσκησης. Η Σουηδία, η οποία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ τον Μάρτιο του 2024, αλλά προηγουμένως θεωρούνταν υπέρμαχος του πυρηνικού αφοπλισμού, το κάνει για πρώτη φορά με μαχητικά αεροσκάφη (Jas 39 Gripen) και στρατιωτικό προσωπικό.

«Σε έναν ολοένα και πιο αβέβαιο κόσμο, το ΝΑΤΟ χρειάζεται μια αξιόπιστη πυρηνική ικανότητα για να αποτρέψει επιθέσεις κατά της Συμμαχίας. Η Steadfast Noon συμβάλλει στη διασφάλιση αυτού», δήλωσε ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Kρίστερσον  σε γραπτή δήλωση.

Η Φινλανδία, η οποία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ τον Απρίλιο του 2023, συμμετέχει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά με F/A-18 Hornets. Σουηδικά και φινλανδικά στρατιωτικά αεροσκάφη θα εξασκήσουν συμβατικές δυνατότητες υποστήριξης, γνωστές ως SNOWCAT (Υποστήριξη Πυρηνικών Επιχειρήσεων με Συμβατικές Αεροπορικές Τακτικές) – ένα ουσιαστικό μέρος της στρατηγικής και των τακτικών πυρηνικής αποτροπής του ΝΑΤΟ.

Αρκετά αεροσκάφη διπλής ικανότητας, όπως το F-35A, πιστοποιημένο για τη μεταφορά πυρηνικών και συμβατικών όπλων B61-12 των ΗΠΑ, έχουν προγραμματιστεί να συμμετάσχουν μαζί με αεροσκάφη ανεφοδιασμού και άλλα αεροσκάφη υποστήριξης. Συμμετέχουν  τέσσερα αμερικανικά αεροσκάφη F-35A για πρώτη φορά. Τα F-15E Strike Eagles έχουν εκτελέσει προηγουμένως αυτήν την αποστολή.

Χρησιμοποιείται επίσης εξοπλισμός ηλεκτρονικού πολέμου και συστήματα αναγνώρισης και πληροφοριών, και περίπου 2.000 άτομα προσωπικό  υποστηρίζουν άμεσα την άσκηση. Το μεγαλύτερο μέρος της άσκησης διεξάγεται στη Βόρεια Θάλασσα, αλλά η προστασία των πυρηνικών πόρων στο έδαφος αποτελεί βασικό μέρος της φετινής άσκησης. «Πρέπει να το κάνουμε αυτό επειδή μας βοηθά να διασφαλίσουμε ότι η πυρηνική μας αποτροπή παραμένει όσο το δυνατόν πιο αξιόπιστη, ασφαλής και αποτελεσματική», δήλωσε ο Ολλανδός Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε.

Πρόσθεσε ότι «Στέλνει επίσης ένα σαφές μήνυμα σε κάθε πιθανό αντίπαλο ότι θα προστατεύσουμε και θα υπερασπιστούμε όλους τους συμμάχους από όλες τις απειλές»

Ο Τζιμ Στόουκς, διευθυντής πυρηνικής πολιτικής του ΝΑΤΟ, ισχυρίστηκε: «προωθούμε τη διαφάνεια όταν και όπου είναι απαραίτητο, έτσι ώστε οι συμμαχικοί μας πληθυσμοί και ο ευρύτερος κόσμος να κατανοούν τι κάνουμε».

Η Γαλλία δεν συμμετέχει στην άσκηση, καθώς η χώρα διατηρεί τις πυρηνικές της δυνάμεις ξεχωριστές από τη δομή διοίκησης και ελέγχου και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων του ΝΑΤΟ.

Ωστόσο-σύμφωνα με αποκλειστικές και διαβαθμισμένες πληροφορίες του υπογράφοντα- οι συζητήσεις μεταξύ Γαλλίας και Ηνωμένου Βασιλείου για στενότερη πυρηνική συνεργασία βρίσκονται σε εξέλιξη. Η διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής της Ουάσινγκτον, στην οποία συμφώνησαν οι ηγέτες της συμμαχίας το 2024, αναφέρει ότι «ο θεμελιώδης σκοπός της πυρηνικής ικανότητας του ΝΑΤΟ είναι η διατήρηση της ειρήνης, η πρόληψη του εξαναγκασμού και η αποτροπή της επιθετικότητας.Όσο υπάρχουν πυρηνικά όπλα, το ΝΑΤΟ θα παραμείνει μια πυρηνική συμμαχία», αναφερει

Ο Τζιμ Στόουκς δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι παρά τη συνεχιζόμενη και έντονη ρητορική του Κρεμλίνου, οι σύμμαχοι «δεν έχουν δει καμία αλλαγή στην πυρηνική στάση της Ρωσίας» πρόσφατα. Ισχυρίστηκε ότι η Ρωσία δεν αποτελεί επίκεντρο της άσκησης, αλλά είπε ότι το ΝΑΤΟ συνεχίζει να παρακολουθεί τις ρωσικές στρατιωτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης πυραύλων διπλής ικανότητας στην Ουκρανία, οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι εξοπλισμένοι για να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές.

Στο πλαίσιο της στάσης του ΝΑΤΟ για «κοινή χρήση πυρηνικών όπλων», οι ΗΠΑ διατηρούν περίπου 100 πυρηνικά όπλα B-61 σε αεροπορικές βάσεις στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία και την Τουρκία, υπό την αυστηρή αμερικανική επιτήρηση. Οι ακριβείς αριθμοί παραμένουν απόρρητοι, αλλά αντιπροσωπεύουν μια μείωση από περίπου 180 το 2010 και 480 το 2000. Αυτές οι βόμβες μπορούν να μεταφερθούν από ειδικά πιστοποιημένα μαχητικά αεροσκάφη αυτών των χωρών, καθώς και από αμερικανικά μαχητικά και βομβαρδιστικά αεροσκάφη.

Σε μια κατάσταση πολέμου, υπό τη διοίκηση του ΝΑΤΟ και της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ/USAF , πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας του Βελγίου, της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Τουρκίας θα συμμετείχαν σε επιχειρησιακές εξόδους για να επιτεθούν σε στόχους στη Ρωσία με πυρηνικά όπλα.

Η πλήρης παραγωγή της νέας έκδοσης της μη στρατηγικής (τακτικής) βόμβας B61-12 ξεκίνησε το 2022. Η κατασκευή και η ανάπτυξη ολοκληρώθηκαν στις αρχές του 2025, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης. Το F-15E ήταν το πρώτο αεροσκάφος που πιστοποιήθηκε για να μεταφέρει την πυρηνική βόμβα B61-12, και στη συνέχεια το F-35A. Το 2024, η Εθνική Υπηρεσία Πυρηνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (NNSA) επιβεβαίωσε την πιστοποίηση για τα B-2, F-16 και το PA-200 Tornado της Γερμανικής Πολεμικής Αεροπορίας, ενώ συνεχίζονται οι προσπάθειες για την πιστοποίηση του Tornado της Ιταλικής Πολεμικής Αεροπορίας και του βομβαρδιστικού B-21 της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ.

Μια νέα παραλλαγή, το B61-13, έχει σχεδιαστεί για να έχει υψηλότερη μέγιστη απόδοση στην περιοχή έκρηξης 360 κιλοτόνων, σε σύγκριση με το μέγιστο των 50 κιλοτόνων για το B61-12. Ο βαθμός υπερβολής και στα δύο όπλα υποδεικνύεται από τη σύγκριση με τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν για την καταστροφή της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, τα οποία είχαν εκτιμώμενη εκρηκτική ισχύ περίπου 15 και 21 κιλοτόνων αντίστοιχα. Μπορεί επίσης να συγκριθεί η απόδοση αυτών των «τακτικών» πυρηνικών βομβών με τις στρατηγικές κεφαλές Trident του Ηνωμένου Βασιλείου που εκτιμώνται σε περίπου 100 κιλοτόνους.

Μια πρώτη μονάδα παραγωγής του B61-13 έχει προγραμματιστεί για το οικονομικό έτος 2026. Οι ρυθμίσεις κοινής χρήσης πυρηνικών όπλων του ΝΑΤΟ και η πρόσφατη, αντικατοπτριζόμενη ανάπτυξη μη στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων στη Λευκορωσία υπό ρωσική διοίκηση από τη Ρωσία (η οποία καταδικάστηκε από το ΝΑΤΟ, την ΕΕ και την G7), εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη συμμόρφωση με τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT) – η οποία αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως ο ακρογωνιαίος λίθος του παγκόσμιου καθεστώτος πυρηνικού αφοπλισμού και μη διάδοσης.

Οι ρυθμίσεις περιλαμβάνουν τον σχεδιασμό παράδοσης πυρηνικών όπλων σε κράτη που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα, σε προφανή αντίθεση με το Άρθρο 1 της Συνθήκης. Η νομιμότητα και ο πολιτικός αντίκτυπος της κοινής χρήσης πυρηνικών όπλων του ΝΑΤΟ συνεχίζουν να συζητούνται μεταξύ νομικών, διπλωματών και αναλυτών πολιτικής, αντανακλώντας διαφορετικές ερμηνείες της NPT και τις επιπτώσεις για τον πυρηνικό αφοπλισμό, την αποτροπή και την ασφάλεια, καθώς και τη σύνθετη σχέση μεταξύ των ρυθμίσεων ασφαλείας και των προσπαθειών πυρηνικού αφοπλισμού στο τρέχον γεωπολιτικό τοπίο.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας αναθεώρησης της NPT, ωστόσο, οι αδέσμευτες χώρες (NAM) που αποτελούν τα περισσότερα κράτη-μέρη της NPT δεν έχουν ποτέ αποδεχτεί την «ενσωμάτωση» ή τη νομιμότητα των ρυθμίσεων κοινής χρήσης πυρηνικών όπλων του ΝΑΤΟ. 

Δεδομένου ότι η άσκηση σχεδιασμού πυρηνικού πολέμου Steadfast Noon περιλαμβάνει κράτη που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα και σχεδιάζουν να παραδώσουν τα ίδια αυτά τα όπλα σε μια περίοδο σύγκρουσης, παραμένει αμφιλεγόμενη και αυξάνει τους κινδύνους τυχαίας ή ακούσιας πυρηνικής σύγκρουσης . Η Steadfast Noon ισχυρίζεται ότι προετοιμάζεται για την αντιμετώπιση πιθανών πυρηνικών απειλών, δίνοντας έμφαση στην ετοιμότητα αντιμετώπισης γεωπολιτικών εντάσεων.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για το να πειστούν όλοι οι σύμμαχοι να αποδεχτούν το «εγχειρίδιο πυρηνικής αποτροπής» και να εξουδετερώσουν τις επίσημες αμφιβολίες και ανησυχίες σχετικά με την πυρηνική στρατηγική. Ταυτόχρονα, εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τη θεωρία της πυρηνικής αποτροπής και τις ηθικές επιπτώσεις των προετοιμασιών για πυρηνικό πόλεμο, ειδικά στο πλαίσιο των τρεχουσών παγκόσμιων εντάσεων.